सुकृत नेपाल
मोक्ष प्राप्तिको चाहना नाटक ‘विमोक्ष’
मोक्ष प्राप्तिको चाहनालाई नाटकका रूपमा उजगार गर्ने नाटक ‘विमोक्ष’ आगामी फागुन १७ गतेदेखि बत्तिसपुतलीस्थित शिल्पी थियटरमा मञ्चन हुँदै छ । परिकल्पना तथा निर्देशन प्रवीण खतिवडाको रहेको ‘विमोक्ष’ नाटकमा घिमिरे युवराज नाटककार हुनुहुन्छ । श्रीमान्ले दिएको यातनाको गहिरो छाप छ मुमा हजुर (सगुना शाह)को स्मृतिमा । श्रीमान्को मृत्युपछि उनी आफूभन्दा निकै कम उमेरको युवा ‘कमल’सँग प्रेममा पर्छिन् । उनको त्यो प्रेमको दिगो हुँदैन । कमल उनीबाट टाढा भएको निकै वर्ष भइसकेको हुन्छ । उनमा अझै कमललाई भेट्ने चाहना र प्रयत्न छ ।
जीवहरूसँगको अन्तर्क्रिया चलचित्र ‘क्वान्टुमानिया’
चलचित्र ‘क्वान्टुमानिया’को कथा स्कटल्याङ उर्फ एन्ट–म्यान (पल रुड) सान फ्रान्सिस्कोमा एभेन्जर्ससँग संसार बचाएर आरामदायी जीवन बिताएपछि सुरु हुन्छ। चलचित्रमा उनी लेखक बनेका छन्, एभेन्जर्ससँग संसारलाई बचाउनका लागि लडाइँमा पुस्तक लेख्दै। मानिसहरू उनीसँग सेल्फी लिन चाहन्छन्। धेरैले उनलाई स्पाइडरम्यान भनेर गल्ती गर्छन्। उनी आफ्नी किशोरी छोरी क्यासी (क्याथरिन न्युटन)सँग समय बिताउन चाहन्छन्। त्यस्तै जेनेट (मिसेल फिफर) र डा. ह्याङ्क (माइकल डगलस), आफ्नी प्रेमिका होप (इभान्जेलिन लिली)का आमाबाबुको परिवारलाई भेट्छन्।
‘गजल धेरै संवेदनशील र गहन विधा हो’
विगत दुई दशकदेखि निरन्तर नेपाली गीत–सङ्गीतमा लागेर बेग्लै पहिचान बनाउन सफल गायक तथा सङ्गीतकार राजकुमार सुन्दासलाई साङ्गीतिक क्षेत्रमा गायक राज सागर भनेर चिनिन्छ । रञ्जना क्यासेट कम्पनीको लगानी र बजार व्यवस्थापन रहेको ‘यो मायाको रूपै हँसिलो’ भन्ने गीति एल्बममा स्वर तथा सङ्गीत दिएर आफ्नो व्यावसायिक साङ्गीतिक यात्रा सुरु गर्नुभएका उहाँले सयभन्दा बढी गजल गाइसक्नुभएको छ । गजल लेखनबाट गायनसम्म आउँदाका समस्या नियाल्दा सर्वप्रथम त गजलकारको लेखनमा भाव पक्ष अति कमजोर हुने गरेको उहाँको तर्क छ । त्यसपछि सङ्गीतकारलाई गजल सङ्गीतको बारेमा कुनै
महिला केन्द्रित दृष्टिकोणद टेनेन्ट
‘द टेनेन्ट’ अर्थात् भाडामा बस्ने महिला एउटा स्वतन्त्र र आधुनिक केटीको कथा हो। ती केटी भाडाको घरमा बस्छिन्। उनलाई कसैको डर त्रास छैन। उनी स्वतन्त्र रूपमा आफ्नै तालमा बाँच्न रुचाउँछिन्। छरछिमेकले भने उनको बारेमा थाहा नै नपाई उनको चरित्रमाथि अनेक लाञ्छना लगाउन थाल्छन्। चलचित्रले महिलालाई हेर्ने समाजको पाखण्डलाई उजागर गरेको छ।
प्रेमको उत्सव भ्यालेन्टाइन डे
‘प्रेम दिवस’ अर्थात् ‘भ्यालेन्टाइन डे’, प्रेम र प्रेमिका दुई शब्दको निखारअनुसार १९औँ शताब्दीदेखि सुरु भएको यो पर्वको मुख्य उद्देश्य भनेको दुई प्रेमिल जोडीले आफ्नो प्रेमप्रति भाव भएको जानकारी दिएर एकआपसमा मिलन हुन सक्ने दिनका रूपमा मानिन्छ । कसैले कार्डको माध्यमबाट आफ्नो प्रेम व्यक्त गर्छन् भने कसैले फूलको । प्रेम गर्न कुनै दिवस आउनुपर्दैन तर आजभोलिका युवाका लागि भने ‘भ्यालेन्टाइन डे’ प्रेमको उत्सव बनेको छ ।
फराज आतङ्कवाद र मानवीय पक्ष समेटिएको चलचित्र
२०१६ जुलाई १ को रमाइलो साँझ। बङ्गलादेशको राजधानी ढाकामा रहेको आर्टिसन क्याफेमा बन्दुक र बमसहित पाँच आतङ्ककारीले आक्रमण गर्दा त्यहाँ रहेका आतङ्कित बने। आतङ्ककारी हमलामा भारतीय महिलासहित २२ जनाको हत्या भएको थियो। निब्रास (आदित्य रावल) इस्लाम खतरामा छन् र काफिरहरूलाई मार्दा उसलाई र उनका साथीहरूलाई जन्नतमा लैजान्छ भन्ने भ्रममा छन् भने फराज आयाज हुसैन (जहान कपुर)लाई इस्लामिक कट्टरपन्थले बन्धक बनाएको छ। यहाँ प्रश्न उठ्छ कि– जब निब्रासले तपाईंलाई के चाहनुहुन्छ भन्ने प्रश्न गर्दा उसले भन्छ, “म तपाईंजस्ता मानिसबाट मेरो इस्लाम फिर्ता चाहन्छु।” इस्लामको विषयवरिपरि घुमेको कथा हो– चलचित्र ‘फराज’ ।
जितु र साम्राज्ञी ‘पर्फेक्ट’ कलाकार
डा. कपिल रिजाल पेसाले दन्तचिकित्सक हुनुहुन्छ। डा. रिजाल वरिष्ठ स्त्रीरोग विशेषज्ञ डा. भोला रिजालका छोरा हुनुहुन्छ। तीन दशकभन्दा बढी समयदेखि बेलायतमा कार्यरत डा. कपिल आफ्नो चिकित्सा पेसामा मात्र सीमित हुनुहुन्न। उहाँ निर्मातासँगै निर्देशक पनि हुनुहुन्छ। लन्डनमै बसेर चलचित्र निर्माणमा सक्रिय उहाँका सर्ट फिल्महरू ‘कर्मा : लाइफ इज अ बुम-याङ’, ‘यु गेट ह्वाट यु गिभ’ युट्युबमा हेर्न सकिन्छ। अहिले रिजालले निर्देशन गर्नुभएको चलचित्र ‘ह्यारीकी प्यारी’ देशभर प्रदर्शन भइरहेको छ। ‘ह्यारीकी प्यारी’ दुई फरक पात्रहरू प्रेममा पर्दा उनीहरूबीच आउने उतार–चढावको कथा भएको डा. रिजाल बताउनुहुन्छ।
कथामा नयाँपन ह्यारीकी प्यारी
पर्वतको भुका देउराली गाउँ जहाँ हरिप्रसाद चौलागाईं ‘ह्यारी’ (जितु नेपाल)को एउटा स्वास्थ्य चौकी बनाउने सपना हुन्छ। उनको सपना साकार गर्न काका जिते (विजय बराल) पनि उनीसँग साथमा साथ मिलाइरहेका हुन्छन्। यी दुवैलाई जसरी पनि गाउँमा स्वास्थ्य चौकी बनाउनु छ।
वैचारिक द्वन्द्वको कथा: गान्धी गोडसे एक युद्ध
निर्देशक राजकुमार सन्तोषी करिब नौ वर्षपछि निर्देशनमा फर्किएका छन्। यस पटक उनले अघिल्ला चलचित्रभन्दा पूर्ण रूपमा फरक कथा दर्शकसामु पस्किन खोजेका छन्। चलचित्र ‘गान्धी गोडसे एक युद्ध’ गान्धी र गोडसेबीचको वैचारिक युद्धको काल्पनिक कथा हो।
पोखरामा विद्यालय नाटक महोत्सव
तेस्रो संस्करणको गण्डकी प्रदेशस्तरीय विद्यालय नाटक महोत्सव २०७९ आजबाट सुरु भएको छ । नाटक गैह्रापाटन पोखरामा रहेको पोखरा थिएटरको गन्धर्व नाटकघरमा मञ्चन भइरहेको छ । नाटक महोत्सवका लागि १९ नाटक छनोट भएका छन् । ‘विद्यालयमा रङ्गमञ्च, अर्थपूर्ण बाल सहभागिताको आधार’ भन्ने मूल मन्त्रका साथ सुरु भएको महोत्सवमा गण्डकी प्रदेशका सात जिल्लाका नाटक छानिएका छन् ।
कथा कम एक्सन धेरै चलचित्र पठान
बलिउडका किङ खान अर्थात् शाहरूख खान अभिनीत एक्सन क्राइम विधाको चलचित्र ‘पठान’का बारेमा जति चर्चा सुनिएको थियो चलचित्र भने चर्चाअनुसारको पाइएन। केवल रमाइलो र एक्सन मन पराउनेका लागि चलचित्र एकदमै राम्रो छ। दर्शकले चलचित्रभित्र कथा खोज्न थाले भने त्यो दर्शक मूर्ख कहलाउँछ। त्यसैले पनि यो चलचित्र हेर्दा खासै दिमाग खियाउनुपर्ने कुनै अवस्था छैन। यो सत्य हो कि चलचित्रले दर्शकलाई सुरुदेखि अन्त्यसम्म हलमा बाँधेर राख्ने काम अवश्य गर्छ। चलचित्रको एक्सन, संवाद, सङ्गीत भने गजबको छ। पठानमा, जो एक (रअ)का एजेन्ट हुन् र उनी सधैँ आफ्नो देशका लागि जीवन बलिदान दिन पनि तयार हुन्छन्। चलचित्रमा भिलेनको भूमिकामा देखिएका जिमले आफ्नै देशका दुस्मनहरूसँग हात मिलाउँछन्। चलचित्रमा अभिनेत्री दीपिका पनि जासुस हुन्छिन्। जोन एक खतरनाक
चलचित्रमा जासुसीको कथा
चलचित्र ‘मिसन मज्नु’ एउटा यस्तो भारतीय नायकको कथा हो, जसको बहादुरी र जासुसीको कारणले पाकिस्तानले महँगो मूल्य चुकाउनुपर्छ। शान्तनु बागचीद्वारा निर्देशित चलचित्रले फेरि एक पटक भारतीय गुप्तचर संस्था ‘रअ’को एजेन्ट क्षमतालाई बाहिर ल्याउन खोजेको छ।
मनकारी नेपथ्य
तीन दशकभन्दा लामो यात्रामा नेपथ्यले गीत सुनाउने काम मात्र गरेन, समयानुकूल सामाजिक अभियान पनि अगाडि बढाउँदै लग्यो । जतिबेला स–साना बालबालिका पढ्ने विद्यालयमा अशान्ति छायो, नेपथ्यले ‘शान्तिका लागि शिक्षा’ नाराको साथ आफूलाई अगाडि बढायो । ‘सुन्दर शान्त नेपाल’ अभियानमा सरिक भएर द्वन्द्वले जन्माएका घाउमा सङ्गीतको मलम दल्ने प्रयत्न ग¥यो । अहिले ‘मानवता प्रवद्र्धन अभियान’मार्फत मानवीय आयामलाई अगाडि बढाइरहेको छ । यसलाई सार्थक तुल्याउन नेपथ्यले मुलुकभर फैलिएको अग्रणी सामाजिक संस्था ‘मानव सेवा आश्रम’सँग हातेमालो गरेको छ । आफ्ना कार्यक्रममार्फत मानव सेवा आश्रमको अभियान प्रवद्र्धन गरी मानवीय आवाजलाई प्राथमिकताका साथ प्रस्तुत गर्ने काम ग¥यो । अभियानअन्तर्गत नेपथ्यले आफ्ना कार्यक्रमको मूल शीर्षक नै ‘म्युजिक फर ह्युम्यानिटी’ अर्थात् मानवताका लागि सङ्गीत भनेर राख्यो ।
नेपाली चलचित्रको खस्कदो बजार
काठमाडौं, माघ ६ गते। केही महिना अघि नेपाली चलचित्र तुलनात्मक रुपमा सफल भएका थिए। तर अहिले फेरि नेपाली चलचित्रको अवस्था पुरानै ढर्रामा फर्किने क्रममा छ। केही चलचित्रलाई आफ्नो लगानी जोगाई राख्न खासै गाह्रो भएन भने केहीलाई लगानी उठाउन हम्मेहम्मे नै पर्यो। रामबाबु गुरुङ निर्देशित ‘कबड्डी’ सिरिज अर्थात् ‘कबड्डी-४’, ‘द फाइनल म्याच’ दर्शकको मनमा केही हदसम्म बस्न सफल भयो। यसपछि बक्सअफिसमा केही चलचित्रले राम्रो व्यापार गर्न थाले। सन्तोष सेनको ‘प्रेम गीत-३’, दीपेन्द्र लामाको ‘दुई नम्बरी’, दीपेन्द्र के खनालको ‘के घर के डेरा’, ‘चिसो मान्छे’, ज्ञानेन्द्र देउजाको ‘झिंगे दाउ’, सुजित बिडारीको ‘ऐना झ्यालको पुतली’ ले भने आफ्नो लगानी सुरक्षित गरेका छन्। त्यस्तै प्रदीप भट्टराई निर्देशित चलचित्र ‘महापुरुष’ ले पनि बक्स अफिसमा धेरै नै राम्रो ग्रस कलेक्सन गरेको छ। यी केही चलचित्रले गर्दा केही महिना नेपाली चलचित्र धान्न सकिने अवस्थामा थिए। चल्ने चलचित्रका चलचित्र नायक-नायिका नै निर्माताको पहिलो रोजाइमा पर्छन्। चलचित्रमा उनीहरुलाई राखे चलचित्र हिट हुने विश्वास धेरै निर्माता, निर्देशकमा हुन्छ। कतिपय कलाकारको अभिनय राम्रो भए पनि चलचित्रको कथा उत्कृष्ट नहुँदा ठूला लगानीका चलचित्रहरु खासै चल्न सकेनन्। आर्यन सिक्देलको कमब्याक चलचित्र ‘डिसेम्बर फल्स’ माथि धेरैको आशा थियो। तर चलचित्रले खासै दर्शक तान्न सकेन। धेरैले कलाकार आर्यनको अभिनयले गर्दा चलचित्र चल्ने अपेक्षा गरेका थिए। हरर जानरामा बनेको चलचित्र ‘चि मुसी चि’ प्रर्दशन त भयो तर चलचित्र हेर्ने दर्शकका उपस्थिति सिनेमाघरमा हेर्दा विजोग नै देखिन्थ्यो। नाम चलेका कलाकार प्रियंका कार्की, ऋचा शर्मा, बेनिशा हमाल मुख्य भूमिकामा रहेको चलचित्रले दर्शकको मन जित्न सकेन। कतिपय सिनेमाहलमा त चलचित्रलाई दुई दिन मात्र प्रदर्शन गरिएको थियो। भद्दा किसिमको कथा रहेको यस चलचित्रका कलाकारले आफनो चलचित्र चलाउन अनेकन फण्डा अपनाए। तर उनीहरुको फण्डालाई दर्शकले विश्वास गरेनन्। चलचित्र ‘दोख’, ‘पानी फोटो’, राधा’, ‘प्रकाश’, लगायतका चलचित्र भने औसत रुपमा चले र समीक्षकबाट राम्रो प्रशंसा बटुल्न सफल भए। त्यस्तै चलचित्र ‘मिलन’, ‘हिजो आजका कुरा’, ‘लक्का जवान’, ‘पासो’ ‘डेसान’, ‘सोल अफ द कमाण्डो’, ‘मिलन’, लगाएतका चलचित्र भने कहिले आए कहिले गए दर्शकले पत्तै पाएनन्। पुस २९ गते प्रदर्शनमा आएका चलचित्र ‘तिम्रो मेरो साथ’ र ‘गुञ्जन’ को पनि अहिले हालत छ। यी दुबै चलचित्र प्रचार गरे अनुसारको दर्शक पाउन सकेनन्। दुबै चलचित्रको कथा फरक भएपनि दर्शकले भने यसमा खासै रुची देखाएनन्। माघ २० गते प्रदर्शन हुने जितु नेपाल र साम्राज्ञी शाहको ‘ह्यारी कि प्यारी’, फागुन ५ गते प्रदर्शन हुने रामबाबु गुरुङ निर्देशित ‘फूलबारी’, हेमराज बिसी निर्देशित तथा दीपकराज गिरी र दीपाश्री निरौलाको चलचित्र ‘छक्का पञ्जा-४’ या निगम श्रेष्ठ निर्देशित ‘छड्के-२’ ले हल संचालकलाई राहतको श्वास फेर्ने मौका देला ? त्यसका लागि भने कुर्नुपर्ने हुन्छ।
जनावरको अधिकारमा आधारित चलचित्र लकडबग्घा
पशुप्रेमीहरूको जीवनमा जनावरको महत्त्व कति हुन्छ भन्ने कुरा चलचित्र ‘लकडबग्घा’ देखिन्छ। एक्सन, थ्रिलर र इमोसनले भरिपूर्ण चलचित्रमा ‘लभ सेक्स और धोखा’मा अभिनय डेब्यु गर्न लागेका कलाकार अंशुमान झा ‘लकडबग्घा’मा पनि देखिएका छन्। मुख्य भूमिकामा रहेका उनले चलचित्रमा अभिनय गर्नका लागि मार्सल आर्टको तालिम लिएका थिए र त्यो कुरा उनले चलचित्रमा देखाएका छन्।
