बिजुली बल्दा चेपाङ वस्तीमा खुसी
टुकी र दियालोको उज्यालोमा जीवन व्यतीत गर्दै आएका चेपाङ समुदाय गाउँमा बिजुली बत्ती बल्दा दङ्ग परेका छन् ।
‘आइटी इन्फास्टक्चर’ निर्माण केन्द्रित बजेट बनाउन मन्त्री गुरुङको जोड
सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङले बजेट बनाउदा ‘आइटी इन्फास्टक्चर’ निर्माणमा जोड दिनुपर्ने बताउनुभएको छ ।
नौलो अपराध : डिजिटल अरेस्ट
सूचना प्रविधिको विकाससँगै साइबर अपराधका घटना तीव्र भएका छन् ।
ढल्केबर-बारा प्रसारण लाइन निर्माण सम्पन्न
देशभित्रको विद्युत् प्रसारण प्रणाली सुदृढीकरण तथा विश्वसनीय बनाउन र नेपाल-भारतबिचको विद्युत् व्यापार विस्तारका लागि निर्माणाधीन हेटौँडा-ढल्केबर-इनरुवा ४०० केभी प्रसारण लाइन आयोजना अन्तर्गत ढल्केबर-बारा खण्ड निर्माण सम्पन्न भएको छ ।
‘कृत्रिम बौद्धिकतासँगै मानवीय विकासलाई जोड दिन आवश्यक छ’
नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठान (नास्ट) का उपकुलपति प्राध्यापक डा दिलीप सुब्बाले कृतिम बौद्धिकता (एआई) सँगै मानवीय विकासलाई जोड दिन आवश्यक रहेको बताउनुभएको छ ।
अन्तरिक्षमा नौ महिना बास
अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष केन्द्रबाट अन्तरिक्षको स्पेस एक्समार्फत नौ महिनाअघि अन्तरिक्ष पुग्नुभएका ५९ वर्षीया सुनिता विलियम्स ‘सनी’ र ६४ वर्षीय ब्यारी ई विल्मोर ‘बुच’ ले बुधबार पृथ्वीमा पाइला टेक्नुभयो ।
सन् २०२६ को अन्त्यमा स्टारशिप मङ्गल ग्रहमा प्रस्थान गर्नेः मस्क
सन् २०२६ को अन्त्यमा टेस्लाको मानवनिर्मित रोबोट अप्टिमससहित आफ्नो विशाल स्टारशिप रकेट मङ्गलग्रहका लागि प्रस्थान गर्ने स्पेसएक्सका संस्थापक एलन मस्कले शनिबार बताउनुभएको छ । विश्वको सबैभन्दा ठूलो र शक्तिशाली रकेट ‘स्टारशिप’ मस्कको मङ्गल ग्रहको उपनिवेशीकरणको दीर्घकालीन दृष्टिकोणको कुञ्जी हो ।
अमेरिकाको नयाँ कीर्तिमान : दुई मिसन एउटै रकेटमा
नासा र स्पेसएक्सले सूर्यबाट तथ्याङ्क सङ्कलन गर्न एउटै रकेटमा दुईवटा नयाँ मिसनहरू प्रक्षेपण गरेका छन् ।
एनसेलले २०२५ भित्रै थ्रिजी बन्द गर्ने
निजी क्षेत्रबाट सञ्चालित दूरसञ्चार कम्पनी एनसेलले नेपालमा थ्रिजी बन्द गर्ने घोषणा गरेको छ । एनसेलका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सिइओ) तथा प्रबन्ध सञ्चालक जाब्बोर कायुमोभले एनसेलले २०२५ भित्रै थ्रिजी बन्द गर्ने घोषणा गर्नुभएको हो ।
जमाना जेन बिटाको
लस्ट जेनेरेसन, दी ग्रेट जेनेरेसन, दी साइलेन्ट जेनेरेसन, बेबी बुमर्स, जेनेरेसन एक्स, मिलेनियल्स, जेनेरेसन जी, जेनेरेसन अल्फा, बिटा जेनेरेसन जस्ता शब्दावली अहिले चलनचल्तीमा रहेका छन् ।
ठाउँमै पुर्याउने “कता हो ?”
ठेगाना प्रणालीले कुनै पनि ठाउँको पहिचान गर्नका लागि प्रयोग गरिने औपचारिक तरिकालाई जनाउँछ । यसको मुख्य उद्देश्य भनेकै मानिस, स्थान र वस्तुलाई एकअर्कासँग जोड्न सहयोग पुर्याउनु हो तर आधुनिक समाजको विकास, प्रविधिको प्रयोग र बढ्दो शहरीकरणसँगै ठेगाना प्रणाली हराउन थालेको छ ।
घट्दै परम्परागत मिडियाको सङ्ख्या
रेडियो, टेलिभिजन र पत्रिकाको नयाँ दर्ता र नवीकरण घट्दै जान थालेको छ भने अनलाइन दर्ताको सङ्ख्या बढ्दै गएको छ ।
निजी अमेरिकी अन्तरिक्ष यान चन्द्रमामा अवतरण
अन्तरिक्षमा लामो यात्रापछि एक अमेरिकी कम्पनी साहसी चन्द्रमामा अवतरण गरेको छ । यसको अन्तरिक्ष यान सफल भएपछि यो उपलब्धि हासिल गर्ने दोस्रो निजी अवतरणकर्ता बनेको छ ।
चीनद्वारा दुई नयाँ उपग्रह प्रक्षेपण
चीनले बिहीबार लङ मार्च-२सी क्यारियर रकेट प्रक्षेपण गरेको छ, जसले दुई वटा भू-उपग्रहलाई अन्तरिक्षमा पुर्याएको छ । लङ मार्च-२ सी क्यारियर चिनियाँ कक्षीय प्रक्षेपण वाहन हो ।
अबदेखि भौतिक उपस्थितिबिना नै सार्वजनिक सेवा
सर्वसाधारणले भौतिक उपस्थितिबिना नै सार्वजनिक सेवा लिन सक्ने गरी सरकारले विद्युतीय सुशासनको ‘ब्लुप्रिन्ट’ सार्वजनिक गरेको छ ।
प्रदेश अनुकूलतामा अनुसन्धान गर्दै नास्ट
नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञाप्रतिष्ठान (नास्ट) ले उत्पादन र समृद्धिसँग जोडेर प्रदेश अनुकूलतामा खोज अनुसन्धान गर्न थालेको छ ।
अब रेडियो कार्यक्रम फुर्सदमा सुन्न सकिने
नेपाली रेडियोका कार्यक्रम अब आफ्नो समय अनुसार सुन्न सकिने भएको छ। देश–विदेशमा रहेका नेपालीका लागि लोकप्रिय नेपाली रेडियो कार्यक्रम श्रोताको समयानुकूल नहुँदा, रेडियोबाट प्रसारित हुने महत्वपूर्ण सूचना सुन्न सकिने भएको छ।
नयाँ नीति आएपछि दूरसञ्चार फेरिन्छ : सञ्चार मन्त्री गुरुङ
सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङले नयाँ नीति निर्माण मार्फत दूरसञ्चारमा रूपान्तरण ल्याउन मन्त्रालय सक्रिय रहेको बताउनुभएकोछ।
अब हाम्रो पात्रोबाटै इभेन्टको टिकट खरिद गर्न मिल्ने
हाम्रो पात्रो एपबाट सिँधै टिकट खरिद गर्न सकिने नयाँ सुविधा उपलब्ध भएको छ । यो डिजिटल युगमा प्रयोगकर्ताहरूलाई थप सजिलो बनाउन, हाम्रो पात्रोले आफ्ना प्रयोगकर्ताहरूका लागि डिजिटल टिकट खरिदको विकल्प ल्याएको हो ।
सूचना प्रविधिमा फड्को
नेपालमा पछिल्ला केही दशकमा सूचना प्रविधिको विकास उल्लेखनीय रूपमा अघि बढेको छ ।
चीनमा १७ वटा अन्तर्राष्ट्रिय विज्ञान तथा प्रविधि संस्था स्थापना
चीन विज्ञान तथा प्रविधि सङ्घ (कास्ट) का अनुसार विगत तीन वर्षमा चीनमा १७ अन्तर्राष्ट्रिय विज्ञान तथा प्रविधि संस्थाहरू स्थापना भएका छन् ।
-original-thumb.jpg)
एआई नीति प्रभावकारी बनाउन सुझाव
राष्ट्रिय आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) नीति, २०८१ लाई थप प्रभावकारी बनाउन तीन विज्ञ संस्थाले सरकारलाई महत्वपूर्ण सुझावसहितको अवधारणापत्र हस्तान्तरण गरेका छन् ।
एआई मोडेल ‘लैटमजीपीटी’ सार्वजनिक हुँदै
चिलीको आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स राष्ट्रिय केन्द्रले यस क्षेत्रको सांस्कृतिक विशिष्टतालाई ध्यानमा राख्दै सन् २०२५ को मध्यमा ‘लैटमजीपीटी’ भनिने ल्याटिन अमेरिकी आर्टिफिशियल इन्टेलिजेन्स (एआई) मोडेलको सुरुवात गर्ने घोषणा गरेको छ ।
साइबर अपराधबाट महिला प्रभावित
नेपालमा ८१ प्रतिशतभन्दा बढी अनलाइन घटना (साइबर हिंसा/अपराध) सामाजिक सञ्जाल फेसबुकबाट भइरहेका छन् ।
एआई शिखर सम्मेलनमा ५८ देशको सहमति
पेरिसमा भएको एआई एक्नस शिखर सम्मेलनले कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) का लागि मानव–केन्द्रित, अधिकार–आधारित र नैतिक दृष्टिकोणलाई जोड दिएको छ ।
