काठमाडौँको कमलादीस्थित प्रज्ञा–प्रतिष्ठानमा देखाइएको ‘८० सालको गाईजात्रा’ मा सरकार, सदन, सडकदेखि समाजसम्मका व्यक्तिलाई गाईजात्राको तगारोमा हालिएको छ । नेतादेखि अभिनेतासम्म, मन्त्रीदेखि कर्मचारीसम्म, सर्वसाधारणको घरदेखि शीतल निवाससम्मको गाईजात्रे झटारोलाई कलाकारले मुख्य विषय बनाउनुभएको छ । हलभित्र व्यङ्ग्यको झटारो यति सुन्न पाइन्छ कि कार्यव्रmम सकिएपछि पनि दर्शकलाई कार्यव्रmमस्थल छाडेर आउन मन लाग्दैन ।
राजनीतिले समाजमा पारेको प्रभावलाई सशक्त ढङ्गले चलचित्र ‘ऐँचो पैँचो’ मा देखाउन खोजिएको छ । मुलुककोे राजनीतिमा देखिँदै आएको परिदृश्यलाई चलचित्रको पर्दामा कटाक्ष र व्यङ्ग्य गरिएको छ । चलचित्रले राजनीतिकर्मीलाई अब सच्चिनुपर्ने सन्देश दिएको छ । चलचित्रमा बनावटी होइन राजनीतिज्ञकै यथार्थ कथा प्रस्तुत गरिएको छ । दिलेन्द्र (मुकुन भुसाल) पार्टीका लागि आफ्नै नैतिकताले दिएसम्म जे गर्न पनि तयार हुनुहुन्छ । उहाँलाई राजनीतिमा रुचि छ तर राजनीतिको फोहोरी खेलसँग
सहज र स्तरीय जीवनयापनको खोजीमा मानिस आफ्नो थाकथलो छोडेर हिँड्न तयार हुन्छ । आफ्नै देशमा कुनै सम्भावना रहेन भने उज्ज्वल भविष्यको सपना देख्दै उसको पाइला विदेशतिर नै लम्कन्छ । कम विकसित देशका मानिसको यस्तो बाध्यता अझै बढी हुन्छ । अझ देशभित्रै युद्ध चलिरहेको छ भने त आयआर्जनको मात्र पनि सवाल रहँदैन जिउज्यानकै सुरक्षाका लागि पनि बाहिरिनु उसको नियति बन्छ । यस्तै जीवन सङ्घर्षलाई चलचित्र ‘अकेली’ मा देखाउन खोजिएको छ ।
पछिल्लो समय रङ्गकर्ममा महिलाको उपस्थिति बढ्दो छ । सङ्ख्यात्मक वृद्धि सँगसँगै महिला प्रमुख पात्र नै भएर नाटकहरू मञ्चन हुने क्रमले पनि तीव्रता पाएको छ । यसले महिला कलाकारका लागि उत्साह जगाएको छ । निशा शर्मा, दीया मास्के, सरिता गिरी, पशुपति राई, सिर्जना सुब्बा, सरस्वती चौधरी, मेनुका प्रधान, आकाङ्क्षा कार्की, रेणुनाथ योगी अहिलेको रङ्गमञ्चका चर्चित नाम हुन् ।
हास्यव्यङ्ग्यले दर्शकको मनमा स्थान बनाएको चलचित्र ‘ओएमजी’ को सिक्वेल ‘ओएमजी–२’ ले पनि दर्शकलाई पेट मिचिमिची हास्न बाध्य बनाउँछ । ओएमजीमा जहाँ भगवान् स्वयम् नास्तिक कान्जी लालजी मेहताको समस्या समाधान गर्न पृथ्वीमा आउँछन् । ओएमजी–२ को कथा भने केही फरक छ । चलचित्रमा भगवान् शिवले आस्तिक कान्तिशरण मुद्गलको समस्या समाधान गर्न आफ्नो दूतलाई पृथ्वीमा पठाउँछन् । भगवान्को रूप धारण गरेका अक्षय कुमारलाई अघिल्लाभन्दा यसमा केही भिन्न देखाइएको छ । उनको सिक्सप्याक एब्स र अनुहारको भाव यसमा केही फरक देखाउन खोजिएको छ । यसअघि ‘ओएमजी’ मा भगवान् कृष्णको अवतारमा देखिएका अक्षयलाई दर्शकले अत्यधिक रुचाएका थिए ।
नेपालको कर्णाली र गण्डकीलगायतका जिल्लामा बढी गाइने ‘झ्याउरे गीत’ अहिले अन्यत्र पनि उत्तिकै रुचाउन थालिएको छ । गीत सङ्गीतको बजारमा झ्याउरे गीतको छुट्टै महत्व र पहिचान बन्न थालेको छ । नेपालमा झ्याउरे गीतका युवा पुस्तालाई प्रतिनिधित्व गर्ने गायक हुनुहुन्छ शिव सङ्गीत । आधुनिक र पप गीतको रमझममा मौलिक संस्कृतिलाई बचाउनमा शिव सङ्गीतले युवा पुस्ताको प्रतिनिधित्व गर्नुभएको छ । बजारमा झ्याउरे गीत नभएका होइनन् तर सुर्खेती पश्चिमेली झ्याउरे गीतलाई सङ्गीत बजारमा चिनाउने काममा शिव सङ्गीतको योगदान विशेष छ ।
कलाकारको दसैँ मानिने गाईजात्रामा यो वर्ष पनि कलाकारहरू दर्शक हँसाउने तयारी गर्दै हुनुहुन्छ । सधैँ झैँ यस पटक पनि गाईजात्रा महोत्सवमा अधिकांश हँसाउने मसला राजनीतिक र सामाजिक नै हुने कलाकारहरू बताउनुहुन्छ । धेरैजसो कलाकार देश चलाउने नेता, सभासद्का कुकृत्यलाई तारो बनाउँदै दर्शकलाई पेट मिच्न बाध्य पार्दै हुनुहुन्छ ।
काठमाडौँको पुरानो बानेश्वरस्थित शिल्पी थिएटरमा मञ्चन भइरहेको नाटक ‘ट्रान्जिट’ मा ‘मायावी’ पात्रका रूपमा तीन जना अभिनेत्रीले अभिनय गरेका छन् । भूतकालको यात्रा गर्दै इतिहासका विख्यात नाटक निर्देशक मानवको स्टुडियोमा पुगेका यी तीन अभिनेत्रीद्वारा मायावीको रहस्यमय कथालाई रोचक ढङ्गबाट प्रस्तुत गरिएको छ । नाटकका मुख्य पात्रहरू एक ट्रान्जिटमा भेट भएपछि अघि बढ्छन्, जहाँ भूत र भविष्यत् कालको ट्रान्जिटका रूपमा वर्तमानलाई मञ्चन गरिएको छ । नाटकका मुख्य पात्र नाटककारकै भूमिकामा देखिएका छन् । उनको नाटकप्रतिको गहिराइ र त्यसमै समर्पित हुँदा एक परिकल्पनामा बाँचेको अवस्थालाई नाटकमा उजागर गर्न खोजिएको छ ।
‘जेलर’ को कथा टाइगर मुथुवेल पाण्डियनको वरिपरि घुमेको छ। चलचित्रका प्रमुख कलाकार रजनीकान्त एक सेवानिवृत्त व्यक्ति हुनुहुन्छ। उहाँले घरपरिवारसँगै आफ्नो समय बिताइरहनुभएको छ। उहाँका छोरा अर्जुन (वसन्त रवि) जो एक प्रहरी सहायक आयुक्त वर्मा (विनायकन) को नेतृत्वमा माफिया गिरोहको खोजी गर्दा बेपत्ता हुन्छन्। यसपछि उहाँका बुवा आफ्नो छोराको खोजीमा निस्कनुहुन्छ। आफ्नो विगतका साथीहरूको सहयोगमा उहाँ अपराधीका अनेकन गतिविधि पत्ता लगाउन सफल हुनहुन्छ। यसपछि कथामा ठुलै ट्विस्ट आउँछ। चलचित्रमा टाइगरले पनि अनुमान गर्न नसकेका घटना हुँदै जान्छ।
चलचित्र ‘गदर २’ को कथा सन् १९७१ को भारत–पाकिस्तान युद्ध सुरु हुनुअघिको हो । अघिल्लो चलचित्रमा तारा सिंहले आफ्नी श्रीमती सकिनालाई धेरै कठिनाइसँग जुधेर पाकिस्तानबाट फिर्ता ल्याएका थिए । यस पटक पनि चलचित्रको कथा त्यससँगै मिल्दोजुल्दो छ । दुई दशकअघिकै ‘गदर एक प्रेम कहानी’ को समाप्तिको कथालाई ‘गदर २’ मा फेरि दोहोर्याउने प्रयास गरिएको छ ।
कलाकार समाजका लागि नमुना हुन् । चलचित्र वा नाटकमा मात्र होइन अन्य अवसरमा पनि उनीहरूले गरेका व्यवहार, अपनाएको जीवनशैलीलाई समाजले नमुनाकै रूपमा ग्रहण गरिरहेको हुन्छ । उनीहरूले कुन कुन ब्रान्डका जुत्ता, कपडा, गगल्स लगाउँछन् वा कुन घडी लगाउँछन्, कुन गाडीमा हुइँकिन्छन् भन्ने विषयलाई निकै चासोका साथ हेरिएको हुन्छ । त्यसैले पनि कलाकारहरू आफ्नो क्षेत्रमा अलिक जमेपछि, आर्थिक अवस्था सुधारिएसँगै ब्रान्डप्रतिको मोह पनि देखाउने गरेका छन् ।
‘बार्बी’ डलमा यसअघि पनि चलचित्र नबनेको होइन तर तीमध्ये अधिकांश एनिमेसन थिए । ‘बार्बी’ को संसारमा आधारित पहिलो पटक चलचित्र बनेको छ । चलचित्रलाई ग्रेटा गेर्बिगले निर्देशन गर्नुभएको छ । चलचित्रमा मार्गो रोबी र रायन गोस्लिङ मुख्य भूमिकामा छन् । केनको भूमिकामा रायन हुनुहुन्छ भने मार्गो चलचित्रको सहनिर्माता पनि रहनुभएको छ ।
साउनको सोमबार देशभरका शिव मन्दिरमा पूजाअर्चना गर्ने श्रद्धालुको भिड लागेको छ । हरियो र पहेँलो पहिरनमा सजिएर महिलाहरू सबेरै शिव मन्दिर पुग्छन् । पूजाअर्चनाका लागि सोह्र शृङ्गारमा सजिएर मन्दिर पुगेका महिलाहरू फोटो खिच्न र टिकटक बनाउनमा नै मस्त । टिकटक बनाउनकै लागि सजिसजाउ भएर मन्दिर पुग्ने र विभिन्न गीतमा कम्मर मर्काउँदै टिकटक बनाउनेले मन्दिर परिसरमा अनावश्यक भिड पनि गराएको छ । यतिबेला विशेष गरी नीलकण्ठ नारायण र नीलकण्ठ शिवजीलाई पुज्ने महिना हो । सोमबार पशुपतिनाथ, गोकर्णेश्वर मन्दिर र कोटेश्वरको महादेवस्थानमा दर्शन गर्न आउनेभन्दा बढी टिकटक बनाउनेहरूकै जमात देखिन्थ्यो ।
कक्षा ८ मा पढ्दा सङ्गिनी निशा राईले दिएको बलिउड अभिनेता सलमान खान अङ्कित कार्डको याद अझै ताजै छ । नयाँ बानेश्वरका राम शर्मालाई। त्यति बेलाको कार्ड हातमा राख्दै उहाँ भन्नुहुन्छ, “अहिले कार्डबाट कामना पठाउने फुर्सद कसलाई पो छ र ?” उहाँ विगत सम्झँदै भन्नुहुन्छ, “आजभन्दा दुई/तीन दशक अघिसम्म स्कुल कलेजका विद्यार्थीमा नयाँ वर्ष, दशैँ, तिहार वा मिल्ने साथीका जन्मदिनमा आफ्ना भावनाहरू विभिन्न किसिमका कार्डमा लेखेर दिनु निकै रोमाञ्चित पार्ने विषय हुने गथ्र्यो। यसले दिने र पाउने दुवैबिचको मित्रता र सम्बन्धलाई प्रगाढ बनाउँथ्यो। कतिपयको प्रेमको प्रस्थान बिन्दु बन्ने गथ्र्यो पोस्ट कार्ड साटासाट गर्नु। त्यति बेला विशेष गरी भारतीय सिने कलाकारका कार्ड बजारमा निकै पाइन्थ्यो।”
करण जोहर त्यस्तो निर्देशक हुनुहुन्छ जसको चलचित्रमा भव्य सेट, मनोरञ्जनात्मक गीत र चर्चित कलाकार कहिल्यै छुट्दैनन्। उहाँको यो पुरानै शैली चलचित्र ‘रकी और रानीकी प्रेमकहानी’ मा पनि देखिन्छ। जोहर छ वर्षपछि चलचित्रबाट निर्देशकका रूपमा फर्किनुभएको छ। धर्मा प्रोडक्सन र वायाकम ग्याडको ब्यानरमा निर्माण भएको चलचित्र चौतर्फी मनोरञ्जन, एक्सन सँगसँगै पारिवारिक सम्बन्धमा आउने उतारचढावको प्रेमकथा जोडिएको छ। रणवीर सिंह र आलिया भट्टले यसअघि चलचित्र ‘गल्ली ब्वाय’ मा सँगै काम गरिसक्नुभएको छ। जसको राम्रो चर्चा भएको थियो। अहिले यो जोडीको दोस्रो प्रेमिल पारिवारिक चलचित्र हो।