निर्देशक जेम्स क्यामरुनले आफ्ना चलचित्रहमा अद्भुत शैलीको वर्णन गर्दै अनौठो कथाको सिर्जना गर्नुभएको कुरालाई हत्तपत्त कसैले पनि चलचित्र यस्तै बन्छ भनेर अनुमान गर्न सक्दैन। चलचित्र ‘अवतार–द वे अफ वाटर’ एउटा यस्तो चलचित्र हो, जसले तपाईंको आँखा एक पटक अवश्य नै रसाउँछ। निर्देशक क्यामरुनले १३ वर्षअघि आफ्नै चलचित्र ‘अवतार’मार्फत पन्डोराको अनुपम संसारलाई फेरि चलचित्रको अर्को सिक्वेललाई फरक ढङ्गले देखाउने प्रयत्न गर्नुभएको छ तर यस पटकको चलचित्रभित्र पानीमुनि युद्ध लडेको दृश्य देखाइएको छ, जुन एकदमै फरक ढङ्गको छ।
‘सेनाको चेली’ले मान्छेले नजानेर, थाहै नपाई विभिन्न गल्ती गरेको कुरालाई सुझाउँछ । मान्छे जीवनभर पश्चात्तापमा बाँच्नुपर्ने हुन्छ । वार्ता वा संवादले यस्तै समस्याको वास्तविकता उजागर गर्छ र हामीले आफ्नो सम्बन्ध र समयलाई बचाइराख्न सक्छौँ कि भन्ने कुरालाई लघु चलचित्र ‘सेनाको चेली’मार्फत प्रस्ट्याउन खोजिएको छ ।
गङ्गाजल, राजनीति, आश्रमजस्ता चलचित्र निर्देशन गरिसक्नुभएका प्रकाश झा चलचित्र क्षेत्रको उत्कृष्ट निर्देशकका सूचीमा मात्रै पर्नुहुन्न, उहाँले अभिनेताका रूपमा पनि काम गर्नुभएको छभन्दा दर्शक अवश्य नै चकित पर्छन् । एम गनी निर्देशित चलचित्र ‘मट्टो कि साइकिल’मा प्रकाश झाले आफूलाई आगोमा तातेको फलामजस्तै बलियो अभिनेताका रूपमा चम्काउनुभएको छ ।चलचित्रको कथा मट्टोको हो तर नायकका रूपमा चलचित्रमा माट्टोको साइकिललाई प्रस्तुत गरेको देखिन्छ । मथुरा सहर नजिकै बस्ने मट्टो जीवनको नायक उनको साइकल हो ।
काठमाडौँमा दोस्रो संस्करणको ‘नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सव’ भर्खरै सकिएको छ । महोत्सवमा नेपालसहित भारत, भुटान, श्रीलङ्का, रुस, इटाली, स्पेन, बेलायत, बेलारुस, इजिप्ट, संयुक्त राज्य अमेरिका, उरुग्वे र अर्जेन्टिनाका नाटक प्रदर्शन गरिएको थियो । महोत्सवका अवसरमा नाटक मञ्चन मात्रै होइन, नाटकबारे बहस, अन्तक्र्रिया र छलफल पनि भए । नाटकको वर्तमान अवस्था र चुनौतीका विषयमा छलफल पनि भयो ।
‘सामाजिक रूपान्तरणका लागि रङ्गमञ्च : विविधताको उत्सव’ नाराका साथ नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाट्य महोत्सव–२०७९ (निटफेस्ट–२०२२) मा मञ्चन भएको नाटक हो, ‘द ब्ल्याकबोर्ड ल्यान्ड’ । कार्ज हिमलस्टपले लेख्नुभएको र राजेश सिंह निर्देशित ९० मिनेट लामो भारतको नाटक ‘द ब्ल्याकबोर्ड ल्यान्ड’ युद्धको समयमा कुनै एकान्त ठाउँमा भेटिएका तीन व्यक्तिको वरिपरि घुम्छ । उनीहरूबीचको मतभेद र भिन्नताले द्वन्द्व निम्त्याउँछ । फलस्वरूप उनीहरू शारीरिक हिंसामा उत्रन्छन् । बोर्डमा बस्ने नायकहरू जसलाई यो पनि थाहा हुँदैन कि उनीहरू यही राज्यको मान्छे हो होइनन्; नाटक यही विषयमा आधारित छ ।
वर्षौंदेखि अभिनेता आयुष्मान खुरानाका बर्जित विषयहरूमा बनेका चलचित्रहरू बक्स अफिसमा सफल भएका छन् तर यसै वर्ष प्रदर्शनमा आएका चलचित्र ‘अनेक’ र ‘डक्टरजी’ले बक्स अफिसमा खासै व्यापार गर्न सकेनन् । अहिले उनी अभिनीत चलचित्र ‘एन एक्सन हिरो’ प्रदर्शनमा आएको छ । मानव (आयुष्मान खुराना) हरियाणाको एउटा गाउँमा आफ्नो चलचित्रको सुटिङमा व्यस्त हुनुहुन्छ । युवाहरूको ढुकढुकी बनेका मानव आफू युथ आइडल भएकाले ग्याङस्टरको बायोपिक गर्न अस्वीकार गर्नुहुन्छ । उहाँलाई उक्त चलचित्रको स्क्रिप्ट सान्दर्भिक लाग्दैन ।
चलचित्र ‘स्त्री’का निर्देशकले फेरि एक पटक हरर कमेडी विधामा नयाँ चलचित्र ‘भेडिया’ बनाउनुभएको छ । चलचित्रले दर्शक र समीक्षकबाट राम्रै प्रतिक्रिया पाइरहेको छ । यस चलचित्रको अधिकांश छायाङ्कन अरुणाचल प्रदेशको जङ्गलमा गरिएको छ । यसले चलचित्रको सिनेमेटोग्राफी बेजेड देखिएको छ । चलचित्रका अधिकांश कलाकार पनि त्यहीँका छन् । चलचित्र धेरै हदसम्म प्रभावशाली बनाउने कोसिस गरिएको छ । चलचित्रमा वरुण धवन, कृति सेनन, दीपक डोबरियाल, सौरभ शुक्ला र अभिषेक बनर्जीको मुख्य भूमिका छ । चलचित्रको गीत र सङ्गीत राम्रा छन्; जुन अहिले निकै चर्चामा छन् । सङ्गीत सचिन जिगरको रहेको छ ।
बलिउडमा कुशल अभिनेत्रीका रूपमा चिनिनुहुन्छ शबाना आजमी । १८ सेप्टेम्बर १९५० मा जन्मनुभएकी शबानाका पिता कैफी आजमी आफ्नो समयका प्रसिद्ध कवि र गीतकार हुनुहुन्थ्यो भने आमा शौकत आजमी थिएटर कलाकार हुनुहुन्थ्यो । शबानाले दिल्लीको सेन्ट जेभियर कलेजबाट स्नातक पूरा गर्नुभयो र त्यसपछि उहाँ पुणेको फिल्म इन्स्टिच्युटमा भर्ना हुनुभएको थियो ।
सन् २०१५ मा प्रदर्शनमा भएको अजय देवगन अभिनीत चलचित्र ‘दृश्यम’को सिक्वेल हो ‘दृश्यम २’ । पहिलो सिक्वेलजस्तै यस चलचित्रले पनि थ्रिलर विधा बोकेको छ । जुन अहिले धेरै दर्शकको पहिलो रोजाइ बनेको छ । चलचित्रले दर्शकलाई सुरुदेखि अन्त्यसम्म सिनेमाघरमा बाँधेर राख्न बाध्य बनाउँछ ।
सिनामङ्गलस्थित पुरानो नाटकघरमा नाटक ‘एन इन्स्पेक्टर कल्स’को मञ्चन सुरु भएको छ। नाटकलाई नैतिकतावादी ‘मोरालिटी प्ले’ भनेर पनि व्याख्या गरिएको छ। नाटक एउटा धनाढ्य मल्ल परिवारको घरमा भइरहेको पार्टीबाट सुरु हुन्छ। सौर्य मल्लकी छोरी शिला मल्लको इन्गेजमेन्ट आफूभन्दा समाजमा अझ उच्च दर्जामा गनिने शिशिरशमशेर राणासँग हुँदै छ। यसैको पार्टीमा खुसी मनाइरहेका बेला डोरबेल बज्छ र भित्र छिर्छ एउटा इन्स्पेक्टर।
चलचित्र ‘उचाइ’ चार पाका उमेरका साथी अमित श्रीवास्तव (अमिताभ बच्चन), ओम शर्मा (अनुपम खेर), जावेद सिद्दिकी (बोमन इरानी) र भूपेन (डैनी डेन्जोङ्पा)को कथामा आधारित छ। यी चारै जना साथीबीचको मित्रता लोभ लाग्दो छ। चारै जनाले रमाइलोसँग आफ्नो जीवन बिताइरहेका हुन्छन्। जब भूपेनको हृदयाघातबाट मृत्यु हुन्छ त्यसपछि चलचित्रको कथाले नयाँ मोड लिन्छ।
तपाईंलाई थ्रिलरहरू मन पर्छ भने चलचित्र ‘मिली’ उपयुक्त हुन सक्छ। यस चलचित्रमा बाबुछोरीको सुन्दर भावुक सम्बन्धलाई दर्शाइएको छ। मथुकुट्टी जेभियरले निर्देशन गर्नुभएको चलचित्रमा नायिका जान्हवी कपुर ‘मिली’को बलियो भूमिकामा देखिनुभएको छ। चलचित्र सत्य घटनामा आधारित छ।
‘सुनकेशरी’ कर्णाली प्रदेशको प्रचलित लोककथामा आधारित नाटक हो। एक युवतीले आफ्नो सुन्दरताका कारण भोग्नु परेका तीतामीठा सङ्घर्षको कथालाई नाटकमा बुनिएको छ। सुनकेशरी नाटककी प्रमुख चरित्र हुनुहुन्छ। कर्णालीका सांस्कारिक गतिविधिमा गाइने मागलगान गाउन सिपालु सुनकेशरी आफ्नो आकर्षक रूप तथा सुनौला केशराशिका कारण पनि अत्यन्तै प्रसिद्ध हुनुहुन्छ।
एकल पिताको कथामाथि निर्माण भएको चलचित्र ‘महापुरुष’मा समाजले कसरी मान्छेलाई महापुरुष बनाउँछ भन्ने कुरा देखाइएको छ। चलचित्रको सुरुवात आदर्शनगर समाजबाट हुन्छ; जहाँ बालकृष्ण (हरिवंश आचार्य) अवकाशप्राप्त शिक्षकको भूमिकामा देखिनुभएको छ। श्रीमतीको मृत्युपछि एक्लिनुभएका बालकृष्णका दुई छोरा छन्। जेठो छोरा विदुर (रवीन्द्रसिंह बानियाँ) आफ्नी श्रीमती र बच्चासँग छुट्टै बस्नुहुन्छ भने कान्छो छोरा विज्ञान अरुण क्षेत्री बाहिर जाने कोसिसमा आफ्ना बुवासँग बसिरहनुभएको हुन्छ।
गरिब किसान र मजदुरहरूको जीवनमा आधारित नाटक ‘एक चिहान’ सामाजिक यथार्थवादी नाटक हो। स्व. उपन्यासकार हृदयचन्द्रसिंह प्रधानद्वारा लिखित चर्चित उपन्यासको नाट्य रूपान्तरण निर्देशक परिवर्तन कार्कीले गर्नुभएको हो। वि.सं. २०११ तिरको निम्नवर्गीय जीवनको यथार्थ नाटकमा प्रस्तुत गरिएको छ।