'एक चिहान' नाटक मञ्चनको तयारी
पोखरा थिएटरमा ‘एक चिहान’ नाटक मञ्चनको तयारीमा छ ।
दाजुभाइको पुरुषार्थ गाउँदै सुरु भयो सामाचकेवा
छठको समापनसँगै सामाचकेवा पर्व सुरु भएको छ । विशेष गरी नेपालको तराईमा मनाइने विभिन्न चाडपर्वमध्ये अत्यन्त लोकप्रिय मानिने सामाचकेवा कात्तिक शुक्ल सप्तमीदेखि पूर्णिमासम्म मनाइन्छ । छठ जस्तै यो पर्व पनि केही वर्षयता राजधानीमा पनि मनाउन थालिएको छ । दाजुभाइ र दिदीबहिनीबिचको आत्मीय प्रेमको प्रतीकका रूपमा मनाइने यो पर्व दिदीबहिनीले आफ्ना दाजुभाइको सु–स्वास्थ्य र दीर्घ जीवनको कामना गर्दै मनाउने गर्छन् ।
कवि देवकोटाको स्मृतिग्रन्थ विमोचन
नेपाली भाषाका विद्वान् कवि माधवप्रसाद देवकोटाको १२० औँ जन्मजयन्ती पाल्पाको तानसेनमा मनाइएको छ । सो अवसरमा माधव–दमयन्ती स्मृति प्रतिष्ठान पाल्पाले प्रकाशन गरेको कवि देवकोटाको स्मृतिग्रन्थ विमोचन गरिएको हो ।
काट्टो (कथा)
मेरो बाल्यकालदेखिका मिल्ने साथी पण्डित दुर्गाप्रसाद सापकोटा हुन् । उसको घरमा हिजो रातिको खलबल र रुवाबासीको कारणले रातभरी चिन्ताले सताइरह्यो । मेरो दुःखसुखका बालसखामाथि आइपरेको बज्रपातका कारण मोटामोटी रूपमा थाहा पाइसकेको थिएँ । उसकहाँ बिहानै पुगेँ । ओछ्यानमा ऊ झोक्राएर बसिरहेको थियो । अचानक मलाई देख्दा उसले केही सहज महसुस ग¥यो । मैले कुनै सान्त्वनाका शब्दहरू भन्न नपाउँदै उसको मनबाट उर्लिएर आएका व्यथा मुखबाट फुट्न थाले
नृपेशको एकल गजल वाचन
युवा गजलकार नृपेश उप्रेतीको एकल गजल वाचन गरिएको छ । काव्यकुञ्ज साहित्य प्रतिष्ठान चितवनको आयोजना र रत्ननगर वाङ्मय परिषद्को सहकार्यमा शनिबार रत्ननगरमा आयोजित कार्यक्रममा गजलकार नृपेश उप्रेतीले गजल प्रस्तुत गर्नुभएको हो । रत्ननगर नगरपालिकाको सभाहलमा आयोजना गरिएको कार्यक्रममा उप्रेतीका गजल सुन्न चितवन र नवलपरासीका स्रष्टाको बाक्लो उपस्थिति थियो । उप्रेतीले कार्यक्रममा शृङ्गार रस र समसामयिक गजल सुनाउनुभयो । रत्ननगर चितवन घर भएका उहाँ पछिल्लो समय बेलायत बस्नुहुन्छ । विसं २०७४ मा ञमुसाफिरझ गजलसङ्ग्रह प्रकाशन गरेका उहाँका एक सयभन्दा बढी गजल रेकर्ड पनि भएका छन् । केही नेपाली चलचित्रमा पनि उहाँका गीत समावेश छन् ।
श्रेष्ठको एकल चित्रकला प्रदर्शनी सुरु
कलाकार उदयचरण श्रेष्ठले गायत्री मन्त्रको आधारमा ‘गायत्रीदेवी’ को सजीव चित्रकला तयार पार्नुभएको छ । चित्रमा मुकुटसहितको पञ्चमुख र दस हात छन् भने यसमा प्रयोग भएका गहनाले नेपाली मन्दिरमा राखिएका देवदेवीका लागि पहि¥याउने शृङ्गारको झल्को दिन्छ, पञ्च मुखाकृतिको तेजिलो आँखाले चित्रलाई जीवन्त बनाएको छ । चित्र ठमेलस्थित म्युजियम अफ नेपाली आर्ट (मोना) ले सङ्कलन गरेको छ । कलाकार श्रेष्ठका चित्रसँगै थुप्रै परम्परागत चित्रकलासहित राजधानीमा एकल चित्रकला प्रदर्शनी सुरु भएको छ । शास्त्रमा आधारित चित्रकलामा मानव मुखाकृति र व्यावहारिक जीवनशैलीमा प्रयोग हुने गरगहनाको प्रयोग गरी नौलो प्रयोगात्मक अभ्यास गर्ने कलाकारको रूपमा उहाँको छुट्टै पहिचान छ ।
अवधि भाषा र साहित्यको संरक्षणमा जोड
पश्चिम नेपालको अवध क्षेत्र मानिने बाँके र बर्दियामा सदियौँदेखिको अवधि संस्कृति, भाषा र साहित्यको संरक्षण र संवर्द्धनमा विशेष पहल गर्नुपर्नेमा अगुवाहरूले जोड दिएका छन् ।
प्युठानमा राष्ट्रिय बालसाहित्य सम्मेलन हुने
प्युठानमा २८ औं राष्ट्रिय बालसाहित्य सम्मेलन हुने भएको छ
भारतीय गीतकार समिरलाई काठमाडौँमा अभिनन्दन
प्रसिद्ध भारतीय गीतकार समिर अञ्जानलाई काठमाडौँमा अभिनन्दन गरिएको छ ।
कला र संस्कृतिको संरक्षणका लागि भित्तेचित्र (फोटो फिचर)
कला, संस्कृतिको संरक्षण तथा पर्यटन प्रवर्द्धनको उद्देश्य लिएर ललितपुरको सिन्चाहिटी टोलमा भित्तेचित्रे गरिएको छ।
‘को–हजबेण्ड’लाई क्यानडामा उत्कृष्ट अवार्ड
नेपालको बहुपति प्रथाको विषयमा निर्माण भएको वृत्तचित्र फिल्म ‘को–हजबेन्ड’ (सहायक श्रीमान्) ले क्यानडामा उत्कृष्ट सर्ट फिल्म अवार्ड जितेको छ।
![किचकन्नी [कथा]](https://gorkhapatraonline.com/storage/media/135279/conversions/hhhhira-original-thumb.jpg)
किचकन्नी [कथा]
त्यस दिन साँझ म टुँडिखेलमा थिएँ । कार्यवश एउटा पुरानो मित्रलाई भेट्ने प्रतीक्षामा थिएँ । टुँडिखेलको रमझम चहल पहल हेर्दा हेर्दै मेरो मन पुरानो युवा अवस्थामा चर्न पुगे । हो आजभन्दा धेरै पहिले म १०–१५ वर्षको थिएँ होला टुँडिखेल यस्तो थिएन । टुँडिखेल फलामो बारमा बाँधिएको थिएन । खुल्ला पर परसम्म हरियो घाँसमा घाम ताप्ने, दौडिने आदि टुँडिखेलमा भई नै रहन्थ्यो । त्यतिबेला भूत, ख्याकको कथाहरू धेरै नै सुनिन्थ्यो । हामीलाई पनि यस्ता कथाहरूमा अति नै चाख थियो । मेरो साथी रामे र लक्ष्मण मभन्दा अलि उमेरमा जेठा थिए । एक दिन हाम्रो आमाले किचकन्याको कथा सुनाउनु भयो र भन्नुभयो, “हेर है केटा हो ! राति भएपछि टुँडि
सानोसानो हर्ष र हराएको कथा
पलङमुनि छिर्यो र हेर्यो । भेटिएन । फेला नपरेपछि केही खोज्न थाल्यो । अभैm भेटिएन । पलङमुनिबाट बाहिर आयो । उभियो ।
मण्डलामा ‘मानिस हराएको सूचना’
लैङ्गिक भेदभाव समेटिएको नाटक ‘मानिस हराएको सूचना’ मञ्चन हुने भएको छ । नाटकमा आफू ‘आफू’ नै भएर जिउन नपाउँदाको पीडा, खुलेर आफ्नो पहिचान दर्शाउन नपाउँदाको पीडा, परिवार, समाजबाट पूर्ण स्वीकार नहुँदाको पीडा र आफ्नो प्रेमीसँगको सम्बन्ध खुलेर भन्न नपाउँदाको पीडा प्रस्तुत गरिएको छ । नाटक ‘मानिस हराएको सूचना’ मा यस्ता अने
बाँकेमा उर्दू साहित्यको विकासमा शायरको योगदान
पश्चिम नेपालको प्रमुख सांस्कृतिक सहर नेपालगन्ज बाँके जिल्लाको सदरमुकाम हो। सद्भावको सहरका रुपमा परिचित बाँके जिल्लामा विभिन्न धर्म, समुदाय र कला संस्कृति मान्नेको बाक्लो बसोवास छ।
भानुको घर नबन्दा साहित्यकारको मन भारी
नेपाली साहित्यका आदिकवि तथा राष्ट्रिय विभूति भानुभक्त आचार्यको जन्मघर भग्नावशेष अवस्थामा देख्दा भानु जन्मेको गाउँ भानु नगरपालिका –४ चुँदीरम्घा पुग्ने जोकोही नेपालीको मन कुडिन्छ ।
विकलको ९५ औँ जन्मजयन्तीमा योगदानको चर्चा
साहित्यकार रमेश विकलको ९५ औँ जन्मजयन्तीका अवसरमा कलाकारिता क्षेत्रमा उहाँले गर्नुभएको योगदानका बारेमा चर्चा गरिएको छ ।
एउटै स्रष्टाका दुई कृति विमोचन
साहित्यकार शारदा ज्ञवाली ढकालद्वारा लिखित ‘पोखिएको मन’ कविता सङ्ग्रह तथा ‘गजलश्रु’ गजल सङ्ग्रह विमोचन गरिएको छ ।
देवकोटा जन्मजयन्तीमा कविता प्रतियोगिता
आँधीखोला गाउँपालिका–६ फापरथुमको आनन्दआश्रम ज्ञान केन्द्र स्याङ्जाले अन्तर मावि कविता प्रतियोगिता तथा साहित्यिक गोष्ठी गरेको छ।
आत्मानन्द अहिले साहित्यमा लिँदैछु : वसन्त चौधरी
सुरु–सुरुमा वसन्त चौधरीका सिर्जना बजारमा आउँदा कतिपयले यस्तै प्रतिक्रिया दिन्थे रे । उहाँले सुनाउनुभयो, “नेपाली दाजुभाइमा यस्तोसम्म सोच पाएँ । बडो अचम्म लाग्थ्यो । खिन्न हुन्थेँ, बिचलित भइनँ ।
क्रान्तिका निष्ठावान् व्यक्तित्व
नेपालको लोकतान्त्रिक आन्दोलनको सूत्रपात गर्ने गोरखाका लखन थापा मगर, शुकदेव गुरुङ र सुपति गुरूङ हुँदै सिन्धुलीका कृष्णप्रसाद कोइराला (बीपी कोइरालाका पिताजी) र कविवर धरणीधर कोइरालासम्मको जागरण अभियानले निरङ्कुश राणा शासक चन्द्र शमशेरको मथिङ्गल खल्बलाइदिएको थियो । यो जागरण अभियानलाई भारतको अङ्ग्रेजी पल्टनका जमदार केशरसिंह गुरू
उन्नाइसौँ दान्यहिरा सिरपाः प्रदान
नेपालभाषा एकेडेमीले विगत २० वर्षदेखि विविध विधामा प्रदान गर्दै आएको १९ औँ दान्यहिरा सिरपाः प्रदान गरेको छ । हालै आयोजित कार्यक्रममा साहित्यतर्फ डा. योगेन्द्र प्रधानलाई ‘दान्यहिरा जीवंकाछी साहित्य सिरपाः सङ्गीततर्फ वरिष्ठ गायककार जुजुकाजी रञ्जितलाई ‘दान्यहिरा जीवंकाछी सङ्गीत सिरपाः’ र विज्ञानतर्फ डा. जीवनकुमार श्रेष्ठलाई ‘दान्यहिरा विज्ञान प्रविधि सिरपाः’ नेपालभाषाका जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठले प्रदान गर्नुभयो ।
क्यानभासमा संरक्षित लोकबाजा
त्रिपुरेश्वरस्थित लोकबाजा सङ्ग्रहालयमा संरक्षण गरेर राखिएका बाजा क्यानभासमा उतारिएका छन् । लोकबाजा सङ्ग्रहालय र योङ पिकासोद्वारा शुक्रबार सङ्ग्रहालय परिसरमा आयोजित लोकबाजा कला कार्यशालामा सहभागी कलाकारले नेपाली लोकबाजाका चित्रहरू बनाउनुभएको हो । लोकबाजा सङ्ग्रहालयका संस्थापक रामप्रसाद कँडेलले विसं २०५२ देखि नेपालका सबै भूभाग र जातजाति, समुदायमा पुगेर सङ्कलन गर्नुभएको ६५५ वटा लोकबाजा संरक्षण गरेर राख्नुभएको छ ।
डा. अनिलद्वारा ‘विश्व रेकर्ड’
वरिष्ठ मुटुरोग विशेषज्ञ तथा लेखक डा. ओममूर्ति अनिलले ‘विश्व रेकर्ड’ राख्नुभएको छ । उहाँले फेसबुक लाइभमा ‘कार्डियोभास्कुलर स्वास्थ्य सचेतनाका लागि सबैभन्दा बढी दर्शक’ भन्ने शीर्षकमा आफूले गिनिज वल्र्ड रेकर्ड बनाएको जानकारी दिनुभयो । डा. अनिलले विश्व मुटु दिवसका अवसर गत असोज १२ गते मुटुरोगसम्बन्धी जनचेतनामूलक सन्देश फेसबुक लाइभ प्रस्तुतिबाट विश्व रेकर्ड बनाउनुभएको हो । शुक्रबार पत्रकार सम्मेलनको आयोजना गर्दै आफ्नो फेसबुक पेजबाट मुटुरोगको रोकथामसम्बन्धी जनचेतनामूलक लाइभ प्रस्तुतिबाट विश्व रेकर्ड कायम गरेको जानकारी दिनुभयो ।
विविधता पस्कँदै नेपाली रङ्गमञ्च
‘पचास रुपियाँको तमसुक’, ‘गाउँको आवाज’ जस्ता नाटक गाउँघरमा साँझपख देखाइन्थे । दलहरूमाथि प्रतिबन्ध लागेको पञ्चायतकालीन त्यो समयमा यस्तै सडक नाटक जनचेतना जगाउने आधार थिए ।
