पानी अभाव झेल्दै मान्मवासी
कालीकोट जिल्ला सरदमुकाम मान्मवासीले लामो समयदेखि पिउने पानीको समस्या झेल्दै आए पनि त्यसको दिगो समाधानतर्फ ध्यान जान सकेको छैन। सदरमुकाममा बढ्दो जनसङ्ख्या, पानीको स्थायी स्रोतको अभाव, अव्यवस्थित बसोबासले पानीको समस्यालाई अझ चर्काएको छ। २०६७ सालयता सदरमुकामवासीले पानी अभाव झेल्दै आएको बताइन्छ।
सात वर्षपछि धारामा पानी
एकीकृत नमुना बस्ती विकास गरी स्थापित गरिएको बादी टोलका धारामा सात वर्षपछि खानेपानी सुविधा पु-याइएको छ। २०७३ सालमा सरकारले बादी समुदायका लागि एकीकृत नमुना बस्ती निर्माण गरेको थियो। सरकारले त्यो बेला १५ परिवारका लागि बासस्थान, शौचालय र गाउँको बिचमा धारासमेत निर्माण गरेको थियो। उक्त धारामा सात वर्षपछि पानी आएको छ।
किशोरीलाई आइरन चक्की
हुम्लाका किशोरीलाई आइरन चक्की र फोलिक एसिड खुवाउन थालिएको छ। विद्यालयमा अध्ययनरत १० वर्षदेखि १९ वर्ष उमेर समूहका किशोरीलाई सो चक्की खुवाउन थालिएको हो। भविष्यमा आउन सक्ने गर्भसम्बन्धी समस्या नियन्त्रणका लागि सो उमेर समूहका किशोरीलाई आइरन र फोलिक एसिड चक्की खुवाइएको जनाइएको छ।
सरकार भन्छ निःशुल्क विद्यालय लिन्छ शुल्क
भेरी नगरपालिका–३, थाप्लेस्थित त्रिभुवन माध्यमिक विद्यालयले अभिभावक सहयोग भन्दै विद्यार्थीबाट शुल्क लिँदै आएको छ। नमुना विद्यालयका रूपमा छनोट भएको त्रिभुवन माध्यमिक विद्यालयमा ६ देखि १२ कक्षासम्म पठनपाठन हुने गरेको छ।
वर्षाले बाली भित्र्याउन कठिन
बेलुकाको ३ बजेपछि सधैँजसो हुने छिटफुट वर्षाले किसानलाई निकै समस्यामा पारेको छ । गहुँ बाली पाकेर पहेँलै भएका बेला साझँपख सधैँजसो पर्ने पानीले किसानलाई समस्यामा पारेको हो । हिउँदभरि पानी नपरेर गहुँ बाली उत्पादनमा कमी आएको नै छ । त्यसैमा केही भएका दानालाई भित्र्याउन नदिएर थप दुःख दिन थालेपछि किसान चिन्तित भएका छन् ।
चीनको ताक्लाकोट जान पास लिने बढे
व्यापार व्यवसाय र रोजगारीका लागि दुई देशको सिमाना हिल्सा हुँदै चीनको पुराङ काउन्टीको ताक्लाकोट जान सीमा पास लिनेको सङ्ख्या ह्वात्तै बढेको छ । गत वैशाख १८ गतेबाट बन्द भएको हिल्सा नाका चीनले दुईतर्फी रूपमा खुला गरेपछि त्यहाँ जानका लागि सीमा पास लिने हुम्लावासीको सङ्ख्या बढेको हो ।
भेरी नदीमा डुबेर बालकको मृत्यु
जाजरकोटको भेरी नगरपालिका १ काले गाउँ स्थित भेरी नदिका डुबेर एक बालकको मृत्यु भएको छ । नलगाड नगरपालिका -८ का वर्ष १५ का विवेक वि.क. को नदिका पौडी खेल्ने क्रममा मृत्यु भएको हो ।
सदरमुकाममा पानीको समस्या
जिल्ला सदरमुकाम मुसीकोट खलङ्गा बजारसहित रुकुम कारागारमा एक सातायता खानेपानी समस्या भए पनि समाधानको प्रयास हुन सकेको छैन । निमित्त प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रवेश बडुवालका अनुसार खानेपानीको अभाव भएपछि कैदीबन्दीलाई थप समस्या भएको छ । पिउने पानी, शौचालयको प्रयोग र सरसफाइका लागि पानीको अभाव हुँदा छिमेकबाट मागेर काम चलाउँदै आएको छ । कारागारमा पानीको समस्या नहोस् भनेर पानीको मुहानबाट सिधा लाइन जोडिए पनि गर्मी बढेसँगै पानीका मुहान सुक्न थालेपछि पानीको समस्या भएको हो ।
लेक चढ्न थाले भेडीगोठ
मध्यपहाडी लोकमार्ग हुँदै पूर्वी रुकुम जाने बाटोमा थुप्रै भेडाबाख्राको ठुलो बथान भेटिन्छन् । अघि–अघि भेडाबाख्रा पछिपछि गोठाला हिँडिरहेका देखिन्छन् । गत मङ्सिरमा जाडो र हिमपात छल्न औल झरेका भेडीगोठ यही जेठ पहिलो सातदेखिनै लेकतिर उक्लिन थालेका छन् ।
प्रअ नदिएको रिसमा पठनपाठन बन्द
आफूलाई प्रधानाध्यापक नबनाएको भन्दै विद्यालयका शिक्षकहरूले पठनपाठन बन्द गरेका छन् । यहाँको महाबु गाउँपालिका–३, बासीमा रहेको मालिका माध्यमिक विद्यालयका शिक्षक हरिप्रसाद शर्मालगायतका आठ जना शिक्षकले गत वैशाख ३१ गतेदेखि विद्यालयको पठनपाठन बन्द गरेका छन् ।
सदरमुकाममा खानेपानीको हाहाकार
सदरमुकाम सिमकोटमा खानेपानीको हाहाकार बढ्दै गएको छ । मुहानमा पानीको स्रोत सुक्दै गएपछि घर घरमा जडान गरिएका धारामा पानी आउन छाडेको छ । सिमकोट बजारका आङ्टेन्डी शेर्पा धारामा पानी आउन छोडेपछि खानेपानीको समस्या दैनिक रूपमा बढ्दै गएको बताउनुहुन्छ । उपाभोक्ताहरू जुन धारामा पानी आउने गर्छ त्यस धारामा लाइनमा बसेर पानी भर्न बाध्य छन् ।
छाना उडाएपछि विद्यालय बन्द
आइतबार साँझ आएको हावाहुरीले कालीकोट जिल्लाका धेरै विद्यालयमा क्षति पु¥याएको छ । हावाहुरीले विद्यालयका छाना उडाएपछि पठनपाठन प्रभावित भएको छ । जिल्लाको सान्नीत्रिवेणी गाउँपालिका–१, लुसाको अम्बिका आधारभूत विद्यालयको छाना उडाएपछि विद्यालय बन्द छ । चौरमा राखेर पठनपाठन सुचारु गर्न पनि कठिन भएकाले विद्यालय बन्द गर्नु परेको बताइन्छ ।
नगरका अधिकांश विद्यालयमा बालमैत्री धारा
कालीकोट जिल्लाको तिलागुफा नगरपालिकामा रहेका सामुदायिक विद्यालयमा बालमैत्री धारा निर्माण भएका छन् । आधारभूत विद्यालयमा अध्यापनरत विद्यार्थीले सहज पानी पिउन भन्ने उद्देश्यका साथ सो कार्य गरिएका हुन् ।
संसदीय समिति अझै निष्क्रिय
कर्णाली प्रदेश सभाका विषयगत समिति सक्रिय बन्न सकिरहेका छैनन्। सभामुख नन्दा गुरुङले विषयगत समितिका सदस्य मनोनीत भइसके पनि समितिको नेतृत्व चयन हुन सकेको छैन। कर्णाली प्रदेश सभा नियमावलीबमोजिम संसद्को पहिलो बैठक बसेको तीन महिनाभित्र विषयगत समिति गठन भइसक्नु पर्छ। तथापि पहिलो बैठक बसेको चार महिना पुगेपछि विषयगत समितिका सदस्य मनोनीत भएका थिए तर अझै सो समितिले नेतृत्व पाउन सकेको छैन।
विद्युत् अभावमा चिस्यान केन्द्र अलपत्र
पूर्वी सुर्खेतको भेरीगङ्गामा निर्माण गरिएको चिस्यान केन्द्र विद्युत् अभावले बन्द भएको छ। दुई सय मेट्रिक टन क्षमताको चिस्यान केन्द्र दुई वर्ष जेनतेन चलेको थियो। आर्थिक वर्ष २०७३/७४ देखि निर्माण सुरु गरिएको कोल्ड स्टोर आव २०७७/७८ बाट आंशिक सञ्चालनमा ल्याइएको थियो। तीन करोड लगानीमा निर्माण गरिएको चिस्यान केन्द्र विद्युत् आपूर्ति सहज नहुँदा बन्द भएको साना किसान कोल्ड स्टोरकी अध्यक्ष ज्ञानु भुसालले जानकारी दिनुभयो।
पुलको जग खन्दा तातोपानीको मूल
कर्णाली कोरिडोर अन्तर्गत खार्पुस्थित दोजाम कर्णाली नदीमा पक्की पुल निर्माणका लागि पिल्लरको जग खन्ने क्रममा तातोपानीको मूल निस्किएपछि काम प्रभावित भएको छ। हुम्ला जिल्लाको खार्पुनाथ गाउँपालिका–४ स्थित पुलको जग खन्दा आठ वटा तातोपानीको मूल निस्किएको छ। पुल निर्माणमा संलग्न स्वच्छन्द माउन्ट मेमोरी जेभीका स्थानीय प्रतिनिधि विजय लामाका अनुसार नदी किनारमा जग खन्ने क्रममा तानोपानीको मूल निस्किएपछि समस्या आएको छ। दुई वटा मेसिनले तातोपानी फाल्दा मेसिन नै जलेको थियो। दुवै मेसिन जलेपछि अर्को मेसिनबाट २० दिनदेखि तातोपानी फाल्ने काम मात्र गरिएको जनाइएको
चट्याङबाट सुरक्षित हुन अर्थिङ टावर निर्माण
सुर्खेतको वीरेन्द्रनगर–१६, मेहलीको ल्याडामा चट्याङबाट जोगाउन अर्थिङ टावर निर्माण गरिएको छ ।
सिमकोटमा खानेपानीको हाहाकार
सदरमुकाम सिमकोटमा खानेपानीको हाहाकार बढेको छ । खानेपानीको मुहानमा पानीको श्रोत कम भएपछि घरमा जडान गरिएका धारा सुकेपछि खानेपानीको समस्या बढ्दै गएको हो ।
छ वर्षपछि नगरपालिकाकाे आफ्नै भवन
कालिकोट जिल्लाको रास्कोट नगरपालिकाले आफ्नै भवनबाट सेवा दिन सुरु गरेको छ । सङ्घीय सरकारको लगानीमा नगरपालिकाको सुविधा सम्पन्न भवन निर्माण भएपछि आफ्नै प्रशासनिक भवनवाट सेवा सुचारु गरेको हो ।
ट्याक्टर दुर्घटना हुँदा एक जनाको मृत्यु, दुई घाइते
रुकुम पश्चिमको सानीभेरी गाउँपालिका –९ हाँसिबाङमा ट्याक्टर दुर्घटना हुँदा एक जनाको मृत्यु भएको छ भने दुई जना घाइते भएका छन् ।
निर्देशन अवज्ञा गर्दै क्रसर
रुकुमपश्चिमका विभिन्न स्थानमा स्थानीय सरकारको निर्देशन अवज्ञा गर्दै अवैध क्रसर उद्योग सञ्चालनमा छन् । गृह मन्त्रालय र स्थानीय सरकारले पटक पटक कानुनी दायरामा आउन सूचना गर्दासमेत बेवास्ता गर्दै व्रmसर उद्योग सञ्चालनमा छन् ।
रेक्चाको पानीमा अदालतको चासो
उच्च अदालत सुर्खेतले चौकुने गाउँपालिका–५ रेक्चाका स्थानीयलाई खानेपानीको व्यवस्था मिलाउन आदेश दिएको छ । सो स्थानमा प्राविधिक समेतको
जङ्गली जनावरको उद्धार गर्ने गाउँ
जिल्लाको माथिल्लो मुगुका स्थानीयले जङ्गलमा घाइते भएका वन्यजन्तुको उद्धार गरी उपचार गर्ने गरेका छन् ।
दस महिनामा ३१ प्रतिशत बजेट खर्च
कर्णाली प्रदेश सरकारले १० महिनामा ३१ प्रतिशत बजेट खर्च गरेको छ । प्रदेश लेखा नियन्त्रक कार्यालयका अनुसार चालु आर्थिक वर्ष २०७९/८० को वैशाखसम्म ३१.२