बजार नपाउँदा स्याउ कुहिँदै
रुकुमपश्चिमको आठबिसकोट नगरपालिका–५, गोतामकोटका स्याउले बजार नपाउँदा कुहिन थालेका छन् । बारीमा बिक्रीयोग्य भइसकेका स्याउले बजार नपाउँदा किसान चिन्तित भएका छन् । अघिल्लो वर्ष फलेका स्याउले बजार नपाउँदा कुहिएर फाल्नु परेको किसानको भनाइ छ । स्याउ उत्पादक किसान नरबहादुर शाहीले आफ्नो बारीमा रहेका करिब ७५ वटा स्याउका बोटका फल बिक्रीका लागि तयार भएको बताउनुभयो । दुई रोपनी जग्गामा स्याउ लगाएका शाहीले अघिल्लो वर्षभन्दा यस पटक धेरै स्याउ फलेको तर बिक्री नहुँदा कुहिएर खेर जान्छ कि भन्ने पीर लागेको जनाउनुभयो ।
चिकित्सकको पीडा
सबैभन्दा आकर्षक पेसा मानिँदै आएको चिकित्सा क्षेत्रमा समेत काम पाउन कठिन भएको छ । लाखौँ रुपियाँ र बर्सौंको मेहनत खर्च गरेर चिकित्सक बनेकाहरू नै बेरोजगार हुनु भनेको शैक्षिक बेरोजगारी दर उच्च हुनु हो । कतिसम्म भने एमबिबिएस उत्तीर्ण मात्र नभएर काठमाडौँ उपत्यकामा विशेषज्ञ चिकित्सकसमेत चाहे जस्तो रोजगारी नपाएर निजी अस्पतालमा न्यून सेवासुविधामा काम गर्न बाध्य बनेका छन् । स्वास्थ्य सेवाका अन्य क्षेत्र नर्सिङ, प्याथोलोजी, फार्मेसी तथा पारामेडिक्समा रोजगारी पा
सार्वजनिक नीतिको गतिशीलता
सार्वजनिक नीतिको क्षेत्र बृहत् र व्यापक हुन्छ । बृहत् र व्यापक यस अर्थमा कि सार्वजनिक सेवा प्रवाह, सुशासन, समृद्धि, पारदर्शिता, लगानी अभिवृद्धि, शान्ति सुरक्षा र विधिको शासन सार्वजनिक नीतिभित्र पर्छन् । यसै गरी अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध सञ्चालन, समानता र समता, उत्पादन र वितरण, विकास र पूर्वाधार निर्माण, नियमन र नियन्त्रणलगायत राज्य र आम नागरिकको हितसँग जोडिएका विषय यही नीतिका हाँगाबिँगा हुन् । यसैलाई मध्यनजर गर्दै सार्वजनिक प्रशासन तथा नीतिको वि
तीव्र विकासका सर्त
विकास बहुआयामिक र निरन्तरको प्रक्रिया हो । सामाजिक गतिशीलता, नागरिक चेतना, असल राजनीतिक संस्कार र न्यायोचित वितरणसहितको आर्थिक वृद्धि, वातावरणीय संरक्षणसहितको सन्तुलनको अवस्था, सांस्कृतिक विविधताबिचको एकता तथा सांस्कृतिक सम्मिलन, मानव अधिकारको प्रवर्धन र संरक्षण एवं मानव विकासको उम्दा अवस्था नै समष्टिमा विकास हो । विकासको साध्य र साधन दुवै मानव भएकाले मानवकृत, मानवसिर्जित सर्वोत्तम मानवीय हित नै विकास हो । विकासले भौतिक पूर्वाधार, सामाजिक पूर्वाधार र मानव विकास सूचकाङ्क उच्चकोटीको हुने अवस्थालाई जनाउँछ । दिगो विकासको आयामबाट विश्लेषण गर्दा
मध्यपूर्वमा क्षेत्रीय तनाव
इजरायल र इरानबिच तनाव बढेसँगै अमेरिकाले भूभध्य सागरमा युद्धपोत तैनाथ गरेको छ । इरानबाट इजरायलमा हुन सक्ने सम्भावित आक्रमणलाई दृष्टिगत गरी अमेरिकाले युद्धपोत तैनाथ गरेको हो । पछिल्ला राजनीतिक हत्याका घटनाले मध्यपूर्वमा क्षेत्रीय तनाव बढेको छ । प्यालेस्टिनी विद्रोही समूह हमासलाई समाप्त नपारेसम्म गाजामा सैन्य कारबाही नरोक्ने अडानका साथ इजरायलले कारबाही अगाडि बढाउने क्रममा पछिल्लो पटक प्यालेस्टाइनका पूर्वप्रधानमन्त्री तथा हमासका प्रमुख नेता इस्माइल हानिया, सैन्य प्रमुख मोहम्मद डेफ, कमान्डर राफा
नेपालमा जग्गा प्रशासन
जग्गाजमिन वा भूमिसँग मानिसको सम्बन्ध मानव सभ्यता जति नै पुरानो छ । मानिसको जन्म र मरण पनि जमिनमा नै हुन्छ । सानो छाप्रो बनाउनदेखि आलिसान महल बनाउन पनि जग्गा नै आवश्यक पर्छ । व्यापार चलाउन होस्, उद्योगधन्दा चलाउन होस् वा खेतीपाती गरी जीवन निर्वाह गर्न पनि जमिन नै चाहिन्छ । जमिन उत्पादनको साधन हो, खाद्य सुरक्षाको आधार हो, आवासको महत्वपूर्ण स्रोत हो, सामाजिक पहिचानको विषय पनि हो । नेपालमा वैदिक कालदेखि नै जग्गा प्रशासन रहेको देखिन्छ । ऋग्वेद र अथर्ववेदमा उल्लेख भएका तथ्यबाट पनि यसको पुष्टि हुन्छ । जग्गा प्रशासनको सन्दर्भमा किराँतकाल, लिच्छविकाल, मल्लकाल, शाहका
आजको मौसमः भारी वर्षा हुने
देशभर मनसुनी वायुको प्रभाव रहेको तथा मनसुनको न्यून चापीय रेखा पश्चिमतिर सरदर स्थानमा र पूर्वतिर सरदर स्थानको केही उत्तर दिशामा अवस्थित रहेको छ जनाउँदै जल तथा मौसम विज्ञान विभागले हाल देशभर आंशिकदेखि साधारणतया बदली रहेको बताएको छ । कोशी, मधेस, बागमती, गण्डकी र लुम्बिनी प्रदेशका केही तथा बाँकी प्रदेशका एक दुई स्थानहरूमा मेघगर्जन र चट्याङसहित हल्का वर्षा भइरहेको छ ।
शताब्दी पुरानो ‘कन्या पूजा’ तयारी
प्राचीन, ऐतिहासिकता बोकेको मध्यपहाडको एउटा सहर हो बनेपा । यहाँ १२२ वर्षअघि सुरु गरिएको ‘कन्या पूजा’ (रजस्वला नभएका १० वर्षमुनिका कन्यालाई) लाई निरन्तरता दिइँदै आइएको छ । कन्या पूजा बनेपा नगरको पुरानो बजारमा बर्सैपिच्छे कृष्ण जन्माष्टमीका दिन गरिन्छ । नेपालमा अन्य स्थानमा नगरिने यस पवित्र कार्यमा बनेपाली विसं १९५९ देखि जुट्दै आएका छन् : उही लगाव, उही तामझाम र उही रमझमसाथ । दुई वर्ष कोभिड–१९ को महामारीका कारण कन्या पूजा प्रभावित बन्यो । २०७९ देखि पुनः निरन्तरता दिइएको पूजामा बनेपामा मात्रै आठ हजारभन्दा बढी कन्या पुजिँदै आएका छन् ।
उखुको अनुदान माग
कृषि तथा पशुपन्छी विकासमन्त्री रामनाथ अधिकारीसँग उखु किसानलाई तत्काल अनुदान रकम वितरण गर्न किसानका अगुवाले माग गरेका छन् । उखु क्रसिङ सिजन २०८०/८१ मा चिनी उद्योगलाई उखु बिक्री गरेको पाँच महिना बितिसक्दासमेत किसानले अनुदान रकम पाउन सकेका छैनन् । उखु खेती धेरै हुने सर्लाही र रौतहटबाट बुधबार कृषि मन्त्रालय पुगेका नेपाली कांग्रेसका नेताको टोलीले उखु किसानका लागि तत्काल जिल्लामा अनुदान रकम निकासाको व्यवस्था मिलाइदिन माग गरेको हो ।
समृद्धिका लागि जलस्रोतको उच्चतम उपयोग : अर्थमन्त्री
उपप्रधानमन्त्री एवं अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेलले नेपालको आर्थिक विकास र समृद्धि यात्राको सार्थकताका लागि बहुराष्ट्रिय कम्पनीहरू आवश्यक रहेको र त्यसका लागि सरकारले प्रोत्साहनमूलक नीति लिइरहेको बताउनुभएको छ । बुधबार इप्पान र उपायको संयुक्त आयोजनामा आयोजित जलविद्युत्मा लगानी सम्भावनाको खोजीसम्बन्धी कार्यक्रममा बोल्दै मन्त्री पौडेलले नेपालको समृद्धिका लागि जलस्रोतको उच्चतम उपयोग गर्नुपर्ने र जलविद्युत्को खपत पनि स्वदेशभित्र प्रवर्धन गर्नुपर्ने उल्लेख गर्नुभयो । यसकै लागि पनि बहुराष्ट्रिय कम्पनी आवश्यक रहेको उहाँको भनाइ थियो । ऊर्जा क्षेत्रमा लगानी प्रवर्धन आवश्यक रहेको भन्दै वैदेशिक लगानी भित्र्याउन सरकारले अधिकतम पहल गरिरहेको उल्लेख उहाँले गर्नुभयो । “नेपालको अधिकतम उत्पादन नेपालमै खपत हुने गरी ठुला ठुला बहुराष्ट्रिय कम्पनीलाई नेपालमा उद्योग लगाउन प्रोत्साहन गर्ने नीति सरकारले लिने छ,” मन्त्री पौडेलले भन्नुभयो ।
श्रम अडिट गराउनेको सङ्ख्या नौ गुणाले वृद्धि
श्रम अडिट मापदण्ड कार्यान्वयन गर्ने रोजगारदाता (प्रतिष्ठान) को सङ्ख्या छ वर्षको बिचमा करिब नौ गुणाले बढेको छ । प्रतिष्ठानमा विद्यमान श्रम कानुनको प्रभावकारी कार्यान्वयन भए/नभएको अनुगमन, नियमन र निरीक्षण गर्न श्रम अडिट गर्नुपर्ने बाध्यकारी व्यवस्थाले श्रमिक र रोजगारदाताबिचको श्रम सम्बन्धसमेत थप सुधार भएको हो । श्रम तथा व्यवसायजन्य सुरक्षा विभागका अनुसार आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा श्रम अडिट गरिएका रोजगारदाता (प्रतिष्ठान) को सङ्ख्या ४६९ रहेकोमा आव २०८०/८१ मा चार हजार १३९ पुगेको छ ।
‘स्टार्टअपका माध्यमबाट आर्थिक समृद्धि’
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले उद्यमशीलताका माध्यमबाट रोजगारी सिर्जना हुने बताउनुभएको छ । औद्योगिक व्यवसाय विकास प्रतिष्ठानद्वारा आयोजित स्टार्टअप नेसन २०३० को बुधबार उद्घाटन गर्दै प्रधानमन्त्री ओलीले स्टार्टअपका माध्यमबाट उद्यमशीलता विकास गरी मुलुकको आर्थिक समृद्धि हासिल गर्न सकिने बताउनुभएको हो ।
धरहरा खुला गर्ने तयारी
उपप्रधानमन्त्री एवं सहरी विकासमन्त्री प्रकाशमान सिंहले सर्वसाधारणका लागि धरहरा छिट्टै खुला गर्न आवश्यक तयारी भइरहेको बताउनुभएको छ । सिंहदरबारस्थित सहरी विकास मन्त्रालयमा बुधबार सञ्चारकर्मीसँगको भेटमा उपप्रधानमन्त्री सिंहले धरहरा निर्माण सम्पूर्ण रूपमा सम्पन्न नभए पनि धरहरा चढ्न चाहनेका लागि आवश्यक प्रबन्ध मिलाइने बताउनुभयो ।
हाम्रो आयोजनाको काम सन्तोषजनक छ : फ्रान्सिस्को
नेपाल सरकार र अमेरिकी सहयोग निकाय मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसनबिच भएको अनुदान सहायता सम्झौता मिलेनियम च्यालेन्ज कम्प्याक्ट (एमसिसी) परियोजना कार्यान्वयनको एक वर्ष सन्तोषजनक रहेको सम्बन्धित अधिकारीहरूले बताउनुभएको छ । केही कार्यगत चुनौतीबाहेक सरकार र सम्बन्धित निकायबाट राम्रो सहयोग रहेको पनि उहाँहरूले प्रस्ट पार्नुभएको छ ।
सडक दुर्घटनाको कहालीलाग्दो शृङ्खला
सुर्खेतको सडक दुर्घटनामा हुम्लाको सर्केगाड गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष चन्द्रसिंह कार्कीको भदौ ४ गते निधन भएको छ । संविधान सभा सदस्य रीता शाहीका अनुसार सोही दुर्घटनामा हुम्लाकै ताँजाकोट गाउँपालिकाका अध्यक्ष लालकेश जैसी घाइते हुनुभएको छ । आर्थिक वर्ष २०८१/८२ लागेपछि निर्वाचित जनप्रतिनिधिको दुर्घटनामा निधन भएको यो पहिलो घटना हो । आर्थिक वर्ष र जनप्रतिनिधिको मात्र कुरा होइन । भदौ १ देखि ४ गतेसम्ममा देशभरि भएका सडक दुर्घटनामा १४ जना सर्वसाधारणको मृत्यु भएको छ । सोही अवधिमा ७१ जना गम्भीर घाइते र ३०६ जना सामान्य घाइते भएका छन् ।
आविष्कार केन्द्रले अस्पतालका उपकरण बनाउने
राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रले सरकारबाट दोस्रो जिम्मेवारी पाएको छ । केन्द्रले सङ्घ अन्तर्गतका अस्पतालमा बिग्रिएका उपकरणको मर्मत सम्भारको जिम्मेवारी पाएको हो । बुधबार स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालय र राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रबिच स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्यामन्त्री प्रदीप पौडेलको उपस्थितिमा मन्त्रालयमा त्यससम्बन्धी सम्झौता भएको छ ।
त्रिविमा फेरि किचलो
नयाँ पदाधिकारी नियुक्तिसँगै लयमा आउन लागेको त्रिभुवन विश्वविद्यालय (त्रिवि) मा फेरि किचलो सुरु भएको छ । बढ्दो राजनीतिक हस्तक्षेपका कारण थिलथिलो बनेको आरोप खेपिरहेको त्रिविमा एक विभागीय प्रमुख नियुक्तिको विवादले पदाधिकारी कार्यालयमै छिर्न नसक्ने अवस्था निम्त्याएको हो । समाजशास्त्र केन्द्रीय विभागमा प्रमुख नियुक्तिको विवादका कारण शिक्षाध्यक्ष प्राडा खड्ग केसीलाई विद्यार्थीले ज्यान मार्ने धम्की दिएका छन् । जसका कारण केसीसहित रजिस्ट्रार प्राडा केदार रिजाल पछिल्लो समय सहज रूपमा कार्यालय प्रवेश गर्नसमेत सक्नुभएको छैन ।
भारतको झारखण्डमा हराएको विमानको खोजी सुरु
पूर्वी भारतको झारखण्ड राज्यका अधिकारीहरूले बुधबार दुई पाइलटसहित हराइरहेको एउटा प्रशिक्षार्थी विमान पत्ता लगाउन राष्ट्रिय प्रकोप प्रतिक्रिया बलसँग मद्दत मागेको बताएका छन् ।
परराष्ट्रमन्त्री डा. राणा र विदेश विभाग प्रमुख डा चौथाइवालेबीच भेटवार्ता
भारतको औपचारिक भ्रमणका क्रममा नयाँदिल्लीमा रहनुभएका परराष्ट्रमन्त्री एवं नेपाली कांग्रेसकी नेत्री डा. आरजु राणा देउवा र भारतीय जनता पार्टीका विदेश विभाग प्रमुख डा. विजय चौथाइवालेबीच शुक्रबार भेटवार्ता भएको छ ।
सरकारले चलाएका उद्योगहरु घाटामा जानुु हुन्न
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सरकारले चलाएका कुनै पनि उद्योग र संस्थानहरु घाटामा जान नहुने बताउनु भएको छ ।
बलात्कारको आरोपमा भविष्यवक्तालाई मृत्युदण्ड
मध्य इरानमा अधिकारीहरूले आफ्ना ग्राहकहरूसँग बलात्कार र यौन उत्पीडन गरेको आरोपमा एक भविष्यवक्तालाई मृत्युदण्ड दिएको न्यायपालिकाले बुधबार बताएको छ ।
लेबनानविरुद्धको इजरायली आक्रमणबाट फताह समूहका स्थानीय नेताको मृत्यु
लेबनानको दक्षिणी सहर सिदोनमा बुधबार इजरायली आक्रमणमा फताहका एक अधिकारीको मृत्यु भएको प्यालेस्टिनी समूहका एक वरिष्ठ सदस्य र एक सुरक्षा स्रोतले बताएका छन् ।
समितिले क्यालेण्डर बनाएर समिति बैठक सञ्चालन गर्छ : सभापति गैरे
राज्यका निर्देशक सिद्धान्त, नीति र दायित्वको कार्यान्वयन अनुगमन तथा मूल्याङ्कन समितिले समितिको कार्ययोजना र क्यालेण्डर बनाएर बैठक सञ्चालन गर्ने भएको छ।
भारतीय प्रधानमन्त्री मोदी पोल्यान्डमा
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी ऐतिहासिक भ्रमणका क्रममा बुधबार पोल्यान्ड पुग्नुभएको छ ।