टुँडिखेलमा नाँचियो साकेला (फोटो फिचर)
प्रकृति पुजारी किराती समुदायको दोस्रो महत्त्वपूर्ण पर्व उधौलीको अवसरमा साकेला तथा चण्डी नाँच नाँचेको छन्।
नेपाल–अङ्ग्रेज युद्ध : स्मारकमा गोरखालीको वीरगाथा
वीर बलभद्र कुँवर नेपाल र नेपालीका लागि गौरवका पात्र हुन् । नेपालको इतिहासमा उनको नाम स्वर्णाक्षरले लेखिएको छ । नेपालको इतिहासमा मात्र होइन, वैश्विक युद्धको इतिहासमा बलभद्र कुँवर अविस्मरणीय व्यक्तित्व बनेका छन् ।
![बुधरामको बन्धक जिन्दगी [कथा]](https://gorkhapatraonline.com/storage/media/323147/conversions/544-original-thumb.jpg)
बुधरामको बन्धक जिन्दगी [कथा]
मङ्सिर महिना । गाउँभरि धान दाइँको चटारो छ । वर्षभरिको कमाइ घर भित्र्याउने ध्याउन्नमा किसान लागेका छन् । बुधराम थारूको परिवार पनि धान दाइँमा लागेको छ । मात्र दुइटा गोरुले बुधरामको धानको घान मेलो अलिकति पनि निख्रिरहेको छैन । ऊ घरी घरी घाना समेट्दै बर्बराउँछ, “खै यो के धान हो सस्सुर, निख्रँदै ननिख्रिने ।”
उनी अर्थात् एउटी पात्र (कविता )
उनी अर्थात् हरेक साँझ मलाई पर्खिरहने एउटी पात्र तुक समातेर भन्छिन्– महोदय, एक साँझ सम्पन्नताको सवारी चढेर
बाघको अनुहारमा मान्छेको धूमिल छाया (कविता)
जिउँदो चौँरीको शरीरबाट आलो रगत झिकेर मस्त पिइरहेको मुस्ताङे युवक जङ्गलमा मान्छेको दूषित रगत पिएर घुरिरहेको
जीवन बदल्ने सूत्र
पूर्वीय दर्शन र सनातनी शैव परम्परामा आधारित हिन्दु धर्मावलम्बी तथा ओमकार परिवारभित्र तन्त्र र मन्त्रको शक्ति साधना र मोक्ष प्राप्तिको ईश्वरीय मार्ग हो । कतिपय गलत भ्रम र अन्धविश्वासले भने तन्त्र र मन्त्रभित्रको विज्ञान र ऊर्जा आविष्कार सूत्रलाई गलत ढङ्गले प्रस्तुत गरेको पाइन्छ ।
निस्सार भागदौड
म जाँदै छु । कहाँ ? त्यो त थाहा छैन । जब जाने ठाउँ थाहा छैन । किन जाने भन्ने जानकारी छैन । कसलाई भेट्न जाँदै छु भन्ने याद छैन भने जाने कुरा केका लागि ? मनले न मस्तिष्कलाई उत्तर दियो । न त मस्तिष्कले मनको जवाफ पर्खेको थियो । अचम्मको कुरा के भने यो मन र मस्तिष्क जीवनको रफ्तार र मानिसको कोलाहलदेखि आजित भएको थियो । चाहन्थ्यो आफ्नै मृत्युको पर्यावरणीय चक्र पूरा गर्न ।
चिहान पाल्ने कुलुङ
मरेर जाने आफन्तलाई असाध्यै माया गर्ने जातिमा कुलुङ पर्छन् भन्दा फरक पर्दैन । मरेर जाने आफन्तको मायाका कारण नै हो, कुलुङ जातिले मरेर जाने हरकोही आफन्तको लासलाई आदि अनादिकालदेखि नै आफ्नै करेसाबारी (घु¥यान) मा गाड्ने (सद्गत) गरेका छन् । त्यसो त कुलुङ जातिमा मृत्युसंस्कार पनि धेरै प्रकारका रहेका छन् । त्यसमा मुख्यतया दुई प्रकारका मृत्युसंस्कारको यहाँ उल्लेख गर्नैपर्ने हुन्छ । जस्तै अकालमा मरेकालाई
आठपहरिया राई भए छोङदेन
विविधतापूर्ण समाज नेपालको ठुलो सम्पत्ति हो । यही विविधताको सप्तरङ्गी इन्द्रधनुषी स्वरूपले नेपाललाई सुन्दर बनाएको छ । प्राकृतिक सौन्दर्यको दृष्टिले त नेपाल संसारकै सुन्दर देशमध्ये एक हो । नेपाललाई विविधतापूर्ण बनाउन योगदान गर्ने जातिमध्ये लिम्बूहरू पनि एक हुन् ।
तीनधाम तीर्थ
केही सहयात्री मिलेर भारतको द्वारका, रामेश्वरम्, जगन्नाथपुरीसहित तीन धामको दर्शन गर्न २०७९ पुस २२ गते त्यसतर्फ लाग्यौँ । हिन्दुहरूको आस्था र विश्वासको प्रतीकका रूपमा रहेका यी आध्यात्मिक धरोहरको दर्शन, गङ्गासागरमा स्नान गर्ने लक्ष्य थियो । यस
से फोक्सुन्डो पुग्दा शब्द हराउँछन्,मन बोल्छ
जीवनमा कहिलेकाहीँ यस्तो यात्रा हुन्छ, जसले केवल दृश्य होइन, भित्रको मन पनि परिवर्तन गरिदिन्छ । से फोक्सुन्डो तालको हाम्रो यात्रा त्यस्तै एक अनुभव थियो, जहाँ प्रकृति, मित्रता, सङ्घर्ष र सौन्दर्य सबै एकसा
कालो रात
मनको कुनैकुनामा जब पीडाको भुङ्ग्रो सल्किन्छ, त्यसले पोल्न थालेपछि मान्छे कि त मौन बस्छ कि त बर्बराउन थाल्छ । वनिताको मनमा त्यस्तै भुङ्ग्रोे सल्किएको थियो । पक्षाघातले थलिएका ससुरा समीरको
सुकर्मको कलात्मक अभिव्यक्ति
‘नमन’ नम्रता र विनयको पर्याय हो । यही नम्रता र विनयशील प्रवृत्तिको उपजका रूपमा पत्रकार तथा साहित्यकार जयदेव भट्टराईको ‘नमन’ शीर्षकको कृति प्रकाशमा आएको छ । नेपालका विविध क्षेत्र (साहित्येत
जाँदाजाँदै (कविता)
पहिरोले बगाउन नसकेको एक पाखा हरियो बाँकी छ तिम्रो रिफ्रेस टियर्सका लागि
पीडाचक्र
तिम्रा सुनियोजित उतारचढावमा मेरा निष्कलङ्क उत्साह नगुम्स्याऊ भयभीत रासायनि
छालछेउको इतिहास
किनार छोडेर उकालोमा कुदे पाइला ! किङ एडवर्ड परेडबाट बाटो मोडिएर उत्तर लागेपछि समुद्र छोडियो । अनि हामी पसेथ्यौँ बाक्लो र रमाइलो बस्तीतिर । डेभनपोर्ट परै रह्यो । चिल्ला सडक, राता गुच्छा
सम्झनामा नर्वेको यातायात
नर्वेलाई अनुशासनप्रिय देशका रूपमा लिइन्छ । एक नेपाली भुक्तभोगीले मलाई बताए– नर्वेको समाजलाई विघटन हुनबाट जोगाउने नै यहाँको नियम कानुन कार्यान्वयन गर्नका निम्ति गरिने कडाइ हो । समाज
पर्यटक तान्दै पुतलीबजार
पोखराबाट एक घण्टाको यात्रापछि स्याङ्जाको पुतलीबजार पुग्न सकिन्छ । इतिहास, संस्कृति र प्रकृतिको अद्वितीय सङ्गम बनेको छ– पुतलीबजार । श्रवणकुमारको समाधिस्थल भई अन्धाअन्धी दहबाट बगेको पवित्र आँ
नारायणगोपालले गाउन नभ्याएको गीत
केही मिठो बात गर रात त्यसै ढल्किँदै छ भरे फेरि एकान्तमा रुनु त छँदै छ नेपाली आधुनिक गायनमा नाराय
इतिहास र संस्कृति खापर सभ्यता
मानसखण्डको एक महत्त्वपूर्ण स्थानका रूपमा खेचराद्री पर्वत (खप्तड) रहेको हिन्दु ग्रन्थमा वर्णन गरिएको छ । विष्णुप्रसाद खत्रीको ‘चिन्तनका पाँच थुङ्गा’ पुस्तकमा खेचराद्री पर्वत देवीदेउताको क्रीडा स्थलका रूपमा समेत व्याख्या गरिएको छ ।
![बतास [कथा]](https://gorkhapatraonline.com/storage/media/319890/conversions/55555-original-thumb.jpg)
बतास [कथा]
अन्ततः उनले काठमाडौँ छाड्ने नै निर्णय गरिन् । एयर टिकट र खर्चको जोरजामसमेत भइसक्यो । अर्कै कुनै नयाँ सहरमा आफ्नो काम र बस्ने व्यवस्था मिलाएर हिजो भर्खर उनी यहाँ आएकी । उनलाई लिन हिजो म आफैँ एयरपोर्ट गएको थिएँ । एयरपोर्टको बाहिरी लबीमा उनी निस्किँदै गर्दा अनुहारमा मैले एकसाथ उत्साह र उदासीका नसुहाएका रङ देखेको थिएँ । मैले सोधेँ पनि, “किन, खुसी छैनौ ?”
फर्केर हेर्दा (कविता)
फर्केर हेर्दा एकपल्ट आफ्नै यात्रालाई कति भेटिए कति छुटिए
अन्तिम इच्छा (कविता)
तिम्रो अन्तिम इच्छा के छ ? कुमारजीले सोधेछन् सुली चढ्दै गरेको
बखानमा चितवनको कथा
वसन्त पराजुलीद्वारा लिखित ‘बखान’ लेखकको चौथो कृति हो । उपन्यास भने यो नै पहिलो हो । नेपाल पत्रकार महासङ्घ चितवनका अध्यक्ष पराजुली अखबारी लेखनमा सक्रिय हुनुहुन्छ । त्यसका साथसाथै साहित्य लेखनमा समेत पराजुलीको सक्रियता प्रशंसायोग्य छ ।
अन्नपूर्ण आधारतिर घुम्दा
मध्यरातसम्म घान्द्रुक जागिरह्यो । काठमाडौँबाट लामो बाटो बसमा घान्द्रुक पुगेका हामी राम्ररी निदाउन पाएनौँ । भोलि बिहान सबेरै उठेर सुरु गर्नु छ अन्नपूर्ण आधार शिविर (दक्षिण) को पदयात्रा । असोजको अन्तिम, चिसो रामै्र छ घान्दु्रकमा । नहोस् पनि किन, अन्नपूर्ण र माछापुच्छ«े हिमालको काखमा कुनै मायालु शिशु झैँ लुटपुटिएर बसेको छ घान्द्रुक । आफ्नो परम्परागत परिचयलाई बचाएर आ
