‘सोह्रौँ पञ्चवर्षीय योजना यथार्थपरक’
राष्ट्रिय योजना आयोगले आगामी पञ्चवर्षीय योजनालाई परिमार्जित र व्यावहारिक बनाउने बताएको छ । आयोगले बिहीबार पत्रकार सम्मेलन गर्दै समृद्ध मुलुक निर्माणलाई सही योजना र नीतिमार्फत साकार पार्ने गरी आगामी १६ औँ पञ्चवर्षीय योजना तयार हुने जनाएको हो । आगामी पञ्चवर्षीय योजनाको अन्त्यसम्ममा मुलुकको अर्थतन्त्रको आकार ८० खर्ब रुपियाँ बराबरको हुने आकलनसहित योजना तयार भइरहेको आयोगका उपाध्यक्ष डा. मीनबहादुर श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो ।
‘लम्पी स्किन’ रोगविरुद्धको खोपमा केन्याले सहयोग गर्ने
‘लम्पी स्किन’ विरुद्धको खोप बनाउनका लागि अफ्रिकी मुलुक केन्याका इन्टरनेसनल ल्याइभस्टक रिसर्च इन्स्टिच्युट (आइएलआरआई) ले नेपाललाई सहयोग गर्ने भएको छ । केन्याका वैज्ञानिक नेपाल आएर त्यस विषयमा अध्ययन गरी खोप उत्पादनका लागि सहयोग तथा सहजीकरण गरिदिने प्रतिबद्धता जनाएको पशु सेवा विभागका महानिर्देशक डा. उमेश दाहालले बताउनुभयो । केन्याबाट आएको विज्ञ टोलीले नेपालको प्राविधिक तथा भौतिक अवस्थाबारे छलफल गरी ‘लम्पी स्किन’ रोगविरुद्धको खोप उत्पादन गर्न सकारात्मक प्रतिक्रिया दिएको उहाँले बताउनुभयो ।
हुम्लाबाट स्याउ निकासी
पहिलो पटक ढुवानी अनुदानमा जिल्लाबाट स्याउ बाहिर ढुवानी सुरु भएको छ । प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना, परियोजना कार्यान्वयन एकाइ (स्याउ जोन) ले ढुवानी अनुदानमा किसानको स्याउ जिल्लाबाहिर पठाएको छ । चार सय बोट स्याउ लगाएका सिमकोट गाउँपालिका–२ का किसान गोरसिंह बोहराले आफ्नो स्याउ फार्ममा उत्पादन भएका स्याउ नेपालगन्ज हुँदै काठमाडौँ ढुवानी सुरु भएको बताउनुभयो ।
बाँझो जमिनमा आलु खेती
एक दशकदेखि बाँझो रहेको जमिनमा आलु खेती गरिएको छ । जमिनलाई चारैतिरबाट तारजालीले घरबार गरिएपछि आलु खेती गरिएको हो । अमरगढी नगरपालिका–५, सेलागाउँका खेतमा यस वर्षदेखि व्यावसायिक तरकारी खेती सुरु गरिएको छ । बदलिँदो परिवेशसँगै सेलागाउँका अधिकांश परिवार बसाइँ सरेर तराईतिर झरिसकेका छन् । गाउँमा हाल ३९ घरधुरीको बसोबास छ ।कोही तराईतिर, कोही राजमार्ग छेउछाउतिर बसाइँ सर्दै गएपछि सेलागाउँको खेतबारी बाँझो रहेको थियो ।
खाना पकाउने ग्यासको खपत घट्दो
विगतका वर्षमा चिसो मौसममा ग्यासको खपत बढ्ने गरेको भए तापनि यस वर्ष भने चिसो मौसम सुरु भए पनि बजारमा खाना पकाउने एलपी ग्यासको खपत भने बढ्न सकेको छैन । चालु आर्थिक वर्षको साउन महिनादेखि नै ग्यासको खपतमा गिरावट हुँदै आएको छ । निगमका अनुसार विगतका वर्षमा वार्षिक १० देखि १५ प्रतिशत ग्यासको खपत बढ्ने गरेकामा गत आवमा पाँच प्रतिशतले खपत घटेको छ ।
रामग्रामलाई पर्यटकीय क्षेत्र बनाइने
नवलपरासीपश्चिमको सदरमुकाम परासीदेखि तीन किलोमिटर दक्षिणमा रहेको रामग्राम क्षेत्रलाई ऐतिहासिक, पुरातात्त्विक तथा धार्मिक स्थलका रूपमा विकास गर्ने तयारी थालिएको छ । त्यसका लागि लुम्बिनी विकास कोषको नेतृत्वमा रामग्राम नगरपालिका, थाई विहार र द प्रोमिस ल्यान्डले बृहत् योजना अघि सारेका छन् । बृहत् लुम्बिनी क्षेत्रको परिकल्पनाबमोजिम तिलौराकोट, मायादेवी मन्दिर, अनोमाघाट, देवदह, रामग्रामलाई पर्यटकीय क्षेत्रका रूपमा विकास गर्ने लक्ष्य राखिएको छ ।
मधेश नेपाली कांग्रेसको आधारभूमि हो : प्रवक्ता डा. महत
नेपाली कांग्रेसका प्रवक्ता एवम् अर्थमन्त्री डा. प्रकाशशरण महतले मधेश प्रदेश नेपाली कांग्रेसको आधारभूमि भएको बताउनुभएको छ।
सहिद, बेपत्ता पारिएका र घाइते परिवारको स्वास्थ्य बिमा गरिँदै
टीकापुर नगरपालिकाले सहिद, बेपत्ता पारिएका तथा घाइते परिवारलाई स्वास्थ्य बिमा गरिदिने गरेको छ । पालिकाले गत वर्ष ४६ परिवारको बिमा गरिदिएको थियो ।
नेप्से परिसूचकमा उच्च अङ्कको गिरावट
धितोपत्र बजारमा शेयर कारोबार मापक नेप्से परिसूचक आज उच्च अङ्कले ओरालो लागेको छ । नेपाल स्टक एक्सचेञ्जका अनुसार नेप्से परिसूचक ३२ दशमलव ७७ अङ्कले ओरालो लागेर दुई हजार एक सय नौ दशमलव १० मा सीमित भएको छ ।
सीप सिकेर स्वरोजगार बन्दै महिला
दाङका महिला सीप सिकेर स्वरोजगार बन्न थालेका छन् । घोराही उपमहानगरपालिका-१४ स्थित स्वप्न होजियारी उद्योग एवम् प्रशिक्षण केन्द्रमा महिला सीप सिकेर स्वरोजगार बन्न थालेका हुन् ।
पढाइसँगै काम र दाम (फोटो फिचर)
कपिलवस्तुको वाणगंगा नगरपालिका-२ पिपराको जनता माध्यमिक विद्यालयका विद्यार्थीलाई च्याउ बेच्न भ्याई न भ्याई छ। एक साता अगाडिदेखि च्याउ उत्पादन सुरु भएको छ।
इलाममा धानको उत्पादन बढ्यो, क्षेत्रफल घट्यो
इलाममा यस वर्ष धान उत्पादन बढेको छ । यस वर्ष गतवर्षको तुलनामा तीन मेट्रिक टन बढी धान उत्पादन भएको कृषि ज्ञान केन्द्र इलामका प्रमुख टोनी बर्देवाले जानकारी दिनुभयो ।
चौबीस महिना ठेक्का अवधि भएको योजना एक वर्षमै निर्माण !
चौबीस महिना ठेक्का अवधि भएको म्याग्दीको एक सडक आयोजना एक वर्षमै निर्माण सकिएको छ । उत्तर–दक्षिण जोड्ने राष्ट्रिय गौरवको कालीगण्डकी करिडोरको बेनी–जोमसोम–कोरला सडकअन्तर्गत म्याग्दीको बेनी नगरपालिका–८ कालीपुलबाट वडा नं ९ गलेश्वर जोड्ने बेनी–गलेश्वर खण्डको कालोपत्र गर्ने आयोजना लक्ष्यभन्दा एक वर्षअघि सकिएको हो ।
किवी पकेट क्षेत्रमै बजार अभाव
जाजरकोट जिल्लाको बारेकोट गाउँपालिका–१, रामीडाँडामा किवी खपत हुन छोडेको छ । बजार अभावका कारणले पकेट क्षेत्रकै किवी बिक्न छोडेको हो । रामीडाँडालाई दुई वर्षअगाडि गाउँपालिकाले किवी पकेट क्षेत्र घोषणा गरेको थियो । पकेट क्षेत्रमा उत्पादित किवी बिक्री नहुँदा कृषक चिन्तामा छन् ।
भेरी–बबई डाइभर्सनको काममा ऊर्जामन्त्री असन्तुष्ट
राष्ट्रिय गौरवको भेरी–बबई डाइभर्सन आयोजनाको कार्यप्रगतिप्रति असन्तुष्टि जनाउँदै ऊर्जा जलस्रोत तथा सिँचाइमन्त्री शक्तिबहादुर बस्नेतले आयोजना सम्बद्ध अधिकारीलाई मन्त्रालयमै बोलाएर छलफल गर्नुभएको छ । आयोजना निर्माणको काममा ढिलाइ भइरहेको भन्दै आयोजनाका पदाधिकारी र निर्माण व्यवसायीलाई तत्काल काममा गति दिन निर्देशन दिनुभएको छ । आयोजनाको काममा ढिलाइ गर्र्ने छुट कसैलाई पनि नभएको भन्दै मन्त्री बस्नेतले निर्माण व्यवसायी तथा आयोजना सम्बद्ध अधिकारीसँग असन्तुष्टि पोख्नुभयो । आयोजनाको सुरुङ निर्माण सम्पन्न भएको लामो समय भए पनि बाँधस्थल र विद्युत्गृहको काममा अपेक्षित प्रगति हुन सकेको छैन । निर्माण व्यवसायीको कमजोर कार्यसम्पादनका कारण निर्माण कार्यले गति लिन सकेको छैन ।
अबदेखि क्युआर स्क्यान गरेर कर तिर्न सकिने
चितवनको खैरहनी नगरपालिकाले क्युआर स्क्यान गरी कर तिर्न सकिने व्यवस्था लागू गरेको छ ।
आइसिपी एक महिनाभित्र सञ्चालन हुँदै
नेपालगन्जमा निर्माणको अन्तिम चरणमा रहेको एकीकृत जाँच चौकी (आइसिपी) सञ्चालनमा ल्याउने विषयमा आवश्यक गृहकार्य सुरु भएको छ । नेपाल इन्टरमोडल यातायात विकास समितिका अनुसार ४४.३६ हेक्टर क्षेत्रफलमा निर्माणको अन्तिम चरणमा रहेको सो जाँच चौकी सञ्चालनमा ल्याउने विषयमा सोमबार मात्रै नेपाल र भारतका अधिकारीले संयुक्त रूपमा स्थलगत अवलोकन गरेका छन् । भारतको परराष्ट्र मन्त्रालयका सहसचिव, ल्यान्ड पोर्ट अथोरिटी अफ इन्डिया, आइसिपी रुपैडिया, रुपैडिया कस्टम, एसएसबी इन्डियालगायतका निकायका अधिकारी र नेपाल इन्टरमोडल यातायात विकास समितिका उपनिर्देशक हरेकृष्ण मिश्रको संयुक्त टोलीले नेपालगन्ज एकीकृत जाँच चौकीको स्थलगत अनुगमन गरेका थिए ।
‘उदयपुर सिमेन्ट कारखाना पुनः सञ्चालनको सम्भावना’
अर्थमन्त्री डा. प्रकाशशरण महतले उदयपुर सिमेन्ट कारखाना पुनः सञ्चालनको सम्भावना रहेको बताउनुभएको छ । कारखाना र त्यसले प्रयोगमा ल्याएको खानीको बुधबार निरीक्षण गर्दै उहाँले सामूहिक प्रयासबाट पुनः सञ्चालन गर्न सक्ने अवस्था रहेको बताउनुभएको हो । सरकारले अनुदान दिएर मात्र उदयपुर सिमेन्टको समाधान ननिस्कने भएकाले व्यवस्थापन र श्रमिकले जिम्मेवारीबोध गर्नुपर्ने अर्थमन्त्री डा. महतको भनाइ थियो । “कसले जिम्मेवारीबोध नगर्दा यो अवस्था सिर्जना भयो ? यसको हामी सबैले मूल्याङ्कन र विश्लेषण गरौँ,” उहाँले भन्नुभयो, “विगतबाट पाठ सिकेर आफूलाई परिवर्तन गर्नु पर्छ ।” निजी क्षेत्रले सबै जोखिम आफूले लिएर नाफा कमाउन सक्ने तर उदयपुर सिमेन्टले भने सञ्चालन खर्चको दायित्व पूरा गर्न नसकेकामा उहाँको गुनासो थियो ।
पहिलो पटक ट्याक्टरबाट जोतेको मूल्य निर्धारण
झापाको कमल गाउँपालिकामा कृषि प्रयोजनमा लागि प्रयोग हुने ट्याक्टरको मनपरी ढङ्गबाट रकम असुल्ने प्रवृत्ति बढेपछि त्यसमा एकरूपता ल्याउन र किसानलाई ठगिनबाट रोक्नका लागि दररेट निर्धारण गरेको छ ।
गाउँमै अदुवाले राम्रो मूल्य पाएपछि किसान मक्ख
नवलपुरको पहाडी क्षेत्रका किसानका लागि नगदेबालीको रूपमा रहेको अदुवा आम्दानीको मुख्य स्रोत भएको छ। विगतका वर्षमा भन्दा यो पटक अदुवाले गाउँमै राम्रो भाउ पाएपछि किसान पनि मक्ख परेका छन्।
प्रसारण लाइन निर्माण सुस्त गतिमा
आयोजनाको प्याकेज–३ अन्तर्गतको प्रसारण लाइन निर्माणले सोचेअनुरुप गति लिन नसकेको हो । यो प्याकेजको सम्झौता अवधि एक वर्ष बाँकी रहँदा हालसम्म ७० प्रतिशत काम सकिएको आयोजना प्रमुख राजभाइ शिल्पकारले जानकारी दिनुभयो ।
ड्रागन खेतीमा रमाउँदै वडा सदस्य लिम्बू
इलामको चुलाचुली गाउँपालिका–२ का वडा सदस्य माइतराज लिम्बूलाई पछिल्लो समय फुर्सद छैन । बिहान उठेदेखि बेलुकीसम्म उहाँ काममै व्यस्त हुनुहुन्छ । दिउँसो प्रायः जनताको काममा व्यस्त रहनुहुने लिम्बू बिहान र बेलुका आफ्नै व्यवसायमा व्यस्त देखिनुहुन्छ ।
वन्यजन्तुबाट बाली जोगाउन नसकेपछि माछापालन
नवलपरासी [बर्दघाट सुस्तापूर्व] नवलपुरको मध्यवर्ती क्षेत्रका बासिन्दा वन्यजन्तुले बाली नोक्सान गर्दा समस्यामा पर्ने गरेका छन् । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको मध्यवर्ती क्षेत्रमा सधैँजसो वन्यजन्तुले बाली नोक्सान गर्न थालेपछि कतिपयले विकल्पमा माछा पोखरी निर्माण गर्न थालेका छन् ।
श्रमिक बिदेसिएको अनुपातमा विप्रेषण कम
पछिल्ला वर्षमा वैदेशिक रोजगारीमा जानेको सङ्ख्या जुन अनुपातमा बढेको छ त्यो अनुपातमा विप्रेषण नबढेको अध्ययन प्रतिवेदन सार्वजनिक भएको छ । नेपाल ट्रेड युनियन महासङ्घ (जिफन्ट) ले सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदन अनुसार वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकको अनुपातमा विप्रेषण आएको छैन ।