सडक, बिजुली र खानेपानी पुग्दा फेरियो गाउँको मुहार
प्रदेश सरकारले खानेपानी, सडक र स्थानीय सरकारले बिजुली पु¥याएपछि दुर्गम गाउँको मुहार फेरिएको छ । सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले खानेपानी, सडक र स्थानीय सरकारले बिजुली बिस्तार गर्दा बैतडीको सिगास गाउँपालिका –३, गाउँको मुहार फेरिएको हो ।
वार्षिकोत्सवमा विभिन्न व्यक्तित्व पुरस्कृत
कैलाली जनपुस्तकालयले आफ्नो ६५ औं वार्षिकोत्सवको अवसर पारेर विभिन्न व्यक्तित्वलाई पुरस्कृत तथा सम्मानित गरेको छ । जनपुस्तकालयले शनिबार कार्यक्रमगरी उहाँहरुलाई सम्मानित तथा पुरस्कृत गरेको हो ।
जातीय विभेद हट्न सकेको छैन : दलित अगुवा
छुवाछूत मुक्त राष्ट्र घोषणा गरेको १६ वर्ष पूरा भएपनि समाजमा अझैं जातीय विभेद हट्न सकेको छैन । दलित समुदायले पशुपालनबाट उत्पादन गरेको घिउ चले पनि दूघ चल्न सकेको छैन ।
भारतबाट फर्किएकामा देखिन थाल्यो कोरोना सङ्क्रमण
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा भारतबाट फर्किनेमा कोरोना सङ्क्रमण देखिन थालेको छ । यहाँ थप एक जनामा कोरोना सङ्क्रमण देखापरेको हो । शुक्रबार २१६ जनामा परीक्षण गर्दा एक जनामा सङ्क्रमण पुष्टि भएको जनाइएको छ ।
जिसस अछाममा कांग्रेस उम्मेदवार विजयी
जिल्ला समन्वय समिति अछामको प्रमुखमा नेपाली कांग्रेसका उम्मेदवार ललितबहादुर कुँवर विजयी हुनुभएको छ । शनिबार सम्पन्न मतदानमा कुँवरले १२ मत प्राप्त गरेर विजयी हुनुभएको निर्वाचनमा सहभागी अदालत अछामका नायब सुब्बा कमल ढुंगानाले जानकारी दिनुभयो ।
२४ वर्षदेखि चिन्तामै बित्छ दिनरात
शेरबहादुर सार्कीबाजुरा, जेठ २१ गते । खप्तड छेडेदह गाउँपालिका ३ धुर्तोलाका स्थानीयबासी वर्षा शुरु भएसँगै चिन्ता चिन्तामै रात बिताउन बाध्य हुन्छन् । गाउँको वरिपरी र माथिबाट निरन्तर बग्न थालेको पहिरोले बस्ती नै बगाउँछ भन्ने डरले उनीहरु चिन्तामै रात बिताउन बाध्य भएका हुन् ।हिउँदमा ढुक्क मनले रात बिताउँदै आएका थियौँ, अब वर्षा लाग्यो, गाउँमै पहिरो पुग्छ की भन्ने चिन्ताले रात काट्नु परेको खप्तड छेडेदहगाउँपालिका ३ धुर्तोलाका स्थानीय सङ्गम रावतले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “जसरी हिउँदमा ढुक्क मनले मेलापात गएपछि शान्त मनले काम गर्थ्याैं, त्यसरी अब वर्षाको समयमा गर्न सक्दैनौं, वर्षामा पानी प¥यो की जताततै पहिरो लाग्ने गर्छ, पहिरोबाट जीउ जोगाउने चिन्ता चिन्तैमा वर्षायाममा दिन रात बिताउँछौं ।,,२०५५ सालमा धुर्तोलाको गाउँमाथिबाट गएको पहिरोले त्यहाँका स्थानीयबासीको ठूलो मात्रामा धनजनको क्षति भएको थियो ।खेतीयोग्य जमिन र हिँड्ने बाटो पनि पहिरोमा परिणत भएपछि अहिले त्यहाँका स्थानीयलाई एक गाउँबाट अर्को गाउँ आउजाउ गर्न पनि निकै सास्ती भएको छ । पहिरो नजानुभन्दा पहिला खेतीपाती गरेर राम्रोसँग जिवन जीउँदै आएका धुर्तोलाबासीको जमिन अहिले सबै पहिरोले बगाइदिएपछि उहाँहरु अहिले त्यो ठाउँबाट अर्कै ठाउँमा बसाइ गर्न बाध्य हुुनुभएकाे छ । पहिरोले खेती गर्ने जमिन बगाएपछि उनीहरुलाई खेती गरेर खाने जमिन नहुँदा भोकमरीको समस्या आएको स्थानीयको भनाइ छ । यो पीडा खप्तड छेडेदह गाउँपालिका ३ धुर्तौलाबासीको मात्र होइन पीडा त ठेकगाउँ टुनीसैनका महिलाको पनि उस्तै छ ।त्यहाँका महिलाहरुलाई पनि मेलापात घाँस दाउँरा गर्न निकै समस्या भएको छ । महिलालाई वर्षायाममा जीउ जोगाउन निकै गाह्रो छ । गाईभैंसी पालेपछि मेलापात घाँस र दाउँरा गर्न जानै पर्ने उहाँहरुको दिनचर्या छ । त्यहाँका महिलाले यो पीडा अहिले मात्र भोगेका होइनन् । त्यो पीडा २४ वर्ष यसरी नै बितिसक्याे ।बावु बाजेले यो ठाउँ राम्रो मानेर बसोवास गरेका भए पनि अहिलेका पुस्तालाई भने पहिरोले निकै सताइरहेको टुनीसैनका ६० वर्षीया शान्ता खड्काले बताउनुभयो ।
जिल्ला समन्वय समिति प्रमुखमा कांग्रेसका भण्डारी निर्विरोध
जिल्ला समन्वय समिति डडेल्धुराको प्रमुखमा गगनसिंह भण्डारी निर्विरोध चयन हुनुभएको छ । मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयका अनुसार नेपाली कांग्रेसका तर्फबाट भण्डारीको मात्रै उम्मेदवारी परेपछि उहाँ निर्विरोध चयन हुनुभएको हो ।
छोरी दिन नै मान्दैनथे
सुदूर पहाडका काकाकुल बस्तीमा सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले लिफ्ट गरेर खानेपानी पु¥याउन थालेको छ । बैतडीको सिगास गाउँपालिका–३, ठूलीसैनी गाउँमा प्रदेश सरकारले तीन करोड ८० लाख रुपियाँको लिफ्ट खानेपानी योजना बनाइदिएपछि गाउँमा खुसियाली छाएको छ । बैतडी सदरमुकामबाट करिब ८० किलोमिटर टाढा रहेको ठूलीसैनी गाउँमा खानेपानीकै कारण परिवर्तन आएको छ ।
‘प्राथमिकतामा कृषिलाई राख्छौँ’
स्थानीय तहको निर्वाचनभन्दा अगाडि चित्रबहादुर चौधरीलाई कमैले चिन्थे । प्राविधिक क्षेत्रमा काम गर्ने उहाँको राजनीतिसँग घुलमिल थिएन । जोशीपुर गाउँपालिका–५, सिमरानावासी चौधरी सोही गाउँपालिकाको अध्यक्ष बन्नुभएको छ । पञ्चायतकालदेखि नेपाली कांग्रेसले जित्दै आएको ठाउँमा नवगठित नागरिक उन्मुक्ति पार्टीबाट चुनाव जितेपछि चौधरीको चर्चा एकाएक बढेको छ । सिभिल इन्जिनयरिङ अध्ययन गर्नुभएका उहाँले अब आफ्नो प्राविधिक ज्ञानलाई जोशीपुरको विकासमा प्रयोग गर्ने उल्लेख गर्नुभयो ।
तिङ्करमै कार्यपालिका बैठक राख्ने, कार्यालय प्रमुखलाई निम्तो
व्यास गाउँपालिका अध्यक्ष मङ्गलसिंह धामीले व्यास गाउँकार्यपालिका बैठक तिङ्करमै राख्ने बताउनुभएको छ।
वर्षा अगावै सडकको दुर्दशा
बाजुराको साँफे मार्तडी लोगकमार्ग बर्खा नलाग्दै हिलाम्मे बनेको छ । वैशाख, जेठ महिनामा परेको थोरै पानीका कारण सो सडकमा तलमाथिबाट पहिरो बग्नथालेपछि हिलाम्मे बनेको हो ।
घरघरमा धारा करेसामा तरकारी
भागेश्वर गाउँपालिका–४ गुवाडीका १५ घरधुरीमा खानेपानी सुविधा पुगेपछि करेसाबारीमा तरकारीसमेत लगाउन थालिएको छ । महाभारत पर्वत शृङ्खलाको मध्यभागमा रहेको गुवाडी गाउँमा यसअघि खानेपानीको चरम अभाव थियो । डेढ घण्टा टाढाको नाउलाबाट खानेपानीको जोहो गर्दै आएका गुवाडी गाउँमा ‘एक घर एक धारा’ पु-याइएको छ ।
आलिताल गाउँपालिका प्रशासनिक भवनमा आगलागी
भित्रिमधेश क्षेत्रको आलिताल गाउँपालिकाको कार्यालयमा आगलागी भएको छ । आलिता गाउँपालिका–५ भिमदत्त नगरमा रहेको पालिकाको प्रशासनिक भवनको प्रशासन कक्षमा आगलागी भएको छ ।
समन्वय समिति प्रमुखमा गठबन्धनबाट खगेन्द्रसिंह धामी
जिल्ला समन्वय समिति बैतडीको निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेस र माओवादी केन्द्रबीच गठबन्धन गरेर कांग्रेसका खगेन्द्रसिंह धामीलाई प्रुमख बनाउने सहमति भएको छ ।
सुदूरपश्चिमको नीति तथा कार्यक्रम २२ गते प्रस्तुत हुने
सुदूरपश्चिम प्रदेशको आर्थिक वर्ष २०७९–८० को नीति तथा कार्यक्रम जेठ २२ गते प्रदेश सभामा प्रस्तुत हुनेभएको छ । आइतबार प्रदेश प्रमुख देवराज जोशीले प्रदेश सभामा नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गर्नुहुने सभामुख अर्जुनबहादुर थापाले जानकारी दिनुभयो ।
कोरोनामुक्त सुदूरपश्चिम
सुदूरपश्चिम प्रदेश कोरोनामुक्त भएको छ । नेपालमा कोरोना भाइरसको महामारी सुरु भएको तीन वर्षपछि सुदूरपश्चिम प्रदेश कोरोनामुक्त भएको हो ।
बाजुरा जिल्लाका स्थानीय तहमा विकास पहिलाे प्राथमिकतामा, एककाे नतिजा बाँकी
शेरबहाुदर सार्कीबाजुरा, जेठ १९ गते । बाजुरा जिल्लाका नौ वटा स्थानीय तह मध्ये आठ स्थानीय तहमा जनप्रतिनिधिको आगमन भए पनि बूढीगङ्गा नगरपालिका जनप्रतिनिधि विहीन भएको छ । वैशाख ३० गते मतदान केन्द्रमा धाँधली भएको विषयमा मतगणना स्थगित गरिएपछि बूढीगङ्गा नगरपालिका जनप्रतिनिधि विहीन भएको हो । तर आठवटा स्थानीय तहमा जनप्रतिनिधिहरुले जनताको विश्वास नटुटाउने गरी विकासलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेका छन् ।बाजुराको स्वामिकार्तिक गाउँपालिकाको अध्यक्ष भरतबहादुर रोकायाले सो क्षेत्रमा फोर जी सहितको एनटिसीको टावर निर्माण गर्ने निर्णय गर्नुभएको छ ।बाजुराको छिमेकी जिल्ला हुम्ला, मुगु, कालिकोट जिल्लालाई बेस बनाएर एक बुहप्राविधिक शिक्षालय खोल्ने, कृषि उत्पादन बढाउन कृषक पेन्सन, निःशुल्क एम्बुलेन्स सेवा दिने स्वामिकार्तिकको पहिलो बैठकमा निर्णय गर्नुभएको छ ।त्यसैगरी, बडिमालिका नगरपालिकाले प्रमुख अम्मरबहादुर खड्काले स्वास्थ्य, शिक्षा, खानेपानी, ढल निकास, डम्पिङ साइट व्यवस्थापनलाई पहिलो प्राथमिकता दिनुभएको छ ।बूढीनन्दा नगरपालिकाले स्वास्थ्य, शिक्षा, खानेपानी, कृषि व्यरोजगारी जस्ता विषयलाई पहिलो प्राथमिकिता दिएको छ । नगर प्रमुख जनककुमार बोहराले नगरपालिकाको पहिलो बैठकमा गुणस्तरीय शिक्षा, स्वास्थ्य, आधुनिक कृषि प्रणालील, जेष्ठ नगरिकलाई निःशुल्क उपचार तथा सामाजिक सुरक्षा भत्ता घरघरमै गएर दिने जस्ता निर्णय गर्नुभएको छ ।त्रिवेणी नगरपालिका, गौमुल छेडेदह, जगनाथ हिमाली गाउँपालिकाले पनि राजजारी, शिक्षा, खानेपानी, निःशुल्क स्वास्थ्य जस्ता विषयमा प्राथमिकता दिएको छ ।
थुनुवा कैदी हतकडीसहित फरार
चाँदनी आचार्यघोडाघोडी (कैलाली), जेठ १९ गते । कैलालीस्थित इलाका प्रहरी कार्यालय सुखडबाट एक थुनुवा कैदी हतकडीसहित फरार भएका छन् । बुधबार स्वास्थ्य परीक्षण गरेर फर्किने क्रममा घोडाघोडी नगरपालिका २ साडेपानीका २४ वर्षीय कृष्ण पाण्डेय हतकडीसहित फरार भएको इलाका प्रहरी कार्यालय सुखडका प्रमुख प्रहरी नायव उपरीक्षक लक्ष्मण शाहीले जानकारी दिनुभएको छ ।१४ जेठमा पाण्डेसहित अन्य दुई जनालाई प्रहरीले आगूऔषधसहित पक्राउ गरेको थियो । उपचार गरेर फर्किने क्रममा फरार रहेका पाण्डेको खोजी जारी रहेको प्रहरी प्रमुख शाहीले बताउनुभयो ।
पाँच महिला वडाध्यक्ष
सुदूरपश्चिम प्रदेशका ८८ स्थानीय तहका ७३४ वडामध्ये पाँचवटा वडामा महिलाले अध्यक्षको जिम्मेवारी प्राप्त गरेका छन । स्थानीय तहको निर्वाचनबाट पाँच महिलाले सो जिम्मेवारी प्राप्त गर्नुभएको हो । जसमध्ये सबैभन्दा बढी कैलालीमा चार जना महिला वडाध्यक्षमा निर्वाचित हुनुभएको छ । निर्वाचन आयोगका अनुसार बझाङमा एक जना महिला वडाध्यक्षमा निर्वाचित हुनुभएको छ । यद्यपि बाँकी सात जिल्लाका वडाध्यक्षमा महिला प्रतिनिधित्व छैन ।
समन्वय समिति अछाममा गठबन्धन र एमालेको उम्मेदवारी
अछाममा प्रमुखसहित सदस्यमा नेपाली काँग्रेस, माओवादी केन्द्र र नेकपा (एकीकृत समाजवादी) को गठबन्धनले उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् । नेकपा (एमाले) ले प्रमुखसहित सबै पदमा उम्मेदवारी दर्ता गराएका हुन् ।
राष्ट्रपति भण्डारीद्वारा बडीमालिकाको पूजा
राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले बडीमालिकामा बुधबार बिहान पूजा आराधना गर्नुभएको छ । जिल्लाको खप्तडमा लाग्ने गङ्गादशहराका बेला देशका प्रतिष्ठित व्यक्तित्वले बडीमालिका र खप्तडमा पूजाआजा गर्ने प्रचलन रहेको छ ।
अभियान सुस्ताएसँगै ब्युँतियो छाउप्रथा
बाजुराका अधिकांश स्थानीय तहमा छाउप्रथा रोक्ने अभियान सुस्त बन्दै गएपछि अहिले महिनावारी भएका सयममा महिलाले पुनः छाउगोठमा सुत्न सुरु गरेका छन् ।महिनावारीको समय घरमा सुत्दा धाँमीझाँक्री रिसाए भन्दै उनीहरूले फेरि धमाधम छाउगोठमा सुत्न सुरु गरेका हुन् । पछिल्लो समयमा यो अभियान सुस्त हुनु र गाउँमा धामीझाँक्रीले पनि महिनावारी भएका महिलालाई दिनानुदिन दबाब दिनुले धमाधम छाउगोठ निर्माण हुन थालेका हुन् ।
स्थानान्तरणको आसमा गाउँले
वर्षा सुरु भएसँगै बाजुराका बाढीपहिरो जोखिम क्षेत्रका बासिन्दा त्रसित बन्न थालेका छन् । आफूहरूलाई सुरक्षित स्थानमा स्थानान्तरण गरिदिन प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दाले माग गर्दै आएको भए पनि सम्बन्धित निकायले ध्यान दिन सकेको छैन ।
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको १० औं अधिवेशन सुरु
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको १० औं अधिवेशन सोमबारदेखि सुरु भएको छ । प्रदेश प्रमुख देवराज जोशीको आह्वानमा अधिवेशन सुरु गरिएको हो । यो अधिवेशनलाई बजेट अधिवेशनको रुपमा लिने गरिन्छ ।
सूचीकृत स्वास्थ्य संस्था बढेसँगै सुरक्षित गर्भपतन गराउने बढे
पुष्कर भण्डारीडडेल्धुरा, जेठ १६ गते । सूचिकृत स्वास्थ्य संस्थाहरुको संख्या बढ्दै गएसँगै सुरक्षित गर्भपतन गराउने महिलाको सङ्ख्यामा समेत वृद्धि भएको छ । चालू आर्थिक वर्षको अहिलेसम्म मात्रै डडेल्धुरामा ८५४ जना महिलाहरुले सुरक्षित गर्भपतन गरेको स्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । सात वटा स्थानीय तह रहेको डडेल्धुरामा सात वटै स्थानीय तहमा गरी २० वटा सूचिकृत स्वास्थ्य संस्थाहरुले सुरक्षित गर्भपतन गराउँछन् । औषधि र शल्यक्रिया गरी दुई वटा विधिमार्फत सुरक्षित गर्भपतन गरिन्छ । ८१५ जनाले औषधि र ३९ जनाले शल्यक्रियामार्फत् सुरक्षित गर्भपतन गरेको स्वास्थ्य कार्यालय परिवार नियोजन संयोजक भवानी कुँवरले बताउनुभयो । डडेल्धुरा अस्पतालमा मात्रै यस वर्ष १५७ जनाले सुरक्षित गर्भपतन गराउनुभएको छ । यी मध्ये १३१ जनाले औषधिको प्रयोग र २६ जनाले अप्रेसन गरेर सुरक्षित गर्भपतन गराउनुभएको उहाँले बताउनुभयो । सोमबार जिल्ला सदरमुकाममा सामुदायिक विकास मञ्चले आयोजना गरेको स्थानीय सञ्चारकर्मीहरुसँग यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य अधिकारसम्बन्धी छलफल कार्यक्रममा आयोजना गरिएको थियो । सूचिकृत स्वास्थ्य संस्थाहरुमा सुरक्षित गर्भपतन भए पनि अनेच्छिक गर्भ तथा गोपनीयता नरहने र लिङ्ग पहिचान गरी गर्भपतन गराउनेहरु अवैधानिक रुपमा निजी स्वास्थ्य संस्थाहरुमा असुरक्षित गर्भपतन गराउने गरेको बताइएको छ । सोमबार सञ्चारकर्मीहरुसँग गरिएको छलफल कार्यक्रमका सहभागी । तस्बिरः पुष्कर भण्डारी ।
