गोरखापत्र
टेकोको भरमा साततले दरबार
सात वर्षअघिको भूकम्पले जीर्ण अवस्थामा रहेका नुवाकोटको साततले दरबारलगायतका पुरातात्त्विक महत्त्वका सम्पदा अझै टेकोका भरमा छन् । चीन सरकारको सहयोगमा पुनर्निर्माण गर्ने भनिएको नुवाकोटको साततले दरबार सङ्ग्रहालय अझै टेकोको भरमा अडेको छ ।
शिक्षण छाडेर पशुपालन
रुपन्देहीको तिलोत्तमा गौतमप्रसाद चौधरी (थारू) कुनै समय शिक्षक हुनुहुन्थ्यो । उहाँले आफ्नो जीवनका महत्त्वपूर्ण १४ वर्ष तिलोत्तमा नगरपालिका–१३ मा रहेको नर्मदेश्वर आधारभूत विद्यालयका विद्यार्थीलाई कखरा सिकाएरै बिताउनुभयो । अहिले उनै शिक्षकको परिचय बदलिएको छ । उहाँले सो पेसा छाडेर कृषिकर्ममा रमाउन थालेपछि शिक्षकको परिचय किसानमा बदलिएको छ ।
अब नढाँट्न सुकुम्बासीको आग्रह
राजनीतिक दलहरूले हरेक निर्वाचनमा प्रमुखताका साथ उठाउने सुकुम्बासी तथा अव्यवस्थित बसोबासको समस्या समाधान नहुँदा सकुम्बासी तथा अव्यवस्थित बसोबासीहरू चिन्तित बनेका छन् । आफूहरू सधैँ भोट बैङ्कका रूपमा मात्र प्रयोग भइरहेको भन्दै उनीहरूले अब धेरै नढाँट्न उम्मेदवार र राजनीतिक दलहरूलाई आग्रह गरेका छन् ।
श्रमिक दिवसको सार्थकता
श्रमिकका निम्ति आठ घण्टा काम, आठ घण्टा आराम र आठ घण्टा मनोरञ्जनको अवधारणाले सार्थकता पाएको दिन हो– मे दिवस । यसका पछाडि लामो सङ्घर्ष छ । सन् १८९० अर्थात् १३३ वर्ष श्रमिकको लामो सङ्घर्षले सार्थकता पायो । फलस्वरूप हरेक वर्ष मे १ तारिखका दिन अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस मनाउने विश्वव्यापी प्रचलन छ । श्रमिकलाई गुणस्तरीय जीवन बिताउने वातावरण तयार गर्न समयसापेक्ष सुविधा तथा अधिकारको सुनिश्चितताका लागि सरकार एवं रोजगारदातालाई झकझकाउने दिनका रूपमा यो दिवसको महìवपूर्ण स्थान रहिआएको छ ।
ई–सरकार र समावेशी विकास
एक बलियो सूचना प्रणालीको आधारमा सञ्चालित सरकारलाई बलियो सरकारको उपमा दिइन्छ । राज्य सञ्चालनका लागि सूचना एक यस्तो महìवपूर्ण संसाधन हो, जसले सरकारलाई जवाफदेही मात्र बनाउँदैन अपितु यसले सरकारलाई आफ्नो काम सफलतापूर्वक सम्पन्न गर्न तथा राज्य सञ्चालनमा जनताको सहभागिता सुनिश्चित गर्नसमेत मद्दत गर्दछ । जसका कारण सरकारको सक्षमता बढ्ने गर्दछ ।
‘समुचित प्रयोगबाट विकास लक्ष्य प्राप्त’
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले सूचना तथा सञ्चार प्रविधिको उपयोगबाट सेवा प्रवाह, उत्पादन र उत्पादकत्व वृद्धि गरी अर्थतन्त्रका बृहत्तर आयामको रूपान्तरण गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ । पाँचौँ राष्ट्रिय सञ्चार तथा सूचना प्रविधि दिवस, २०७९ का अवसरमा शुभकामना दिनुहुँदै उहाँले सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा लगानीको वातावरण सुधार गर्न, ज्ञानमा आधारित समाज तथा डिजिटल साक्षरतामा जोड दिनुपर्ने उल्लेख गर्नुभएको छ ।
सूचना प्रविधिमा नेपाल
नेपालमा लगभग एक करोड ४५ लाख फेसबुक प्रयोगकर्ता मात्र छन्् । विभिन्न सामाजिक सञ्जालमध्ये ८० प्रतिशत ठाउँ फेसबुकले ओगटेको छ । पछिल्लो समय विश्व जनसङ्ख्यामा नेपालको जनसङ्ख्याले ओगटेको प्रतिशतभन्दा संसारका फेसबुक प्रयोगकर्तामध्ये नेपाली प्रयोगकक
डिजिटल नेपालका लागि २२ अर्ब लगानी
डिजिटल अर्थतन्त्र निर्माण तथा ब्रोडब्यान्डको समावेशी पहुँचको लक्ष्यसहित सरकारले ल्याएको ‘डिजिटल नेपाल फ्रेमवर्क’ कार्यान्वयनका लागि करिब २२ अर्ब रुपियाँ लगानी गरिने भएको छ । फ्रेमवर्कमा समावेश केही लक्ष्यको कार्यान्वयनका लागि ‘डिजिटल नेपाल एक्सेलरेसन’ परियोजनामार्फत उक्त लगानी गर्न लागिएको हो ।
प्रेस स्वतन्त्रताको प्रतिबद्धता
भोलि मे ३ अर्थात् विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस । स्वतन्त्र एवं बहुलवादी प्रेसका लागि ‘विन्डहक घोषणापत्र’ जारी गरिएको सम्झनामा हरेक वर्ष मे ३ लाई विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवसका रूपमा मनाउने गरिएको हो । युनेस्कोको आयोजनामा अफ्रिकी राष्ट्र नामिबियाको विन्डहक सहरमा ३ मे
मतदाताको विवेकमा निर्वाचन
नेपालले व्यावहारिक रूपमा सङ्घीय शासन प्रणालीअन्तर्गत स्थानीय तह (स्थानीय सरकार)को अभ्यास गरेको विक्रम संवत् २०७९ वैशाख ३१ गते पाँच वर्ष पूरा भएर छैटौँ वर्षमा प्रवेश गर्दै छ । ३ असोज २०७२ मा नयाँ संविधान घोषणा भएसँगै मुलुक सङ्घीय संरचनामा बदलिएपछि पहिलो पटक स्थानीय तहको निर्वाच
स्वचालित पेसीको तयारी
सर्वोच्च अदालतले स्वचालित पेसी प्रणाली लागू गर्ने तयारी थालेको छ । गोला प्रणाली प्रतिस्थापनका लागि स्वचालित प्रणाली लागू गर्न लागिएको हो । न्यायपालिकाको विकृति विसङ्गति अध्ययन गर्न गठित समितिले हालको पेसी व्यवस्थापनलाई स्वचालित बनाउन सुझाव दिएको थियो । समितिले २०७८ मङ्सिरदेखि नै स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याउन सुुझाव दिएको थियो तर मङ्सिरबाट गोला प्रणाली लागू भएको थियो । गोला प्रणाली लागू भएको पाँच महिनापछि स्वचालित प्रणालीमा जाने तयारी थालिएको हो ।
स्वास्थ्य क्षेत्रमा पनि दुई दिन बिदा दिन चिकित्सक संघको आग्रह
काठमाडौं, वैशाख १८गते। नेपाल चिकित्सक संघ (एनएमए)ले सातामा दुई दिन बिदा दिने सरकारको निर्णयको स्वागत गरेको छ। संघले आइतबार विज्ञप्ति जारी गर्दै स्वास्थ्य क्षेत्रमा पनि दुई दिन बिदा दिने सरकारको निर्णय लागु गर्न आग्रह गर्दै यो निर्णयको स्वागत गरेको हो। चिकित्सकले परिवारलाई समय दिन नसकेको, सधैं काममा व्यस्त रहँदा मानसिक तथा शारीरिक तनावमा रहनुपर्ने भएकाले दुई दिन बिदाको निर्णय राम्रो भएको चिकित्सक संघले विज्ञप्तीमार्फत उल्लेख गरेको छ। सातामा दुई दिन बिदा हुँदा चिकित्सकले आराम गर्ने समय पाउने र तवावमुक्त अवस्थामा काम गर्न पाउने भएकाले निर्णय राम्रो भएको चिकित्सक संघको जिकिर छ।वैशाख १३ गते बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले जेठ १ गतेदेखि सातामा दुई दिन बिदा दिने निर्णय गरेको थियो। स्वास्थ्य मन्त्री विरोध खतिवडाले स्वास्थ्य क्षेत्रमा सातामा २ दिन कुनै पनि हालतमा बिदा नहुने र ओपीडी सेवा बन्द नहुने बताउनु भएको थियो। बिरामी मारमा पर्ने भएकाले लगातार दुई दिन बिदा दिन नहुने मन्त्री खतिवडाको भनाइ थियो।दुई दिन बिदा दिने नदिने भन्ने विषयमा अहिले मन्त्रालयले कुनै निर्णय गरिसकेको मन्त्रालयका प्रवक्ता डा संगीता कौशल मिश्रले जानकारी दिनुभयो। मन्त्रालयका अधिकारीसँग अस्पतालका प्रमुखलाई बोलाएर छलफल गरेपछिमात्र बिदा दिने नदिने भन्ने विषयमा निर्णय गर्ने प्रवक्ता मिश्राले जानकारी दिनुभयो।
सिंहको २९ औं महानिरीक्षक यात्रा
काठमाडौँ, वैशाख १८ गते। नेपाल सरकारले नेपाल प्रहरीको २९ औँ महानिरीक्षक पदमा धीरजप्रताप सिंहलाई नियुक्त गरेको छ। आइतबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक सिंहलाई प्रहरी महानिरीक्षकमा नियुक्त गर्ने निर्णय गरेको खानेपानीमन्त्री उमाकान्त चौधरीले जानकारी दिनुभयो।सिंह नेपाल प्रहरीको सेवामा ११ चैत २०४९ मा प्रवेश गर्नुभएको हो। सेवा प्रवेश गर्दा नै नम्बर एक बन्न सफल सिंह हाल नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो प्रमुख हुनुुहुन्छ। महानिरीक्षक पदमा नियुक्त भएसँगै गृह मन्त्रालयले आयोजना गरेको विदाइ कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्नुहुँदै गृहमन्त्री बालकृष्ण खाणले सिंहको कार्यकाल सफल भएको चर्चा गर्नुभयो। यसबाट पनि सिंहको कार्यसफलता कस्तो रह्यो भन्ने झल्किन्छ। गृहमन्त्रीले भन्नुभयो, ‘‘हाम्रो कारणले कहिलेकाहीँ विवादमा आउनुभयो होला तर आफ्नो कार्यक्षेत्र र जिम्मेवारीका कारण कुनै पनि विवादमा आउनुभएन।’’ बढुवा हुने क्रममा सिंहले प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) पदमा बढुवासम्म अग्रता कायम राख्न सफल हुनुभयो। २०६१ मा डीएसपी हुँदा पनि उहाँ नम्बर एक नै बनेर बढुवा हुनुभएको थियो। २०६९ मा एसपी हुँदा पनि सिंह पहिलो नम्बर नै बन्न सफल हुनुभयो। उहाँको बढुवा हुने क्रममा वरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक (एसएसपी) बढुवा हुँदा दोस्रो नम्बरमा पर्नुभयो। तत्कालीन सरकारले सिंहभन्दा दुई ब्याचपछिका विश्वराज पोखरेललाई अगाडि बढाएकाले सिंह पछि पर्नुभयो। अहिलेको सरकारले विगतको सरकारले गरेको गल्तीलाई सच्चाएर सिंहलाई प्रहरी महानिरीक्षकमा नियुक्त गरेको हो। सिंह नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरोमा रहँदा उहाँको नेतृत्व अब्बल मानिएको छ। जोखिमयुक्त ठाउँको कमाण्ड सम्हालेर अगाडि बढ्न उहाँ सफल हुनुभएको छ। सिंह प्रहरीमा व्यावसायिक र निडर प्रहरी अधिकृतको रुपमा चिनिनु हुन्छ।महानगरीय अपराध महाशाखामा रहँदा ठूला अपराध घटनाको सफल अनुसन्धान गरेर कतिपय हत्या योजनालाई विफल पार्न सफल सिंहले उपत्यकामा हुने अपराध नियन्त्रणमा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्नुभयो। प्रदेश प्रहरी कार्यालय जनकपुरमा रहँदा तस्करी रोक्न सफल सिंह केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीआईबी) को नेतृत्वमा रहँदा ललिता निवास प्रकरण, सिभिल सहकारी हिनामिनालगायत दर्जनौँ बैङ्किङ कसुर तथा अपराधको अनुसन्धानमा संलग्न हुनुभयो। प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी) बढुवा गर्दा राजनीतिक प्रभावका कारण सिंहलाई पछाडि पारिए पनि सफल अनुसन्धानबाट सिंहले आफ्नो कार्य सम्पादनलाई प्रहरीमा दोस्रो स्थानमा झर्न दिनुभएन। शिक्षा र तालिम सिंहले राजनीतिशास्त्रमा स्नातकोत्तर र कानुनमा स्नातक गर्नुभएको छ। सुरक्षा र व्यवस्थापन सम्बन्धी उहाँले विभिन्न तालिम लिनुभएको छ। अपराध अनुसन्धान, व्यवस्थापन, विशेष व्यक्तिको सुरक्षा, मानवस्रोत व्यवस्थापन सम्बन्धी तालिम लिएको अनुभव उहाँसँग छ।एडभान्स ट्रेनिङ अन नेशनल सेक्युरिटी र अमेरिकाबाट अपराध तालिम लिनुका साथै उहाँसँग शान्ति सुरक्षाका लागि पूर्वी टिमोर र सुडानमा गएर काम गर्नुभएको अनुभव छ। विभागीय जिम्मेवारीका क्रममा उहाँले गोरखा, नुवाकोट, दोलखा, पर्सा र दाङ जिल्लामा प्रहरी प्रमुख भएर काम गर्नुभयो। सिंहले संघीय प्रहरी इकाई कार्यालय बागमती, महानगर अपराध महाशाखा, टेकु, लागू औषध नियन्त्रण ब्यूरो, कोटेश्वरसँगै डीआईजी बनेपछि प्रदेश प्रहरी कार्यालय, जनकपुर, अपराध अनुसन्धान विभाग र केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरोमा काम गर्नुभएको छ। दैलेख जिल्लाको बिजौरामा स्थायी घर हुनुभएका सिंह प्रहरीभित्र तल्लो तहका कर्मचारीमा विशेष ध्यान दिने स्वभावका हुनुहुन्छ। सिंह प्रहरी महानिरीक्षकमा नियुक्त भएसँगै नेपाल प्रहरीमा नयाँ उत्साह छाएको छ।
काठमाडौँ महानगरमा चार वडा सदस्य निर्विरोध
काठमाडौँ महानगरमा ४ जना वडा सदस्य निर्विरोध निर्वाचित हुनुभएको छ।
गठबन्धन देशको आवश्यकता हो : वरिष्ठ नेता पौडेल
अमरराज नहर्कीतनहुँ, वैशाख १८ गते। नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलले गठबन्धन राष्ट्रको आवश्यकता रहेको बताउनु भएको छ। १३३ औं अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवसको अवसरमा नेपाल ट्रेड युनियन काँगे्रस तनहुँद्वारा आइतबार दमौलीमा आयोजित कार्यव्रmममा बोल्दै वरिष्ठ नेता पौडेलले सो कुरा बताउनुभएको हो । एक्लै लड्दा सबै ठाउँमा जित हासिल गर्न मुश्किल पर्ने हुँदा कमजोर ठाँउमा गठबन्धन गर्न आवश्यक रहेको उहाँको भनाइ छ। कांग्रेस एक्लै चुनाव लड्न खोजे कम्युनिष्टहरू मिल्न सक्ने खतरा रहेकोले गठबन्धन गरिएको वरिष्ठ नेता पौडेलको भनाई थियो। विदेशी शक्ति कम्युनिष्ट मिलाउन लागिपरेको पौडेलको भनाई थियो। देशका धेरै ठाउँमा सत्तारुढ दलमा आवद्ध गठवन्धन विच चुनावी तालमेल भएको छ त्यसले राम्रो परिणाम ल्याउने नेता पौडेलले दाबी गर्नुभयो। कांग्रेसले भ्रष्ट प्रवृत्तिलाई पाखा लगाउन कांग्रेसलाई विजयी गराउनुपर्ने पौडेलको भनाइ छ। अहिलेको गठबन्धनले नेपाली कांग्रेसलाई संसदमा बहुमतमा पुर्याउने उहाँको दाबी छ। कार्यव्रmममा नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य गोविन्द भट्टराई, राष्ट्रिय सभाका सदस्य प्रकाश पन्थ, जिल्ला समन्वय समितीका प्रमुख शान्ति रमण वाग्लेलगायतले सम्बोधन गर्नुभएको थियो।
