स्थानीय जातको कालो सुँगुर जोगाउनै मुस्किल
बागलुङको काठेखोला गाउँपालिका–४ तङ्ग्राम मगरको बाक्लो बस्ती भएको ठाउँ हो । मगरको घरैपिच्छे पालिँदै आएको स्थानीय जातको कालो सुँगुर अहिले कमै पाइन्छ । घरैपिच्छे पालिने कालो सुँगुर अहिले फाट्टफुट्ट मात्रै देखिन थालेको छ ।
तीन शताब्दीको साक्षी अर्घौ मौलाकालिका
कास्की जिल्लाभित्रका ऐतिहासिक एवम् धार्मिक स्थलमध्येको एक हो अर्घौ मौला कालिका मन्दिर । धार्मिक आस्था एवम् विश्वासका कारण महत्त्वपूर्ण धार्मिक तीर्थस्थलका रूपमा चासो र चर्चा कमाएको यो मन्दिर १७९२ सालदेखि नै अस्तित्वमा आएको छ ।
१३ सय हेक्टर वनमा डढेलो
एक महिना अघिदेखि सुरु भएको डढेलोले हालसम्म झण्डै एक चार सय हेक्टर जङ्गलमा क्षति पुर्याएकाे छ ।
तीस लाखको लागतमा बिपी मैदानमा प्यारापिट निर्माण
व्यास नगरपालिकाको रु ३० लाख आर्थिक सहयोगमा एक हजार एक सय २७ वर्गफिट क्षेत्रफलमा निर्माणाधीन प्यारापिटको ७५ प्रतिशत काम पूरा भएको छ । प्यारापिटले दर्शकलाई घामपानीबाट बचाउँछ ,
शिक्षक र कर्मचारीलाई दलीय आबद्धता त्याग्न निर्देशन
म्याग्दीको बेनी नगरपालिकाका शिक्षक र कर्मचारीहरूले दलीय आबद्धता त्याग्नुपर्ने भएको छ । शिक्षा मन्त्रालयको निर्देशन तथा ऐनको कार्यान्वयन गदै राजनीतिक दलको कार्यकारी तथा सदस्यता लिएका शिक्षकहरूले दलबाट राजीनामा दिएको १५ दिनभित्र नगरपालिकालाई जानकारी दिनुपर्ने निर्णय गरेको छ ।
तनहुँमा चलचित्र निर्माण कार्यशाला
डुम्रे (तनहुँ), वैशाख २७ गते । जिल्लाको भिमाद नगरपालिका–२ रघुगाउँमा मगर चलचित्रकर्मी सङ्घको आयोजनामा प्रयोगात्मक चलचित्र निर्माण कार्यशाला सम्पन्न भएको छ । दोस्रो विश्वयुद्धमा रणकौशल प्रदर्शन गरेर भिक्टोरिया क्रसबाट सम्मान्ति नेत्रबहादुर थापा मगरको गाउँलाई प्रवद्र्धन तथा आदिवासी चलचित्रकर्मीलाई प्रोत्साहन गर्ने उद्देश्यले आयोजित कार्यशालामा छवटा लघु चलचित्र निर्माण गरिएको छ । चलचित्र विकास बोर्डको आर्थिक सहयोग तथा आदिवासी जनजाति चलचित्र महासङ्घको सहकार्यमा कार्यशाला आयोजना गरिएको हो । कार्यशाला उद्घाटनसत्रमा भिमाद नगरपालिका–२ रघुगाउँका अध्यक्ष दिनेश थापा मगरले यहाँ आयोजित कार्यशालाको माध्यमबाट रघुगाउँको प्रवद्र्धन हुनुका साथै हाम्रा संस्कार, संस्कृति चलचित्रमा उतारिएको बताउनुभयो । पाँचदिने कार्यशालामा आदिवासी जनजाति महासङ्घमा आबद्ध चलचित्रकर्मीमध्ये बाराबाट खगेन्द्र थामी, चितवनबाट नेत्र गुरुङको सहभागिता रहेको थियोभने कुमाल समुदायबाट छविलाल कुमाल सहभागी हुनुभएको थियो । पच्चीस सहभागीमध्येबाट छनोट भएका छवटा कथा समेटेर रघुगाउँका विभिन्न ठाउँमा छायाङ्कन गरिएको थियो । रासस
वर्षासँगै किसान उत्साहित
वर्षा भएपछि तनहुँका कृषकहरू खुसी भएका छन् । मङ्गबार साँझदेखिको वर्षाले किसानलाई राहत पुगेको छ । वर्षाले आकाशे पानीको भर पाखो बारीमा खेती गरिने मकै, अदुवा, पिँडालु, हलेदो र तरकारी खेतीलाई सहयोग पुर्याएको छ ।
अठार वर्षपछि सडक कालोपत्र
उपल्लो दरवाङका बासिन्दा हीराबहादुर पुनले करिब दुई दशकअघि खुलेको उपल्लो दरवाङको सडक कालोपत्र भएपछि हिलो र धुलोबाट मुक्ति मिलेको बताउनुभयो । “बर्खामा हिलो र हिउँदमा धुलोले सताएको थियो”, उहाँले भन्नुभयो, “सडक कालोपत्र भएपछि स्थानीयवासीलाई सहज भएको छ ।”
-original-thumb.jpg)
गाउँमै सरकारको अनुभूति दिन प्रयत्नरत छौँ
कास्कीको उत्तरी भूभागमा पर्ने माछापुच्छ्रे गाउँपालिकाको नाम पोखरा उपत्यकाबाट माछाको पुच्छर जस्तो देखिने सुन्दर हिमाल माछापुच्छ्रेको नामबाट राखिएको हो । साबिकका माछापुच्छ्रे, सार्दीखोला, घाचोक, लाहाचोक, रिभान, धिताल, धम्पुस र ल्वाङ घलेल गाउँ विकास समिति समेटेर माछापुच्छ्रे गाउँपालिका बनेको हो । अन्नपूर्ण तेस्रो, चौथो, गङ्गापूर्ण, माछापुच्छ्रे र मर्दी हिमालको दक्षिणी ढालबाट उत्पत्ति भएका नदीनाला सेती, मर्दी र मोदीबाट साना तथा मझौला क्षमतामा विद्युत् उत्पादनका साथै सिँचाइ र पोखरा क्षेत्रमा खानेपानी आपूर्ति गरिएको छ । नेपाली कांग्रेसको तर्फबाट उम्मेदवार बनी पालिका अध्यक्ष निर्वाचित हुनुभएका मीनबहादुर गुरुङसँग गोरखापत्रका पत्रकार फडिन्द्र अधिकारीले गर्नुभएको कुराकानी :
नारायणी र राप्तीमा माछा मार्ने लाइसेन्स बन्द
चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज कसराले नवलपुरमा बसेर नारायणी र राप्ती नदीमा माछा मारेर जीविकोपार्जन गर्ने माझी, मुसहर र बोटे समुदायलाई थप इजाजतपत्र (लाइसेन्स) नदिने भएको छ । निकुञ्जले त्यसको सट्टामा वैकल्पिक व्यवसाय अवलम्बन गर्न ती समुदायलाई आग्रह गरेको छ । आफूहरूलाई माछा मार्नका लागि नयाँ लाइसेन्स थप गर्नुपर्ने र पुरानालाई नवीकरण गर्नुपर्नेलगायत १० बुँदे माग राखेर ज्ञापनपत्र बुझाउन कसरा पुगेको माझी, मुसहर, बोटे कल्याण सेवा समिति नवलपुरको टोलीसँग निकुञ्जले यस्तो आग्रह गरेको हो । ज्ञापनपत्र बुझेपछि निकुञ्जका सहायक संरक्षण अधिकृत अविनाश थापाले भावी पुस्तालाई वैकल्पिक व्यवसायमा संलग्न गराए मात्र नदीमा आश्रित हुन नपर्ने भएकाले त्यतातिर सोच्न आग्रह गर्नुभयो ।
तनहुँ कारागार १३४ क्षमता, कोचाकोचमा ३२३ कैदीवन्दी
जिल्ला कारागारमा तीन सय २३ कैदीबन्दी छन् । दैनिकरुपमा कैदीबन्दी थपिने क्रम बढेसँगै व्यवस्थापनमा समस्या भएको कारागार प्रशासनले जनाएको छ ।
च्याङ्ग्राको पाठापाठी
मुस्ताङको लोमान्थाङ गाउँपालिकाको नेचुङमा च्याङग्राको पाठापाठी चराउँदै स्थानीय कृषक । उपल्लो मुस्ताङका बासिन्दाले च्याङ्ग्रापालनलाई आम्दानीको स्रोत बनाएका छन् ।
उकालो चढ्दाचढ्दै फुर्यो रेशम फिरिरी
विन्ध्यवासिनीबाट बुद्धिबहादुर एक्लै सराङकोटतिर लाग्नुभयो । उहाँ खाली खुट्टा उकालिँदा घरि चराले बेग मारेको देख्नुहुन्थ्यो, घरि किरा उडिरहेको । भोक र थकाइले लखतरान रसिक तन्नेरीलाई करिब दुई घण्टा हिँड्नु नै थियो, उड्न कहाँ सक्नुहुन्थ्यो र ! एकाएक उहाँ गुन्गुनाउन थाल्नुभयो–
आमा लघुकथा सङ्ग्रह विमोचित
जिल्लाको भानु नगरपालिका निवासी विद्या ढकालद्वारा लिखित आमा लघुकथा सङ्ग्रहको आज एक कार्यक्रमबिच विमोचन गरिएको छ ।
पितापुर्खाको सीप पछ्याउँदै मह सिकार
पराङ, सुथरी, दाबिलो, साज, जाबो, डालीलगायत सामग्री जोरजाम पारेपछि मह सिकारी अक्करे भिरतिर उकालो लाग्छन् । भिरको टुप्पोमा पुगेपछि सुरु हुन्छ भिरमौरीको मह सिकार । सिकारीहरु पहिले पितृ र प्रकृतिलाई पुकार्छन् ।
आमाको मुख हेर्ने दिनमा आमाको आँखामा आँसु
आमालाई सम्मान गर्ने, माया–ममता दर्साउने तथा स्मरण गर्ने मातातीर्थ औँसी अर्थात् आमाको मुख हेर्ने दिनमा समेत छोराछोरी भेट्न नआउँदा आश्रममा रहेका आमाका आँखामा आँसु आएको छ ।
-original-thumb.jpg)
घरबास सञ्चालनले जीवनस्तरमा परिवर्तन
पछिल्लो समय होमस्टे अर्थात् (घरवास) सञ्चालनबाट राम्रो आम्दानी हुन थालेपछि नवलपुरका महिला आत्मनिर्भर हुन थालेका छन् । सामुदायिक ग्रामीण घरबास सञ्चालन भएपछि महिलाको क्षमता विकाससँगै आर्थिक विकासमा समेत सहयोग पुगेको छ ।
कुमाल गाउँमा बालरोग विशेषज्ञ सेवा
पुतलीबजार नगरपालिका–३ कुमाल गाउँमा रहेको जिल्ला अस्पतालमा बाल रोग विशेषज्ञ सेवा सुरु भएको छ । बालरोग विशेपज्ञ डा. विनोद गैरे अस्पतालमा आउनु भएदेखि सो सेवा सुरु भएको मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट डा. रुक्मिना अधिकारीले बताउनुभयो ।
महिलालाई व्यावसायिक बनाउँदै गल्याङ नगरपालिका
गल्याङ नगरपालिकाले महिलाहरूलाई व्यावसायिक बनाउन विभिन्न कार्यक्रम सुरु गरेको छ । पालिकामा रहेका विपन्न, सीमान्तकृत तथा पछाडि परेका महिलाहरूलाई व्यावसायिक बनाउन योजनाबद्ध रूपमा काम गर्न सुरु गरिएको नगरप्रमुख गुरु प्रसाद भट्टराईले जानकारी दिनुभयो ।
मुस्ताङको चराङ–छोसेर सडक आयोजना अधुरो
राष्ट्रिय गौरवको कालीगण्डकी कोरिडोरअन्तर्गत मुस्ताङको चराङ–छोसेर खण्डमा सडक निर्माण अधुरो रहेको छ । पाँच वर्षअघि सकिनुपर्ने २५ किलोमिटर दूरीको उक्त खण्डको काम अधुरो हुँदा स्थानीयवासी, पर्यटक र व्यवसायीलाई सास्ती भएको छ ।
मुग्लिन–पोखरा सडक विस्तारः तेह्रवटा पुल सम्पन्न, एघार निर्माणाधीन
मुग्लिन–पोखरा सडक विस्तारअन्तर्गत पूर्वी र पश्चिम खण्डमा पुल निर्माण धमाधम भइरहेको छ । पूर्वी खण्डमा १३ वटा पक्की पुल निर्माण भइसकेका छन्भने पश्चिममा ११ वटा निर्माणको चरणमा छन् ।
जापानको सहयोगमा विद्यालय भवन निर्माण
सहिद लखन गाउँपालिका–८ बुङ्कोटस्थित रामेश्वरी माध्यामिक विद्यालयको चारकोठे पक्की भवन निर्माण सम्पन्न भएको छ । जापान सरकारको आर्थिक सहयोगमा करिब रु दुई करोड ८९ लाख लागतमा विद्यालय भवनसहितको संरचना निर्माण गरिएको विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष ज्ञानबहादुर रम्तेलले जानकारी दिनुभयो ।
म्याग्दीको विकट खतेन गाउँमा विद्युतीकरण
प्राधिकरणको म्याग्दी वितरण केन्द्रका प्रमुख प्रताप बरालका अनुसार खतेन गाउँका ६० घरमा केन्द्रीय प्रसारण लाइनको बिजुली बलेको छ ।“घरघरमा मिटरबक्स जडान भएपछि खतेन गाउँमा विद्युत् वितरण थालिएको हो”, उहाँले भन्नुभयो, “खतेनका छिमेकी बस्तीका करिब चार सय घरमा पनि मिटरबक्स वितरणको तयारी गरेका छौँ ।”
आगलागीबाट हजारौँ बोट सुन्तला नष्ट
स्याङ्जाको पुतलीबजार नगरपालिका–११ मा आगलागीका कारण हजारौँ बोट सुन्तलामा क्षति पुगेको छ । फल दिने बेला भएका, फल दिँदै आएका र बेर्ना सुन्तलामा आगलागीका कारण नराम्रोसँग क्षति पुगेको हो । सुन्तला सुपरजोन स्याङ्जाका अनुसार पाँच सुन्तला कृषक समूहमा आबद्ध कृषकको लाखौँ क्षति भएको हो ।
लान्द्रुकमा हनी हन्टिङ महोत्सव हुँदै
कास्कीको अन्नपूर्ण गाउँपालिका वडा नम्बर ७, लान्द्रुकमा हनी हन्टिङ महोत्सव २०८१ हुने भएको छ । पर्यटकीय गाउँ लान्द्रुकमा आउँदो जेठ ८ देखि १० गतेसम्म महोत्सव हुने मंगलबार आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिइयो ।
