बदलिँदो विश्व अर्थव्यवस्था
अर्थ राजनीति एउटा गतिशील विषय हो । समयको अन्तरालमा यसमा परिवर्तन आउनु पर्छ, आउँछ र आउनु स्वाभाविक हो । प्रश्न यति मात्र हो कि त्यसको गति र दिशा स्वाभाविक छ कि अस्वाभाविक भन्ने विषयले ठुलो अर्थ राख्छ । विश्व अर्थतन्त्रको निर्माण मूलतः राजनीतिक, आर्थिक,
चुनौती बन्दै शिक्षण पेसा
जुनकुनै पेसा व्यवसायका लागि योग्य जनशक्ति उत्पादन गर्ने काम शिक्षण पेसाबाट हुन्छ । गुरुलाई ब्रह्मा, विष्णु र महेश्वरकै रूपमा अनि आमाबुवाकै समान स्तरमा राखी आदर सत्कार गर्नुको कारण पनि गुरुले गर्ने मार्गदर्शन एवं शिक्षण पेसाप्रतिको सम्मान नै हो । शिक्षण पेसा हाम्रो संस्कृतिमा मात्र नभएर संसारभर सम्मान गर्नलायक पेसाका रूपमा रहँदै आएको देखिन्छ । ज्ञानको एक मात्र भरपर्दो स्रोतका रूपमा गुरुलाई लिने, शिष्यका जीवनमा आइपर्ने अनेक किसिमका बाधा अडचन हटाउन सहयोगी भूमिका
चेतनाको दियो
नेपाली समाजमा उल्लास र उमङ्गले भरिएको चाडको पर्याय बनेको तिज आएसँगै आफन्तहरूको भेटघाटको मनोकाङ्क्षाले हर्षित बनाउँछ । बाल्यकालको याद दिदीबहिनी, दाजुभाइ, बुवाआमा, साथीहरूका बिचको आपसी भेटघाट, माया र प्रेम जताततै छचल्किन्छ । माइतीको पर्खाइमा बसेका चेली
मौलिकताको पर्याय
नेपाली महिलालाई तिजले धपक्कै छोएको छ । महिला आवाज बुलन्द गर्ने अवसरका रूपमा समेत लिइने तिजको धार्मिक, सांस्कृतिक, सामाजिक र पारिवारिक महìव बेजोड छ । केही समययता तिज वैभव देखाउने, आधुनिक बन्ने होड देखिए पनि यसको मौलिकता कायम छ, तिथि अनुसार व्रत बस्ने, पूजा गर्ने चलनमा कुनै कमी आएको छैन ।
तिजको लहर आयो बरिलै ...
तिजको लहर आयो बरिलै यो तिजमा रमाउन बरिलै, आँसु र हाँसो पोखौँ बरिलै दुःख र सुख साटौँ बरिलै ।
समयको वेगसँगै मधुपर्क
नेपालको प्रजातन्त्रीकरण तथा आधुनिकीकरणमा विभिन्न साहित्यिक प्रकाशन, साहित्यकार तथा प्रकाशनगृहको विशिष्ट योगदान रहँदै आएको छ । यस्तो योगदान निजी तथा संस्थागत पहल र संलग्नतामा भएको पाइन्छ । नेपालको साहित्यिक पत्रिकाको इतिहास लामो छ । काठमाडौँबाट पढ्न ब
सामुदायिक विद्यालयको व्यवस्थापन
धेरै समयदेखि प्रतिनिधि सभा अन्तर्गत शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि समितिमा अड्केको शिक्षा विधेयक हालै मात्र माओवादी, राप्रपा र रास्वपाका फरक मत सहित पारित भएको छ । विधेयक पारित हुने क्रममा सम्बन्धित मन्त्री समेतको उपस्थितिमा यो विषयले धेरै महत्व पाएको देखिन्छ, जुन आवश्यक पनि थियो । ने
बालमैत्री व्यावहारिक शिक्षा
बालबालिकालाई उनीहरूको समग्र विकासमा सहयोग पुर्याउने खालको शिक्षा दिनु आवश्यक हुन्छ । जुन शिक्षा प्राप्त गरेपछि उनीहरूको जीवन सुनिश्चित हुन सकोस् । उनीहरूलाई दिइने शिक्षामा देहायका पक्ष समेटिनु आवश्यक हुन्छ ।
अर्थतन्त्रका उदाउँदा क्षेत्र
नेपालको आर्थिक विकासमा कृषि, जलस्रोत र पर्यटन मुख्य क्षेत्रका रूपमा लिइँदै आएको छ तर कृषि क्षेत्र यताका वर्षमा समस्यामा पर्न थालेको छ । कृषि उपज आयातमा ठुलो धनराशि बिदेसिन थालेको छ । जनशक्तिको प्रवेश र बिदेसिने क्रमसँगै खेतबारी बाँझो पल्टँदै छन् ।
रोजगारी सिर्जनामा डिजिटल प्रविधि
विश्वमा प्रविधिको विकास र प्रयोग तीव्र रूपमा बढिरहेको छ ।
गोरखापत्र दैनिक हुनुअघिको शैली निर्माण
शैली शब्द शीलमा ई प्रत्यय लागेर बन्छ । शीलका विभिन्न अर्थमध्ये चरित्र वा व्यवहार एउटा हो । चरित्र व्यक्तिसँग सम्बन्धित हुन्छ भने व्यवहार व्यक्तिबाट बृहत् रूप लिँदै समाजतिर प्रवेश गर्छ । समाज भन्नेबित्तिकै त्यसका विविध आयाम हुन्छन् । त्यस्ता आयाम निर्माण हुन्छन्, व्यवहारमा आउँछन् र हराउन पनि सक्छन् र फेरि पुनरावृत्ति हुन पनि सक्छन् ।
राजनीतिक दलको स्वमूल्याङ्कन
लोकतान्त्रिक शासनव्यवस्थालाई विश्वमा लोकप्रिय एवं उत्तम मानिने हुँदा राजनीतिक दलको यस व्यवस्थामा विशेष योगदान रहन्छ । व्यवस्था एवं प्रणाली स्थापना र विकास गर्न राजनीतिक दलको भूमिका महत्वपूर्ण हुने भएकाले दललाई लोकतन्त्रको संवाहक मानिन्छ ।
पत्रकारितामा प्रमाणीकरणको विषय
पछिल्लो समय नेपाली पत्रकारितामा सतहीकरण बढ्नुका साथै प्रमाणीकरणको सङ्कट गहिरिँदै छ । समाचार सार्वजनिक गर्नुअघि त्यसको तथ्यगत पक्ष, स्रोतको विश्वसनीयता, कानुनी तथा सांस्कृतिक संवेदनशीलता, समय, सान्दर्भिकता आदि पक्षलाई परीक्षण गर्ने प्रवृत्ति घट्दो छ ।
आर्थिक सम्बन्धको ढोका खुल्ने
समाजवादी गणतन्त्र भियतनामका उपराष्ट्रपति ‘भो थी आन्ह जुआन’ ले अगस्त २३ मा नेपालको औपचारिक भ्रमणमा आउनुभएको छ ।
डेङ्गु रोकथाम योजना
वर्षा मौसम भनेको पानीको मौसम मात्रै होइन, रोगव्याधिको मौसम पनि हो । वर्षा लाग्यो कि कीटजन्य रोग विशेषत डेङ्गुकै डर हुन्छ । पूर्वदेखि पश्चिमसम्म लामखुट्टेको बिगबिगी छ । डेङ्गु रोग फैलिई अस्पतालमा बिरामीको चाप बढेको छ । आफूलाई नपरी नचेत्ने नागरिकको बानीले ठुलो समस्या निम्त्याइरहेको छ
सबै बुवाप्रति सलाम !
पिताजीले सन् १९७० को अन्त्यबाट सन् १९८० को मध्यसम्म आप्रवासी कामदारका रूपमा मध्यपूर्वी एसियामा चर्को घाम अनि मरुभूमिको तातोमा कठिनाइ झेल्दै निर्माण क्षेत्रमा मजदुरका रूपमा काम गर्नुभयो । जस्तोसुकै कठिनाइ भोग्नु परे पनि उहाँले कहिल्यै दुःख देखाउनुभएन ।
आश्चर्यको ताजमहल
नयाँ दिल्लीको मानसिंह रोडस्थित होटेल ताजमहलको ग्यालरीमा हामी बसिरहेका थियौँ । भारतको परराष्ट्र मन्त्रालयका सञ्चार समन्वय अधिकृत नितिन गौतम आउनुभयो र भन्नुभयो, “ल भोलि तपाईंहरू बिहानै ६ बजे नै तयार भएर बस्नुहोला, ७ बजेभित्र नास्ता गरेर
मानवतावादी चिन्तक
जयपृथ्वीबहादुर सिंहको विश्व शान्ति र मानवतावादको दृढ मौलिक धारणाका अगाडि ससुरा तत्कालीन श्री ३ चन्द्रशमशेरले सुम्पिएका पद र मानपदवीले कुनै अर्थ राखेनन् ।
मौलिक गणित र ज्योतिषका संरक्षक
विसं १९७० साउन २६ गते जन्मेका नयराज पन्तले देश विकासका लागि प्राविधिक शिक्षा र प्राविधिक शिक्षाका लागि गणित शिक्षाको विकास अपरिहार्य भएको दृष्टान्त दिएका छन् । सो कुरा उनका कृतिको अध्ययनबाट जानकारी हुन्छ । देशको चौतर्फी विकासमा गणितको निरन्तर अनुसन्धान गर्नुपर्ने, वर्तमान ज्ञानला
नयाँ नेपाल बहुभाषी गोरखापत्र : एउटै अखबारमा ४५ भाषाका सामग्री
मुलुकको जेठो अखबार गोरखापत्र प्रकाशन भएको ९४ वर्ष र गोरखापत्र दैनिक रूपमा प्रकाशन भएको ४७ वर्षपछि अर्थात् २०६४ साल असोज १ गतेदेखि गोरखापत्रमा विभिन्न मातृभाषामा समेत सामग्री प्रकाशन हुन थालेको हो । एक भाषा नीतिलाई अख्तियार गर्दै गोरखापत्र प्रारम्भदेखि नै नेपाली
विपिन कुरिरहेको विश्व
सन् २०२३ अक्टोबर ७ । गाजापट्टीबाट प्यालेस्टाइनी विद्रोही लडाकु समूह हमासले इजरायलमाथि सयौँ रकेट र ड्रोन आक्रमण गरेर युद्धको धावा बोलेको थियो । लगत्तै इजरायलले पनि हमासविरुद्ध आक्रमण सुरु ग¥यो । गाजापट्टीबाट त्यो दिन निस्किएको युद्धको तुँवालोले अहिलेसम्म पनि पूरै विश्व छेकिरहेको छ । यो खास एउटा देशको विद्रोही समूह अर्को सिङ्गो देशसँग लडिरहेको एउटा लामो युद्ध हो । यसको अन्त्यका कुनै सङ्केत नै अहिलेसम्म देखा परेका छैनन् । न त्यसको गन्तव्य दुवै पक्षलाई थाहा छ । एक
रूपान्तरणको आर्थिक यात्रा
नेपालको आधुनिक आर्थिक यात्रा २००७ साल (सन् १९५१) को ऐतिहासिक राजनीतिक परिवर्तनसँगै सुरु भएको हो ।
संवैधानिक इजलासको निकास
संवैधानिक विवाद निरूपण गर्न गठन हुने संवैधानिक इजलास एक महिनादेखि अवरुद्ध छ ।
बजार सुशासनको आधार
नेपालको संविधानको धारा ४४ मा उपभोक्ताको हक सुनिश्चित गरिएको छ । धारा ५१ घ(७) मा कालाबजारी, एकाधिकार, कृत्रिम अभाव उत्पन्न गरी प्रतिस्पर्धा नियन्त्रण गर्न नहुने उल्लेख छ । उपभोक्ताको संवैधानिक हक संरक्षणका लागि मौलिक कानुन उपभोक्ता संरक्षण ऐन, २०७५ र नियमावली, २०७६ कार्यान्वयनमा छन् । क्षेत्रगत कानुन पनि कार्यान्वयनमा छन् । संयुक्त बजार अनुगमन निर्देशिका अनुसार बजार अनुगमन पनि भइरहेको छ । सुशासन ऐन २०६४ ले नेपाल सरकारका प्रत्येक पदाधिकारीको अधिकारसमेत