हिमालमा ताल
यस वर्ष सगरमाथा आरोहणका लागि पहिलो सिजनमा इतिहासकै सबैभन्दा बढी व्यक्तिले आरोहण अनुमतिपत्र पाए । ६५ देशबाट ४६६ आरोहीले आरोहण गर्न अनुमति लिएको पर्यटन विभागको तथ्याङ्कले देखाउँछ, जसमा दुई जनादेखि सय जनासम्मका करिब ४३ टोली छन् । जब कि अघिल्लो वर्ष ४४ समूहका ३२३ जनाले आरोहण अनुमति पाएका थिए । सगरमाथा आरोहणको ७० वर्ष पूरा भएको छ । सन् १९५३ मे २९ मा सर एडमन्ड हिलारी र तेन्जिङ नोर्गे शेर्पाले पहिलो पटक सफल
दुर्गानाथको अक्कल
धर्मराज र सावित्रीको सुवर्णलता नाम गरेकी बच्ची थिई । जो अति नै जिद्दी थिई । उसले भनेको हुनु पर्दथ्यो । नभए उत्पात मच्चाउँथी । पछिल्लो समयमा उसलाई तारा हातमा लिने रहर जाग्यो । तारा हातमा लिन नपाए भातै नखाने भई सुवर्णलता । “मलाई तारा चाहियो बुबा ! तारा चाहियो, आमा !” सुवर्णलता घडघड गरिरहन्थी । त्यसो त बच्चाहरू जिद्दी स्वभावका हुन्छन् तर सुवर्णलता अलि बढी नै जिद्दी थिई । बाबु धर्मराजलाई फसाद प-यो । छोरीले भन्दैमा तारा टिपेर दिन कहाँ सम्भव थियो र ! “तारा भनेका भगवान् हुन् । भगवान् टिपेर दिन सकिने वस्तु होइनन्,” धर्मराज सम्झाउँथ्यो ।
पुरुषोत्तम बस्नेतप्रति (कविता)
ओ कवि ! ओ लेखक ! ओ मौन योद्धा ! कसरी भयो मृत्यु यो अपराध गर्न
प्लास्टिकको घाँस (कविता)
थाहा छैन मलाई आफूभित्र कसको शत्रु पाल्दै छु ! फोहोर फाल्दै छु कि आफैँलाई खाडलमा हाल्दै छु !
समयको प्रतिविम्ब
कविताको जन्म हुन कुनै निश्चित समय वा स्थान तोकिएको हुन्न । नेपाली साहित्यको परिवेशमा भन्नुपर्दा, केन्द्रीकृत साहित्यको तामझामले साहित्यमाथिको भ्रम सिर्जना गरिरहेको स्थिति छ । अर्थात् केन्द्रलाई हेरेर साहित्यसँग सम्बन्धित यस्तो अन्योलमा छन् कि नेपाली साहित्यको खानी भनेको केवल राजधानी हो, जे–जति राम्रा साहित्य छन् ती सबै नै केन्द्रबाट उत्पादन भएका हुन् तर यो कदापि सत्य होइन भन्ने तथ्य हिजोआज बाहिरी जिल्लाबाट हुने साहित्य–उत्पादनले पुष्टि
बा, फूल र गाँजा
बा ! आफैँमा एउटा गर्बिलो नाम हो । बा हुनु, बाको छहारीमा जिउनुको मज्जा नै बेग्लै हुन्छ । बा परिवारका आकाश हुन्, बाको उपस्थितिमा छोराछोरीहरू कहिल्यै ठुलो हुँदैनन् । जब बाको छहारी रहन्न, त्यसपछि उहाँको अभाव महसुस हुन्छ । बा ईश्वरीय अवतार हुन् । भनिन्छ, आमा धर्ती हुन्, बा आकाश । आकाश हामी निलै देख्छौँ, हामीलाई चाहिएको बेलामा कहिले पानी पार्छ, कहिले घाम, कहिले झलमल तारा, त कहिले जूनको शीतलता । बालाई मैले पनि देखेको रूप यही हो ।
पत्नी वियोगको पीडामा...
जीवन सहयात्रा हो । जीवन रथका दुई पाङ्ग्राका रूपमा पतिपत्नीको सम्बन्ध रहेको हुन्छ । वृद्धावस्थामा त झन् आफ्नी सहयात्री उर्फ जीवनसङ्गिनी गुमाउँदाको पीडा सामान्य हुँदैन । यही पीडालाई भुलाउन पत्नीको स्मृतिमा साहित्य सिर्जनादेखि विभिन्न कार्य गरिएका हुन्छन् । यस्ता कर्मको चर्चा नगन्य मात्रामा पाइन्छ । विह्वल बनेका प्रेमीका कथा भने धेरै पढ्न पाउँछौँ ।
भिसी रामबहादुरले लडेको त्यो युद्ध
विश्वको सर्वोच्च युद्धपदक भिक्टोरिया क्रस पाउने एक मात्र जीवित योद्धा रामबहादुर लिम्बू अब इतिहास हुनुभयो । ८८ वर्षको उमेरमा २०८० वैशाख ९ गते उहाँले भौतिक शरीर त्याग्नुभयो । उहाँको मृत्युसँगै नेपालको भिक्टोरिया क्रस विजेता योद्धाको अध्याय समाप्त हुन पुगेको छ । उहाँलाई ब्रुनाईको युद्धमा छापामारहरूसँग लडेर पराक्रम देखाएबापत भिक्टोरिया क्रस प्रदान गरिएको थियो ।
सन्दकपुरमा रमाउँदा
सुरम्य चियाबारी, थुम्का थुम्का डाँडा, नागबेली सडक र बुकी फूल मगमगाउने फाँटले पूर्वी पहाडी जिल्ला इलामको ‘रिमिक्स’ परिचय दिन्छ । चार खोलाको बेँसी होस् या फुस्स फुस्स हिउँ झरिरहने सन्दकपुरको थुम्को नै किन नहोस्; इलाम आफैँमा स्वर्गभूमि हो । ‘ग्रिन कार्पेट’ बिछ्याए जस्तो हरिया चियाबारी इलामको शान मात्रै होइन, गौरव पनि हो । त्यसैले त इलाम नाम सुन्दा नै घुम्न निस्किहालौँ भन्ने हुटहुटी जोकोहीलाई भइहाल्छ । यहाँका स्थान पर्यटकका लागि ‘ड्रिम प्लेस’ नै हो भन्दा पनि फरक पर्दैन । मनमो
मुख्यमन्त्री कार्कीबाट शुभकामना
कोशी प्रदेशका मुख्यमन्त्री हिक्मतकुमार कार्कीले १६औँ ‘गणतन्त्र’ दिवस को शुभ अवसरमा स्वदेश तथा विदेशमा बस्नुहुने सम्पूर्ण नेपाली दाजुभाइ तथा दिदी बहिनीमा शुभकामना व्यक्त गर्नुभएको छ ।
