प्रधानमन्त्रीले लुम्बिनी प्रदेश सभालाई सम्बोधन गर्ने
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले लुम्बिनी प्रदेशको प्रदेश सभालाई सम्बोधन गर्नुहुने भएको छ । शनिबार बस्ने लुम्बिनी प्रदेशको प्रदेश सभालाई सम्बोधन गर्न प्रधानमन्त्री लुम्बिनी प्रदेशको राजधानी राप्ती उपत्यका देउखुरी आउने कार्यक्रम तय भएको हो ।
समृद्ध मधेश
मधेश मध्यदेशको सङ्क्षिप्त रूप हो । मधेश वर्तमानमा तराईको एउटा अभिन्न भूभाग हो, जसले पृथक् पहिचान बोकेको छ । यो पहिचान केवल भौगोलिक बनोटको कारणले उब्जिएको होइन । वस्तुतः कुनै स्थान वा समुदायको सांस्कृतिक पहिचान, इतिहास, जातजाति, भाषा, रहनसहन जस्ता एकभन्दा बढी तìवको संयोजन नै मधेश हो । मधेश एक बहुजातीय, बहुभाषिक र बहुधार्मिक स्थल भए पनि यसको एउटा साझा सांस्कृतिक पहिचान छ, जसको बनोट साझा मनोविज्ञानबाट बनेको छ ।
चार लाखको अट्ठाइस लाख चुक्ता, थपियो पैँतालिस लाख
आदर्शकोतवाल गाउँपालिका–६ का कुशवाहाले २०६० साल पुस २० गते लिएको चार लाख रुपियाँ ऋणको २८ लाख रुपियाँ भुक्तानी गरे पनि साहुले थप ४५ लाख रुपियाँ मागेपछि कुशवाहा परिवारको बिचल्ली भएको छ ।
बेवारिसे मोटरसाइकलको हकदाबी गर्न ताकेता
जिल्ला प्रहरी कार्यालय हुम्लाले विभिन्न मिति र स्थानबाट बरामद गरेको बेवारिसे मोटरसाइकलहरूको हकदाबी गर्न ताकेता गरेको छ ।
कोशीको थेग्य्रान व्यवस्थापन नहुँदा नदीको सतह बढ्दै
वर्षामा बाढीले भरिने सप्तकोशी नदी हिउँदमा बालुवाका टापुले भरिभराउ देखिन्छ । वर्षायाममा आउने कोशीको बाढीले त्रसित बनेका कोरिडोर आसपासका बस्तीलाई कोशीको सतह बालुवाले पुरिँदै गएपछि थप भयभीत बनाउँछ ।
‘उखु किसानको पलायन रोक्न सक्नुपर्छ’
मधेश प्रदेशका उखु उत्पादक किसानले उखु खेतीबाट बढीभन्दा बढी लाभ लिने अवस्था निर्माण नगरे कृषकको पलायन रोक्न नसकिने बताएका छन् ।
![जलेको अनुहार [कथा]](https://gorkhapatraonline.com/storage/media/161934/conversions/Untitled-1-original-thumb.jpg)
जलेको अनुहार [कथा]
“ऊ आइ डढुवा”–पसलतिर आइरहेकी आशातर्फ इङ्गीत गर्यो पसलेले । उसले टाढैबाट सुनिहाली । एकाएक छाँगाबाट खसे झैँ भई । उसको मन चुक घोप्टिए झैँ अमिलिएर आयो । मैले कसको के बिगार गरेको छु र ? बिनाकारण नै अपहेलनाको सिकार भइरहेछु । उपहासको पात्र भइरहेछु । पलपल मुटु छेड्ने व्यङ्ग्य खप्न बाध्य भइरहेछु ? ऊभित्र भीषण कोलाहल मच्चिन थाल्यो, “हे ईश्वर ! यो सहरले मलाई किन यति बिध्न बैरी सोचिरहेछ ? यो सहरलाई किन मेरो सास पनि गन्हाइरहेछ ? मेरो अनुहार जल्यो त यसमा मेरो के दोष ?”
चार वर्षमा दुई हजार महिलाको पाठेघरको शल्यक्रिया
कैलालीको टीकापुर अस्पतालमा चार वर्षमा दुई हजारभन्दा बढी महिलाले शल्यक्रिया सेवा लिएका छन् । उक्त सङ्ख्या सुत्केरी सेवा र पाठेघरको शल्यक्रिया सेवा लिएका महिलाको मात्र हो ।
सुके पोखरी भौँतारिन्छन् प्यासी जन्तु
वन्यजन्तुलाई सहज रूपमा खानेपानी उपलब्ध गराउने उद्देश्यले रौतहटको वन क्षेत्रभित्र बनाइएका पोखरी पानीविहीन भएपछि प्यासी जनावर पानीको खोजीमा भौँतारिन बाध्य छन् ।
विद्यालयलाई एक करोड सहयोग जुट्यो
म्याग्दीको बेनी नगरपालिका–४ सिङ्गास्थित धवलागिरि माविलाई रु एक करोड ११ लाख आर्थिक सहयोग जुटेको छ । दश जोड दुई तहको कक्षा सञ्चालनका लागि विद्यालयले सञ्चालन गरेको पूर्व शिक्षक, विद्यार्थी र शुभचिन्तकको पुनः मिलन अभियानमार्फत सो रकम सङ्कलन भएको हो ।
गण्डकी प्रदेश र एपिएफ फाइनलमा भिड्दै
कोशी प्रदेश मुख्यमन्त्री कप भलिबल प्रतियोगिताको उपाधिका लागि गण्डकी प्रदेश र एपिएफबिच प्रतिस्पर्धा हुने भएको छ ।
सम्बन्ध हो सम्हाल्नलाई (कविता)
सम्बन्ध हो सम्हाल्नलाई, होइन बिगार्नलाई माया प्रीति बनेको हो, संसार सिँगार्नलाई ।।१।। माकुराको जालो जस्तै, हुन्छ जेलिएको मानिसबाटै मानिस सधैँ, हुन्छ घेरिएको । सम्बन्ध हो सपार्नलाई, होइन बिगार्नलाई
राष्ट्रिय महिला भलिबलमा शनिबार पाँच खेल हुँदै
प्रथम लुम्बिनी कप राष्ट्रिय महिला भलिबल प्रतियोगितामा शनिबार पाँच खेल हुँदैछ । जिल्ला भलिबल सङ्घ पाल्पाको आयोजना र प्रदेश खेलकुद परिषद् लुम्बिनीको प्रवर्द्धनमा भइरहेको प्रतियोगितामा पहिलो चरणको पाँच खेल हुने आयोजकले जनाएको छ ।
‘समृद्ध मेलम्ची हाम्रो सपना’
सिन्धुपाल्चोकका १२ स्थानीय तहमध्ये एक मेलम्ची नगरपालिकामा २०७८ सालको जनगणना अनुसार ४१ हजार ६३ जनसङ्ख्या रहेको छ । नगरपालिकाले ‘मेलम्ची समृद्धिको आधार : कृषि, पर्यटन
एकान्त लाग्छ काठमाडौँ (कविता)
कस्तो एकान्त सहर यो काठमाडौँ लाग्छ यहाँ न्याना हातहरू छँदै छैनन् आफन्तको आभाषसम्म नपाइने
अटोमेटिक पेस्तोल बरामद
सशस्त्र प्रहरीले सर्लाहीमा शुक्रबार साँझ गोली लोड गरिएको पेस्तोल बरामद गरेको छ ।
मानस रामायणको अनुशीलन
रामायण र रामकाव्य दक्षिण एसियाकै लोकप्रिय कथाका रूपमा आदिकालदेखि वर्तमानसम्म रहँदै आएको छ । रामकथामा असङ्ख्य प्रतिभाले कलम चलाएका छन् । दक्षिण एसियाकै सबैजसो लिखित साहित्य भएका भाषामा रामगाथा र कृष्णगाथाको कुनै न कुनै रूपमा प्रवेश भएको देखिन्छ । यी दुई पात्रका स्रोतग्रन्थ रामायण र महाभारत यस क्षेत्रका लागि मात्र होइन विश्वसाहित्यकै लागि उपजीव्य काव्य पनि हुन् । नेपालमा नेपाली, मैथिली, अवधी, भोजपुरी, नेवारी, थारूलगायतका अनेक भाषामा रामगाथाका सन्दर्भहरू सुललित स्वर र शैलीमा अभिव्यक्त भएको पाइन्छ ।
आजको मौसम : वर्षा र हिमपातको सम्भावना
हाल देशमा पश्चिमी वायुको प्रभाव रहेको छ । सुदूरपश्चिम प्रदेश, कर्णाली प्रदेश, लुम्बिनी प्रदेश, गण्डकी प्रदेश, बागमती प्रदेश र कोशी प्रदेशका पहाडी भू–भागमा आंशिक बदली रहेको छ । बाँकी भू–भागमा मौसम मुख्यतया सफा रहेको छ ।
उपत्यकाका धार्मिक सर्किट
विश्वका दुई ठुला जनसङ्ख्या र क्षेत्रफल भएका देश चीन र भारतको बिचमा नेपाल छ । नेपाल विश्व शान्तिका अग्रनायक बुद्ध जन्मेको लुम्बिनी, विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथाको देश पनि हो । यहाँ जातीय विविधता, १२३ भन्दा बढी भाषा र प्राकृतिक, वैदिक, बौद्ध, बोन, मस्टो, किरात, जैन, सिख, बहाई, मुस्लिम, ख्रिस्टियनलगायत धर्मको साझा फूलबारी हो ।
राष्ट्रिय महिला भलिबल : उद्घाटन खेलमा लुम्बिनी विजयी
प्रथम लुम्बिनी कप राष्ट्रिय महिला भलिबल प्रतियोगिताको उद्घाटन खेलमा लुम्बिनी प्रदेश विजयी भएको छ ।
जैन सत्तामीमांसा र तत्त्व
एउटै पदार्थ (जस्तो माटो) ले अनेक रूप धारण गर्दछ र विभिन्न परिवर्तन हुन्छ (जस्तो– गाग्रो, हाँडी आदि) जस्तो कि छान्दोग्य उपनिषद्मा पाउने गरिन्छ, यस्ता सबै परिवर्तनका माझ माटो स्थायी रहन्छ । त्यही सत्य हो । स्वरूप र स्थितिहरूको परिवर्तन आभास मात्र हो । त्यसको प्रकृति र सत्ताको वर्णन अथवा प्रमाणित गर्न सकिँदैन । अपरिवर्तनीय पदार्थ (जस्तो– माटो) नै सत्य हो, परिवर्तनशील स्थिति मात्र इन्द्रियहरूका भ्रम हुन्, नाम रूप मात्र हो (छान्दोग्योपनिषद् ४–१); जसलाई हामी रूप, इन्द्रियगम्यता आदि भन्दछौँ, त्यसमा कुनै वास्तविक अस्तित्व हुँदैन, ती सबै परिवर्तन भइरहन्छ । मात्र आभास हो; जसका बारेमा कुनै पनि धारणा तर्कको आलोकमा
विज्ञान प्रदर्शनीमा हलेश्वर माध्यमिक विद्यालय प्रथम
माध्यमिक तह विज्ञान प्रदर्शनी कार्यक्रममा गौरीशङ्कर गाउँपालिका–५ को हलेश्वर माध्यमिक विद्यालयले प्रथम भएको छ । विद्यालयले नगद पाँच हजार र प्रमाणपत्र समेत प्राप्त गरेको छ ।
राम्री लाङ्दुक
लाङ्दुक, तिमी र म उस्तै उस्तै रूपमा ब्युँझियौँ सखारै । तिमी रातभरिको पानीले नुहाएर ताजा र जोसिली बनेकी थियौ । म अघिल्लो दिनको थकाइ तिमीलाई नै सुम्पेर हल्का र जाँगरिलो बनेको थिएँ । तिमी पानी र हिउँका भुत्लाहरूले शीतल बनेकी थियौ, म अघिल्लो साँझ भिजेका कपडाहरू पहिरेर लुगलुग काम्दै थिएँ । तिमीसँगै म उठ्दा हामी दुवैलाई उमङ्गित पारेथ्यो अपी, शैपाल र अरू धेरै हिमालका हँसिलो मुहार र त्यतैबाट आएका मगमगाउँदो हावाका झोक्काहरूले । अझ दक्षिणपूर्वकी मारुगोर हिमाल त मुसुमुुसु मुम्कुराइरहिन् हामीलाई देखेर । ‘लु...हाउ...हि...छुम्’ त्यस्तै त्यस्तै आवाज आइरहेछ छिरिङ दाइको घरमुन्तिरको बाटोबाट ।
पुरातात्त्विक स्थलमा समयमाईको मन्दिर
कपिलवस्तु जिल्ला वडा नं. २ को लमतियामा अवस्थित छ, समयमाईको मन्दिर । यस मन्दिरमा पाँच वटा माटोको रातो थुम्का रहेका छन् ।
चर्चामा ‘झोडा’
तराईलाई औलोले त्यतिबेला गाँजेको थियो । जङ्गलै जङ्गलले ढाकिएको तराईमा वन्यजन्तुको बिगबिगी नै थियो । चुरेका फेदी र तराईतिर पुस्तौँदेखि बसोबास गर्दै आएका आदिवासी जनजातिले मात्रै तराईमा सब खालका त्राही पचाएका थिए । २००७ सालको क्रान्तिले जहानिया राणा शासनको अन्त्य भयो । तथापि परिवर्तनले मुलुकमा राजनीतिक स्थिरता दिन सकेन । जननिर्वाचित सरकारलाई राजा महेन्द्रले २०१७ सालमा अपदस्थ गरिदिए । २००७ सालको क्रान्तिमा होमिएका भूपू सैनिक राजनीतिक रूपमा तितरबितर बन्न पुगे । भूमिसुधार ऐन, २०२१ लागु भएसँगै सुदूरपूर्वमा लिम्बूहरूको राजनीतिक स्वामित्वको भूमि अधिकार किपट खारेजीमा प¥यो । पञ्चायतविरुद्ध भूपू सैनिक नलागून् र किपट खारेजीविरुद्ध जनमत नभड्कियोस् भनेर त
