नेपाली चलचित्र भन्नेबित्तिकै टाढा भाग्ने दर्शक अहिले नेपाली चलचित्रबारे मन खोलेर बोल्न थालेका छन्। यसको अर्थ यो पनि हो कि केही महिनादेखि नेपाली चलचित्रको बजार माथि उक्लने क्रममा देखिएको छ। यसको ज्वलन्त उदाहरण हो, फागुन १९ गतेबाट प्रदर्शनमा आएका दुई चलचित्र ‘छक्का पञ्जा–४’ र ‘२.० छड्के’ ।
अक्षय कुमारको गत वर्ष प्रदर्शनमा आएको चलचित्र ‘बच्चन पाण्डे’, ‘सम्राट पृथ्वीराज’, ‘रक्षाबन्धन’, ‘कठपुतली’ र ‘राम सेतु’ले सिनेमाघरहरूमा खासै तहल्का मच्चाउन सकेनन् । यीमध्ये दुई चलचित्र ‘बच्चन पाण्डे’ र ‘कठपुतली’ साउथ फिल्मको रिमेक थिए । यति हुँदाहुँदै पनि अक्षयले लगातार रिमेक चलचित्रमा काम गरिरहेका छन् । अक्षयकुमार र इमरान हास्मी अभिनीत चलचित्र ‘सेल्फी’ पनि २०१९ को मलयालम चलचित्र ‘ड्राइभिङ लाइसेन्स’को रिमेक हो । कस्तो देखिन्छ भने बलिउडमा अहिले चलचित्रमा आफ्नो मौलिक कथा पस्कन नसकेर साउथ सिनेमाको रिमेक बनाउनमा रमाइरहेका छन् ।
मोक्ष प्राप्तिको चाहनालाई नाटकका रूपमा उजगार गर्ने नाटक ‘विमोक्ष’ आगामी फागुन १७ गतेदेखि बत्तिसपुतलीस्थित शिल्पी थियटरमा मञ्चन हुँदै छ । परिकल्पना तथा निर्देशन प्रवीण खतिवडाको रहेको ‘विमोक्ष’ नाटकमा घिमिरे युवराज नाटककार हुनुहुन्छ । श्रीमान्ले दिएको यातनाको गहिरो छाप छ मुमा हजुर (सगुना शाह)को स्मृतिमा । श्रीमान्को मृत्युपछि उनी आफूभन्दा निकै कम उमेरको युवा ‘कमल’सँग प्रेममा पर्छिन् । उनको त्यो प्रेमको दिगो हुँदैन । कमल उनीबाट टाढा भएको निकै वर्ष भइसकेको हुन्छ । उनमा अझै कमललाई भेट्ने चाहना र प्रयत्न छ ।
चलचित्र ‘क्वान्टुमानिया’को कथा स्कटल्याङ उर्फ एन्ट–म्यान (पल रुड) सान फ्रान्सिस्कोमा एभेन्जर्ससँग संसार बचाएर आरामदायी जीवन बिताएपछि सुरु हुन्छ। चलचित्रमा उनी लेखक बनेका छन्, एभेन्जर्ससँग संसारलाई बचाउनका लागि लडाइँमा पुस्तक लेख्दै। मानिसहरू उनीसँग सेल्फी लिन चाहन्छन्। धेरैले उनलाई स्पाइडरम्यान भनेर गल्ती गर्छन्। उनी आफ्नी किशोरी छोरी क्यासी (क्याथरिन न्युटन)सँग समय बिताउन चाहन्छन्। त्यस्तै जेनेट (मिसेल फिफर) र डा. ह्याङ्क (माइकल डगलस), आफ्नी प्रेमिका होप (इभान्जेलिन लिली)का आमाबाबुको परिवारलाई भेट्छन्।
विगत दुई दशकदेखि निरन्तर नेपाली गीत–सङ्गीतमा लागेर बेग्लै पहिचान बनाउन सफल गायक तथा सङ्गीतकार राजकुमार सुन्दासलाई साङ्गीतिक क्षेत्रमा गायक राज सागर भनेर चिनिन्छ । रञ्जना क्यासेट कम्पनीको लगानी र बजार व्यवस्थापन रहेको ‘यो मायाको रूपै हँसिलो’ भन्ने गीति एल्बममा स्वर तथा सङ्गीत दिएर आफ्नो व्यावसायिक साङ्गीतिक यात्रा सुरु गर्नुभएका उहाँले सयभन्दा बढी गजल गाइसक्नुभएको छ । गजल लेखनबाट गायनसम्म आउँदाका समस्या नियाल्दा सर्वप्रथम त गजलकारको लेखनमा भाव पक्ष अति कमजोर हुने गरेको उहाँको तर्क छ । त्यसपछि सङ्गीतकारलाई गजल सङ्गीतको बारेमा कुनै
‘द टेनेन्ट’ अर्थात् भाडामा बस्ने महिला एउटा स्वतन्त्र र आधुनिक केटीको कथा हो। ती केटी भाडाको घरमा बस्छिन्। उनलाई कसैको डर त्रास छैन। उनी स्वतन्त्र रूपमा आफ्नै तालमा बाँच्न रुचाउँछिन्। छरछिमेकले भने उनको बारेमा थाहा नै नपाई उनको चरित्रमाथि अनेक लाञ्छना लगाउन थाल्छन्। चलचित्रले महिलालाई हेर्ने समाजको पाखण्डलाई उजागर गरेको छ।
‘प्रेम दिवस’ अर्थात् ‘भ्यालेन्टाइन डे’, प्रेम र प्रेमिका दुई शब्दको निखारअनुसार १९औँ शताब्दीदेखि सुरु भएको यो पर्वको मुख्य उद्देश्य भनेको दुई प्रेमिल जोडीले आफ्नो प्रेमप्रति भाव भएको जानकारी दिएर एकआपसमा मिलन हुन सक्ने दिनका रूपमा मानिन्छ । कसैले कार्डको माध्यमबाट आफ्नो प्रेम व्यक्त गर्छन् भने कसैले फूलको । प्रेम गर्न कुनै दिवस आउनुपर्दैन तर आजभोलिका युवाका लागि भने ‘भ्यालेन्टाइन डे’ प्रेमको उत्सव बनेको छ ।
२०१६ जुलाई १ को रमाइलो साँझ। बङ्गलादेशको राजधानी ढाकामा रहेको आर्टिसन क्याफेमा बन्दुक र बमसहित पाँच आतङ्ककारीले आक्रमण गर्दा त्यहाँ रहेका आतङ्कित बने। आतङ्ककारी हमलामा भारतीय महिलासहित २२ जनाको हत्या भएको थियो। निब्रास (आदित्य रावल) इस्लाम खतरामा छन् र काफिरहरूलाई मार्दा उसलाई र उनका साथीहरूलाई जन्नतमा लैजान्छ भन्ने भ्रममा छन् भने फराज आयाज हुसैन (जहान कपुर)लाई इस्लामिक कट्टरपन्थले बन्धक बनाएको छ। यहाँ प्रश्न उठ्छ कि– जब निब्रासले तपाईंलाई के चाहनुहुन्छ भन्ने प्रश्न गर्दा उसले भन्छ, “म तपाईंजस्ता मानिसबाट मेरो इस्लाम फिर्ता चाहन्छु।” इस्लामको विषयवरिपरि घुमेको कथा हो– चलचित्र ‘फराज’ ।
डा. कपिल रिजाल पेसाले दन्तचिकित्सक हुनुहुन्छ। डा. रिजाल वरिष्ठ स्त्रीरोग विशेषज्ञ डा. भोला रिजालका छोरा हुनुहुन्छ। तीन दशकभन्दा बढी समयदेखि बेलायतमा कार्यरत डा. कपिल आफ्नो चिकित्सा पेसामा मात्र सीमित हुनुहुन्न। उहाँ निर्मातासँगै निर्देशक पनि हुनुहुन्छ। लन्डनमै बसेर चलचित्र निर्माणमा सक्रिय उहाँका सर्ट फिल्महरू ‘कर्मा : लाइफ इज अ बुम-याङ’, ‘यु गेट ह्वाट यु गिभ’ युट्युबमा हेर्न सकिन्छ। अहिले रिजालले निर्देशन गर्नुभएको चलचित्र ‘ह्यारीकी प्यारी’ देशभर प्रदर्शन भइरहेको छ। ‘ह्यारीकी प्यारी’ दुई फरक पात्रहरू प्रेममा पर्दा उनीहरूबीच आउने उतार–चढावको कथा भएको डा. रिजाल बताउनुहुन्छ।
पर्वतको भुका देउराली गाउँ जहाँ हरिप्रसाद चौलागाईं ‘ह्यारी’ (जितु नेपाल)को एउटा स्वास्थ्य चौकी बनाउने सपना हुन्छ। उनको सपना साकार गर्न काका जिते (विजय बराल) पनि उनीसँग साथमा साथ मिलाइरहेका हुन्छन्। यी दुवैलाई जसरी पनि गाउँमा स्वास्थ्य चौकी बनाउनु छ।
निर्देशक राजकुमार सन्तोषी करिब नौ वर्षपछि निर्देशनमा फर्किएका छन्। यस पटक उनले अघिल्ला चलचित्रभन्दा पूर्ण रूपमा फरक कथा दर्शकसामु पस्किन खोजेका छन्। चलचित्र ‘गान्धी गोडसे एक युद्ध’ गान्धी र गोडसेबीचको वैचारिक युद्धको काल्पनिक कथा हो।
तेस्रो संस्करणको गण्डकी प्रदेशस्तरीय विद्यालय नाटक महोत्सव २०७९ आजबाट सुरु भएको छ । नाटक गैह्रापाटन पोखरामा रहेको पोखरा थिएटरको गन्धर्व नाटकघरमा मञ्चन भइरहेको छ । नाटक महोत्सवका लागि १९ नाटक छनोट भएका छन् । ‘विद्यालयमा रङ्गमञ्च, अर्थपूर्ण बाल सहभागिताको आधार’ भन्ने मूल मन्त्रका साथ सुरु भएको महोत्सवमा गण्डकी प्रदेशका सात जिल्लाका नाटक छानिएका छन् ।
बलिउडका किङ खान अर्थात् शाहरूख खान अभिनीत एक्सन क्राइम विधाको चलचित्र ‘पठान’का बारेमा जति चर्चा सुनिएको थियो चलचित्र भने चर्चाअनुसारको पाइएन। केवल रमाइलो र एक्सन मन पराउनेका लागि चलचित्र एकदमै राम्रो छ। दर्शकले चलचित्रभित्र कथा खोज्न थाले भने त्यो दर्शक मूर्ख कहलाउँछ। त्यसैले पनि यो चलचित्र हेर्दा खासै दिमाग खियाउनुपर्ने कुनै अवस्था छैन। यो सत्य हो कि चलचित्रले दर्शकलाई सुरुदेखि अन्त्यसम्म हलमा बाँधेर राख्ने काम अवश्य गर्छ। चलचित्रको एक्सन, संवाद, सङ्गीत भने गजबको छ। पठानमा, जो एक (रअ)का एजेन्ट हुन् र उनी सधैँ आफ्नो देशका लागि जीवन बलिदान दिन पनि तयार हुन्छन्। चलचित्रमा भिलेनको भूमिकामा देखिएका जिमले आफ्नै देशका दुस्मनहरूसँग हात मिलाउँछन्। चलचित्रमा अभिनेत्री दीपिका पनि जासुस हुन्छिन्। जोन एक खतरनाक
चलचित्र ‘मिसन मज्नु’ एउटा यस्तो भारतीय नायकको कथा हो, जसको बहादुरी र जासुसीको कारणले पाकिस्तानले महँगो मूल्य चुकाउनुपर्छ। शान्तनु बागचीद्वारा निर्देशित चलचित्रले फेरि एक पटक भारतीय गुप्तचर संस्था ‘रअ’को एजेन्ट क्षमतालाई बाहिर ल्याउन खोजेको छ।
तीन दशकभन्दा लामो यात्रामा नेपथ्यले गीत सुनाउने काम मात्र गरेन, समयानुकूल सामाजिक अभियान पनि अगाडि बढाउँदै लग्यो । जतिबेला स–साना बालबालिका पढ्ने विद्यालयमा अशान्ति छायो, नेपथ्यले ‘शान्तिका लागि शिक्षा’ नाराको साथ आफूलाई अगाडि बढायो । ‘सुन्दर शान्त नेपाल’ अभियानमा सरिक भएर द्वन्द्वले जन्माएका घाउमा सङ्गीतको मलम दल्ने प्रयत्न ग¥यो । अहिले ‘मानवता प्रवद्र्धन अभियान’मार्फत मानवीय आयामलाई अगाडि बढाइरहेको छ । यसलाई सार्थक तुल्याउन नेपथ्यले मुलुकभर फैलिएको अग्रणी सामाजिक संस्था ‘मानव सेवा आश्रम’सँग हातेमालो गरेको छ । आफ्ना कार्यक्रममार्फत मानव सेवा आश्रमको अभियान प्रवद्र्धन गरी मानवीय आवाजलाई प्राथमिकताका साथ प्रस्तुत गर्ने काम ग¥यो । अभियानअन्तर्गत नेपथ्यले आफ्ना कार्यक्रमको मूल शीर्षक नै ‘म्युजिक फर ह्युम्यानिटी’ अर्थात् मानवताका लागि सङ्गीत भनेर राख्यो ।