राष्ट्रिय सभा सदस्य उपनिर्वाचनको तयारी पूरा
लुम्बिनी प्रदेशमा हुने राष्ट्रिय सभा उपनिर्वाचनको तयारी पूरा भएको छ। मतदान स्थल निर्माण, मतदान व्यवस्थापन तथा सुरक्षा व्यवस्था मिलाइएको प्रदेश निर्वाचन कार्यालय दाङले जनाएको छ। राष्ट्रिय सभा सदस्यमा रिक्त रहेको एक सदस्यका लागि बुधबार लुम्बिनी प्रदेशमा उपनिर्वाचन हुने भएको हो। उपनिर्वाचनका लागि घोराही उपमहानगरपालिका–१५ स्थित कर्मचारी मिलन केन्द्रको प्राङ्गणमा मतदान स्थल निर्माण गरिएको छ। प्रदेश निर्वाचन कार्यालयका सूचना अधिकारी गेहेन्द्र कुँवरका अनुसार मतदानका लागि बिहान १० बजेदेखि दिउँसो ३ बजेसम्मको समय तोकिएको छ। “राष्ट्रिय सभा उपनिर्वाचनका लागि सम्पूर्ण तयारी पूरा भएको छ,” सूचना अधिकारी कुँवरले भन्नुभयो, “बिहान १० बजेदेखि मतदानको व्यवस्था मिलाएका छौँ।”
रामकथा प्रवचन सुरु
भगवान् बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनीमा बृहत् राम कथा प्रवचन सुरु भएको छ। भारतका प्रख्यात आध्यात्मिक गुरु मोरारी बापूले कथा वाचन सुरु गर्नुभएको हो। फागुन ३ सम्म चल्ने कथा वाचनमा नेपाल, भारतसहित विश्वभरका धार्मिक एवं आध्यात्मिक भक्तजनको सहभागिता छ। यसले लुम्बिनीको पर्यटन प्रवद्र्धन हुने भन्दै स्थानीय र पर्यटन व्यवसायी हर्षित देखिएका छन्।
आफ्नै पालिका पुग्न भारतको बाटो
बाँकेको सबैभन्दा पिछडिएको र दुर्गम मानिएको नरैनापुर गाउँपालिका पुग्न वडा नम्बर २ रोशनपुर्वाका बासिन्दालाई अहिले पनि भारतीय भूमि तथा बाटो प्रयोग गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको छ। यस पालिकाको वडा नम्बर २ का बासिन्दालाई आफ्नै पालिकामा पुग्न भारतीय बाटो प्रयोग गर्नुपर्ने बाध्यता छ। केही वर्षअघिसम्म नेपालगञ्जबाट सो गाउँपालिका पुग्न पनि भारतको बाटो भएर जानुपर्ने बाध्यता थियो तर सडक र पुल बनेपछि केही स्थानीयलाई राहत मिलेको छ।
प्रेम दिवसमा रानीमहलको ब्रान्डिङ हुने
तानसेन नगरपालिकाको मुख्य आयोजनामा नेपालको ताजमहल भनेर चिनिने रानीमहलमा प्रेम दिवसको अवसर पारेर नाटा लुम्बिनी प्रदेश र नाटा पाल्पाको सहकार्यमा रानी महल ब्रान्डिङ गरिने भएको छ ।
‘निजी क्षेत्रको योगदान महत्त्वपूर्ण’
लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री लीला गिरीले मुलुकको पर्यटन क्षेत्रको विकासमा निजी क्षेत्रले महत्वपूर्ण योगदान दिएको बताउनुभएको छ । अर्थतन्त्र विकासको मुख्य आधारमध्ये पर्यटन क्षेत्र भएकाले निजी क्षेत्रले महत्त्वपूर्ण काम गरेको उहाँको भनाइ थियो । सिद्धार्थ बिजनेस ग्रुप अफ हस्पिटालिटी प्रालिको २५औँ वार्षिकोत्सव समारोहमा उहाँले लुम्बिनी प्रदेश सरकारले पनि कृषि, शिक्षा, स्वास्थ्य, पूर्वाधारसँगै पर्यटनलाई पनि प्राथमिकतामा राखेर काम गर्ने बताउनुभयो ।
नेपालगञ्जमा भलिबल आयोजना हुँदै
नेकपा (माओवादी केन्द्र) ले ५० हजार पुरस्कार राशिको खुला भलिबल प्रतियोगिता गर्ने भएको छ ।
-original-thumb.jpg)
लुम्बिनी प्रदेश सरकार विस्तारमा ढिलाइ
लुम्बिनी प्रदेश सरकार गठन भएको करिब एक महिना पुग्न लाग्दा पनि सरकारले अझै पूर्णता पाउन सकेको छैन । पुस २८ गते शपथ लिएसँगै मुख्यमन्त्री लीला गिरीले सोही दिन तीन सदस्यीय मन्त्रिमण्डल गठन गर्नुभएको थियो ।
पशुको भिडियो एक्स–रे सेवा सुरु
गुल्मीमा पहिलो पटक पशुको भिडियो एक्स–रे सेवा सुरु गरिएको छ । भेटेरिनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्र गुल्मीले यो सेवा सुरु गरेको हो । केन्द्रले पशुको भिडियो एक्स–रे सेवा सुरु गर्दा स्थानीय कृषकहरु निकै खुसी भएका छन् ।
दुई सय ५० जनाको निःशुल्क स्वास्थ्य जाँच गरी औषधि वितरण
लाइन्स क्लब अफ बुटवलले मङ्गलबार निःशुल्क स्वास्थ्य शिविर सञ्चालन गरेको छ । शिविरमा दुई सय ५० जनाको निशुल्क स्वास्थ्य जाँच गरी औषधी वितरण गरिएको छ । मधुमेह र प्रेसरका विरामीहरुको चेकजाँच पछि आवश्यक निशुल्क औषधि वितरण पनि गरिएको छ ।
हात्तीपाइलेको जोखिम कायमै
दाङमा अझै पनि हात्तीपाइले रोगको उच्च जोखिम कायमै रहेको छ। विगत १२ वर्षदेखि हात्तीपाइले रोगविरुद्धको औषधि सेवन अभियान सञ्चालन हुँदै आए पनि जिल्ला हात्तीपाइले रोगको जोखिमबाट मुक्त हुन सकेको छैन। नागरिकको लापरबाही र औषधि सेवनका बारेमा गलत सूचना प्रवाहका कारण यो रोग निवारणमा चुनौती देखिएको स्वास्थ्यकर्मी बताउछन्। गत वर्षको सर्वेक्षणअनुसार ४२९ जनामा हात्तीपाइले र एक हजार ६१४ जनामा हाइड्रोसिल गरी कुल दुई हजार ४४ जनामा हात्तीपाइले रोगको समस्या देखिएको छ। सन् २०११ मा पहिलो पटक गरिएको परीक्षणमा जिल्लामा ८७ प्रतिशतमा रोग नियन्त्रणका लागि पहल गरिएको थियो तर पछिल्ला वर्षमा रोग नियन्त्रणको दर घट्दै जाँदा समस्या थपिएको भनाइ स्वास्थ्यकर्मीको छ। पछिल्लो तीन वर्षको अवस्था विश्लेषण गर्दा रोग नियन्त्रणमा ल्याउन चुनौती देखिएको छ। सन् २०२० मा जिल्लामा ६५ प्रतिशतमा झरेको सङ्क्रमण दर सन् २०२१ मा बढेर ६७ प्रतिशत हुँदै अघिल्लो वर्ष सन् २०२२ मा ६८ प्रतिशतमा पुगेको छ। हात्तीपाइले रोगको सङ्क्रमण दर २ प्रतिशतभन्दा कम हुनुपर्ने भए पनि अहिले जिल्लामा बढी रहेको स्वास्थ्य कार्यालय दाङका निमि
जीर्ण पुलको मर्मत थालियो
देउखुरी उपत्यकालाई जोड्ने राप्ती नदीमा बनेको पक्की पुल जीर्ण हुँदै गएपछि मर्मतको काम थालिएको छ। लामो समयसम्म पुल मर्मतको काम नहुँदा दुर्घटनाको जोखिम बढेको थियो। पुल निर्माण भएप्छि देउखुरी उपत्यकाको राप्तीपारि–वारिको क्षेत्रलाई आवतजावतमा सहज भए पनि निर्माण भएको लामो समयसम्म पुलको मर्मत हुन सकेको थिएन। २०५६ सालमा राप्ती नदीमा पक्की पुलको शिलान्यास भएर निर्माणको काम सुरु भई २०५९ मा निर्माण कार्य सकिएको थियो। फलामे पुलमा खिया लागेको थियो।
पन्ध्र वर्षदेखि गौरा भन्सार कार्यालय बन्द
कपिलवस्तु जिल्लाको मायादेवी गाउँपालिकामा रहेको नेपाल–भारत सीमा क्षेत्रमा पर्ने गौरा छोटी भन्सार कार्यालय अझै सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । तत्कालीन माओवादी द्वन्द्वका बेला यो भन्सार कार्यालय विस्थापित भएको थियो । मुलुकमा शान्ति स्थापना भएको १५ वर्ष बित्दा पनि यो भन्सार कार्यालय अझै सञ्चालनमा आउन सकेको छैन ।
व्यावसायिक किवी खेतीमा आकर्षण
गुल्मीको सत्यवती गाउँपालिकाका कृषकले जिल्लामै सबभन्दा बढी किवी खेती गर्ने गरेका छन् । गाउँपालिकाको भार्सेमा हाल २२ हेक्टर क्षेत्रफलमा व्यावसायिक रूपमा गरिँदै आएकोे किवी खेतीबाट किसानले ३८ टन किवी उत्पादन गरेको कृषि ज्ञान केन्द्र गुल्मीले जनाएको छ । यहाँ उत्पादन गरिएको किवी स्थानीय बजारदेखि पाल्पा, बुटवल र काठमाडौँसम्म पुग्ने गरेको छ ।
उपमहानगर सम्मेलन सम्पन्न, बुटवल घोषणापत्र जारी
उपमहानगरपालिकाहरूको राष्ट्रिय सम्मेलन ७ बुँदे बुटवल घोषणापत्र जारी गर्दै सकिएको छ ।
अख्तियारमा यशोधरा पालिकाको उजुरी धेरै
अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगमा कपिलवस्तु जिल्लाका १० स्थानीय तहमध्ये धेरै उजुरी पर्ने स्थानीय तह यशोधरा गाउँपालिका रहेको छ। सबैभन्दा कम उजुरी पर्ने स्थानीय तहमा शुद्धोधन गाउँपालिका र कपिलवस्तु नगरपालिका छन् । गत आर्थिक वर्ष र यो आर्थिक वर्षको उजुरीका आधारमा यशोधरा गाउँपालिकाको १२ उजुरी र शुद्धोधन गाउँपालिका र कपिलवस्तु नगरपालिकाको एक/एकवटा मात्र उजुरी परेको आयोगको कार्यालय बुटवले जनाएको छ। शुद्धोधनमा आयोजित भष्टाचार नियन्त्रण तथा सुशासन प्रवद्र्धनसम्बन्धी स्थानीय तहसँगको अन्तत्र्रिmया कार्यक्रममा आयोगले यस्तो तथ्याङ्क सार्वजनिक गरेको हो।
गण्डक प्रभावितले पाएनन् क्षतिपूर्ति
पश्चिम नवलपरासीका गण्डकपीडितले भारतीय पक्षसँग सहमति भएको १४ वर्ष बितिसक्दासमेत क्षतिपूर्ति रकम पाएका छैनन्। त्रिवेणी नदीमा बाँध बनाएर नेपाली भूभागबाट भारत लगिएको पश्चिम गण्डक नहरले खेतीयोग्य भूभाग एवं बस्तीमा पु-याएको क्षतिबापतको रकम किसानहरूले नपाएका हुन्। भारत सरकारले क्षतिपूर्ति दुई अर्ब ६३ करोड ६० लाख ९३ हजार ८३ रुपियाँ रकम नेपाली किसानलाई दिने सहमति भएको थियो तर १४ वर्ष बितिसक्दासमेत नेपाली पीडितले राहत रकम नपाएको गण्डक नदी नियन्त्रण सङ्घर्ष समितिका अध्यक्ष दूधनाथ गुप्ताले बताउनुभयो।
विस्थापित हुँदै पानीघट्ट
स्थानीय गाउँबस्तीमा पुस्तौँपुस्तादेखि चलाइँदै आएको परम्परागत पानीघट्ट अहिले विस्थापित हुँदै गएका छन्। बिजुली बत्तीको सहजतासँगै पानीघट्टको ठाउँमा कुटानीपिसानीका मिल सञ्चालनमा आएका छन्। आधुनिक विद्युतीय घट्ट तथा मिल गाउँगाउँमा पुगेपछि विगतमा लोकप्रिय मानिने पानीघट्ट विस्थापित हुँदै गएको हो। भूमे गाउँपालिका–३, झुम्लाबाङका ६४ वर्षीय विष्णु बुढाले २०३४ सालदेखि पानीघट्टबाट जीविकोपार्जन गर्दै आउनुभएको छ। झुम्लाबाङमा बिजुली पुगे पनि पानीघट्ट अझै लोकप्रिय छ। झुम्लाबाङ नजिकैको गाउँ क्याङ्सी, सिमा र गाबाङ गाउँमा विद्युतीय घट्ट एवं मिलले पानीघट्टलाई विस्थापित गरेको उहाँले बताउनुभयो।
पर्यटक लोभ्याउँदै बाघको मूर्ति
कालीगण्डकी नदीको किनार, बेगसहित सुसाउँदै गरेको नदीको गुञ्जयमान आवाज । वरपर मनोरम हरियाली रुख बिरुवाका बीच बाघको मूर्ति । उक्त स्थल यतिखेर पर्यटकका लागि आकर्षक गन्तव्य बन्दै गएको छ ।
सुपर लघुवित्तको व्यवस्थापन राष्ट्र बैङ्कबाटै
नेपाल राष्ट्र बैङ्कले समस्याग्रस्त घोषणा गरेको सुपर लघुवित्त वित्तीय संस्थाको व्यवस्थापन बैङ्कबाटै हुने भएको छ । बैङ्कले सोमबारदेखि नै व्यवस्थापन समूहलाई संस्थाका काम कारबाही अगाडि बढाउन तीन सदस्यीय व्यवस्थापन समूह पठाउने भएको हो । राष्ट्र बैङ्कले सुपर लघुवित्त वित्तीय संस्थाले कृत्रिम ऋणी खडा गरेर ऋण प्रवाह गरेको र सुधारका लागि सुझाव दिँदासमेत थप कृत्रिम ऋणी खडा गरेर ऋण प्रवाह गर्ने कार्य नरोकी गम्भीर प्रकृतिका अपराधजन्य कार्य गरेको भन्दै सुपर लघुवित्तको सञ्चालक समितिलाई निलम्बन गरेर तीन सदस्यीय व्यवस्थापन समूह गठन गरेको जनाएको छ ।
धुलाम्ये सडककाे पीडा भाेग्दै मोतिपुरबासी
तुलसीपुर उपमहानगरपालिका वडा नं ६ मोतिपुर निवासी रिता रिजालको घर भित्रै सडकको धुलो पस्छ । धुलोले आँखा रसाउने, छाति दुख्ने समस्या हुन्छ नै । खाने कुरामा पनि धुलो पस्दा थप पीडा बनाउने गर्छ ।“घरभित्रै धुलो हुन्छ, खानामा पनि धुलो हुन्छ”,उहाँले भन्नुभयो“धुलोले नानी वावुहरुका आँखा रसाउछनु, छाति दुख्ने समस्या हुन्छ ।”
बौद्ध सम्प्रदायको चासोलाई कोषले सधै स्वागत गर्छ : लुम्बिनी विकास कोष
लुम्बिनी विकास कोषले लुम्बिनीमा हुने गतिविधिप्रति बौद्ध सम्प्रदायको सकारात्मक चासोलाई सधैभरी स्वागत गर्ने बताएको छ।
आत्महत्याको मुख्य कारण ‘डिप्रेशन’
जिल्ला प्रहरी कार्यालय गुल्मीको तथ्याङ्क अनुसार साउनदेखि हालसम्म झुण्डिएर, विष खाएर, खोलामा हाम फालेर आत्महत्या गरेको देखिएको छ।
नेपालगञ्ज नाकाबाट व्यापार घाटा नौ अर्ब घट्यो
पश्चिम नेपालकै सबैभन्दा ठूलो भन्सार नाकाको रुपमा रहेको नेपालगञ्ज भन्सार कार्यालयबाट गतवर्षको तुलनामा यस वर्ष व्यापार घाटा नौ अर्ब भन्दा बढी कम भएको छ ।
सङ्घीयता बलियो बनाउन स्थानीय सरकार बलियो बनाउनुको विकल्प छैनः प्रमुख शेरचन
लुम्बिनी प्रदेशका प्रमुख अमिक शेरचनले सङ्घीयता बलियो बनाउन स्थानीय सरकारलाई बलियो बनाउनुपर्ने बताउनुभयो ।
फूलखेतीबाट मासिक ३५ हजार आम्दानी
पहाडको शिरमा पुर्खादेखि मिलेर बसेको सानो गाउँ । घरछेउको भिरालो बारी । रहनसहन र चालचलनमा गाउँले झझल्को दिने परिवेशमा ढकमक्क फुलेका फूल । झट्ट हेर्दा कुनै तराईका फाँटमा गन्यमान्यले घर सजाउन रोपेका फूलका बगैँचाजस्तै लाग्छ ।
