युद्ध सङ्ग्रहालयप्रति आकर्षण बढ्दै
सिन्धुली जिल्लाको कमलामाई नगरपालिका–३ स्थित ऐतिहासिक स्थल सिन्धुलीगढीमा नेपाली सेनाले बनाएको युद्ध सङ्ग्रहालयप्रति आकर्षण बढ्दै गएको छ । एक वर्षअघि सेनाबाट नगरपालिकाले युद्ध सङ्ग्रहालयको स्वामित्व पाएसँगै अवलोकनका लागि खुला गरेपछि अहिले सङ्ग्रहालय हेर्न आउनेहरूको सङ्ख्या दैनिक बढ्दै गएको छ । युद्ध सङ्ग्रहालय हेर्न भनेर नै सर्लाहीको लालबन्दीबाट आउनुभएका मनीष साह सङ्ग्रहालय लोभ लाग्दो पाएको सुनाउनुभयो ।
विश्व सम्पदामा सूचीकृत भएन पनौती
पुरातात्त्विक, सांस्कृतिक र ऐतिहासिक महत्त्वको पनौती नगरपालिका–७ (साबिक पनौती गाविस)लाई ‘विश्व सम्पदा सूची’मा सूचीकृत गर्न पहल गरेको करिब अढाई दशक हुँदासमेत सूचीकृत हुन सकेको छैन । तत्कालीन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइरालाको कार्यकालमा २०५४ सालमा मन्त्रिपरिषद् बैठकले प्राचीन स्मारक संरक्षण ऐन, २०१३ अन्तर्गत रहेर साबिक पनौती गाविसलाई प्राचीन स्मारक क्षेत्र घोषणा गरेको थियो । सरकारले प्राचीन स्मारक क्षेत्र घोषणा गरेपछि २०७४ सालसम्म विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत गराउन खासै पहल नभएकामा २०७४ सालमा नगरपालिकामा जनप्रतिनिधि आएपछि सामान्य पहल गरे पनि सार्थक हुन सकेको छैन ।
काठमाडौंमा दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु
काठमाडौंका दुई छुट्टाछुट्टै दुर्घटनामा दुई जनाको मृत्यु भएको छ।
वरिष्ठ पत्रकार दाहालसहित पाँच पत्रकार सम्मानित
पूर्वराष्ट्रपति डा. रामवरण यादवद्वारा वरिष्ठ पत्रकार पुरुषोत्तम दाहाल सम्मानित हुनुभएको छ।
वसन्तपुरमा इन्द्रजात्रा (फोटो फिचर)
शुक्रबार काठमाडौं उपत्यकाको ठूलो पर्व इन्द्रजात्राको अवसरमा वसन्तपुरमा आयोजित विशेष कार्यक्रममा शुक्रबार राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी सहभागी हुनुभएको छ।
सामुदायिक विद्यालय सुधारको काम सुरु भएको छ : मन्त्री पौडेल
शिक्षा, बिज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री देवेन्द्र पौडेलले सामुदायिक बिद्यालयको शैक्षिक सुधारमा प्रधानाध्यापक, बिद्यालय ब्यवस्थापन समिति र स्थानीय तहको ठूलो भूमिका हुने बताउनुभएको छ । काभ्रेको धुलिखेलमा जिल्ला समन्वय समिति, शिक्षा विकास तथा समन्वय इकाईले आयोजना गरेको अन्तरक्रिया कार्यक्रममा मन्त्री पौडेलले प्रधानाध्यापक, बिद्यालय ब्यवस्थापन समिति र स्थानीय तहको समन्वय भएका बिद्यालय नमूना बनेको बताउनुभएको हो ।
गठबन्धन टुट्दैन र तोड्नु हुँदैन : प्रधानमन्त्री देउवा
प्रधानमन्त्री एवम् नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले सत्तारुढ गठबन्धनलाई टुटाउन षड्यन्त्र भइरहेको बताउनुभएको छ । उहाँले भन्नुभयो, “गठबन्धन कुनै हालतमा टुट्दैन र तोड्नु हुँदैन पनि ।”
पर्यटकीय ‘हब’ बन्दै पाँचपोखरी थाङ्पाल
पाँचपोखरी थाङ्पाल गाउँपालिकालाई पर्यटकीय आकर्षक स्थल (हब) बनाउने अभियानका साथ विकास निर्माणमा अगाडि बढाइएको छ । समुद्री सतहबाट करिब चार हजार एक सय ५१ मिटर उचाइमा अवस्थित पाँचपोखरी एक प्रमुख पर्यटकीय आकर्षक गन्तव्य हो ।
जापानिज इन्सेफ्लाइटिसका बिरामी बढे
चितवनमा पछिल्लो एक महिनाको अवधिमा जापानिज इन्सेफ्लाइटिसका नौ जना बिरामी भेटिएका छन् । स्वास्थ्य कार्यालय चितवनका प्रमुख दुर्गादत्त चापागाईंका अनुसार साउन २० गतेदेखि भदौ २० गतेसम्मको अवधिमा अस्पताल आएका २२ जना शङ्कास्पद बिरामीको जाँच गर्दा नौ जनामा सङ्क्रमण पुष्टि भएको हो । पछिल्ला केही दिनयता सङ्क्रमण फैलँदो क्रममा रहेको जानकारी पाएपछि मङ्गलबार नै जिल्लाका प्रमुख अस्पताललाई शङ्कास्पद बिरामी भेटिनासाथ जापानिज इन्सेफ्लाइटिसको जाँच गर्न स्वास्थ्य कार्यालयले निर्देशन दिइसकेको छ ।
पशुपति क्षेत्रको मृगस्थलीमा शतबीज मार्ग बनाइने
विश्व सम्पदा सूचीमा सूचिकृत पशुपति क्षेत्रको मृगस्थलीमा शतबीज मार्ग बनाइने भएको छ । पशुपति क्षेत्र विकास कोष सञ्चालक परिषद्को बैठकले आर्थिक वर्ष २०७९/८० का लागि प्रस्तुत कार्यक्रम र बजेटमा मार्ग बनाइने उल्लेख छ ।
वधशालाको अनुदानमा अनियमितता, कारबाही गर्न निर्देशन
बागमती प्रदेशको कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले हेटौँडा औद्योगिक क्षेत्रमा रहेको निजी क्षेत्रको कम्पनीलाई दिएको अनुदानमा भ्रष्टाचार भएको छ । सङ्घीय सरकारबाट हस्तान्तरित ससर्त अनुदान कार्यक्रमअन्तर्गत लागत साझेदारी वधशाला स्थापना गर्न मन्त्रालयले बफेलो क्वालिटी फुड्स प्रालिलाई दिएको अनुदान रकममा भ्रष्टाचार भएको हो । बागमती प्रदेशको सार्वजनिक लेखा समितिले अनुदान वितरणमा भ्रष्टाचार भएको ठहर गर्दै संलग्नलाई कारबाही र असुलउपर गर्न सरकारलाई निर्देशन दिएको छ ।
अठार किलोमिटर सडक कालोपत्रे
बागमती प्रदेश सरकारले पूर्वाधार विकास कार्यालयमार्फत प्रादेशिक सडक तथा सडकपुल कार्यक्रमअन्तर्गत काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लामा गत आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा करिब १८ किलोमिटर सडक कालोपत्रे भएको छ ।
यो वर्ष घट्यो आत्महत्या दर
काठमाडौं, भदौ २३ गते । आत्महत्याबाट ज्यान गुमाउने सङ्ख्या गत आर्थिक वर्ष भन्दा ४.३५ प्रतिशतले घटेको छ। आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा छ हजार ८३० जना व्यक्तिको आत्महत्याबाट मृत्यु भएको छ। गत आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा सात हजार १४१ जनाले आत्महत्या गरेका थिए। जुन गत आर्थिक वर्षको तुलनामा यो आर्थिक वर्षमा ४.३५ प्रतिशत घटेको हो। विश्व आत्महत्या रोकथाम दिवसको अवसरमा इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाले एक कार्यक्रम गर्दै तथ्याङ्क सार्वजनिक गरेको हो। आत्महत्या मृत्युको प्रमुख कारणमध्ये १५ नम्बरमा पर्छ। महाशाखाका नसर्ने रोग तथा मानसिक रोगका शाखा प्रमुख डा.फणीन्द्रप्रसाद बरालले आत्महत्या दर घट्यो भन्दैमा खुसी हुने अवस्था नरहेको बताउनुभयो। उहाँका अनुसार नेपालमा हरेक दिन सरदर १९/२० जनाले आत्महत्याका कारण ज्यान गुमाउने गरेका छन्। राष्ट्रिय मानसिक स्वास्थ्य सर्वेक्षणका अनुसार नेपालमा ६.५ प्रतिशतले आत्महत्याको सोच बनाउने गर्दछन्। १५ देखि २५ वर्ष उमेर समूहका मानिसले बढी आत्महत्या गर्ने गर्दछन्। विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनका अनुसार प्रत्येक वर्ष अन्दाजी सात लाख मानिसको मृत्यु आत्महत्याबाट हुने गरेको छ। विश्वमा ४० सेकेण्डमा एक जनाको आत्महत्याबाट मृत्यु हुन्छ।८३.३९ प्रतिशतले झुन्डिएर आत्महत्याआर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा छ हजार ८३० जनाको आत्महत्याबाट मृत्यु भयो। जसमध्ये ८३.३९ प्रतिशतले झुन्डिएर आत्महत्या गरेको तथ्याङ्कले देखाएको छ। तथ्याङ्क अनुसार आत्महत्या गरेका मध्ये ५६ प्रतिशत पुरुष, ३३ प्रतिशत महिला र चार प्रतिशत किशोर र सात प्रतिशत किशोरी रहेका छन्। १५ देखि ४९ वर्ष उमेर समूहका महिलाको मृत्युको प्रमुख कारण आत्महत्या रहेको चिकित्सकको भनाइ छ। आत्महत्या एक गम्भीर जनस्वास्थ्य समस्या बन्दै गएको भन्दै चिकित्सकले चिन्ता व्यक्त गरेका छन्। प्रदेशगत रूपमा आत्महत्याको तथ्याङ्कप्रदेश अनुसार सबै भन्दा बढी प्रदेश १, बाग्मती प्रदेश र लुम्बिनी प्रदेशमा आत्महत्याका घटना भएका छन्। प्रदेश १ मा १४ सय ९१, मधेस प्रदेशमा एक हजार २०, बागमती प्रदेशमा १४ सय ४२, लुम्बिनी प्रदेशमा १३ सय ५ गण्डकी प्रदेशमा ६९८ कर्णाली प्रदेशमा २९१ र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा ५८३ जनाले आत्महत्या गरेका छन्। १० वर्षमा ५३ हजारको आत्महत्याबाट मृत्युनेपाल प्रहरीको तथ्याङ्क अनुसार १० वर्षमा ५३ हजार २९८ जनाले आत्महत्या गरेका छन्। आर्थिक वर्ष २०६९/७० मा ३९ सय ७४, आर्थिक वर्ष २०७०÷७१ मा ४५ सय चार, आर्थिक वर्ष २०७१/७२ मा ४३ सय ३२ जनाले आत्महत्या गरेका थिए। त्यसैगरी, आर्थिक वर्ष २०७२/७३ मा ४६ सय ८०, आर्थिक वर्ष २०७३/७४ मा ५१ सय २४, आर्थिक वर्ष २०७४/७५ मा ५३ सय १७, आर्थिक वर्ष २०७५÷७६ मा ५७ सय ५४ जनाले आत्महत्या गरेका थिए। आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा ६२ सय ७९, आर्थिक वर्ष २०७७÷७८ मा ७१ सय ४१ जना र आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा ६८ सय ३० जनाले आत्महत्या गरेको तथ्याङ्क छ। नेपाल सरकारले लिएको दिगो विकासको लक्ष्यमा समेत सन् २०१५ देखि २०३० सम्ममा प्रति एक लाख जनसङ्ख्यामा आत्महत्याको दरलाई १६.५ बाटा घटाएर ४.७ मा ल्याउने लक्ष्य राखे पनि अहिले आत्महत्याको दर एक लाख जनसङ्ख्यामा २३.४ प्रतिशत रहेको छ। “आशा जगाऔँ, जीवन बचाऔँ”भन्ने नाराका साथ १० सेप्टेम्बरमा विश्व आत्महत्या रोकथाम दिवस मनाइने छ।
नगर भवन निर्माणमा ढिलाइ
भरतपुर महानगरपालिकाको गौरवको आयोजना सिटी हल (नगर भवन) तोकिएको समयमा सम्पन्न नहुने भएको छ । सघन सहरी तथा भवन निर्माण कार्यालय भरतपुरका इन्जिनियर आशिष श्रेष्ठले अहिलेसम्म ३५ प्रतिशत मात्र काम भएको भन्दै समयमा काम सम्पन्न नहुने पक्का भएको जानकारी दिनुभयो । २०७७ मङ्सिर १८ गते सम्झौता भएको हल निर्माण कार्य २७ महिनामा सम्पन्न गर्नुपर्ने थियो । कार्यप्रगति हेर्दा काम सक्न करिब छ महिना म्याद थप गर्नुपर्ने हुन सक्ने उहाँले बताउनुभयो । निर्माण सामग्री समयमा उपलब्ध हुन नसक्नु, कोभिड–१९ सङ्क्रमणको जोखिमलगायतका कारण निर्माणमा ढिलाइ भएको इन्जिनियर श्रेष्ठले बताउनुभयो । “ठूला भवनमा बेलाबेला अवरोध आइरहने हामीले पाएका छौँ । केही समस्या आउँदा त्यसको निर्णय दिन हामीलाई केही समय लाग्ने हुन्छ, त्यसका कारण पनि ढिलाइ हुने देखेका छौँ,” कार्यालय प्रमुख प्रकाश अर्यालले भन्नुभयो ।
चेपाङले मनाए ‘न्वागी’
चितवनका चेपाङ समुदायले बुधबार ‘न्वागी’ पर्व मनाएका छन् । हरेक वर्ष भदौ महिनामा चेपाङ समुदायले यो पर्व मनाउँदै आएका छन् ।
-original-thumb.jpg)
निजामती सेवा दिवसको र्याली
जिल्ला प्रशासन कार्यालय काभ्रेपलाञ्चोकले धुलिखेलमा निकालेको र्यालीमा
प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतमा अधिकारीको पदबहाली
काठमाडौं महानगरको प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत बसन्त अधिकारीले पदबहाली गर्नुभएको छ। भदौ १६ गतेको मन्त्रीस्तरीय निर्णयबाट अधिकारी महानगरको प्रमुख प्रशाककीय अधिकृतमा नियुक्त हुनुभएको हो।
प्रमुख राजनीतिक दलहरू उम्मेदवार सिफारिसमा व्यस्त
आसन्न प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा निर्वाचनका लागि ठूला दलहरूले प्रत्यक्ष र समानुपातिकतर्फ उम्मेदवार बन्न इच्छुकको सिफारिस गर्ने क्रम अन्तिम चरणमा पुगेको छ । नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले, नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा (एकीकृत समाजवादी)ले प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा निर्वाचनमा उम्मेदवारीका लागि दाबी गर्नेको नाम माथिल्लो पार्टी समितिमा सिफारिस गरिरहेका छन् । सिफारिसमा परेका पार्टीबाट औपचारिक रूपमा उम्मेदवार बन्ने दौडमा लागेका छन् ।
पहिरोपीडितलाई सहयोग भएन
दोलखाको भीमेश्वर नगरपालिका–६ स्थित रिचार्ज पोखरी फुटेर आएको पहिरोबाट प्रभावित नौ घरपरिवारले खासै सहयोग नपाएको गुनासो गरेका छन् । जीविकोपार्जन गर्न गाह्रो भई बिगु गाउँपालिका–५ बाट सहरबजार खोज्दै भीमेश्वर नगरपालिका–२ मा बसोबास गर्दै आएका ती परिवारलाई एक महिना बित्तिसक्दा पनि कहीँकतैबाट खासै सम्बोधनसमेत नभएको पीडित सुन्दर नेपालीले दुःखेसो पोख्नुभएको हो ।
अमेरिकी उपसहायक मन्त्री होर्स्ट काठमाडौंमा
संयुक्त राज्य अमेरिकाका कार्यवहाक मुख्य उपसहायक मन्त्री एलिजावेथ होर्स्ट नेपाल आइपुग्नु भएको छ ।
म्याग्नेसाइट उद्योगको पाटपुर्जा चोरी
सिन्धुपाल्चोक र दोलखा जिल्लामा रहेको ओरियन्ट म्याग्नेसाइट उद्योग ३४ वर्षदेखि सञ्चालनमा नआउँदा धेरैले रोजगारीको अवसर गुमाएका छन् । नेपाल ओरियन्ट म्याग्नेसाइट प्रालिको नामबाट सञ्चालित उद्योग बन्द हुँदा प्रत्यक्ष, अप्रत्यक्षरूपमा तीन हजारभन्दा बढीको रोजगारी गुमेको छ ।
बालीविज्ञान कक्षा सञ्चालनमा सङ्कट
गरीखाने विद्यार्थी उत्पादन गर्ने उद्देश्यका साथ दोलखाको कालिञ्चोक गाउँपालिका–५ स्थित लापिलाङ माध्यमिक विद्यालयमा खुलेको बालीविज्ञान प्राविधिक धार सञ्चालन सङ्कटमा परेको छ । सम्बन्धित निकायको खासै चासो नहुनु, विद्यार्थी भर्ना न्यून र अन्य आयस्रोत नहुँदा बालीविज्ञान प्राविधिक धार सञ्चालनमा सङ्कट आएको विद्यालयका प्रधानाध्यापक दीपक खड्काले जानकारी दिनुभयो ।
प्रदेश सरकारका योजना अलपत्र
रामेछाप जिल्लामा बागमती प्रदेश सरकारको लगानी रहेका अधिकांश योजना अलपत्र अवस्थामा रहेका छन् । निर्माण कम्पनीले सम्झौताअनुसार तोकिएको समयमा अस्पताल, कभर्ड हल र चिस्यान केन्द्र निर्माण सम्पन्न नगर्दा सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । सदरमुकाम मन्थलीमा निर्माणाधीन १५ शøयाका अस्पताल निर्माणको काम लामो समयदेखि रोकिएको छ । अस्पताल निर्माणको काम अलपत्र अवस्थामा छाडरे ठेकेदार भागेपछि गत मङ्सिरदेखि काम गर्ने मजदुर बिचल्लीमा परेका छन् । अस्पताल निर्माणको काम गत असारबाट पूर्ण रूपमा बन्द अवस्था छ । मन्थलीमा रहेको प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रलाई १५ शøयाका अस्पतालमा स्तरोन्नति गरी आगामी मङ्सिर ३० गते निर्माण सम्पन्न गर्ने गरी गत वर्ष भदौ १० गते शिलान्यास गरिएको थियो ।
सङ्घीयता कार्यान्वयनमा जुहारी
सङ्घीयता कार्यान्वयन र सङ्घीय शासन प्रणाली सबलीकरणका बारेमा तीनै तहका सरकारबीच जुहारी चलेको छ । तीन तहका सरकारका प्रतिनिधिले सङ्घीयता कार्यान्वयन गर्न नचाहेको, सङ्घीयताप्रति अनुदार रहेको, अधिकार दिन नचाहेको, इमानदार नभएको, सुशासन र पारदर्शितामा कमजोर रहेको भन्दै एक अर्कालाई आरोप लगाएका छन् । राष्ट्रिय सभा, सङ्घीयता कार्यान्वयन अध्ययन तथा अनुगमन विशेष समितिको आयोजना तथा बागमती प्रदेशको मुख्यमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयको समन्वयमा हेटौँडामा सोमबार भएको ‘सङ्घीय शासन प्रणाली सबलीकरण’ विषयक अन्तक्र्रियामा सहभागी स्थानीय तह, प्रदेश र सङ्घीय सरकारका प्रतिनिधिले सङ्घीयता कार्यान्वयन र सङ्घीय शासन प्रणाली सबलीकरणका लागि सोचमा परिवर्तनसँगै असल अभ्यासको थालनी आफैँबाट सुरु गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । सङ्घीयता कार्यान्वयनमा अझै समस्या रहेको भन्दै कार्यक्रममा स्थानीय तहका प्रतिनिधिले प्रदेश र सङ्घले अधिकार दिन नचाहेको, प्रदेशका प्रतिनिधिले सङ्घले अधिकार दिन नचाहेको र स्थानीय सरकारले प्रदेशले बनाएका कानुन कार्यान्वयनमा आनाकानी गरेको तथा सङ्घीय सरकारले संविधानविपरीतका कानुन बनाएको बताएका थिए ।
‘आदिवासी मुद्दामा समाजलाई पुनः जागृत गर्नुपर्छ’
आदिवासी जनजाति आयोगका अध्यक्ष रामबहादुर थापामगरले आदिवासी माग मुद्दाको सवालमा समुदायलाई पुनरजाग्रित गर्नेबेला आएको बताउनुभएको छ । नेपाल आदिवासी जनजाति पत्रकार महासंघ (फोनिज) द्वारा सोमबार यहाँ आयोजित अन्तर संवाद कार्यक्रममा अध्यक्ष थापामगरले सो कुरा बताउनुभएको हो ।
