माघे झरी सम्झिँदै गाउँतिर
हिउँदे मौसमको छाँटछन्द हेर्न घुम्दैफिर्दै आफ्नै पहाडी गाउँ सिपामा पुगियो ।
बैरी बज्यै लोक सेवामा जागिर चाहियो !
जय सत्यवती बज्यै ! भाकल लिएर आएको छु, चिनिदिनु होला । जय बैरी माता !
ऊर्जाले फेर्दै गाउँको मुहार
दोलखाको सिँगटीबाट लामाबगर जान दुई दशकअघिसम्म त्यति सजिलो थिएन ।
पनौतीका पाटी धेरै नासिए केही जोगाइँदै
पनौतीका फल्चा अर्थात् पाटीमा लहरै बसेर कुराकानी गर्ने, धूप बाट्ने, बत्ती कात्ने, आराम गर्ने गरेको दृश्यले पनौतीको खास पहिचान दिन्छ ।
श्रीस्वस्थानी स्वस्थानको वृत्तान्त
स्वस्थानी कथामा वर्णन गरिएको लावण्य देश कहाँ पर्छ ?
पनौतीमा माधः हालिगु
पनौतीको त्रिवेणीघाटमा बिहानबिहानै माधः हालिगु (भजन गाउँदै नगर परिक्रमा गर्ने) का समूह भेटिन्छ ।
पारपाचुके (कथा)
धुम्म छ मौसम । वर्तिरको पर्तिर देखिन्न भुइँकुहिरोले । उस्तै गरी बहेको छ सिरेटो ।
तिमी फेरि जन्मनु पर्छ (कविता)
तिमी जन्मँदा रक्तस्रावले छपक्क भिजेको आमाको पेटीकोट
पत्तै भएन (कविता)
पत्तै भएन जीवन आज यहाँसम्म आइसकेछ हेर्दाहेर्दै तिम्रो तस्बिर, झर्नसम्म आँसु झरिसकेछ
नेपालका निधि : महेन्द्रनारायण निधि
नेपालको प्रजातान्त्रिक आन्दोलनमा अनवरत लागिपरेर निष्ठा, इमान र समर्पणको राजनीतिका पर्याय बनेका थोरै व्यक्तित्वमध्येमा पर्नुहुन्छ– महेन्द्रनारायण निधि ।
विडम्बनायुक्त कलालेखन
कलालेखन भनेको सौन्दर्य, सिर्जनशीलता र भावनात्मक अभिव्यक्तिको माध्यमद्वारा लेखिएको साहित्यिक सिर्जना हो ।
लाजको पर्दा च्यात्दै हिउँको अँगालोमा
मनाङ घुम्न जाने योजनासँगै मनमा बढेको कौतूहल र उमङ्गको कुनै सीमा थिएन । बितेको वैशाख महिनाको पहिलो हप्ता मनाङ भ्रमण गर्ने साइत जुरेको थियो ।
फोक्सुन्डोका अविस्मरणीय क्षण
दसैँतिहारको बिदामा म धेरै टाढा जान नसके पनि कतार, दुबई या भारतकै कुनै सहरको भ्रमण गर्ने गर्थें ।
गाईघाट उत्खनन मुढगडाको सभ्यता प्राचीन हुन सक्ने
उदयपुर जिल्लाको गाईघाटस्थित त्रियुगा नगरपालिका–३ मा रहेको त्रियुगा जनता क्याम्पस हाताभित्र अग्लो ढिस्कोमाथि शिवमन्दिर छ । यसैको दक्षिणतर्फ रुखको फेदमा थुपारेर राखेको खण्डित अवस्थामा प्रस्तरका मूर्तिहरू छन् । यसलाई ‘मुढगडा’ भन्छन् । लोकोक्ति अनुसार ‘मोतीगरा’ पनि भनिन्छ ।
मैले नचाहेको हत्या (कथा)
म डाक्टर श्याम यादवकी बुढी होइन... रामानन्द चोकमा झर्दा चकमन्न रात परिसकेको थियो । एउटा कार्यक्रममा जनकपुर जाँदै थिएँ । काठमाडौँबाट समयमै हिँडे पनि बाढीले खाएको बाटोले हाम्रो समय पनि खर्लप्पै खाइदियो ।
मेरो मन उडेर तोरीबारीमा नाच्न थाल्यो
यात्रा भनेपछि त्यसै उल्लासिन्छन् पैतालाहरू । स्रष्टा पदयात्राको ९० औँ शृङ्खलामा जोडिन पाउँदा झन् मन झुमेको छ । काभ्रेको मण्डनदेउपुर नगरपालिकाको निम्तामै सहभागी हुन पाउँदा त झन् हर्षित छ मन । नैका
देश बचाऊँ (कविता)
भ्रष्टाचारी थिएनौँ यदि रतिभर ता हाँस्न सक्थे हिमाल । यौटा मात्रै
गीत
चाहना मिल्छ भावना मिल्छ तर बनेका छौँ नदीको किनारा
अकथितभित्र मौनको मूल्य
उपन्यासकार श्रीश भण्डारी लिखित आख्यानकृति ‘अकथित’
मेरो सर्वस्व : नेपाल !
हिमच्छादित सुरम्य सान । जलनिधिको लयात्मक गान । समथर मैदानबाट उब्जने अन्नको मिलान । सजीवको प्राण भर्ने प्राकृतिक हावा । सायद ती बनाउनेवालाले केस्रा केस्रा केलाए हुनन् । कालीगण्डकीले कुँद्ने
स्वस्थानी व्रतकथामा पुलुकिसी नृत्य
पुलुकिसी अर्थात् मान्द्रोले छोपी बनाएको हात्ती । बाँसनिर्मित मान्द्रोले छोपी त्यसमा कपडाले बेरी हात्ती जस्तो आकार दिइन्छ, जसलाई पुलुकिसी भन्ने गरिन्छ । उपत्यकाका नेवार बस्तीमा विभिन्न जात्रा पर्वमा पुलुकिसी
सगरमाथा चुम्ने महिला पाइला
सगरमाथाको स्थानीय नाम चोमोलुङ्मा हो । हिमाली क्षेत्रमा बसोबास गर्दै आएका शेर्पा समुदायले दिएको चोमोलुङ्मा नामले रैथानै स्वादसमेत बोकेको छ । विदेशीले ‘एभरेस्ट’ का रूपमा चिन्दछन् । तथापि नेपाल र नेपालीको प्रतिनिधित्व
प्रजातन्त्र खोजीमा जसले दिए बलिदानी
जङ्गबहादुर राणाले आफ्नै मामा प्रधानमन्त्री माथवरसिंह थापाको १९०२ साल जेठ २ गते राति हत्या गरेपछि चौतारिया फत्तेजङ्ग शाह प्रधानमन्त्री बन्न पुगे ।
पहिलो निर्वाचित सरकारको प्रशासन व्यवस्था
नेपालको कुनै पनि क्षेत्रको बिगत उत्खनन सजिलो काम होइन ।