दिनमा करिब ४० मिनेट पूर्णतया दृष्टिविहीन !
तपाईं दिनमा करिब ४० मिनेट पूर्णतया दृष्टिविहीन बन्नुहुन्छ । किनभने जुनबेला तपाईंले आँखा घुमाउनु हुन्छ तपाईंको दिमागले जानाजान दृष्टि बन्द गरिदिन्छ । यसै कारण तपाईंले ऐना हेर्दा आफ्नो आँखाको गति देख्न सक्नुहुन्न । यसलाई चिकित्सा विज्ञानले ‘स्याकाडिच मास्किङ’ भन्ने गरेको छ । यदि यसो नहुँदो हो त तपाईंको जीवन हातले क्यामेरा समातेर खिचिएको निरन्तर चलिरहने एक चलचित्र जस्तो हुने थियो, जसमा हल्लिरहेका दृश्य मात्र हुने थिए ।
मेमथको अवशेष फेला
हात्तीसँग मिल्दोजुल्दो जीव मेमथ लोप भइसक्यो। वैज्ञानिकले बेला बेलामा मेमथका अवशेष फेला पारेका छन्। सन् १९७७ मा सोभियत सङ्घको साइबेरिया क्षेत्रको एउटा खानीमा बुल्डोजरले खन्ने क्रममा अचानक मेमथको छावाको अवशेष फेला परेको थियो। मेमथ चिसो क्षेत्रमा बसोबास गर्दथे अर्थात् चिसो भेगमा बस्ने हात्ती हुन्। १७औँ शताब्दीसम्म युरोपेली र एसियालीहरू मेमथसँग परिचित थिए। सन् १७९६ मा जर्जस् क्युभरले मेमथलाई लोप भएको जीव घोषणा गरेका थिए।
हरेक वर्ष चन्द्रमा पृथ्वीबाट टाढिँदै
हरेक वर्ष करिब ३.७८ सेन्टिमिटर दरले चन्द्रमा पृथ्वीबाट टाढिँदै छ । यसरी चन्द्रमा टाढा हुँदै जाँदा यसको परिक्रमा अवधि बढ्ने र पृथ्वीको आफ्नो कक्षमा घुम्ने गतिसमेत सुस्त हुँदै गएको छ ।
पृथ्वीलाई चिस्याउने प्रयास
विश्वको तापक्रम वृद्धि कम गर्न वैज्ञानिकहरू सूर्यबाट आउने तापलाई चिस्याउने प्रयासमा लागेका छन् । सोलार जियोइन्जिनियरिङ भनिने उक्त प्रविधिका माध्यमबाट सूर्यको तापक्रम घटाइने छ। यसबाट पृथ्वीमा घाम कम आउनेछ। यस प्रविधिमा ठूलो रकम लगानी पनि भइसकेको छ। कतिपयले भने यो प्रविधिप्रति आपत्ति जनाएका छन्। यो प्रविधि प्रयोग गरिएमा ठूलो विनाश आउने चेतावनी पनि दिइएको छ।
‘सार भ्यालु’ कसरी पत्ता लगाउने ?
मोबाइल फोन निर्माताले आफ्नो आधिकारिक वेबसाइटमा कुन मोडेलको ‘सार भ्यालु’ कति हो सो उल्लेख गरेका हुन्छन्। त्यहाँ गएर आफ्नो मोबाइल फोनको ‘सार भ्यालु’ हेर्न सकिन्छ। मोबाइल फोनको प्रयोगकर्ता गाइड (युजर्स म्यानुअल)मा सो फोनको ‘सार भ्यालु’ लेखिएको हुन्छ। त्यहीँबाट पनि ‘सार भ्यालु’ जान्न सकिन्छ। मोबाइल फोनको सेटिङबाट पनि ‘सार भ्यालु’ पत्ता लगाउन सकिन्छ। त्यसका लागि तपाईं मोबाइलको सेटिङमा जानुपर्छ। त्यसपछि जर्नल, लिगल र आरएफ एक्सपोजरमा जानुहोस्। यो सेटिङमा जाने विधि मोबाइल सेटअनुसार फरक–फरक हुने गर्छ।
गर्मी हुँदा सर्पले आफैँलाई खान्छ
सर्पले धेरै गर्मी महसुस गर्यो भने उसको दिमागले राम्रोसँग काम गर्न सक्दैन । गर्मीले सर्प दिग्भ्रमित हुन्छ । त्यस अवस्थामा सर्पको आन्तरिक पाचन प्रणाली अत्यधिक सक्रिय भएर उसलाई निकै भोक लागेको महसुस हुन थाल्छ । पेट भरिएको किन नहोस् सर्प जे अगाडि पर्यो त्यो खान तम्सिन्छ । आफ्नो पुच्छरको भाग देख्दा त्यसलाई समेत सिकार ठान्दछ र खान थाल्छ । सर्पले आफ्नै पुच्छर खाइरहेको थाहा पाउँदैन र आफैँलाई निल्दै गएर अन्ततः स्वज्यान लिन्छ ।
औँठाछाप मेटाइदिने रोग
एड्रमेटोग्लिफिया रोगले मानिसको औँठाछाप मेटाइदिन्छ। यो एक वंशाणुगत रोग हो। सन् २००७ मा पहिलो पटक यो रोगको बिरामी पत्ता लागेको थियो। चाहे अपराधीलाई पक्रिन होस् वा हराएको मानिसको पहिचान गर्न औँठाछाप अर्थात् फिङ्गरप्रिन्ट सबैभन्दा उत्तम जैविक पहिचान हो। तपाईं चाहे नागरिकता वा बैङ्कमा खाता खोल्न जानुहोस् आफ्नो औँठाछाप लगाउनैपर्छ तर एउटा यस्तो रोग छ जुन लागेपछि शरीरमा अरू सबै त सामान्य नै हुन्छ तर बिरामीको हत्केलामा हस्तरेखादेखि औँलाका औँठाछा
अगाट मामिट माबेलको शव
इन्डोनेसियाको पपुआमा रहेको एक दुर्गम गाउँमा बसोबास गर्ने जनजाति समुदायका प्रमुख इलाई मेबल आफ्नो पुर्खा अगाट मामिट माबेलको शव देखाउँदै । लगभग दुई सय ५० वर्ष पहिले अगाटले त्यस समुदायको नेतृत्व गरेका थिए । डानी कबिलाका अगाटको शरीरलाई सो समुदायले धुवाँ र जनावरको तेलका मद्दतले सुरक्षित राखेका छन् ।
ज्यान लिने हर्ट अट्याक गन तपाईं कति जोखिममा
अमेरिकाको गुप्तचर संस्था ‘सेन्ट्रल इन्टेलिजेन्स एजेन्सी’ (सीआईए) वर्षौंदेखि केही अनौठा र असामान्य योजना संलग्न रहेको छ तर हृदयाघात गराउने बन्दुक (हर्ट अट्याक गन) निकै चर्चाको विषय रह्यो। कुरा कस्तो चलेको थियो भने सीआईएले यस्तो हतियार बनाएको छ जसले टाढैबाट लक्षित व्यक्तिमा हृदयाघात गराउन सक्छ। के उनीहरूले त्यस्तो गरे ? वा यो एक अर्को षडयन्त्रकारी सिद्धान्त मात्र हो ?
२०८० सालको वार्षिक राशिफल
यो वर्षको प्रारम्भमा राशिमा प्रवेश गरेको बृहस्पतिका कारण यात्रा एवं स्थान परिवर्तन गराउनेछ। अध्ययन अध्यापनमा आइपरेका बाधाअड्चन क्रमशः हटेर जानेछन्। घरायसी व्यावहारिक झमेलाहरू पनि क्रमशः सहज बन्दैजानेछन्। आर्थिक क्षेत्रका काममा राम्रै सफलता मिल्नेछ। नयाँ काम मिल्ने या नोकरीमा पदोन्नति भएर जाने सम्भावना रहेको छ । घरपरिवार तथा
ह्रासोन्मुख अध्ययन संस्कृति
कुनै पनि मुलुकमा अध्ययन संस्कृतिले जाग्रत चेत भएको जनशक्ति निर्माणका निम्ति उल्लेख्य योगदान दिन्छ । निरन्तरको अध्ययन र पठन प्रवृत्ति प्रत्येक मानिसका निम्ति आफैँमा बौद्धिक खुराक हो । दुर्भाग्य नै भन्नुपर्छ यता आएर भने खासगरी नेपाली युवामा अध्ययन संस्कृतिमा निरन्तर ह्रास आएको स्पष्ट महसुुस गर्न सकिन्छ ।
अन्तरिक्षमा अलपत्र
सन् १९९१ मा सर्गेई क्रिकलेभ अन्तरिक्ष यात्रामा निस्किएका थिए तर उनी अन्तरिक्षमा धेरै लामो समय अड्किए । सोभियत सङ्घ विघटन भएपछि मात्र उनी तीन सय दिन अन्तरिक्षमा बिताएर पृथ्वीमा फर्किए । के भएको थियो ती अन्तरिक्षयात्री क्रिकलेभलाई ?
मातृसत्तात्मक डोल्पो
नेपालको जातीय, सांस्कृतिक, हावापानीलगायतमा व्यापक विविधता छ । यति सानो देशमा रहेको विविधतालाई स्पष्ट पार्न नेपालका मानार्थ नागरिक, भूगर्भ वैज्ञानिक तथा सामाजिक अध्येता स्विट्जरल्यान्डका टोनी हेगेनले नेपाललाई ‘एसियाको जातीय गोलमेच’ भनेका छन् । नेपाली विविधताको एउटा सौन्दर्य हो डोल्पो जाति ।
जासुसी गुब्बारा विगतदेखि वर्तमानसम्म
गृहयुद्धकालका लडाइँको मैदानमा प्रयोग गरिएका गुब्बारा (बेलुन)देखि मानवरहित जेट इन्जिनयुक्त ड्रोनसम्म, शत्रुको सर्वोत्तम गतिविधि सधैँ आकाशबाटै देखिने गरेको छ । दुई सय वर्षयता मानिसले शत्रुमाथि निगरानी राख्न आकाशबाट अनेक किसिमका उपाय अपनाएको छ ।
अमेरिका–जापान कटु सम्बन्ध यसरी भयो सुखद
द्वितीय विश्वयुद्धमा अमेरिका र जापान कट्टर शत्रु थिए, आपसमा वारपारको लडाइँ लडे । तैपनि शीत युद्ध र त्यसपछिका वर्षमा अमेरिका र जापानबीचको मित्रता
परेवा सञ्चारको युग
मानव सञ्चारशील प्राणी हो । मानव जीवनको अधिकांश समय सञ्चार गरेरै बित्छ । यस्तो नहोस् पनि किन ?, आखिर सञ्चारकर्म मानव जीवनको आधार हो ।
जे पनि बुझ्ने च्याटजिपिटी
सूचना प्रविधिमा रुचि राख्नेहरूका लागि अहिले ‘च्याटजिपिटी’ चासोको विषय बनेको छ । सर्च इन्जिन गुगल, माइक्रोसफ्ट बिङ आदिलाई हामीले आफूलाई चाहिएको कुरा इन्टरनेटमा खोज्न प्रयोग गर्छौं ।
असामान्य रजस्वला
हरेक महिना हुने रजस्वलाबाट महिलामा शरीरको रगत मात्र फेरिँदैन त्यसले नयाँ सिर्जनाको बाटो खोल्छ, शरीरमा शुद्धीकरण हुन्छ । त्यही रगतमा अनेक विकार आइदिँदा महिलाको जीवन पथमा अनेक अवरोध आउँछन् ।
कृषकको साथी उल्लु
लाटोकोसेरो कृषकको साथी हो भन्दा धेरै मानिसले विश्वास गर्दैनन् होला तर यसले कृषकलाई ठूलो लाभ दिन्छ । चरा प्रजातिमा पर्ने लाटोकोसेरोको भूमिका खेतबालीमा महìवपूर्ण छ । यो कृषकको साथीसँगै कल्याणकारी चरा हो । यसले कीराफट्याङ्ग्रा र मुसा खाएर कृषि उब्जनीको उत्पादन बढाउन सहयोग गर्छ ।
अस्थिर अफगानिस्तान
अहमद मसुद एउटा चर्चित तालिबान विरोधी प्रतिरोध समूहका नेताका छोरा हुन् । उनका पिता अहमद साह मसुद पाका कमान्डर थिए । उनलाई ‘पन्जसिरको सिंह’ का रूपमा लिने गरिन्थ्यो । सन् २००१ को सेप्टेम्बर ११ को दुई दिनअघि उनका पितालाई अल कायदाका सदस्यले हत्या गरेका थिए ।
नेपाल विश्वकपमा
नेपालको यू–१९ राष्ट्रिय क्रिकेट टिम सनसनीपूर्ण प्रदर्शन गर्दै विश्वकपमा पुगेको छ । आईसीसी यू–१९ विश्वकप एसिया क्षेत्र छनोटको अन्तिम खेलमा नेपालले स्मरणीय खेल प्रदर्शन ग-यो ।
यौन विचलन
मानिसले घरजम गर्न थालेदेखि नै यौन सम्पर्कले सहवासको रूप धारण गरेको मानिन्छ । सामान्य यौन सम्पर्क र सहवासमा शाब्दिक मात्र हो
बढ्दो पाठेघरको क्यान्सर
महिनावारी सुकिसकेकी महिलामा एस्ट्रोजेनको प्रयोगले पाठेघरको क्यान्सर गराउँछ भने प्रोजेस्टेरोनले बचावट गर्दछ । अमेरिका तथा पश्चिमा मुलुकमा बढीजसो देखिने पाठेघरको क्यान्सर एस्ट्रोजेनको प्रयोग, महिलाको बढ्दो औसत आयु, मधुमेह एवं उच्च रक्तचाप अनि मोटोपनाका मामिलासँगै नेपाल
भोटसँगको व्यापारका अनेकौँ कथा
पहिले नेपालका सबै पहाडी र हिमाली भेगका बासिन्दा नुन किन्न भोट तथा नेपालपट्टिका तिब्बती बजारसम्म जानु सामान्य नै थियो । तामाकोसी, अरुण, त्रिशूली, भोटेकोशी, मस्र्याङ्दी, कालीगण्डकी र कर्णालीका उपल्लो तटीय क्षेत्र नुन व्यापारका मुख्य नाका थिए ।
युवामा छाएको नैराश्य
निराशा आफैँमा उदासीनता र निष्क्रियताको द्योतक हो । निराश जनमत मुलुकको विकास र उत्थानका निम्ति साधक होइन, बाधक मानिन्छ । यस अर्थमा परिवर्तनका वाहक मानिने युवा शक्तिमा देखिएको र देखिने निराशा मुलुकको अधोगतिको मार्गचित्र हो । विद्यमान नेपाली परिवेश करिब–करिब यही स्थितिबाट गुज्रिरहेको अनुभूत हुन थालेको छ ।
