जितिया पर्वले मातृत्वको गहिरो भावनालाई उजागर गर्छ : उपराष्ट्रपति
उपराष्ट्रपति रामसहाय प्रसाद यादवले जितिया पर्वले मातेत्वको गहिरो भावनालाई उजागर गर्ने बताउनुभएको छ ।
तराईवासी महिला जितिया मनाउँदै
तराई क्षेत्रमा मनाइने जितिया पर्व शनिबारदेखि सुरु भएको छ । तराई क्षेत्रका महिलाले असोज कृष्णपक्षको अष्टमी तिथिका दिन जितवाहन भगवान्को पूजाआराधना गरेर मनाइने गरिन्छ । आफ्ना सन्तानका लागि निराहार व्रत बसेर सन्तानको सुख, शान्ति र चिरायुको कामना गर्दै तीन दिनसम्म मनाइने जितिया पर्व तराईमा सुरु भएको छ ।
नवलपुरको थारु समुदायमा जितिया पर्व मनाइँदै
थारु समुदायका महिलाहरूले मनाउने मुख्य पर्वका रूपमा रहेको जितिया पर्व शनिवारदेखि सुरु भएको छ । तर, यस वर्ष अरु वर्षकोजस्तो रौनक छैन ।
खड् जितियाको कठोर उपवास
सन्तानको दीर्घायु, पुत्र प्राप्ति तथा पारिवारिक सुख–शान्तिका लागि मनाइने महान् पर्व जितिया आइतबार दोस्रो दिनमा प्रवेश गरेको छ । यस दिन विवाहित महिलाहरूले कठोर उपवास गर्दै ‘खड् जितिया’ व्रत बसिरहेका छन् ।
जितियाको निराहार व्रत आज
सन्तानको सौर्यवृद्धि र कल्याणको कामना गर्दै मधेसको प्राचीन मिथिला क्षेत्रका आमाहरूले आज जितिया पर्वको व्रत सुरु गरेका छन् ।
३० गते तय भएको जितिया महोत्सव स्थगित
देशको विषम परिस्थितिका कारण थारु समुदायको जितिया पर्व महोत्सवको रुपमा नमनाउने थारु महिलाले निर्णय गरेका छन् । थारु महिला सभाले ३० गते सोमबार पर्यटन बोर्डको सभाहलमा जितिया महोत्सव मनाउने तय गरेको थियो ।
उपत्यकाका फल्चा संस्कृति अनि जीवनशैली
सडक यातायातको पर्याप्त विकास र यात्रामा बासको उचित प्रबन्ध हुनुअघि नेपाली जनजीवनमा पाटी, ठाँटी, फल्चा र फलैँचाको महत्व ज्यादा थियो । तिनका अवशेष सहर तथा ग्रामीण क्षेत्रका मूलबाटो, बजारमा अझै देख्न पाइन्छ ।
जितिया व्रत सन्तानको लागि समर्पण
मधेसको संस्कृति, चाँडपर्व, रितिरिवाजको पनि छुट्टै महत्त्व र बिशेषता रहेको छ । तराई मधेसमा मनाइने चाडपर्व मध्ये जितिया एक हो ।
-original-thumb.jpg)
जितिया पर्वको तयारीमा मिथिलानी
प्राचीन मिथिला क्षेत्रमा पितृपक्ष (असोज कृष्णपक्ष) सुरु हुनासाथै पुत्रवती मिथिलानी (मिथिलाका नारी)ले जितियाको चर्चा र तयारी सुरु गर्छन् ।
साधारण पूजासहित इन्द्रजात्रा सम्पन्न
इन्द्रजात्रा (येँया) को अन्तिम दिन महिलाहरूले जीवित देवी श्री कुमारी, श्री गणेश र श्री भैरवको रथयात्रा गरी जात्रा सम्पन्न गरिने चलन छ तर जेन जीको आन्दोलनका कारण देशको परिस्थिति अनुकूल नभएकाले श्री कुमारी, श्री भैरव र श्री गणेशको साधारण पूजा गरी बिहीबार योसी (लिङ्गो) ढालेर सम्पन्न गरिने भएको छ ।
भक्तपुरको मुपात्र र याँमता जात्रा आजबाट सुरु
इन्द्रजात्राको अवसरमा मनाइने भक्तपुरको मुपात्र र याँमता जात्रा आजबाट सुरु हुँदै छ । विभिन्न धार्मिक ग्रन्थका आधारमा तयार पारेको जात्रा भक्तपुरमा तीन दिन मनाइन्छ ।
थःने या (माथिल्लो टोलको जात्रा)
इन्द्रजात्रा (येँयां) को चौथो दिन पूर्णिमाको दिन पनि रथजात्रा हर्षोल्लासका साथ मनाइयो । यो दिनमा नेवार समुदायले विशेष गरेर समयबजि खाने दिनको रूपमा लिने गरेको छ ।
आजदेखि सोह्र श्राद्ध सुरु (फोटो फिचर)
प्रत्येक वर्ष आश्विन कृष्ण प्रतिपदादेखि सुरु हुने सोह्र श्राद्ध अर्थात् पितृ पक्ष आज (सोमबार) देखि विधिवत् आरम्भ भएको छ ।
दसैंमा नाचिने सख्या नाच थारू बस्तिमा सुरू
दसैंमा नाचिने थारू समुदायको प्रख्यात सख्या पैयाँ नाच थारू बस्तिमा सुरु भएको छ । दसैं आउनु अघि थारू समुदायले १२–१५ दिन अगाडिदेखि नै सख्या पैयाँ नाच नाचेर दसैंलाई स्वागत गर्ने गर्दछन् ।
संस्कृति र परम्परागत पहिचान झल्काउन थारू सङ्ग्रहालय
दाङको दङ्गीशरण गाउँपालिका–३, चखौरास्थित थारू सांस्कृतिक सङ्ग्रहालय दाङको मुख्य गन्तव्य बनेको छ । थारू समुदायको कला, संस्कृति र परम्परागत पहिचान झल्काउने उद्देश्यले स्थापना गरिएको सङ्ग्रहालय अहिले पर्यटकीय गन्तव्य बनेको हो ।
आश्विन कृष्ण पक्षः सोह्र श्राद्ध (पितृ पक्ष)
प्रत्येक वर्ष आश्विन कृष्ण प्रतिपदादेखि सुरु हुने सोह्र श्राद्ध अर्थात् पितृ पक्ष आजदेखि विधिवत् आरम्भ हुँदै छ ।
आज न्वांगी पर्व मनाउँदै चेपाङ समुदाय
चेपाङ समुदायले आज न्वांगी (छोनाम) पर्व मनाउँदैछन् । सो समुदायले राष्ट्रिय एवं धार्मिक पर्वका रूपमा न्वांगी (छोनाम) पर्व हरेक वर्ष भदौ २२ गते सामूहिक रूपमा मनाउँदै आएका छन् ।
आज इन्द्रजात्रा पर्व मनाइँदै
प्रत्येक वर्ष भाद्र शुक्ल चतुर्ददशीका दिन पर्ने यो पर्व काठमाडौँ, ललितपुर, भक्तपुर, धुलिखेल, दोलखालगायतका स्थानमा मनाइन्छ । भाद्र शुक्ल द्वादशीका दिन हनुमानढोका अगाडि धार्मिक विधिपूर्वक इन्द्रध्वजासहितको लिङ्गो ठड्याइएपछि प्रारम्भ हुने यो जात्रा विभिन्न प्रकारका नाचगान, रथयात्रा र देवीदेवताको पूजाआजा गरी आठदिनसम्म मनाउने प्रचलन छ ।
इन्द्रजात्रा मनाइँदै
नेवार समुदायले हर्षोल्लासका साथ शनिबार इन्द्रजात्रा पर्व मनाउने भएको छ । भाद्र शुक्ल एकादशीका दिन हनुमानढोकाअगाडि धार्मिक विधिपूर्वक इन्द्रध्वजासहितको लिङ्गो ठड्याइएपछि प्रारम्भ हुने यो जात्रा विभिन्न प्रकारका नाचगान, रथयात्रा र देवीदेवताको पूजाआजा गरी आठ दिनसम्म मनाउने प्रचलन छ ।
नेपालगन्जमा मनाइयो ‘मोहम्मद डे’
ईस्लाम धर्मका अन्तिम प्रवर्तक हजरत मोहम्मद सल्ललाहो अलैहीवसल्लमको १५०० औं शुभजन्मोत्सव नेपालगन्जलगायत बाँके जिल्लामा धुमधामका साथ मनाइएको छ ।
सामूहिक कन्या श्रीकुमारी पूजा (फोटो फिचर)
काठमाडौं, भदौ २० गते । युवा विश्व हिन्दु महासङ्घ हनुमानढोकाको आयोजनामा आज कन्या श्रीकुमारी पूजा सम्पन्न भएको छ । हनुमानढोका दरबार क्षेत्रमा येँया (इन्द्रजात्रा)को अवसर पारेर यो पूजा गरेको हो ।हनुमानढोका दरबार क्षेत्रमा रहेको तलेजु भवानी मन्दिर अगाडि कुमारीहरूको सामूहिक पूजा गरिएको छ । पूजामा सहभागी हुनका लागि ससाना बालिकाहरूलाई कुमारीको भेषभूषामा सजाएर अभिभावकहरू उपस्थित भएका थिए । नेवार समुदायमा बेल विवाह नगरेका बालिकाहरूलाई कुमारी मानेर पूजा गर्ने प्रचलन छ । महिनावारी सुरु नभएका बालिकाहरूलाई वैदिक परम्परा अनुसार पूजा गरिन्छ । कन्या कुमारी पूजा गरेमा बालिकाहरूलाई तलेजु भवानीले रक्षा गर्ने धार्मिक विश्वास छ । इन्द्रजात्राको अवसरमा गरिएको पूजामा ४५५ बालिका सहभागी भएको महासङ्घका अध्यक्ष राजन महर्जनले बताउनुभयो ।
सुदूरपश्चिमको हुडकेली लोकनृत्य लोप हुने सङ्घारमा
सुदूरपश्चिमको ऐतिहासिक लोकनृत्य हुडकेली लोप हुने सङ्घारमा पुगेको छ । वीरविरङ्गनाहरूको गीति कथामा गरिने नृत्य पुस्तान्तरण हुन नसक्दा लोप हुने अवस्थामा पुगेको हो ।
इन्द्रजात्रा विधिवत् सुरु (फोटो फिचर)
इन्द्रजात्रा (येँया) बिहीबारबाट विधिवत् रूपमा सुरु भएको छ । आज बिहान १०ः३१ बजेको शुभ साइतमा इन्द्रध्वजोत्थान (यःसिं) पश्चात् विधिवत् रूपमा इन्द्रजात्रा सुरु भएको मानिन्छ ।
इन्द्रजात्राको तयारी (फोटो फिचर)
इन्द्रजात्रा (येँया) को तयारी वसन्तपुर दरबार क्षेत्रमा भइरहेको छ । इन्द्रजात्राको दिन नजिकिँदै गर्दा दरबार क्षेत्रमा रहेका मन्दिर दरबार रंगरोगन तथा तोरण फेर्ने काम धमाधम भइरहेको छ ।
अमेरिकामा मनाइयो गौरा पर्व
नेपालको सुदूरपश्चिम क्षेत्रमा परम्परागत रूपमा मनाइँदै आएको गौरा पर्व अमेरिकाको मेरिल्याण्ड राज्यस्थित हिन्दू–बुद्ध मन्दिरको प्राङ्गणमा धुमधामका साथ सम्पन्न भएको छ ।
