जात्रा पर्वमा लिङ्गो ठड्याउने परम्परा
लिङ्गो ठड्याएपछि टोखामा पाहाँचरे जात्रा सुरु हुन्छ । वसन्तपुरको हनुमानढोका अघिल्तिर ३२ हातको लिङ्गो ठड्याएपछि इन्द्रजात्रा सुरु हुन्छ । येँ या पुन्ही अर्थात् इन्द्रध्वजा (लिङ्गो स्थापना) गरेसँगै थानकोट, तकिबुँ त्वाः (टेकानपुर) मा इन्द्रजात्रा थालनी भएको मानिन्छ । भक्तपुरको प्रसिद्ध बिस्काः (बिस्केट) जात्राको अन्तिम दिन तालाक्वस्थित कुम्हाले टोलमा ‘ल्हा
श्रापित भूमि (कथा)
एउटा सानो गल्तीको यति भयङ्कर परिणाम आउँदो रहेछ, अहिले उमालाई बारम्बार लागिरहन्छ । त्यो दिन समाजमा उभिएर मनमा लागेको कुरा निर्धक्क भन्न सकेको भए पनि आज यस्ता
छुटेको रोम
स्विट्जरल्यान्डको जुरिचस्थित एक होटेलमा ब्रेकफास्ट लिँदै माउन्ट टिटलिस घुम्ने योजना बनाइरहेका बेला नेपालमा ठुलो भुइँचालो गएको खबर थाहा पाइयो । २०७२ वैशाख १२ गतेको भुईंचा
निर्लज्जता
पापदेखि डराउने मान्छे लाज हुने काम गर्दैनन् । लाज हुने काम निर्धक्क गर्ने मान्छे पापदेखि डराउँदैनन् । यो शाश्वत हो । होइन त ? आउनुहोस् न एक पटक चिन्तन गरौँ । आगो
सृष्टि ! एउटा गीत (कविता)
सृष्टि ! एउटा गीत हो जीवन त्यसको गायक, जगत् नै हो प्रकृति प्रकृतिमा मिठो लय हुन्छ
दिव्य श्लोक (कविता)
तिम्रो अस्तित्व मेरो क्षितिजको अनन्त विस्तार हो, जहाँ हरपल नवीन सूर्योदयको आभास हुन्छ । तिम्रा अधरहरू मौनताका दिव्य श्लोक हुन्
विद्रोहको शालीन विम्ब
अभय श्रेष्ठ नेपाली साहित्यका पाठकमाझ बागी कविका रूपमा स्थापित हुनुहुन्छ । शालीन र कलात्मक भाषामा विद्रोहको गहिरो अभिव्यक्ति दिने कवि अभयले बुकहिलबाट प्रकाशित
एकासीलाई यसरी सम्झिने
२०८१ सालको पात्रो थन्काउँदै गर्दा बित्दै गरेको वर्षले केही आशा, अवसर र सङ्कटको मिश्रित अनुभव छाडेको छ । नेपाली राजनीतिमा देखा परेको सङ्कटलाई निकास दिन मुख्य दुई राजनीतिक शक्ति सहकार्य गर्न पुगेको यस दुर्लभ अवस्थाले केही आशाको सङ्केत गरेको छ ।
थामी–नेवारको जात्रा मनाइन्न ‘हिपाथामी’
ऐतिहासिक तथा सांस्कृतिक सहर दोलखामा थामी र नेवार जातिले संयुक्त रूपमा मनाइने जात्रा छ, जसलाई ‘हिपाथामी’ भनिन्छ । दोलखाको भीमसेन मन्दिरमा थामी र नेवार समुदायले संयु
जरो खोज्दै दैलेख र अछाम
धनञ्जय गोत्री रिजाल बन्धुहरूले दैलेखमा राखेको पूजा र बन्धुमिलन कार्यक्रममा सहभागी हुन निम्तो आएपछि मनमा एकखालको कौतूहल, उत्साह र अनेकथरी जिज्ञासा उम्लन थाले ।
सुदूरपश्चिमको खबर ‘घटको रैबार’
विस्तारित आयाममा कलम चलाउने कथाकार शिवप्रसाद जैशी खतिवडाको कथासङ्ग्रह ‘घटको रैबार’ बजारमा आएको छ । भुँडीपुराण प्रकाशनमार्फत बजारमा आएको यस कथास
एउटा चित्र अनेकौँ भाव
चित्र एक निर्जीव रचना हो । यो आफैँभित्र नयाँ जीवन, नवीन भावना र नौलो अर्थ बोकेर उभिन्छ । त्यो शब्दका माध्यमले मात्र व्यक्त गर्न कठिन हुन्छ । चित्र अनेकौँ रङको संयोजन वा आ
डिजिटल दर्पण
सहरको मध्य भागमा अवस्थित एउटा सानो क्याफे, ‘चिया अड्डा’, जहाँ हरेक उमेरका मानिसहरू आउँथे । एक साँझ, त्यही क्याफेमा दुई पुस्ताको जम्काभेट भयो, संयम, ६५ वर्षीय एक सेवानिवृत्त शिक्षक, जसले जीवनभ
भेन्टिलेटरबाट (कविता)
क्यान्सरको कमारो भएर भोगिरहेको छु मैले मेरा बाजेले वन उजाडेर सुर्ती लगाएको सजाय । हुन त
मृत्युको दुरी (कविता)
सयौँ रहर इच्छा सपनाहरूले आत्महत्या गरेको
बाल्टिक समुद्रमा तैरिँदा तैरिँदै
स्विडेनको राजधानी स्टकहोममा जताततै ‘ट्युलिप’ र ‘ड्याफोडिल’ फूल फक्रिएका छन् । विकास र प्रकृतिको अनुपम मेल भएको यस स्थानमा स्थानीयहरू घमाइलोयाममा ऊर्जाशील जीवनयापन गरिरहेका देखिन्छन् ।
हुर्रिंदै हरिहरपुरगढी
बिहानै रापिलो घाम । २०८१ चैत १७ आइतबार चाउवेन बुढाथोकी र मोतीलाल बोट बिहानैदेखि यात्राको तय गर्दै थिए । सर्लाही जिल्लाको उत्तरपश्चिमी नगरपालिका बागमतीका बासिन्दा हामी
चौतारीमा शताब्दी वृक्ष
वृक्षले ऐतहासिक र सांस्कृतिक मूल्यमान्यता राख्छ । वृक्षले सौन्दर्यको वृद्धि, हरियाली प्रवर्धन, पानीको स्रोत संरक्षण र प्रदूषण रोकथाममा पनि सघाउँछ । आर्थिक दृष्टिकोणले पनि वृक्ष
शून्य आकाश शून्य मन
बरन्डाछेउ कुनामा राखिएको मेचमा सानुकाजी घोत्लेर बसिरहेका छन् । उनी यसरी सधैँ साँझको याममा घण्टौँ शून्य मन तथा शून्य आँखाले शून्य आकाशलाई हेरिरहन्छन्– यो उनको दैनिकी भन्दा पनि हुन्छ
त्यो निलो बागमती छेउ थापाथली दरबार
निलो बागमतीको छेउमै उभिएको थियो– भव्य र शालीन थापाथली दरबार । इतिहासको यो महìवपूर्ण दृश्य अहिले देख्न सकिन्न । न अहिले थापाथली दरबारको त्यो पुरानो स्वरूप छ, न त बागमतीको रङ्ग निलो छ । आखि
अतुलनीय द्विपक्षीय सम्बन्ध
नेपाल र भारतबिचको सम्बन्ध अद्वितीय र दुवै देशको इतिहासभन्दा पनि पुरानो छ । नेपाल र भारत दक्षिण एसियाका दुई यस्ता मित्रराष्ट्र हुन्, जसलाई भूगोल र इतिहासले एसियाको मानचित्रमा सँगसँगै गाँसिदिएको
अथक अध्येताको अवसान
श्रद्धेय राप्रउ पोखरेल अचानक बिदा हुनुभयो । कुनै दीर्घरोगका कारण अशक्त अवस्थामा हुनुहुन्नथ्यो उहाँ । अध्ययन र लेखनमा सव्रिmय रहँदारहँदैको अवस्थामा, हिँडडुल गर्दागर्दैको अवस्थामा ८२ वर्षको उमेरमा उहाँ
गजुर (कविता)
हरेक बिहानीमा बज्ने गर्दैन मेरो आँगनमा चुरा बरु बजिरहन्छ अजङ्गको सन्त्रास जो कहिले असिना बनेर बर्सन्छ बालीमा
गीत
मेची काली जोड्ने सूत्र देशभक्ति हुनु पर्छ सार्वभौम ब
तौलिहवामा अशोक स्तम्भको खोजी
महाकुम्भ स्नानपछि कपिलवस्तु तौलिहवा भएर फर्किंदै थियौँ । २०८१ फागुन १० गतेका दिन परिवारसहित फर्किंदा कपिलवस्तुतिरका पत्रकारिता र सामाजिक गतिविधिमा संलग्न साथीसँग भेटघाट कार्यक्रम बन्यो । धार्मिक, सांस्कृतिक हिसाबले महìवपूर्ण कपिलवस्तुतिरको घुमघाम गर्ने योजनासहित तौलेश्वरनाथ महादेव मन्दिरतिर लाग्यौँ । तौलेश्वरनाथकै नामबाट यस ठाउँको नाम तौलिहवा रहन गएको विश्वास गरि
