भेन्टिलेटरबाट (कविता)
क्यान्सरको कमारो भएर भोगिरहेको छु मैले मेरा बाजेले वन उजाडेर सुर्ती लगाएको सजाय । हुन त
मृत्युको दुरी (कविता)
सयौँ रहर इच्छा सपनाहरूले आत्महत्या गरेको
बाल्टिक समुद्रमा तैरिँदा तैरिँदै
स्विडेनको राजधानी स्टकहोममा जताततै ‘ट्युलिप’ र ‘ड्याफोडिल’ फूल फक्रिएका छन् । विकास र प्रकृतिको अनुपम मेल भएको यस स्थानमा स्थानीयहरू घमाइलोयाममा ऊर्जाशील जीवनयापन गरिरहेका देखिन्छन् ।
हुर्रिंदै हरिहरपुरगढी
बिहानै रापिलो घाम । २०८१ चैत १७ आइतबार चाउवेन बुढाथोकी र मोतीलाल बोट बिहानैदेखि यात्राको तय गर्दै थिए । सर्लाही जिल्लाको उत्तरपश्चिमी नगरपालिका बागमतीका बासिन्दा हामी
चौतारीमा शताब्दी वृक्ष
वृक्षले ऐतहासिक र सांस्कृतिक मूल्यमान्यता राख्छ । वृक्षले सौन्दर्यको वृद्धि, हरियाली प्रवर्धन, पानीको स्रोत संरक्षण र प्रदूषण रोकथाममा पनि सघाउँछ । आर्थिक दृष्टिकोणले पनि वृक्ष
शून्य आकाश शून्य मन
बरन्डाछेउ कुनामा राखिएको मेचमा सानुकाजी घोत्लेर बसिरहेका छन् । उनी यसरी सधैँ साँझको याममा घण्टौँ शून्य मन तथा शून्य आँखाले शून्य आकाशलाई हेरिरहन्छन्– यो उनको दैनिकी भन्दा पनि हुन्छ
त्यो निलो बागमती छेउ थापाथली दरबार
निलो बागमतीको छेउमै उभिएको थियो– भव्य र शालीन थापाथली दरबार । इतिहासको यो महìवपूर्ण दृश्य अहिले देख्न सकिन्न । न अहिले थापाथली दरबारको त्यो पुरानो स्वरूप छ, न त बागमतीको रङ्ग निलो छ । आखि
अतुलनीय द्विपक्षीय सम्बन्ध
नेपाल र भारतबिचको सम्बन्ध अद्वितीय र दुवै देशको इतिहासभन्दा पनि पुरानो छ । नेपाल र भारत दक्षिण एसियाका दुई यस्ता मित्रराष्ट्र हुन्, जसलाई भूगोल र इतिहासले एसियाको मानचित्रमा सँगसँगै गाँसिदिएको
अथक अध्येताको अवसान
श्रद्धेय राप्रउ पोखरेल अचानक बिदा हुनुभयो । कुनै दीर्घरोगका कारण अशक्त अवस्थामा हुनुहुन्नथ्यो उहाँ । अध्ययन र लेखनमा सव्रिmय रहँदारहँदैको अवस्थामा, हिँडडुल गर्दागर्दैको अवस्थामा ८२ वर्षको उमेरमा उहाँ
गजुर (कविता)
हरेक बिहानीमा बज्ने गर्दैन मेरो आँगनमा चुरा बरु बजिरहन्छ अजङ्गको सन्त्रास जो कहिले असिना बनेर बर्सन्छ बालीमा
गीत
मेची काली जोड्ने सूत्र देशभक्ति हुनु पर्छ सार्वभौम ब
तौलिहवामा अशोक स्तम्भको खोजी
महाकुम्भ स्नानपछि कपिलवस्तु तौलिहवा भएर फर्किंदै थियौँ । २०८१ फागुन १० गतेका दिन परिवारसहित फर्किंदा कपिलवस्तुतिरका पत्रकारिता र सामाजिक गतिविधिमा संलग्न साथीसँग भेटघाट कार्यक्रम बन्यो । धार्मिक, सांस्कृतिक हिसाबले महìवपूर्ण कपिलवस्तुतिरको घुमघाम गर्ने योजनासहित तौलेश्वरनाथ महादेव मन्दिरतिर लाग्यौँ । तौलेश्वरनाथकै नामबाट यस ठाउँको नाम तौलिहवा रहन गएको विश्वास गरि
दरौँदी तरेर खोप्लाङ अन्नपूर्ण दर्शन
ऐतिहासिक तथा पुरातात्त्विक महत्त्वको अन्नपूर्ण देवीको मन्दिर गोरखा जिल्लाको पालुङटार नगरपालिका–१, खोप्लाङमा रहेको छ । सालको घना जङ्गल र केही भिरालो क्षेत्रमा मन्दिर रहेको छ । खोप्लाङ अन्नपूर्ण
फिस्स हाँस्यो दहगाउँको पञ्चदेवल
देउती बज्यै आशीर्वाद बर्साइरहेकी थिइन् । बसमा गुन्जायमान भयो– देउतीमाताकी जय ! मैले नमन गरेँ । बस हुइँकियो उँभोतिर । महाभारत पर्वत शृङ्खलाको अँगालोमा रम्न ! आँखामै टाँसियोे सुर्खेत उपत्यकाको सौन्दर्य ! उँभो लाग्दाला
ढुङ्गे औजारको सभ्यता
इतिहासका धेरै घटनाक्रममा दाङ जिल्लाको आफ्नै विशेषता, महत्व र विरासत छ ।
तिमी जाऊ अब म फर्किन्नँ (कथा)
उनको मौन अनुहारले भन्दै थियो, “तिमी जाऊ... अब म फर्किन्नँ ।” मैले आँसुको भेल थाम्न सकिनँ । आँखाहरूलाई दुवै हातले छोप्दै बिस्तारै बोलेँ, “सानी तिमी अब कहिल्यै नफर्किने ठाउँमा पुगिसक्यौ । तिमीबिना यहाँ कति अड्न सकूँला र म ।”
गीत
निर्मम प्रश्नहरूले घेरिएको छ जिन्दगी निरुत्तर बनाउने षड्यन्त्रमा फसेको छ जिन्दगी जिन्दगीको अनिश्चित यात्रामा छु, म त्यसको भारी हो कि भरिया हुँ बुझ्न
खेलको निगरानी (कविता)
तिम्रो कुरूप बोली सुनेर मन हैन, लाजले मेरो अनुहार रातो भएको थियो
‘लौ भन्नोस् त !’ मा सामाजिक चित्रण
धादिङमा जन्मेर मधेश प्रदेशको बारा जिल्लामा बसोबास गर्दै आएका कथाकार नवराज रिजाल कथा, लघुकथा, कविता, गजल, निबन्ध, नियात्रा लेखनमा सक्रिय हुनुहुन्छ ।
लजालु ल्होमन्थाङ (निबन्ध)
बोलेरोबाट ओर्लेर अगाडि जानेबित्तिकै ल्होमन्थाङ बजारको बाहिरी भागमा पुग्यौँ हामी ।
आसाममा लीलबहादुर भेटेपछि
बसाइँ उपन्यास पढेको ठ्याक्कै २६/२७ वर्ष जति भएछ । आइए पढ्दा २०४९/५० सालतिरको कुरा हो ।
मखुन्डो नाच र अमूर्त संस्कृति
काठमाडौँ उपत्यकाका सङ्गीत, नृत्यहरू लिच्छविकालमा विकास भएका र मल्लकालमा व्यापकता पाएको देखिन्छ ।
थाबिछेको बेवारिसे दुलडाँडी
मध्यकालका चार नेवार राज्यहरूमा एक थियो, दोलखा । राजेन्द्रप्रसाद श्रेष्ठका अनुसार (नेपाल संवत्, यसको गरिमामय इतिहास र वर्तमान अवस्था), “तत्कालीन कान्तिपुर, ललितपुर, भक्तपुर र दोलखा विभिन्न कालखण्डमा अस्तित्वमा आए र यसको सङ्घीय स्वरूप नेपाल मण्डल थियो ।”
आँखामा मधुपर्क हृदयमा बन्दीपुर
गुरुङ्चेको थुम्कोमा पुग्दा पूर्वतिर झलमल्ल खुलेको आकाशमा घामका किरण देखिन्छ । घाम भन्नु उज्यालो, घाम भन्नु चेतना र विकास । बन्दीपुरमा यस्ता घाम सताब्दिऔँदेखि लागिरहेकै हुन् तर घामको बुझाइ पनि समयसापेक्ष हुने रहेछ ।
गोरखाली सेनापतिको सम्झनामा नारायण मन्दिर
काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लाको तिमाल तामाङ जातिको पुरानो सांस्कृतिक थलोका रूपमा परिचित छ ।
