ओस्कारमा ‘क्राइसिस टिम’को घोषणा
ओस्कार अवार्डको ९५औँ संस्करणका लागि ‘क्राइसिस टिम’ घोषणा गरिएको छ। १२ मार्चमा अमेरिकाको लस एन्जलसमा आयोजना हुने अवार्ड समारोहमा एकेडेमी अफ मोसन पिक्चर आर्टस् एन्ड साइन्सका प्रमुख कार्यकारी बिल क्रेमरले ‘क्राइसिस टिम’ घोषणा गर्नुभएको हो।
रहरमा सिकेको चित्रकला, आम्दानीको माध्यम
चित्रकार मिठ्ठु थारूको चित्रकला तथा मूर्तिकला लोभलाग्दो छ । ३४ वर्षीय मिठ्ठुले हिँड्डुल गर्दा कुनै अवस्था अथवा दृश्यले छोयो भने त्यसलाई दुरुस्त चित्रमा उतारिदिनु हुन्छ ।
नङ सजाउने कला
सुन्दर नङले मानिसको सौन्दर्य वृद्धिका लागि ठूलो भूमिका खेलेको हुन्छ । हिजोआज नङकै सौन्दर्यलाई ध्यानमा राखेर विभिन्न उपाय अपनाउन थालिएको छ । त्यसकै उपज हो– नेल आर्ट । नेल आर्ट अर्थात् हातगोडाका नङ सजाउने कलाले नारीको सौन्दर्यलाई आकर्षक बनाउँछ । पछिल्ला वर्षमा नेल आर्ट गर्ने चलन नेपालमा निकै लोकप्रिय भइरहेको छ ।
कलाश्री सम्मान प्रदान
नेपाली कलासाहित्य डट कम प्रतिष्ठानले साहित्य, ललितकला, सङ्गीत तथा पत्रकारिता क्षेत्रका विभिन्न व्यक्तित्वलाई सम्मान तथा पुरस्कार अर्पण गरेको छ । प्रतिष्ठानद्वारा बिहीबार राजधानीमा आयोजित कार्यक्रममा साहित्यकार बैरागी काइँलाले विगत पाँच दशकदेखि नेपाली चित्रकलाको क्षेत्रमा विशेष योगदान पु-याउनुभएका नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका पूर्वकुलपतिसमेत रहनुभएका कलाकार किरण मानन्धरलाई राष्ट्रिय कलाश्री सम्मान प्रदान गर्नुभएको हो । प्रतिष्ठानका अध्यक्ष मोमिला जोशीको अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रममा समालोचक प्राडा लक्ष्मणप्रसाद गौतमलाई एक लाख रुपियाँसहित राष्ट्रिय कलाश्री पुरस्कार, साहित्यकार भूपिन खड्कालाई ७५ हजार रुपियाँसहित स–सिद्धि राष्ट्रिय कलाश्री युवा पुरस्कार प्रदान गरिएको छ ।
मण्डलामा नाटक ‘मुनमुन’
मण्डला नाटकघरमा ‘मुनमुन’ मञ्चन भइरहेको छ । लेखक बुद्धिसागरको उपन्यास ‘फिरफिरे’मा आधारित नाटकलाई सम्राट भुजेलले नाट्य रूपान्तरण तथा निर्देशन गर्नुभएको हो । नाटकमा पुस्तकका केही पात्रमा केन्द्रित रहेर कथा बुनिएको छ । उपन्यासका प्रमुख पात्रहरू वसन्त र पवनको कथा नाटकमा देखाउन खोजिएको छ ।
‘गजल धेरै संवेदनशील र गहन विधा हो’
विगत दुई दशकदेखि निरन्तर नेपाली गीत–सङ्गीतमा लागेर बेग्लै पहिचान बनाउन सफल गायक तथा सङ्गीतकार राजकुमार सुन्दासलाई साङ्गीतिक क्षेत्रमा गायक राज सागर भनेर चिनिन्छ । रञ्जना क्यासेट कम्पनीको लगानी र बजार व्यवस्थापन रहेको ‘यो मायाको रूपै हँसिलो’ भन्ने गीति एल्बममा स्वर तथा सङ्गीत दिएर आफ्नो व्यावसायिक साङ्गीतिक यात्रा सुरु गर्नुभएका उहाँले सयभन्दा बढी गजल गाइसक्नुभएको छ । गजल लेखनबाट गायनसम्म आउँदाका समस्या नियाल्दा सर्वप्रथम त गजलकारको लेखनमा भाव पक्ष अति कमजोर हुने गरेको उहाँको तर्क छ । त्यसपछि सङ्गीतकारलाई गजल सङ्गीतको बारेमा कुनै
सौखमा सीमित मोफसलको चित्रकला
धनकुटाका ५४ वर्षीय चित्रकार मुकुन्द प्रयासले चित्रकला क्षेत्रमा काम गर्नुभएको २८ वर्ष भयो । तर उहाँलाई जिल्लामा सबैले चित्रकार होइन, कार्यक्रमका लागि ब्यानर, ब्याच, फोटोफ्रेमलगायता सामग्री बनाउने मान्छे भनेर चिन्दछन् ।
कलिङ्गा साहित्य महोत्सवमा पाँच नेपाली
भारतमा हुने कलिङ्गा साहित्य महोत्सवमा पाँच नेपाली लेखक वक्ताका रूपमा सहभागी हुनुहुने भएको छ । महोत्सवमा नेपाली साहित्यकार तथा लोक–साहित्यविज्ञ तुलसी दिवस, कवि दिनेश अधिकारी, कवि लेखक रञ्जना निरौला, नवोदित लेखक सुमित शर्मा
जनकपुरधाममा तीन दिवसीय साहित्य महोत्सव हुँदै
मधेशको राजधानी जनकपुरधाममा विगत तीन वर्षदेखि लगातार हुँदैआएको ‘जनकपुर साहित्य महोत्सव’ को चौथो संस्करण यस वर्ष पनि हुनेभएको छ । फागुन ११ गतेदेखि महोत्सव शुरु हुने आयोजकले जनाएको छ ।
शान्तदासलाई युद्धप्रसाद पुरस्कार
अग्रज नेपाली बाल साहित्यकार एवं शिक्षासेवी शान्तदास मानन्धरलाई युद्धप्रसाद मिश्र स्मृति पुरस्कार–२०७९ प्रदान गरिएको छ । काठमाडौँमा आयोजित ३३औँ युद्धप्रसाद मिश्र स्मृति दिवसका अवसरमा शान्तदासलाई सो पुरस्कार समर्पण गरिएको हो ।
न्यौपाने र पन्त सम्मानित
लघुकथा समाज नेपालले साहित्यकार बाबा न्यौपाने (वामनप्रसाद न्यौपाने) र कल्याण पन्तलाई सम्मानित गरेको छ । समाजद्वारा आइतबार आयोजित कार्यक्रममा ‘सावित्री–केशर कथा सम्मान–२०७९’ कथाकार न्यौपानेलाई प्रदान गरिएको हो । त्यसैगरी समाजले ‘बाटुली–खिलध्वज लघुकथा सम्मान–२०७९’ लघुकथाकार कल्याण पन्तलाई प्रदान गरेको हो । उहाँहरूलाई जनही नगद राशि २१ हजा
कवि थापाको निधन
कवि मोहन हिमांशु थापाको ८८ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ । बिहीबार ललितपुरको नखिपोटस्थित आफ्नै घरमा उहाँको निधन भएको हो ।
सङ्गीत तथा नाट्यको मौलिकता संरक्षणमा जोड
नेपाल सङ्गीत तथा नाट्य प्रज्ञा प्रतिष्ठानका नवनियुक्त कुलपति निशा शर्माले नेपालमा विद्यमान सङ्गीत तथा नाट्य परम्पराको मौलिकताको संरक्षण, संवर्द्धन तथा प्रवर्द्धनका लागि विविध कार्यक्रम सार्वजनिक गर्नुभएको छ ।
सूचनाको हकसम्बन्धी पुस्तक विमोचन
नोदनाथ त्रितालद्वारा लिखित पुस्तक ‘त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा सूचनाको हक’को विमोचन गरिएको छ । त्रिवि कानुन सङ्कायका डिन प्राध्यापक डा. कृष्णप्रसाद बस्याल, नेपाल ल क्याम्पसका क्याम्पस प्रमुख डा. डीएन पराजुली र राष्ट्रिय समाचार समितिका अध्यक्ष धर्मेन्द्र झाले संयुक्त रूपमा पुस्तक विमोचन गर्नुभएको हो ।
महिलालाई पन्चैबाजा बजाउने तालिम
दोलखाको भीमेश्वर नगरपालिकाले महिलाका लागि पन्चैबाजा बजाउन तालिम सुरु गरेको छ । महिलामा पन्चैबाजा बजाउने सीप हस्तान्तरण, संरक्षण र प्रवद्र्धनसँगै महिलाको आयआर्जनमा सघाउन वडाले तालिम सुरु गरेको वडाध्यक्ष वासु श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “ऐतिहासिक, मौलिक, सांस्कृतिक र सामाजिक महŒवको पन्चैबाजा विस्थापन हुने खतरा बढेकाले संरक्षणमा सबै जुट्नु्पर्ने खाँचो छ ।”
वाग्लेलाई प्रदेशरत्न पदक
प्रदेश स्थापना दिवसका दिन लुम्बिनी प्रदेश सरकारले युवा गायक तथा सङ्गीतकार बीपी वाग्लेलाई लुम्बिनी प्रदेशरत्न द्वितीय पदकबाट विभूषित गरेको छ । उहाँले करिब छ दर्जनभन्दा बढी आधुनिक, पप, लोक पप, प्रकृतिप्रेमलगायत अन्य विविध गीतमा स्वर एवं सङ्गीत दिनुुभएको छ ।
‘कर्णाली उत्सव’आजदेखि
कर्णाली प्रदेशको राजधानी वीरेन्द्रनगर सुर्खेतको प्रसिद्ध पर्यटकीयस्थल बुलबुले उद्यान क्षेत्रमा गन्थन, मन्थन र चिन्तनको बहस ‘कर्णाली उत्सव’ चौथो संस्करण आजदेखि सुरु हुने भएको छ ।
आखिर प्रेम के हो ? (कथा)
अचम्म लाग्छ उसको कुरा सुन्दा । मभन्दा सातै वर्ष कान्छी त हो मेरी बहिनी । तर त्यही सात वर्षले उसमा कत्ति साहस र आत्मविश्वास भरिदिएको छ । ऊ आफ्नो जीवनको हरेक निर्णय आफैँ गर्दछे । तर मैले मेरो जीवनको महìवपूर्ण निर्णय पनि गर्न नसकेर दिदी मरेको ४८ दिनमै मभन्दा १७ वर्ष जेठो दुई छोराको बाबु भइसकेका भिनाजुको कान्छी श्रीमती भएर भित्रिनु प¥यो ।
डङ्गोलको चित्रकला प्रदर्शनी
‘खुर्सानी’लाई विम्बका रूपमा प्रयोग गर्दै कला सिर्जनामा रमाउने कलाकार सरिता डङ्गोल पुनः कलापारखीसमक्ष आउनुभएको छ। पाटन, कोबहाल नेवाः छेँमा कलाकार डङ्गोलका अनेक भाव र सन्देशयुक्त चित्रकलाको प्रदर्शनी चलिरहेको छ। प्रदर्शनीमा राखिएका चित्रले कोभिड–१९ ले पारेको असरबारे पनि बयान गर्छ। नेपाललगायत विश्वभर नै कोभिड फैलिएका बेला
बघेनी (कथा)
निद्राबाट आँखा खुल्नासाथ कथावस्तु खोज्ने क्रममा मैतीदेवीका वरिपरि घुमेँ । सबै बासी पात्र भेटिए । केको कथा लेख्नु ? मभित्र निराशा चल्मलाउँदै थियो । यसै अन्यमनस्क भाव बोकेर सेतो पुल मुन्तिर पुगेको थिएँ । ‘म छु, यहाँ म छु ।’ आवाजसँगसँगै फोहोरको डङ्गुर मास्तिर केही चल्मलाएको पनि देखियो ।
मङ्गलीको जेनेभा यात्रा (कथा)
मङ्गली चेपाङ । गाउँबाट सहर जानका लागि काउलेका भीरको बाटो ओह्रालो झर्नुअघि उसको परिचय त्यसमा नै सीमित थियो– मङ्गलबार जन्मिएकी हुनाले न्वारानका दिन चेपाङ समुदायको नाइकेले उसको नाम त्यही राखिदिएको थियो । तर जब ऊ प्रजा विकास कार्यक्रमअन्तर्गत भरतपुर पुगेर हेर्न सकेभन्दा पनि फराकिलो संसार देखी, त्यसको जीवनमा आमूल परिवर्तनका अनेकौँ रेखाहरू कोरिँदै जान थाले ।
राष्ट्रिय बाल नाटक महोत्सवमा २९ नाटक
रुसी सदनको आयोजनामा रातोपुलस्थित शैली थिएटरमा १४औँ राष्ट्रिय बाल नाटक महोत्सव सुरु भएको छ । माघ २९ गतेदेखि सुरु भएको महोत्सवमा २९ वटा नाटक समावेश गरिएको छ भने संस्थागत विद्यालय सङ्घ नेपाल (इसान)को सहकार्य रहेको छ । नौ दिनसम्म चल्ने महोत्सवमा विभिन्न विषयका नाटक मञ्चन हुनेछन् । यसमा प्रतियोगी र अप्रतियोगी नाटक समावेश हुनेछन् । काठमाडौँ उपत्यका र बाहिरी जिल्लाहरूबाट पनि नाटक समावेश गरिएको शैली थिएटरका कार्यकारी संयोजक सविन न्यौपानले बताउनुभयो ।
प्रेममा पागल भ्यान गग
विश्वप्रसिद्ध कलाकार भिन्सेन्ट भ्यान गग प्रेममा देखाएको पागलपनले विश्व परिचित छ । एक पटक उनले प्रेमिकालाई आफूलाई प्रेम गर्ने भए जे पनि गर्न तयार भएको अभिव्यक्ति दिन्छन् । उनले भन्छन्, ‘साँच्चिकै तिमी मलाई प्रेम गछ्र्यौ भने म तिम्रा लागि जे पनि गर्न तयार छु ।’ भ्यान गगले प्रेम गर्ने ती महिला (वेश्या)ले आफूप्रतिको अनुराग देखेर ‘साँच्चि हो ! तिमी मेरा लागि जे पनि गर्न तयार छौ ?’
छाउगोठकी आमा लोकार्पित
नेपाल स्रष्टा समाजले कवि जानु धितालको पहिलो कवितासङ्ग्रह ‘छाउगोठकी आमा’ लोकार्पित गरेको छ । साहित्यकार नगेन्द्रराज शर्मालगायतले संयुक्त रूपमा कवितासङ्ग्रहको लोकार्पण गर्नुभएको हो । कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि शर्माले जानुका कवितामा नारीका दमित आवाज मुखरित भएको बताउनुभयो ।
सत्यमोहन जोशीको स्मरणमा कार्यक्रम
वाङ्मय शताब्दीपुरुष स्व. सत्यमोहन जोशीको सम्झनामा मिसा साहित्यकार मुनाले हालै लोक साहित्य परिषद बखुंबहाल ललितपुरमा ‘सत्यमोहन जोशी लुमंका’ कार्यक्रमको आयोजना गरेको छ ।
