प्राथमिकतामा नीतिगत सुधार
अर्थतन्त्रमा लगानीको वातावरण कठिन हुँदै छ ।
निर्वाचनसँगै सुशासन
कुनै पनि मुलुकको राजनीतिक विकासक्रम सरल रेखामा मात्र अगाडि बढ्दैन । जनचाहनालाई प्रतिनिधित्व गर्दै विश्वमा ठुलठुला क्रान्ति, आन्दोलन र विद्रोह भएका छन् । नेपालमा विगत सात/आठ दशकमा धेरै परिवर्तन भए । सात सालको क्रान्तिले निरङ्कुश राणाशाही अन्त्य गरी प्रजातन्त्रको प्रारम्भ गरायो । संस्थागत गर्ने प्रक्रिया अगाडि बढ्दै जाँदा अवरोध आयो । विसं २०१७ पुस १ गतेको राजाको निरङ्कुश कदमले तीन दशक निरङ्कुश घेरामा
पदयात्रा सुरक्षित बनाऔँ
कात्तिके वर्षा र हिमपातले जनजीवन प्रभावित भएको छ । हिमाली क्षेत्रको पदयात्रामा निस्केका हजारौँ पदयात्री वर्षा र हिमपातको चपेटामा परेका छन् । लेक लागेर तीन जनाको मृत्यु हुनुका साथै केही बिरामी परेका छन् । यो महिना आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकलाई हिमाली क्षेत्रको पदयात्रा गर्न उपयुक्त मानिँदै आएको छ । प्रायः ठुलो वर्षा, हिमपात र बढी चिसो पनि नहुने हुँदा यो महिना धेरै पदयात्री पदयात्रामा निस्कने गर्छन् तर अहिले नसोचेको हि
विद्युत् महसुल विवाद
नेपाल विद्युत् प्राधिकरण र देशका ठुला उद्योगबिच विद्युत् महसुल विवाद देशको अर्थतन्त्रलाई नै प्रतिकूल पार्ने अवस्थासम्म पुगेको छ । प्राधिकरणले डेडिकेटेड तथा ट्रङ्क लाइनबाट विद्युत् उपभोग गरेर प्रिमियम महसुल नतिरेका २५ उद्योगको विद्युत् लाइन काटेपछि उद्योग बन्द भएका छन् । यसबाट हजारौँ मजुदर कामविहीन भएका छन् । कतिपय निर्यातमूलक उद्योग भएकाले विदेशी मुद्रा आर्जन गर्ने उद्योग नै बन्द भएपछि निर्यात व्यापारमै प्रतिकूल
ठेक्का सुधार वाञ्छनीय
नेपालमा कुनै पनि आयोजना निर्धारित समयमा सम्पन्न हुँदैनन् । ठेक्का लिने तर राम्रो काम नगर्ने वा ढिलो गर्ने प्रवृत्ति झन् बढेको छ । यसले गर्दा आयोजनाको प्रतिफल समयमा नपाइने अवस्था एकातिर छ भने अर्कातिर आयोजनाको लागत बढ्ने र महँगो हुने गरेको छ । यो प्रवृत्ति मौलाउँदा ठेकेदार मात्र मोटाउने तर आयोजना दुब्लाउने र संरचना कमजोर बन्ने नियति भोग्नु परेको छ । सडक, सिँचाइ, पुल आदिका ठेक्का सम्झौता गर्ने तर काम नग
संवादबाटै सहज निकास
देश नयाँ जनादेशतर्फ अग्रसर छ । भदौ २३ र २४ गतेको नवपुस्ता अर्थात् जेनजी विद्रोहपछि बनेको अन्तरिम सरकार सुशासन कायम र भ्रष्टाचार नियन्त्रण गर्दै फागुन २१ गते प्रतिनिधि सभाको निर्वाचन सफल बनाउन सबै खालको तयारीमा छ ।
राष्ट्रसङ्घको गरिमा
प्रथम र दोस्रो विश्वयुद्धबाट तहसनहस भएको विश्वलाई पुनः गति दिन, युद्ध अन्त्य गर्दै शान्ति स्थापना गर्न विश्व संस्थाका रूपमा संयुक्त राष्ट्रसङ्घको जन्म भएको हो । प्रथम विश्वयुद्धमा दुई करोडभन्दा बढी मारिएका थिए । दोस्रो विश्वयुद्ध अझ बढी विनाशकारी बन्यो । यो युद्धमा पाँच करोडभन्दा बढी मानिस मारिए भने युरोपको नक्सा नै परिवर्तन भयो । लाखौँलाख मानिस घाइते, टुहुरा र घरबारविहीन बने । यस्तो अवस्थामा अभिभावकका रूपमा विश्वसंस्थाको आवश्यकता महसुस गरियो । विश्व नेताहरूको प्रयासमा सन् १९४५ को अक्टोबर २४ मा संयुक्त राष्ट्रसङ्घ स्थापना भयो । अमेरिकाको न्युयोर्क सहर
उज्यालो पर्व तिहार
दसैँपछिको दोस्रो ठुलो चाड तिहार हो । यो पर्व हर्षोल्लासपूर्वक पाँच दिनसम्म मनाइन्छ । तिहारलाई पौराणिक ग्रन्थ र धर्मशास्त्रमा यमपञ्चक भनिएको छ । यो कार्तिक कृष्ण त्रयोदशीका दिन यमदीपदानबाट सुरु भई कार्तिक शुक्ल द्वितीयामा भ्रातृपूजन गरेर सकिन्छ । भाइटीकालाई शास्त्रहरूमा भ्रातृद्वितीया वा यमद्वितीया पनि भनिएको छ । यी पाँच दिन मृत्युका देवता यमराज बहिनी यमुनाकहाँ गएर बसेको र अन्तिम दिन यम
कूटनीतिक विश्वास
नेपाल विश्व समुदायमा शान्तिप्रिय मुलुक हो । गौतम बुद्धको जन्मभूमि नेपालले विश्व शान्ति कायम गर्न संसारका धेरै मुलुकमा योगदान पु¥याउँदै आएको छ । संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय शान्ति मिसनमा सहभागी भएर नेपाली सेनाले सेवा गर्दै आएको छ ।
क्रिकेटले ल्याएको खुसी
नेपाली क्रिकेटले पुनः एक पटक सम्पूर्ण नेपालीको मुहारमा खुसी ल्याएको छ । ओमानमा भएको आइसिसी टी–२० विश्वकप एसिया तथा इस्ट एसिया प्यासिफिक छनोटमा दुई खेलअघि नै नेपाल सन् २०२६ मा हुने विश्वकपमा चयन भएको छ । नेपालका लागि यो सफलता अत्यावश्यक पनि थियो । हाल राजनीतिक अस्थिरताले मात्र चर्चामा रहने नेपालको चर्चा राम्रो कारणले विश्वमा भयो ।
राजनीतिमा पुस्तान्तरण अपरिहार्य
नेपालको राजनीतिमा पुस्तान्तरण सबैभन्दा ठुलो चुनौती बन्दै आएको छ । राजनीतिबिना देश चल्न सक्दैन । राजनीतिलाई देश र जनताको हितमा प्रयोग गर्न सकिएन भने यसको अर्थ रहँदैन । राजनीति गर्ने दलहरूले हो ।
सुरक्षा चुनौतीको समीक्षा
शान्तिसुरक्षा कायम गर्नु कुनै पनि राज्यको प्रमुख दायित्व हो । संसारभरि नै अहिले शान्तिसुरक्षाको विषय पेचिलो बन्दै गएको छ । युद्ध, तनाव, व्यापार अवरोध आदिले विश्वमै शान्तिसुरक्षाको विषयले उच्च प्राथमिकता पाउन थालेको छ । यो परिवेशमा आन्तरिक तथा बाह्य सुरक्षा चुनौतीलाई गम्भीर रूपमा हेर्नु स्वाभाविक हो । भूराजनीतिक तनावले मुलुकहरू अनेक तवरले प्रभावित छन् ।
त्रिविको सम्पत्ति लथालिङ्ग
त्रिभुवन विश्वविद्यालय मुलुककै सबैभन्दा ठुलो र पुरानो सरकारी विश्वविद्यालय हो । यस संस्थाले मुलुकलाई चाहिने दक्ष बौद्धिक जनशक्ति उत्पादनमा प्रमुख भूमिका निर्वाह गर्दै आएको छ । अथाह चल तथा अचल सम्पत्ति हुँदा पनि व्यवस्थापकीय कमजोरी र लापर्बाहीका कारण यो संस्था दुब्लाउँदै गएको छ । त्रिविको चल तथा अचल सम्पत्ति लथालिङ्ग अवस्थामा छ । आफ्नो नाममा कति जग्गा र भौति
