स्याउ बिक्रीमा समस्या
जिल्लाको पूर्वीउत्तर क्षेत्रमा पर्ने हिमाली, जगनाथ, बुढीनन्दा र स्वामिकार्तिकमा उत्पादन गरिएको स्याउ अहिले बारीमै थन्किएको छ ।
भेरी नदीमा पुल बन्छ: मन्त्री ज्वाला
भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री प्रकाश ज्वालाले मध्य पहाडी लोकमार्ग अन्तर्गत भेरी नदीमा पुल बन्ने बताउनु भएको छ ।
हुम्लामा अझै खच्चडबाटै नै ढुवानी
राष्ट्रिय सडक सञ्जाल जोडिएको दक्षिणी हुम्लाको सलीसल्लासम्म गाडीमा ढुवानी गरी ल्याइएको इन्धन सदरमुकाम सिमकोटसम्म खच्चडमार्फत ढुवानी गरी खार्पुनाथ गाउँपालिकाको खार्पुमा ल्याइँदै । अहिले ढुवानी दर घटेर प्रतिकेजी ४५ रुपियाँ पुगेको छ ।
हिल्सा नाकामा व्यापार सहज नभएको गुनासो
नेपाल र चीनको सिमाना रहेको हिल्सामा व्यापार व्यवसायका लागि बस्दै आएका नेपाली व्यापारीले व्यापार व्यवसाय सहज नभएको गुनासो गरेका छन् ।
ग्यास चुहावट भएर आगलागी हुँदा आमा छोरीको मृत्यु
ग्यास चुलो लिक भएर आगलागी हुँदा एकैघरका आमा छोरीको मृत्यु भएको छ । त्रिवेणी गाउँपालिका–२ धामिढुङ्गास्थित शुक बहादुर थापाको घरमा ग्यास चुलोबाट सल्किएको आगलागीमा परी ३२ वर्षीया रेवती थापा र उहाँका नौ महिने छोरी ऋतु थापाको ज्यान गएको हो ।
हाजिर नगरी पारिश्रमिक भुक्तानी
सात जना सुपरभाइजरहरूले वर्ष भरि हाजिरी नै नगरी मासिक पारिश्रमिक लिने गरेको पाइएको छ । हिल्सा सिमकोट सडक आयोजनाले कवाडीदेखि हिल्सासम्मको सडक निर्माणमा खटिएका सुपरभाइजरहरूले हाजिरी नै नगरी पारिश्रमिक दिने गरेको पाइएको हो ।
कर्णालीका २६ हजार बालबालिकाको जन्म दर्ता हुन बाँकी
कर्णालीमा अहिले पनि करिब २६ हजार बालबालिकाले जन्म दर्ता नभएको पाइएको छ । राष्ट्रिय जनगणना २०७८ अनुसार कर्णालीमा जम्मा दुई लाख चार हजार छ सय ३८ जना बालबालिका पाँच वर्षमुनिका छन् ।
कर्णालीमा एमआरआई सेवा सुरु
कर्णाली प्रदेश अस्पताल सुर्खेतमा पहिलो पटक एमआरआई मेसिनमार्फत स्वास्थ्य परीक्षण सेवा सुरु गरिएको छ। प्रदेश अस्पताल सुर्खेतका निर्देशक प्राडा डम्बर खड्काले शुक्रबार सो सेवाको सुरुवात गर्नुभयो। करिब दुई महिना लगाएर मेसिन जडान र प्रोसेसिङ प्रोग्राम इन्स्टल गरेर एमआरआईमार्फत सेवा सञ्चालन गरिएको हो। १५ महिनादेखिको प्रयासपछि नेपालकै उत्कृष्ट एमआरआई मेसिनबाट कर्णालीका नागरिकलाई सेवा दिन थालिएको छ।
पाटनबाट बेंसी झर्न थाले भेडी गोठ
पालनका लागि अग्ला पाटनमा लगिएका भेडी गोठहरु बेंसी (होचा) तर्फ झार्न सुरु गरिएको छ । चार हजार पाँच सयदेखि पाँच हजार मिटर अग्ला स्थानमा चिसो बढ्न थालेपछि भेडी गोठालाले बेंसीतर्फ भेडी गोठ सार्न सुरु गरेका हुन् ।
आधुनिक सहर बन्दै चौरजहारी, ५० प्रतिशत काम सम्पन्न
रुकुम–पश्चिमको चौरजहारी बजार नयाँ सहरको रूपमा विकसित भइरहेको छ । गुणस्तरीय सडक, विद्युत, बसपार्क, ढल निकास, सामुदायिक तथा एकीकृत भवनलगायतका संरचना निर्माण हुन थालेपछि सो सहरको रूप फेरिने भएको छ ।
कर्णालीमै पहिलो पटक एमआरआई सेवा सुरु
कर्णाली प्रदेश अस्पताल सुर्खेतमा नेपालकै उत्कृष्ट एमआरआई मेसिनबाट सेवा सुरु गरिएको छ । शुक्रवार प्रदेश अस्पताल सुर्खेतका निर्देशक प्रा.डा. डम्बर खड्काले सेवाको सुरुवात गर्नुभएको हो ।
सडक स्तरोन्नतिले ल्यायो खुसीयाली
पश्चिम सुर्खेतको बड्डीचौर–खम्बागाडे–विद्यापुर–बल्दे सडक ट्रयाक खुलेको २९ वर्षसम्म सडक लथालिङ्ग थियो । पानी पर्दा हिलाम्मे र घाम लाग्दा धुलाम्मे हुँदा पश्चिम सुर्खेतवासीलाई निकै सास्ती हुन्थ्यो । बिरामी र गर्भवती महिलालाई निकै जोखिम थियो ।
आयोडिन नुनमा अखाद्य पदार्थ
नेपाल साल्ट टेड्रिङ कर्पोरेसनले अनुदानमा उपलब्ध गराउँदै आएको आयोडिनयुक्त नुनमा ढुङ्गालगायत अखाद्य पदार्थ मिसाइएको पाइएको छ। कम्पनी शाखा कार्यालय मुगुले दिँदै आएको आयोडिन नुनमा ढुङ्गा र दालका टुक्रा पाइएको छ। छायानाथ रारा नगरपालिका–१ कि सेवाग्राही भुकुटी रावत भामले साल्ट टेड्रिङ कर्पोरेसन शाखा कार्यालय मुगुबाट लगेको आयोडिन नुनमा ढुङ्गा भेटिएको बताउनुभयो। उहाँका अनुसार नुनमा ढुङ्गाका टुक्रा भेटिएपछि नुनलाई पानीमा राखेर प्रयोग गर्ने गरिएको छ। उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्च मुगुका चित्रबहादुर मल्लले दुर्गमका जनताले जस्तो पाए पनि खान्छन् भन्ने हिसाबले कर्णालीमा गुणस्तरीय जाँच नगरी प्रादेशिक लिमिटेड कार्यालयले नुन पठाएको बताउनुभयो।
सुस्त साक्षरता अभियान
नेपालमा साक्षरता अभियान सुरु भएको २७ वर्षपछि सुर्खेत जिल्ला साक्षर घोषणा गरिए पनि कर्णालीमा अझै केही जिल्ला साक्षर हुन सकेको छैन। कर्णाली प्रदेश सरकारले पाँच वर्षअघि साक्षर घोषणा अभियान थालेको थियो। आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को नीति तथा कार्यक्रममा तीन वर्षभित्र कर्णाली प्रदेशलाई साक्षर घोषणा गर्ने अभियानसहित प्रदेश सरकारले दुई करोड रुपियाँ बजेट विनियोजन गरेको थियो। तथापि अभियान थालनी भएको पाँच वर्ष बित्दासमेत कर्णाली साक्षर हुन सकेको छैन।
चट्याङ लागेर मृत्यु
दैलेखको महावु गाउँपालिका–१ खरीगैरामा चट्याङ लागेर एक महिलाको मृत्यु भएको छ । बिहीबार साँझ परेको चट्याङ लागेर खरीगैराका ४२ वर्षीया भूमिसरा खत्रीको मृत्यु भएको हो ।
स्याँडावासीले मनाए चोखे पर्व
सिमकोट गाउँपालिका–८ को घना बस्ती भएको स्याँडा गाउँवासीले यस वर्षको चोखे पर्व धुमधामका साथ मनाएका छन् । घरमा जन्मेको जेठो छोराका नाममा हिल्सा देवतालाई चोखे चढाएर पर्व मनाइएको हो । वडाध्यक्ष कमल बुढाले यस वर्ष चोखे पर्व निकै रमाइलो गर्दै मनाउने कार्य भएको बताउनुभयो ।
सडक ढलान भएसँगै बजार व्यवस्थित
नेपाल र चीनको सिमाना रहेको हिल्साको नेपालपट्टी सडक पक्की ढलान गरिएको छ । हिल्सा बजारक्षेत्रको धुलाम्मे सडकलाई सघन सहरी विकास कार्यालयले सडकलाई पक्की ढलान गरेको हो ।
महाकालीमा सत्तरी हजार रुपियाँ बोकेको झोला खस्यो
महाकाली नदीमा ७० हजार रुपियाँ बोकेको झोला खसेको छ। किनमेलका लागि बिहीबार झुलाघाट बजार जाने क्रममा एक महिलाले बोकेको झोला मौराभीरबाट महाकालीमा खसेको हो।
राकम कर्णाली नयाँ सहर आयोजना : बजेट अपुग, काम सुस्त
राकम कर्णाली नयाँ सहर आयोजना निर्माणको काम सुस्त गतिमा अगाडि बढेको छ । आयोजना सुरु भएको करिब १२ वर्ष पूरा भए पनि अझै प्रभावकारी काम हुन सकेको छैन ।
ताल तलैयाको भण्डार डोल्पा
शे–फोक्सुण्डो तालले विश्व पहिचान कमाएको डोल्पामा फेरि नयाँ ताल भेटिएको छ । पछिल्लो समय स्थानीयहरू नै ताल पहिचानमा सक्रिय हुन थाले छन् । खोज अनुसन्धान र प्रचारप्रसारको अभावमा बाहिर आउन नसकेर ओझेलमा रहेका पर्यटकीय सम्पदाहरू यत्तिखेर सूचना प्रविधिको विस्तारसँगै सार्वजनिक हुन थालेका छन् ।
स्थानीयले लिएनन् मुआब्जा,पेट्रोलियम अन्वेषणमा ढिलाइ
भैरवी गाउँपालिका–१ का जग्गाधनीले मुआब्जा लिन अस्वीकार गरेपछि दैलेखमा पेट्रोलियम पदार्थ अन्वेषणको काम अघि बढ्न सकेको छैन। पेट्रोलियम पदार्थ अन्वेषणका लागि दैलेखको भैरवी गाउँपालिका–१, जलजलेमा १५ परिवारको ४५ रोपनी जग्गा अधिग्रहण गरिएको छ।
बाक्पा बनाउने सिपको संरक्षण माग
स्थानीय चाडपर्वको बेला सांस्कृतिक मेला पर्व मनाउने क्रममा लगाउने बाक्पा (मुकुन्डो) निर्माण गर्ने सिपको संरक्षण गर्न स्थानीय बुढापाकाले माग गरेका छन् । पछिल्लो पुस्ता त्यस्ता सामग्री बनाउनेतर्फ चासो नै नदिने गरेको र सिप भएका पुराना पुस्ता वृद्ध हँुदै गएका कारण त्यस्ता सिप नै हराउने चिन्ता बढ्न थालेको नाम्खा गाउँपालिका–६ को हिमालपारिको गाउँ लिमीहल्जी गाउँका थुक्देन तामाङ बताउनुहुन्छ । उहाँका अनुसार लिमीका तीन गाउँ यस्ता मुकुन्डो बनाउने स्थानीय चार जना मात्र ७० वर्षमाथिका वृद्धा रहेका छन् । उनीहरूबाट नयाँ पुस्ताले यो सिप सिक्ने र पुस्तान्तरण गर्न इच्छा नै देखाएका छन् । चाडपर्वमा नाचगान र सांस्कृतिक झाँकी प्रस्तुत गर्न बाक्पा व्रmमशः पुरानो हुँदै गएको र नयाँ बनाउन सिप हस्तान्तरण नहुँदा कला संस्कृति नै मासिने अवस्थामा पुगेको उहाँको भनाइ छ । उहाँ भन्नुहुन्छ, “अब स्थानीय तहबाट युवा पुस्तालाई यस्ता सिप सिकाउन प्रेरित गरिनु पर्छ ।”
बिमा कम्पनीसँग मिलेर अघि बढ्ने कानुन मन्त्री जिसीको प्रतिबद्धता
कर्णाली प्रदेशका आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्री कृष्णबहादुर जिसीले सेवा भावका रूपमा बिमा कम्पनीहरूले काम गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ । कर्णालीको भूगोल, आर्थिक अवस्था र समयअनुकुलमा रहेर बिमाका सेवा विस्तार गर्न बिमा कम्पनीहरूलाई आग्रह गर्नुभयो ।
सहज भएन यात्रुका लागि सुनारखोला
कर्णाली राजमार्गअन्तर्गत कालीकोट खण्डको सुनाखोलामा यात्रुलाई कहिल्यै पनि सहज भएको छैन । २०६३ सालमा कालीकोट राष्ट्रिय राजमार्गसँग जोडिएदेखि कालीकोटको सुनारखोला पहिरो बग्न नरोकिँदा बर्सेनि सास्ती खेप्दै आएका छन् ।
पाठेघर क्यान्सरविरुद्ध खोप
कर्णाली प्रदेशका आठ सय बालिकालाई पाठेघरको मुखको क्यान्सर रोगविरुद्धको खोप लगाइने भएको छ। सुर्खेतस्थित कर्णाली प्रदेश अस्पतालमा १४ वर्ष उमेरका मात्र ८०१ बालिकालाई सो खोप लगाइने छ। भदौ २७ देखि ३० सम्म सो खोप लगाइने छ। स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालय, स्वास्थ्य सेवा विभागको परिवार कल्याण महाशाखाले पाइलट कार्यक्रममार्फत कर्णाली प्रदेशका लागि हाललाई प्रादेशिक अस्पताल सुर्खेतमा सो खोप उपलब्ध गराएको छ। महाशाखाले देशका अन्य छ स्थानमा पनि सो खोप लगाउँदै छ। स्वास्थ्य सेवा निर्देशनालयका वरिष्ठ स्वास्थ्य शिक्षा अधिकृत नवराज कँडेलका अनुसार कर्णालीमा पाठेघरको मुखको क्यान्सर लाग्ने दर
