अन्तर्राष्ट्रिय सामूहिक कला प्रदर्शनी सुरु
नेपाल, भारत, बङ्गलादेश र मौरिससका एक सयभन्दा बढी कलाकारको अन्तर्राष्ट्रिय सामूहिक कला प्रदर्शनी सुरु भएको छ । आकार डेकोरले विभिन्न सङ्घ संस्थासँग सहकार्य गरी आयोजना गरेको सो अन्तर्राष्ट्रिय सामूहिक चित्रकला र मूर्तिकला प्रदर्शनीको मङ्गलबार राजधानीमा उद्घाटन गरिएको हो ।
सांस्कृतिक पर्व चासोक तङ्नाम
लिम्बू समुदायको सबभन्दा ठुलो सांस्कृतिक पर्व चासोक तङ्नाम (न्वागी पर्व) मोरङको उर्लाबारीमा पाँच दिनसम्म मनाइने भएको छ । चन्द्रमासको पात्रो अनुसार हरेक वर्ष धान्य पूर्णिमाका दिन लिम्बू समुदायले प्रकृतिप्रति कृतज्ञता प्रकट गर्दै यो पर्व मनाउँदै आएको छ । किराँत याक्थुङ चुम्लुङ, उर्लाबारीका अध्यक्ष बानु सुब्बाले यस वर्ष चासोक पर्वको अवसरमा मङ्सिर १८ देखि २२ गतेसम्म उर्लाबारी–९ स्थित आम्बारीमा पाँच दिने बृहत् सांस्कृतिक महोत्सव र जातीय प्रदर्शन आयोजना गरिने जानकारी दिनुभयो ।
कात्तिकनाचको आकर्षण हिरण्यकशिपु वध
पाटनको कृष्णमन्दिर डबलीमा देखाइने ऐतिहासिक कात्तिकनाचका क्रममा सोमबार राति नरसिंह अवतारको हिरण्यकशिपु वध देखाइएको छ । मङ्गलबजारस्थित कात्तिक डबलीमा प्रदर्शन हुने ३७८ वर्ष परम्परागत नाचमा हिरण्यकशिपु पात्रको वध गरेपछि कलाकारले साँच्चै होस गुमाउने कथन छ । कात्तिकनाच संरक्षण समितिका अध्यक्ष किरण चित्रकारले हिरण्यकशिपुको वध गरेपछि कलाकारले होस गुमाउने क्षण दर्शकका लागि सबैभन्दा चाखलाग्दो बन्ने गरेको बताउनुभयो । बेलुका सुरु भएको नाचमा भगवान् विष्णुले नरसिंह अवतारको रूप धारण गरी हिरण्यकशिपुको वध गर्ने प्रस्तुति गरिएको थियो । कात्तिकनाचको विशेष आकर्षण यसैलाई मानिन्छ ।
भैश्यकको तस्बिर प्रदर्शनी
भारत गुजरातका फोटोग्राफर नलिनिकान्त भैश्यकको एकल तस्बिरको प्रदर्शनी सुरु भएको छ । ‘हेरिटेज इन्डिया’ शीर्षकमा उहाँका ३२ थान फोटो प्रदर्शित छन् । प्रदर्शनीको उद्घाटन नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका पूर्वउपकुलपति गोपाल चित्रकारले एक समारोहबिच उद्घाटन गर्नुभयो । चित्रकारले फोटाहरू स्तरीय रहेको अभिव्यक्ति दिँदै नेपालका कला, संस्कृति र सम्पदा सन्दर्भमा समेत यस प्रकारका प्रदर्शनीको परम्परा नियमितता बन्न सकेमा फलदायी रहने बताउनुभयो ।
मण्डलामा ‘मिलारेपा’
कवि तथा बौद्ध धर्मका योगी ‘मिलारेपा’ को जीवनमा आधारित कथा मङ्गलबारदेखि मण्डला थिएटरमा मञ्चन हुने भएको छ । परिकल्पना र निर्देशक बुद्धि तामाङ र उमेश तामाङले गर्नुभएको नाटक बौद्ध धर्मसँग सम्बन्धित रहेको छ । लेखक चाङ ङ्योन हेरुकको कृतिमा आधारित र रविन तामाङले नाट्य रूपान्तरण गरेको ‘मिलारेपा’ ले पाप, पश्चात्ताप र आत्मज्ञानको आध्यात्मिक रूपान्तरणलाई नाटकीय रूपमा चित्रण गरेको निर्देशक तामाङले बताउनुभयो ।
‘सन्त्रासका साठी दिन’ लाई अनेसास सर्वोत्कृष्ट पुरस्कार
विश्वभरि छरिएर रहेका नेपाली भाषा र साहित्यको क्षेत्रमा साधनारत साहित्यकार, लेखक तथा स्रष्टाले नेपाली भाषा र साहित्य उत्थानका लागि हातेमालो गरेर काम गर्न आग्रह गरेका छन् । शनिबार अमेरिकाको वासिङ्टन डिसीमा अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) को ११७ औँ लक्ष्मी जयन्ती तथा पुरस्कार वितरण समारोहमा आयोजित कार्यक्रममा सहभागीले यस्तो आग्रह गरेका हुन् ।
शाहको लघुकथासङ्ग्रह ‘डाइपर भिसा’
कथाकार दिलीप शाहको लघुकथासङ्ग्रह ‘डाइपर भिसा’ बजारमा आएको छ । अभाव, पीडा, बेथिति, भ्रष्टाचार जस्ता विषयलाई सहज रूपमा चोटिलो पारामा सङ्ग्रहभित्र प्रस्तुत गरिएको छ । यसै गरी माया, प्रेम अभाव, पीडा, गरिबी, विदेशमोह, सन्तानप्रेम र यसका राम्रा र नराम्रा पक्षलाई पुस्तकभित्र समान रूपमा चित्रण गरिएको छ ।
‘माला’ बजारमा
कथाकार माधव सयपत्रीको कथासङ्ग्रह ‘माला’ आइतबारदेखि बजारमा आएको छ । पुस्तकमा २२ वटा कथा समावेश छन् । कथासङ्ग्रहमा सयपत्रीले प्रेम र मानवीय संवेदनालाई समेट्नुभएको छ । मानिसका ढोङ र आडम्बरका मुखौटा च्यात्दै विद्रोहसमेत बोलेका छन् । सरल र सरस शैलीमा लेखिएका सयपत्रीका कथालाई समकालीन नेपाली साहित्यका प्रतिनिधि मान्न सकिन्छ ।
करिब एक सय कलाकारको ट्याटु प्रदर्शनी
नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठान र हिमालयन ट्याटु समिटले आयोजना गरेको ‘यात्रा ट्याटु प्रदर्शनी कला कार्यशाला’ आइतबार सम्पन्न भएको छ । प्रतिष्ठानका कुलपति नारदमणि हार्तम्छालीले नेपालमा पनि ट्याटु कलाको पुरानो इतिहास रहेको बताउँदै यस्ता कार्यलाई आगामी दिनमा अझ व्यवस्थित रूपमा सञ्चालन गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनुभएको छ ।
नेपाली भाषाको उत्थानका लागि विदेशी भूमिमा लोभलाग्दो सक्रियता
विश्वभरि छरिएर रहेका नेपाली भाषा र साहित्यको क्षेत्रमा साधनरत साहित्यकार, लेखक तथा श्रष्टाहरुले नेपाली भाषा र साहित्यको उत्थानका लागि हातेमालो गरेर काम गर्न आग्रह गरेका छन् ।
दुर्गालालका छ कृति र म्युजिक भिडियो सार्वजनिक
जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठको छ पुस्तक तथा उहाँको रचनामा रहेको गीतको म्युजिक भिडियो ‘जिगु गर्व’ म्युजिक भिडियो सार्वजनिक भएको छ । काठमाडौँ महानगरपालिकाकी उपमेयर सुनिता डङ्गोलले शुक्रबार श्रेष्ठका कृति कपूया कुँ, नःलिगु नुगः खँ, छुछुं गिजिमिजि ध्वः, कावा, कविया बाखं कविया भासं र अन्तर्भाव थूयाको लोकार्पण गर्नुभयो । यसै गरी सोही कार्यक्रममा विश्वास वज्राचार्यले निर्देशन गर्नुभएको जिगु गर्व गीको म्युजिक भिडियो सार्वजनिक गरेको हो ।
मनाइयो ‘हरिबोधिनी एकादशी’
प्रत्येक वर्ष कार्तिक शुक्ल एकादशीका दिनमा भगवान् विष्णुको प्रतीकका रूपमा तुलसीको दामोदरसँग विवाह र विशेष पूजा गरी हरिबोधिनी एकादशी पर्व मनाउने चलन छ । असार शुक्ल एकादशी अर्थात् हरिशयनी एकादशीका दिनमा क्षीरसागरमा सुतेका विष्णु ब्युँतिने भएकाले एकादशीलाई हरिबोधिनी वा प्रवोधिनी एकादशी पनि भनिन्छ ।
निर्मोहीलाई ह्विलचेयर
दुवै मिर्गौला फेल भएर थला पर्नुभएका लोकगायक कमल बिके निर्मोहीलाई आवतजावत सहजताका लागि ह्विलचेयर प्रदान गरिएको छ । मिर्गौला फेल भएर हिँड्डुल गर्न समस्या भएपछि गायक निर्मोहीलाई आवतजावतमा सहजता होस् भन्ने उद्देश्यले बास नेपालले ह्विलचेयर हस्तान्तरण गरेको हो ।
![भूकम्प [कथा]](https://gorkhapatraonline.com/storage/media/313236/conversions/4445-original-thumb.jpg)
भूकम्प [कथा]
आज बिहान ऊ कतै डुल्न गएन । सधैँ बिहान ऊ कतै न कतै गइरहन्थ्यो । आज बिहानै भूकम्प गएपछि ऊ डरायो । कतै हिँडिरहेको बेला भूकम्प आएर थिचिने पो हो कि ? उसको डेरा पनि साँगुरो गल्लीको अन्तिम अन्तिमतिर छ । कोठाबाट निस्कँदैमा दुई अग्ला अ
‘बिपी–रेणु : मोती–भारतेन्दु’ सङ्ग्रहणीय
साहित्य र राजनीतिमा एकैसाथ सक्रिय गिरिराज आचार्यले ‘नेपाल–भारत सेतु’ कालखण्डलाई अध्ययन गर्न सकिने ऐतिहासिक कृति दिनुभएको छ ।
सिन्धुलीमाढीमा लेखन कार्यशाला
बालबालिकामा सिर्जनात्मक क्षमता अभिवृद्धिको उद्देश्यसहित सिन्धुलीमा कविता, कथा र निबन्ध लेखन तथा चित्रकला कार्यशाला सम्पन्न गरिएको छ । दुईदिने सो कार्यशालामा ३४ विद्यालयका १८७ जना विद्यार्थीको सहभागिता रहेको थियो । साहित्यकार प्रमोद प्रधानले कविता निबन्धको प्रशिक्षण, जियराज आचार्यले कथाको प्रशिक्षण र सपना नेपालीले चित्रकलाको प्रशिक्षण दिनुभएको थियो ।
घुम्ती साहित्य उत्सवमा पुस्तक संवाद
अभिनेता राजेश हमालले पुस्तक ‘युगदेखि युगसम्म’ नितान्त जीवन र भोगाइका बारेमा लेखिएको बताउनुभएको छ । फाइनप्रिन्ट बुक्स र ¥यान्डम रिडर्स सोसाइटीको आयोजनामा भएको फाइनप्रिन्ट फिभर घुम्ती साहित्य उत्सवको अन्तिम सत्रमा हमालले पत्रकार अपिल त्रिपाठीसँग आफ्ना धेरै विगतका कुरा खोल्नुभएको हो । उहाँहरू बिचको कुराकानी ‘युगदेखि युगसम्म’ आधारित थियो ।
डा. थापाका तीन कृति लोकार्पण
डा. शशि थापा पण्डितका तीन कृति ‘नेपाली कलामा कामकला, मल्लकालिक नेपालका नारीहरू, नागार्जुन क्षेत्रका सांस्कृतिक अध्ययन’ लोकार्पण भएको छ । नेपाल आदर्श महिला सङ्घ, बालाजुद्वारा बिहीबार राजधानीमा आयोजित कार्यक्रममा प्रा. दिनेशराज पन्त, प्राडा जगमान गुरुङ, प्राडा वीणा पौडेल र प्राडा पेसल दाहालले संयुक्त रूपमा डा. शशिका कृतिहरूको लोकार्पण गर्नुभयो ।
महालक्ष्मी जात्रा सुरु
चन्द्रागिरि नगरपालिकास्थित बलम्बुमा महालक्ष्मी जात्रा ‘लाः तिइ मर’ बुधबार सुरु भएको छ । वर्षभरिका २४ अष्टमीमध्येको मुख्य अष्टमी अर्थात् मुः अष्टमीबाट जात्रा सुरु हुन्छ । सो दिन ‘छ्वयल्बु’ गरी बलम्बुको नेवाः समुदायले आफ्नै लोकपरिकार छोयला, तखाः (थलथले), रक्सीलगायतका परिकार बनाउँछन् ।
सङ्कटमा बर्कानाच
पश्चिम नेपालका थारू समुदायको महत्वपूर्ण बर्कानाच आर्थिक अभावले सङ्कटमा पुगेको छ । विशेष गरेर दाङ, बाँके, बर्दिया, कैलाली र कञ्चनपुरमा नाचिने बर्कानाच अहिले दाङमा मात्रै सीमित छ । त्यो पनि जिल्लाको एउटै गाउँमा कहिलेकाहीँ मात्र नाचिने अवस्था छ । थारू समुदायमा चाडपर्व अनुसार नाचिने महोत्या, मघौटा, छोक्रा, हुरडुङ्ग्या, झुम्रा, लट्हवा, लट्ठी, सख्या, पैयाँलगायत दर्जनौँ परम्परागत तथा मौलिक नाचमध्ये बर्कानाचको सांस्कृतिक र धार्मिक महत्व विशिष्ट रहेको पाइन्छ ।
नेपाली मुक्तक एल्बम सार्वजनिक
नेपाली सङ्गीतमा पहिलो मुक्तक एल्बम सार्वजनिक भएको छ। ‘मुक्तक’ नामक एल्बम काठमाडौँमा सार्वजनिक गरिएको हो।
दुर्व्यसनबाट सजग रहन नाटक
लागुऔषध दुर्व्यसन समाजमा बढ्दै गएपछि कैलालीको सुखडमा राष्ट्रिय कलाकारद्वारा जनचेतनामूलक नाटक प्रस्तुत गरिएको छ । कलाकार सौगात ओझाद्वारा परिकल्पनामा ‘सङ्गतको फल’ नामक नाटक सार्वजनिक स्थलमा प्रदर्शन गरिएको हो । सुखडबजारको हेलिप्याड चौरमा प्रदर्शन गरिएको नाटकको मुख्य भूमिकामा सुरवीर पण्डित (दारी बा), सौगात ओझा र अछामी रेखा रहनुभएको छ ।
स्रष्टा र साहित्यकारलाई सम्मान
पाल्पाको पोखराथोक साहित्य सङ्गमले विविध कार्यक्रमसहित रजत जयन्ती मनाएको छ । विसं २०५७ असोज १२ गते बगनासकाली–२, पोखराथोकमा स्थापना भएको सङ्गमले रजत जयन्तीका अवसरमा अक्षयकोषदाता र साहित्यकारहरूलाई सम्मान गरेको हो । सङ्गमले प्रकाशन गरेको रजत जयन्ती विशेषाङ्क ‘वाटिका’ पनि सार्वजनिक गरिएको छ ।
भाषा, संस्कृतिको प्रवर्धन गर्न अमेरिकामा गुठी
अमेरिकाको पेन्सिलभेनियामा रहेका नेपालीले नेप्लिज गुठी (नेपाली गुठी) मार्फत नेपाली चाडपर्व, संस्कार संस्कृति मनाउने र नेपाली भाषाको समेत जगेर्ना गर्दै आएका छन् । नेपाली, भाषा, परम्परा, संस्कृति र चा
सिने उद्योगमा ‘अवार्ड’को प्रभाव
सिने उद्योगमा कार्यरत चलचित्रकर्मीलाई प्रोत्साहन गर्न सम्मान तथा पुरस्कार प्रदान गर्ने प्रचलन विश्वव्यापीरुपमा रहिआएको छ ।
