नेपालगन्ज नाकाबाट बढ्याे तस्करी
यहाँस्थित नेपाल भारत सीमामा तैनाथ सुरक्षाकर्मीहरुले नाकामा कडाइ गरेको दाबी गरिरहेकै बेला भारतबाट अवैध रुपमा भित्रयाएर नेपालगन्ज पुरयाइएका अवैध सामान ठुलो परिमाणमा बरामद हुने क्रम जारी नै छ ।
-original-thumb.jpg)
रुपन्देहीमा २०७ उद्योग बन्द
घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय रुपन्देहीका कार्यालय प्रमुख नेत्रप्रसाद भुसालका अनुसार चालु आवको वैशाखसम्ममा रुपन्देहीमा दुई सय सात उद्योगले कार्यालयबाट लगत कट्टा गराएका छन् । गत आवमा यसरी लगत कट्टा गराउने उद्योगको सङ्ख्या दुई सय १७ रहेको थियो ।
कुल गार्हस्थ उत्पादनमा कृषिको योगदान बढ्यो
आर्थिक सर्वेक्षण अनुसार पछिल्लो १० वर्षमा कृषि क्षेत्रको औसत वृद्धिदर २.७५ प्रतिशत रहेको छ । गत आर्थिक वर्ष २.७६ प्रतिशतले उत्पादन वृद्धि भएको थियो भने यो चालु आवमा ३.०५ प्रतिशतले वृद्धि हुने अनुमान गरेको छ । अर्थ मन्त्रालयले आइतबार सार्वजनिक गरेको आर्थिक सर्वेक्षण अनुसार गत आव कुल गार्हस्थ उत्पादनमा यस क्षेत्रको योगदान २३.९२ प्रतिशत रहेकोमा चालु आवमा यसको योगदान २४.०९ प्रतिशत रहने अनुमान गरेको छ । यसरी कृषि क्षेत्रको उत्पादन तथा उत्पादकत्व वृद्धि हुनेमा बिउबिजन, मल, सिँचाइ, यान्त्रिकीकरणको उपलब्धता रहेको कृषि विभागका महानिर्देशक डा. हरी केसीले बताउनुभयो ।
सुध्रिँदै अर्थतन्त्र बढ्दै ऋणमाथिको निर्भरता
सकसपूर्ण अवस्थाबाट मुलुकको अर्थतन्त्रमा क्रमिक सुधार देखिन थालेको सरकारको अध्ययनले देखाएको छ । आइतबार सङ्घीय संसद्को दुवै सदनमा प्रस्तुत गरिएको चालु आर्थिक वर्षको आर्थिक सर्वेक्षणले आर्थिक परिसूचकमा सुधार हुँदै गएको तथ्य सार्वजनिक गरेको हो ।
दुध उत्पादन घट्यो
कृषिप्रधान देश नेपालमा पछिल्ला दिनमा दुध उत्पादन घटेको प्रतिवेदन सार्वजनिक भएको छ । अर्थ मन्त्रालयले आइतबार सार्वजनिक गरेको चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को आठ महिनाको प्रतिवेदनमा गत आव २०७९/८० को आठ महिनाको तुलनामा यो वर्ष दुध उत्पादन घटेको सार्वजनिक गरेको हो ।
गोरखापत्र संस्थान नाफामा
अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले आइतबार संसद्मा प्रस्तुत गरेको सार्वजनिक संस्थानको वार्षिक स्थिति समीक्षा अनुसार आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा गोरखापत्र संस्थान नाफामा देखिएको छ ।
छब्बिस संस्थान नाफामा छ खर्ब एकसट्ठी अर्ब लगानी
मुलुकभर सञ्चालनमा रहेका ४४ सार्वजनिक संस्थानमध्ये २६ वटा संस्थान नाफामा रहेको पाइएको छ । अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले आइतबार संसद्मा प्रस्तुत गरेको सार्वजनिक संस्थानको वार्षिक स्थिति समीक्षा अनुसार आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा २६ संस्थान नाफामा देखिएका छन् । जसमा १५ वटा संस्थान घाटामा रहेका छन् भने जनकपुर चुरोट कारखाना लिमिटेड, नेपाल विद्युत् उत्पादन कम्पनी लि र राष्ट्रिय प्रसारण ग्रिड कम्पनीको गरी तीन वटा संस्थानको कारोबार शून्य रहेको छ ।
४४ सार्वजनिक संस्थानमध्ये २६ नाफामा, तीनको कारोबार शून्य
पालमा सञ्चालित ४४ संस्थानमध्ये २६ वटा संस्थान नाफामा रहेका छन्। अर्थमन्त्रालयले आइतबार सङ्घीय संसदमा प्रस्तुत गरेको सार्वजनिक संस्थानको वार्षिक स्थिति समीक्षा अनुसार आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को फागुन महिनासम्म २६ संस्थान नाफामा रहेका छन् भने १५ वटा घाटामा रहेका छन्।
नेप्से परिसूचकमा दोहोरो अङ्कको गिरावट
नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से) परिसूचकमा दोहोरो अङ्कको गिरावट देखिएको छ। यो सातामा कारोबारको पहिलो दिन आइतबार नेप्से परिसूचक २२ दशमलव १४ अङ्कले घटेर दुई हजार एक सय नौ दशमलव ३४ को बिन्दुमा कायम भएको हो।
आगामी आवको बजेट जेठ १५ गते दिउँसो १ बजे
नेपालको संविधानअनुसार आर्थिक वर्ष २०८१/२०८२ को राजस्व र व्ययको वार्षिक अनुमान (बजेट) यही जेठ १५ गते दिउँसो १ बजे प्रस्तुत हुने भएको छ।
आविष्कार केन्द्रले बनायो दश किसिमका कृषि औजार
राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रले तीन दशकदेखि बन्द भएको वीरगञ्जस्थित कृषि औजार कारखाना जिम्मा लिएको २० महिनामा १० किसिमका कृषि औजार तयार पारेको छ ।
रारामा दस हजारभन्दा बढी पर्यटक
मुगुको रारा तालमा चालु आर्थिक वर्षको साउनदेखि वैशाख अन्त्यसम्ममा १० हजार ५७९ पर्यटकले भ्रमण गरेका छन् । रारा राष्ट्रिय निकुञ्ज कार्यालयको तथ्याङ्क अनुसार ४३ जना सार्क मुलुकबाट र १९५ जना अन्य मुलुकबाट गरी कुल १० हजार ५७९ पर्यटकले रारा भ्रमण गरेका हुन्। गत वर्षको आर्थिक वर्षमा ११ हजार १९१ आन्तरिक र विदेशी पर्यटकले रारा भ्रमण गर्न आएको रारा राष्ट्रिय निकुञ्ज कार्यालय हुटुका सूचना अधिकारी जयहरि धितालले बताउनुभयो ।
सगरमाथामा पूर्णिमाको नयाँ कीर्तिमान, एकै सिजनमा तीन पटक शिखरमा
फोटो पत्रकार तथा पर्वतारोही पूर्णिमा श्रेष्ठले एकै सिजनमा तीन पटक सर्वोच्च शिखर सगरमाथा चढेर महिला पर्वतारोहीतर्फ नयाँ कीर्तिमान बनाउनुभएको छ । आरोहण एजेन्सी एट के एक्सपिडिसनका अनुसार उहाँले शनिबार बिहान ५ बजेर ५० मिनेटमा तेस्रो पटक सगरमाथाको आरोहण गर्नुभएको हो । एट के एक्सपिडिसनका व्यवस्थापक योगेन्द्र तामाङले भन्नुभयो, “सगरमाथा आरोहणका हिसाबले चौथो पटक चुचुरोमा पुग्नुभएकी श्रेष्ठले यो सिजनमा १३ दिनभित्र तीन पटक सगरमाथाको आरोहणको कीर्तिमान बनाउनुभएको छ । उहाँले यसअघि भारतीय महिलाले एकै सिजनमा दुई पटक चुचुरोमा पुगेको रेकर्डलाई तोड्नुभएको हो ।” वैशाख ३० गते सहयोगी फुरा टेम्बा शेर्पासहित पहिलो आरोहण गर्नुभएकी उहाँ जेठ ६ गते सहयोगी पासाङ शेर्पासहित दोस्रो पटक चुचुरोमा पुग्नुभएको उहाँले बताउनुभयो । त्यस्तै तेस्रो पटक सहयोगी कर्मा ग्याल्जी शेर्पासहित उहाँ चुचुरोमा पुग्नुभएको हो ।
भैँसीपालनबाट वार्षिक छ लाख
व्यावसायिक रूपमा पशुपालन गर्न थालेपछि वीरेन्द्रनगर नगरपालिकाका किसानले दुध बेचेर मनग्गे आम्दानी गर्न थालेका छन् । किसानले दुधबाटै वार्षिक पाँच लाखसम्म आम्दानी गर्न थालेका हुन् । वीरेन्द्रनगर क्षेत्रमा उत्पादित दुध स्थानीय बजारमा नै खपत हुने गरेको छ । वीरेन्द्रनगर नगरपालिका–३ का ३५ वर्षीय नगेन्द्र उपाध्यायको बिहानको मिर्मिर उज्यालोदेखि बेलुकासम्म भैँसीका पाडापाडीको स्याहारसुसारमा बित्ने गरेको छ । छोटो समयमा व्यावसायिक भैँसीपालन गरेर एक सफल युवा उद्यमीका रूपमा आफूलाई चिनाउन सफल भएका उपाध्याय सधैँ भैँसी स्याहारदेखि दुध बिक्रीवितरणमा व्यस्त देखिनुहुन्छ ।
जङ्गली जनावरका कारण वैकल्पिक खेती
वर्षभरि मेहनत गरेर तयार पारेको फसल क्षणभरमै जङ्गली जनावरले खाइदिनाले पीडित बनेका बाँके कम्दी कोरिडोरका अधिकांश किसान वैकल्पिक खेतीतिर लागेका छन् । पछिल्लो समय बाँके राष्ट्रिय निकुञ्जको स्थापना भएसँगै जनावरहरू आहारा खोज्दै गाउँ पस्न थालेर खेतबारीमा क्षति पु¥याउन थालेपछि यहाँका महिलाहरू बेसार खेतीतर्फ आकर्षित भएको आस्था सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका सदस्य पूर्णकला गिरीले बताउनुभयो । अन्नबालीको उत्पादन लिन नसकेका किसानले बेसार खेतीबाट राम्रो आम्दानी लिन थालेको सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका सदस्य गिरीले बताउनुभयो ।
राजस्व तिर्न मान्दैनन् हुम्लावासी
चीनको ताक्लाकोटबाट हिल्सा नाका हुँदै सामान ल्याउने व्यापारीले भन्सारलाई राजस्व तिर्न नमान्ने गरेको पाइएको छ । ताक्लाकोटबाट गाडीमा आएको सामान भन्सारका कर्मचारीले राजस्वका लागि रसिद काट्न खोज्दा व्यापारी तथा अन्य हुम्लावासीले घरयसी प्रयोजनाका लागि ल्याएको सामान भनेर पन्छिन खोजेपछि राजस्व असुलीमा समस्या देखिएको हो ।
भन्सार नाकामा फेला परेको कुहिएको बहत्तर बोरा राज्मा नष्ट
भारतबाट नेपाल भित्रिरहेको गुणतस्तरहीन राज्माको गेडा खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले फेला पारेको छ । बाँकेको नेपालगन्ज नाकाबाट नेपाल ल्याइरहेको राज्माको सो गेडा विभाग अन्तर्गतको खाद्य आयात निर्यात गुणस्तर प्रमाणीकरण कार्यालयले चेक जाँच गर्दा त्यस्तो फेला परेको हो । अमन जेनरल अर्डर सप्लायर्सले नेपालगन्ज नाकाबाट राज्माको गेडासहित राज्मा, रहर, उरद, मसुरो दाल पनि आयात गरिरहेको थियो । त्यसमध्ये ७२ बोरा राज्मा कुहिएको फेला परेका छन् ।
-original-thumb.jpg)
‘लान्द्रुक हनी हन्टिङ’ महोत्सवको रौनक
गत वर्षको ‘लान्द्रुक हनी हन्टिङ’ महोत्सवमा तीन लिटर मात्र मह जम्मा भएकोमा खिन्न कास्कीको अन्नपूर्ण गाउँपालिका–७, लान्द्रुकका बासिन्दा यसपालि भने प्रशन्न छन् । उनले मङ्गलबार सुरु भएर शुक्रबार सकिएको लान्द्रुक हनी हन्टिङ महोत्सवमा १७ गोलाबाट १३० लिटर मह भिरौटेहरूले निकालेका छन् । महोत्सवका संयोजक विष्णुप्रसाद चपाई यसरी निकालिएको मह हातहातै बिक्री भएकोमा झनै उत्साहित हुनुहुन्छ । मोदीखोलामाथिको छङ्गाछुर कोसेटाङ भिरमा सिमसिम पानी र टन्टलापुर घाम दुवैको परवाह नगरी मह निकालिएको हो । चार दशकदेखि भिरौटे बन्दै आउनुभएका ६१ वर्षीय खड्गबहादुर गर्बुजामगर यसपालि पनि निगालोको चोया बाटेर बनाइएको डोरी (पराङ) को सहायतले भिरमा जानुभयो ।
संशोधित राजस्व लक्ष्य पनि भेट्टाउन चुनौती, दैनिक छ अर्ब उठाउनुपर्ने
चालु आर्थिक वर्षको सुरुवातदेखि नै राजस्व सङ्कलनमा दबाब बेहोरिरहेको सरकारका लागि संशोधित लक्ष्य भेट्टाउन पनि मुस्किल पर्ने देखिएको छ । आर्थिक गतिविधि विस्तार हुन नसक्दा बजेटको मुख्य स्रोतका रूपमा रहेको राजस्व सङ्कलनको संशोधित लक्ष्य पनि प्रभावित हुने देखिएको हो । संशोधित लक्ष्य पूरा गर्न सरकारले चालु आवको बाँकी समयमा दैनिक छ अर्ब २८ करोड रुपियाँ राजस्व सङ्कलन गर्नुपर्ने देखिन्छ । अहिले दैनिक करिब तीन अर्ब रुपियाँ राजस्व सङ्कलन भइरहेको अवस्थामा बाँकी समयमा त्यसको दोब्बरभन्दा पनि बढी राजस्व सङ्कलन सरकारका लागि निकै चुनौतीपूर्ण बन्ने छ ।
श्रीराम सुगर मिल्स सञ्चालन गर्न सहमति
श्रीराम सुगर मिल्स लिमिटेड सञ्चालनका लागि सहमति जुटेको छ । सो उद्योग सञ्चालनका सम्बन्धमा गठित कार्यदलले प्रतिवेदन उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दामोदर भण्डारीसमक्ष पेस गरेको छ । महिला तथा सामाजिक मामिलाका सभापतिसमेत रहनुभएका सांसद किरण साहको संयोजकत्वमा गठित कार्यदलले उद्योगीलाई आर्थिक सङ्कट भएको र जग्गा उपयोग गरेर उद्योग चलाउने वातावरण बनाउनुपर्ने बताउनुभयो ।
-original-thumb.jpg)
सहकारी अपचलन : सांसद सासू, ज्वाइँसहित ३५ जनालाई १६ करोड बिगो
नवलपुर सदरमुकाम कावासोतीको छिपछिपे उपभोक्ता सहकारी संस्था लिमिटेडमा भएको आर्थिक अपचलन र घोटालाबारे अनुसन्धान सकेर प्रहरीले अनुसन्धान प्रतिवेदन बुझाएको छ । जिल्ला प्रहरी कार्यालयका अनुसार अनुसन्धान प्रतिवेदन जिल्ला सरकारी वकिलको कार्यालयमा बुझाइएको हो । प्रहरीले राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीबाट बर्दियाका प्रतिनिधि सभा सदस्य गीता बस्नेत, बस्नेतका ज्वाइँ नगेन्द्रबाबु रिमाल, सहकारीका व्यवस्थापक बर्दियाकै योगेन्द्र पाण्डे, सहकारीका अध्यक्ष गोपीकृष्ण शर्मा, बिनाधितो ऋण लिने बर्दिया घर भएका शिवलाल लामिछानेसहित ३५ जनालाई प्रतिवादी बनाउन सरकारी वकिललाई राय दिएको हो ।
२४ खर्ब हाराहारीमा सार्वजनिक ऋण
मुलुकले भुक्तान गर्न बाँकी सार्वजनिक ऋण करिब २४ खर्ब रहेको सार्वजनिक ऋण व्यवस्थापन कार्यालयले जनाएको छ ।
लक्ष्यभन्दा बढी राजस्व सङ्कलन
भद्रपुर नगरपालिकाले चालु आर्थिक वर्षको १० महिनामा चार करोड ८६ लाख ६६ हजार सात सय ७४ राजस्व सङ्कलन गरेको छ ।
किमाथाङ्कासहित चीनसँग जोडिएका नाकाहरु आजदेखि पुनः सञ्चालन
नेपाल सरकारको निरन्तरको कूटनीतिक प्रयासपछि सङ्खुवासभास्थित चीनसँग सीमा जोडिएको किमाथाङ्कासहित अधिकांश व्यापार नाका आजदेखि पुनः सञ्चालनमा आउँदै छन् ।
कृत्रिम रूपमा पकाइएको आँप जोखिमयुक्त
आँप फलेपछि छिट्टोमा जेठको अन्तिमदेखि मात्र पाक्न थाल्छन् र त्यो खानयोग्य हुन्छ तर यहाँ बजारमा दुई-तीन महिनादेखि पाकेको आँप छ्यापछ्याप्ती पाउन थालेका छन् । बजारमा अहिले बिक्रीवितरण भइरहेको आँप खानयोग्य छैन किनभने ती आँपलाई कृत्रिम ढङ्गले रासायनिक पदार्थ हालेर प्रयोग गरी पकाएर बिक्रीवितरण गरिरहेको विज्ञहरू बताउँछन् ।
