गीत लेखनमा लोकप्रिय बन्दै वरिष्ठ पत्रकार थपलिया
वरिष्ठ पत्रकार गोपालप्रसाद थपलियाको गीत लेखन क्षेत्र सफल हुँदैगएको छ । करिब पाँच दशकदेखि निरन्तर पत्रकारितामा रहनुभएका पत्रकार थपलिया पछिल्लो समय जनचेतनामूलक गीत लेखन तथा रेकर्डिङ गराउनमा व्यस्त रहनुभएको छ ।
![अफसोस [कथा]](https://gorkhapatraonline.com/storage/media/137052/conversions/Untitled-1-original-thumb.jpg)
अफसोस [कथा]
अफसोस यस कुरामा भयो नारायणलाई, उसले त्यसो किन भन्यो ? भन्न नहुने थियो तर भन्यो र अहिले पश्चात्ताप गर्नु परिरहेछ । कहिलेको बोली कुन किसिमले भनिएको हुन्छ त्यो चाँडै नै सत्य साबित हुनु दुःखद हुन सक्दो रहेछ । यस तथ्यले नारायणलाई भित्रभित्र पोल्दै थियो । उसले असर्फीलाई यत्ति मात्र भनेको थियो, “तपाईंहरू हाम्रोमा आउनुभएन भने आइन्दा हामी पनि आउँदैनौँ ।” यसको अर्थ त सोझो थियो, परस्परको मित्रता कायम रहोस् । कायम मात्र होइन चलायमान रहोस् । अफसोस यसै
गोपी च्यामेको दुःख
‘कालको ओखती छैन, हुकुमको जवाफ छैन,’ ‘जसको हातमा तरबार उसैको हातमा दरबार’ । यस्ता अनेकौँ राणाकालीन आहान अहिले पनि जनजिब्रोमा छन् । कथित माथिल्लो जातिको पुरुषले कथित ‘पानी नचल्ने’ जातकी महिलालाई ल्याए उसको जात पनि पत्नीकै सरह बनाउने चलन राणाकालीन न्याय व्यवस्थाको एउटा विद्रूप विम्ब थियो, हो ।
फेरि चिनियो नेपाल
“अजिङ्गरको पुछारमा छौँ हामी, टाउको समात्न जाऊँ !” आमदिङबाट हिँड्ने बेलामा निमा आङजु लामाले मलाई भनेथे । अघिल्लो दिन काठमाडौँबाट यहाँ आइपुग्दा गाला ताछ्ने चिसो र हावाको लाछलुछ मेरा लागि शैलुङको स्याँठभन्दा फरक थिएन । बिहानै भुटेको मकै र अरू खित्रिङमित्रिङ झोलामा हालेर निमा घर छेउको बुद्ध प्रतिमातिर लगे । पाँच रङ्गे लुङ्ता घरअघिल्तिर गोलुङ र जङ्गलमा रिलुङ फिर्फिराइरहेथे । नदी र पुलमा टाँगिने लुङ्तालाई जुङलुङ भनिने रहेछ ।
नेपालगञ्जमा वर्तमान साहित्य र पुस्तक लेखनबारे छलफल
नेपालगञ्जमा आयोजना गरिएको एक कार्यक्रममा सहभागी वरिष्ठ साहित्यकारहरुले वर्तमान साहित्य र पुस्तक लेखनबारे विचार विमर्श गरेका छन्।
शारदामा गीतकार श्रेष्ठका ५६ गीत
गीतकार सरला श्रेष्ठको विगतदेखि हालसम्म रचना गरिएका ५६ वटा गीत साहित्यिक मासिक पत्रिका ‘शारदा’ को विशेषङ्कमा प्रकाशित गरिएको छ ।
‘न्याय–अन्याय’ सार्वजनिक
डा. कटक मल्लको ‘न्याय–अन्याय कानुनः भूराजनीति र कूटनीति’ पुस्तक सार्वजनिक भएको छ । पुस्तकमा कानुन, राजनीति, मानव अधिकार, न्यायपालिका, भू–राजनीति÷कूटनीति, पर्यावरणलगायतका विषय समेटिएका छन् । काठमाडौँमा मल्लको किताब सार्वजनिक गर्दै सर्वोच्च अदालतका पूर्वन्यायाधीश प्रकाश वस्तीले मल्लको किताब कानुनी दर्शनको दस्ताबेज भएको बताउनुभयो ।
पौभा र थाङ्का समेटिएको पुस्तक
नेपाली र चिनियाँ कलाकारको पौभा र थाङ्का चित्रकला समेटेर पुस्तकका रूपमा ल्याउने तयारी भएको छ । राजधानीमा एक कार्यक्रममा चाइनाको सिचुआन पब्लिसिङ हाउस र नेपालको वज्र पब्लिकेशनबिच क्रस माउन्टेन डाइलग, फाइन कलेक्सन अफ चाइनिज एन्ड नेपाली थाङ्का नामक पुस्तकको प्रतिलिपि अधिकार सम्बन्धमा सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर भएको हो ।
‘कुरी कुरी’ मञ्चन
शैली थिएटरले चेतनामूलक सडक नाटक ‘कुरी कुरी’ मञ्चन गरेको छ । काठमाडौँको रत्नपार्कस्थित शान्ति वाटिकाबाट मञ्चन भएको नाटक विभिन्न विद्यालयसम्म पु¥याएर जागरण ल्याउन खोजिएको शैली थिएटरका कार्यक्रम संयोजक सविन न्यौपानेले बताउनुभयो । नाटकमा भूकम्पपीडित शर्मिला (सोफिया वज्राचार्य) र बुवा (रूपक काफ्ले) आफ्नो दैनिक जीवन चलाइरहनुभएको छ । उहाँहरूको गरिबीको समस्या र बाध्यताको फाइदा उठाउँदै गाउँका नाता पर्ने मामा (सुशान्त कुइँकेल) ले शर्मिलालाई सहरमा पढाइदिने र राम्रो काम पनि खोजिदिने प्रलोभन देखाउँछन् । शर्मिला पनि त्यसको प्रभावमा पर्छिन् र सहर पस्छिन् । काठमाडौँमा पढाउनुको साटो मामाले शर्मिलालाई सहरको एक होटलमा बेचिदिन्छन् । होटलमा शर्मिलामाथि साहु (निर्तिश भण्डारी) बाल श्रम र यौन दुव्र्यवहार गर्न थाल्छन् । बाल तथा मानव अधिकारकर्मीले समयमै घटनाबारे थाहा पाउँछन् र शर्मिलालाई उद्धार गर्छन् ।
नेपाल र चिनियाँ चित्रकला समेटिएको पुस्तक प्रकाशन हुने
नेपाली र चिनियाँ कलाकारको पौभा र थांका चित्रकला समेटिएको महत्वपूर्ण पुस्तक प्रकाशनमा आउन लागेको छ।
दधिराज सुवेदी पुरस्कार श्रेष्ठ र झालाई प्रदान गरिने
दधिराज सुवेदी पुरस्कार प्रतिष्ठान विराटनगरबाट प्रत्येक वर्ष प्रदान गरिने ‘दधिराज सुवेदी राष्ट्रिय भाषा साहित्य पुरस्कार २०८०’ वरिष्ठ कथाकार तथा आख्यानकार भागिरथी श्रेष्ठलाई र दधिराज सुवेदी राष्ट्रिय पत्रकारिता पुरस्कार २०८० वरिष्ठ पत्रकार धर्मेन्द्र झालाई प्रदान गरिने भएको छ ।
डा. थापाको पुस्तक ‘राष्ट्र–परराष्ट्र’ लोकार्पण
डा. भेषबहादुर थापाको आत्म संस्मरणात्मक पुस्तक ‘राष्ट्र–परराष्ट्र: एकतन्त्रदेखि गणतन्त्रसम्म’ लोकार्पण भएको छ । पूर्वपरराष्ट्रमन्त्री, पूर्व राजदूत एवम् नेपाल राष्ट्र बैङ्कका पूर्व गभर्नर डा. थापाले मङ्गलवार काठमाडौँमा एक कार्यक्रमको आयोजना गरी पुस्तकको लोकार्पण गर्नुभएको हो ।
किड्स फेस्टिभल गरिँदै
बालबालिकामा रहेको अन्तरनिहित प्रतिभालाई उजागर गर्ने उद्देश्यका साथ नेपालगन्ज किड्स फेस्टिभलको दोस्रो संस्करण आगामी १६ गते नेपालगन्जमा आयोजना गरिने भएको छ । आयोजक लिभवेल काउन्सिलिङका अध्यक्ष भोजराज शर्माले फेस्टिभलको दोस्रो संस्करणमा चार वटा विधालाई महìव दिएको बताउनुभयो ।
'एक चिहान' नाटक मञ्चनको तयारी
पोखरा थिएटरमा ‘एक चिहान’ नाटक मञ्चनको तयारीमा छ ।
दाजुभाइको पुरुषार्थ गाउँदै सुरु भयो सामाचकेवा
छठको समापनसँगै सामाचकेवा पर्व सुरु भएको छ । विशेष गरी नेपालको तराईमा मनाइने विभिन्न चाडपर्वमध्ये अत्यन्त लोकप्रिय मानिने सामाचकेवा कात्तिक शुक्ल सप्तमीदेखि पूर्णिमासम्म मनाइन्छ । छठ जस्तै यो पर्व पनि केही वर्षयता राजधानीमा पनि मनाउन थालिएको छ । दाजुभाइ र दिदीबहिनीबिचको आत्मीय प्रेमको प्रतीकका रूपमा मनाइने यो पर्व दिदीबहिनीले आफ्ना दाजुभाइको सु–स्वास्थ्य र दीर्घ जीवनको कामना गर्दै मनाउने गर्छन् ।
कवि देवकोटाको स्मृतिग्रन्थ विमोचन
नेपाली भाषाका विद्वान् कवि माधवप्रसाद देवकोटाको १२० औँ जन्मजयन्ती पाल्पाको तानसेनमा मनाइएको छ । सो अवसरमा माधव–दमयन्ती स्मृति प्रतिष्ठान पाल्पाले प्रकाशन गरेको कवि देवकोटाको स्मृतिग्रन्थ विमोचन गरिएको हो ।
काट्टो (कथा)
मेरो बाल्यकालदेखिका मिल्ने साथी पण्डित दुर्गाप्रसाद सापकोटा हुन् । उसको घरमा हिजो रातिको खलबल र रुवाबासीको कारणले रातभरी चिन्ताले सताइरह्यो । मेरो दुःखसुखका बालसखामाथि आइपरेको बज्रपातका कारण मोटामोटी रूपमा थाहा पाइसकेको थिएँ । उसकहाँ बिहानै पुगेँ । ओछ्यानमा ऊ झोक्राएर बसिरहेको थियो । अचानक मलाई देख्दा उसले केही सहज महसुस ग¥यो । मैले कुनै सान्त्वनाका शब्दहरू भन्न नपाउँदै उसको मनबाट उर्लिएर आएका व्यथा मुखबाट फुट्न थाले
नृपेशको एकल गजल वाचन
युवा गजलकार नृपेश उप्रेतीको एकल गजल वाचन गरिएको छ । काव्यकुञ्ज साहित्य प्रतिष्ठान चितवनको आयोजना र रत्ननगर वाङ्मय परिषद्को सहकार्यमा शनिबार रत्ननगरमा आयोजित कार्यक्रममा गजलकार नृपेश उप्रेतीले गजल प्रस्तुत गर्नुभएको हो । रत्ननगर नगरपालिकाको सभाहलमा आयोजना गरिएको कार्यक्रममा उप्रेतीका गजल सुन्न चितवन र नवलपरासीका स्रष्टाको बाक्लो उपस्थिति थियो । उप्रेतीले कार्यक्रममा शृङ्गार रस र समसामयिक गजल सुनाउनुभयो । रत्ननगर चितवन घर भएका उहाँ पछिल्लो समय बेलायत बस्नुहुन्छ । विसं २०७४ मा ञमुसाफिरझ गजलसङ्ग्रह प्रकाशन गरेका उहाँका एक सयभन्दा बढी गजल रेकर्ड पनि भएका छन् । केही नेपाली चलचित्रमा पनि उहाँका गीत समावेश छन् ।
श्रेष्ठको एकल चित्रकला प्रदर्शनी सुरु
कलाकार उदयचरण श्रेष्ठले गायत्री मन्त्रको आधारमा ‘गायत्रीदेवी’ को सजीव चित्रकला तयार पार्नुभएको छ । चित्रमा मुकुटसहितको पञ्चमुख र दस हात छन् भने यसमा प्रयोग भएका गहनाले नेपाली मन्दिरमा राखिएका देवदेवीका लागि पहि¥याउने शृङ्गारको झल्को दिन्छ, पञ्च मुखाकृतिको तेजिलो आँखाले चित्रलाई जीवन्त बनाएको छ । चित्र ठमेलस्थित म्युजियम अफ नेपाली आर्ट (मोना) ले सङ्कलन गरेको छ । कलाकार श्रेष्ठका चित्रसँगै थुप्रै परम्परागत चित्रकलासहित राजधानीमा एकल चित्रकला प्रदर्शनी सुरु भएको छ । शास्त्रमा आधारित चित्रकलामा मानव मुखाकृति र व्यावहारिक जीवनशैलीमा प्रयोग हुने गरगहनाको प्रयोग गरी नौलो प्रयोगात्मक अभ्यास गर्ने कलाकारको रूपमा उहाँको छुट्टै पहिचान छ ।
अवधि भाषा र साहित्यको संरक्षणमा जोड
पश्चिम नेपालको अवध क्षेत्र मानिने बाँके र बर्दियामा सदियौँदेखिको अवधि संस्कृति, भाषा र साहित्यको संरक्षण र संवर्द्धनमा विशेष पहल गर्नुपर्नेमा अगुवाहरूले जोड दिएका छन् ।
प्युठानमा राष्ट्रिय बालसाहित्य सम्मेलन हुने
प्युठानमा २८ औं राष्ट्रिय बालसाहित्य सम्मेलन हुने भएको छ
भारतीय गीतकार समिरलाई काठमाडौँमा अभिनन्दन
प्रसिद्ध भारतीय गीतकार समिर अञ्जानलाई काठमाडौँमा अभिनन्दन गरिएको छ ।
कला र संस्कृतिको संरक्षणका लागि भित्तेचित्र (फोटो फिचर)
कला, संस्कृतिको संरक्षण तथा पर्यटन प्रवर्द्धनको उद्देश्य लिएर ललितपुरको सिन्चाहिटी टोलमा भित्तेचित्रे गरिएको छ।
‘को–हजबेण्ड’लाई क्यानडामा उत्कृष्ट अवार्ड
नेपालको बहुपति प्रथाको विषयमा निर्माण भएको वृत्तचित्र फिल्म ‘को–हजबेन्ड’ (सहायक श्रीमान्) ले क्यानडामा उत्कृष्ट सर्ट फिल्म अवार्ड जितेको छ।
![किचकन्नी [कथा]](https://gorkhapatraonline.com/storage/media/135279/conversions/hhhhira-original-thumb.jpg)
किचकन्नी [कथा]
त्यस दिन साँझ म टुँडिखेलमा थिएँ । कार्यवश एउटा पुरानो मित्रलाई भेट्ने प्रतीक्षामा थिएँ । टुँडिखेलको रमझम चहल पहल हेर्दा हेर्दै मेरो मन पुरानो युवा अवस्थामा चर्न पुगे । हो आजभन्दा धेरै पहिले म १०–१५ वर्षको थिएँ होला टुँडिखेल यस्तो थिएन । टुँडिखेल फलामो बारमा बाँधिएको थिएन । खुल्ला पर परसम्म हरियो घाँसमा घाम ताप्ने, दौडिने आदि टुँडिखेलमा भई नै रहन्थ्यो । त्यतिबेला भूत, ख्याकको कथाहरू धेरै नै सुनिन्थ्यो । हामीलाई पनि यस्ता कथाहरूमा अति नै चाख थियो । मेरो साथी रामे र लक्ष्मण मभन्दा अलि उमेरमा जेठा थिए । एक दिन हाम्रो आमाले किचकन्याको कथा सुनाउनु भयो र भन्नुभयो, “हेर है केटा हो ! राति भएपछि टुँडि
