जुनार उत्पादन बढेपछि किसान दङ्ग
गोलन्जोर गाउँपालिका–४, तीनकन्या निवासी किसान केदार राक्से ठकुरीको साढे नौ रोपनी जमिन यतिखेर जुनारले पहेँलपुर बनेको छ । उहाँलाई हरेक दिन जुनार टिपेर बिक्रीका लागि बजार पठाउन भ्याइनभ्याइ छ । गत वर्षको तुलनामा यो वर्ष जुनार उत्पादन बढेकाले आम्दानी पनि बढ्ने उहाँले बताउनुभयो । “यो वर्ष अहिलेसम्म छ लाख रुपियाँ जतिको जुनार बिक्री गरिसकेँ,” उहाँले भन्नुभयो, “गत वर्ष जुनारबाट १८ लाख रुपियाँ जति लिएको थिएँ । यो वर्ष २० लाख रुपियाँ होला जस्तो छ ।” जुनार किन्न व्यापारी बगैँचामै आउने भएकाले बिक्रीका लागि कुनै समस्या नभएको उहाँले सुनाउनुभयो ।
एक वर्षमा थपिए दुई लाख व्यक्तिगत करदाता
एक वर्षको अन्तरमा करिब दुई लाख व्यक्तिगत करदाता थपिएका छन् । अर्थ मन्त्रालयका अनुसार २०७९ कात्तिकदेखि २०८० कात्तिकसम्मको अवधिमा एक लाख ९९ हजार ३६१ जनाले स्थायी लेखा नम्बर लिएर करदाताका रूपमा आफूलाई दर्ता गराएका हुन् । सोही अवधिमा ४१ हजार ८३३ वटा संस्थाले व्यावसायिक स्थायी लेखा नम्बर लिएका हुन् । त्यस्तै एक वर्षभित्र दुई हजार १२६ वटा करकट्टी गर्ने निकायले स्थायी लेखा नम्बर लिएको मन्त्रालयको तथ्याङ्क छ ।
एक लाख त्रिचालिस हजारभन्दा बढीको आवेदन
दक्षिण कोरियामा सन् २०२४ का लागि उत्पादनतर्फको कोरियन भाषा परीक्षा (इपिएस) मा अहिलेसम्मकै धेरैले आवेदन दिएका छन् । वैदेशिक रोजगार विभागका इपिएस शाखाका अनुसार पुस २ देखि ६ सम्म आवेदन माग गरेकामा अहिलेसम्मकै धेरै एक लाख ४३ हजार ८१२ जना युवाले आवेदन दिएका हुन् ।
१३८ किलो सुन ल्याएको खुलासा
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट बरामद भएको १४ किलो सुन तस्करी प्रकरणको अनुसन्धान गर्न गठित समितिले प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको छ । मङ्सिर २१ गते राति युनाइटेड अरब इमिरेट्स दुबईबाट काठमाडौँ आएको फ्लाई दुबई विमानका यात्रु गोरखा, बारपाकका चन्द्र घलेका साथबाट विमानस्थल भन्सार कार्यालयले १४ केजी सुन बरामद गरेको थियो ।
महसुल नतिर्ने उद्योगमा धमाधम बिजुली काटिँदै
डेडिकेटेड र ट्रङ्क लाइनबापतको महसुल भुक्तान नगरेका उद्योगको विद्युत् काट्ने कामलाई नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले तीव्रता दिएको छ । मन्त्रीपरिष्दले पारित गरेको प्रतिवेदन कार्यान्वयनमा विद्युत् नियमन आयोगले आवश्यक निर्णय गर्न ढिलाइ गरेपछि नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले मन्त्रीपरिषद, ऊर्जा जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालयको पत्राचार तथा अदालतका आदेशलाई आधार मान्दै लाइन काट्ने कार्यलाई तीव्रता दिएको हो ।
‘लम्पी स्किन’ बाट पशुधनमा क्षति राहत कुर्दै किसान
सिन्धुपाल्चोकको मेलम्ची नगरपालिका–१३, फटकशिलाका कुलप्रसाद तिवारीको गाई मरेपछि किलो रित्तो भएको चार महिना पूरा भएको छ । आर्थिक रूपमा विपन्न उहाँ सरकारले उपलब्ध गराउने भनिएको क्षतिपूर्ति बापतको रकम पर्खिएर बस्नुभएको छ । उहाँले धेरै स्थानमा स्थानीय तहले राहत दिएको सुने पनि आफ्नो गाउँमा कहीँकतैबाट कुनै पनि सहयोग नपाएको गुनासो गर्नुभयो ।
बढ्यो विदेशी लगानी
एक वर्षको अवधिमा प्रत्यक्ष विदेशी लगानी (एफडिआई) को प्रतिबद्धता र लगानी दुवै बढेको छ । अर्थतन्त्र लयमा आउन थालेसँगै विदेशी लगानीमा सुधार आएको हो । लगानीका लागि अनुकूल वातावरणसँगै नीतिगत सुधार पनि भएका कारण वैदेशिक लगानी बढ्दै गएको नेपाल राष्ट्र बैङ्कको तथ्याङ्कले देखाएको छ । नेपाल राष्ट्र बैङ्कको तथ्याङ्क अनुसार चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को चार महिना (साउन–कात्तिक) मा खुद प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी तीन अर्ब ६४ करोड रुपियाँ भित्रिएको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो लगानी ४२ करोड ९२ लाख रुपियाँमा सीमित थियो ।
बढी मूल्यमा एलपी ग्यास बेच्नेलाई निगमले कारबाही गर्ने
तोकेको भन्दा बढी मूल्यमा एलपी ग्यास बिक्री गर्ने वितरकलाई नेपाल आयल निगमले कारबाही गर्ने भएको छ।
नेपाल बैङ्कको सिइओमा पाण्डेय नियुक्त
नेपाल बैङ्क लिमिटेडको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सिइओ) पदमा बैङ्ककै पूर्वकर्मचारी तिलकराज पाण्डेय नियुक्त हुनुभएको छ । बैङ्क सञ्चालक समितिको शुक्रबारको निर्णय अनुसार पाण्डेयलाई आगामी चार वर्षका लागि नियुक्त गरिएको हो । बैङ्कका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत कृष्णबहादुर अधिकारीको चारवर्षे कार्यकाल पूरा गरी अवकाश पाएसँगै सिइओ पद रिक्त थियो । सिइओका लागि अन्तिम प्रतिस्पर्धामा पाँच जना थिए । जसमध्ये व्यावसायिक कार्ययोजना र अन्तर्वार्तापछि पाण्डेयलाई नियुक्त गरिएको बैङ्कले जनाएको छ ।
अदुवाको बजार खोज्दै कृषक
अछामका चार पालिकामा यस वर्ष १८० मेट्रिक टन अदुवा उत्पादन भएको छ । जिल्लाको पञ्चदेवल विनायक, कमलबजार, साफेबगर नगरपालिका र मेल्लेख गाउँपालिकाका कृषकले अदुवाको उत्पादन गरेका हुन् । चार पालिकाका करिब एक हजार दुई सयभन्दा बढी कृषकले यस वर्ष प्रतिव्यक्ति १५० किलोग्रामभन्दा बढी अदुवा उत्पादन गरेका छन् ।
बजार पुँजीकरण तेत्तिस खर्ब नजिक
सेयर बजारमा यो साता कुल बजार पुँजीकरण ६.५ प्रतिशतले उकालो लागेको छ । गत साताको अन्तिम कारोबार दिन ३० खर्ब ७६ अर्ब रुपियाँ रहेको कुल बजार पुँजीकरण यो साता एक खर्ब ९९ अर्ब रुपियाँ बढेर ३२ खर्ब ७६ अर्ब ३३ करोड ७१ लाख ५९ हजार ६८६ रुपियाँ पुगेको हो ।
उखु किसानको बक्यौता रकम भुक्तानी
कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले उखु किसानले अनुदानबापत पाउने ८० करोड रुपियाँ रकम भुक्तानी गरेको छ । गत आर्थिक वर्षको बाँकी रहेको अर्बभन्दा बढी रकममध्ये ८० करोड रुपियाँ भुक्तानी गरेको छ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले पुस १ गते अर्थमन्त्री डा. प्रकाशरण महत, कृषिमन्त्री डा. वेदुराम भुसाल, उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री रमेश रिजाल, मुख्य सचिव डा. वैकुण्ठ अर्याललगायत मन्त्रालयका सचिवसहितको छलफलमा उखु किसानले प्राप्त गर्ने अनुदान रकम भुक्तानी गर्न निर्देशन दिनुभएको थियो ।
मन्दिरको आम्दानीबाट अस्पताल सञ्चालन
धार्मिकस्थलको भेटी व्यवस्थापन निर्देशिका २०७३ लागू भएको पोखराको विन्ध्यवासिनी मन्दिरको आम्दानीबाट प्राकृतिक अस्पतालसहित अरू सामाजिक काम भइरहेका छन् । निर्देशिका अनुसार मन्दिरको जग्गा, भेटीलगायतका आम्दानीबाट विद्यालय, अस्पताल, ज्येष्ठ नागरिक सेवा केन्द्र सञ्चालन गर्न सक्ने प्रावधान छ ।
गुणस्तरीय स्वास्थ्य सामग्री खरिदमा जोड
सार्वजनिक खरिद ऐन स्वास्थ्यमैत्री नहुँदा स्वास्थ्य उपकरण खरिदमा गुणस्तरहीन सामग्री आउन सक्ने भन्दै विज्ञहरूले सरकारलाई त्यसतर्फ सचेत रहन आग्रह गरेका छन् । उनीहरूले स्वास्थ्य सामग्री तथा खरिद गरिएका स्वास्थ्य उपकरण गुणस्तरीय नभएमा त्यसको प्रत्यक्ष असर आमनागरिकमा पर्ने बताएका हुन् । स्वास्थ्य सेवा विभाग व्यवस्थापन महाशाखाले काठमाडौँमा आयोजना गरेको नेपालको स्वास्थ्य क्षेत्रमा आपूर्ति व्यवस्थापन प्रणालीसम्बन्धी कार्यक्रममा विज्ञहरूले स्वास्थ्य उपकरण गुणस्तरीयतामा जोड दिँदै स्वास्थ्य सामग्री खरिद गर्दा गुणस्तरमा ध्यान दिनुपर्ने बताएका छन् ।
थप छ वटा औद्योगिक ग्राम घोषणाको तयारी
सरकारले विभिन्न स्थानीय तहमा छ वटा औद्योगिक ग्राम घोषणा गर्ने तयारी गरेको छ । उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले ग्राम घोषणा गर्न स्वीकृतिका लागि मन्त्रीपरिषद्मा पठाइसकेको छ । मन्त्रीपरिषद्ले स्वीकृत गरेसँगै थप छ वटा ग्राम घोषणा हुने छन् । मन्त्रालयका अनुसार मधेश प्रदेशको बारास्थित करैयामाई गाउँपालिका, सोही प्रदेशको पर्सास्थित बहुदरमाई नगरपालिकामा ग्राम घोषणा गर्न लागिएको छ । कोशी प्रदेशको तेह्रथुमस्थित फेदाम गाउँपालिकामा ग्राम घोषणा गर्न लागिएको हो ।
मङ्सिरसम्म पाँच अर्ब रकमान्तर
चालु आर्थिक वर्षको पाँच महिनामा अर्थ मन्त्रालयले करिब पाँच अर्ब रुपियाँ रकमान्तर गरेको छ । मन्त्रालयले साउनदेखि मङ्सिरसम्म चार अर्ब ७६ करोड ३२ लाख रुपियाँ रकमान्तर भएको जनाएको हो । पुँजीगत शीर्षकमा विनियोजन गरिएको एक करोड रुपियाँभन्दा बढीको एक बजेट उपशीर्षकबाट अर्को बजेट उपशीर्षकमा गरिएको रकमान्तर यसमा समेटिएको छ ।
ग्वार्को फ्लाइओभर,तिस प्रतिशत निर्माण
ललितपुरको ग्वार्कोमा चक्रपथको मुख्य लेन नै बन्द भएपछि यात्रुले सास्ती भोगिरहेका छन्। तर अब नागरिकको यो सास्ती चाँडै सहज हुने छ। ग्वार्कोमा निर्माणाधीन फ्लाइओभरको काम तीव्रतर रूपमा अघि बढेपछि यस्तो सम्भावना देखिएको छ। मुलुककै पहिलो फ्लाइओभर निर्माण ३० प्रतिशत सम्पन्न भएको छ। फ्लाइओभरको नयाँ डिजाइन स्वीकृत भएपछि असोजयता निर्माण तीव्र बनेको छ। पुस पहिलो सातासम्ममा फ्लाइओभरको पाइल (जग राखिने) काम सम्पन्न भइसकेको सडक विभाग अन्तर्गतको गुणस्तर, अनुसन्धान तथा विकास केन्द्रले जनाएको छ। फ्लाइओभर निर्माणका लागि दुवैतिर १२/१२ गरी २४ वटा पाइल निर्माण गरिएको छ।
बहुमत ल्याउन कांग्रेसलाई कसैले रोक्न सक्दैन : अर्थमन्त्री डा. महत
नेपाली कांग्रेसका प्रवक्ता एवम् अर्थमन्त्री डा. प्रकाशशरण महतले नेपाली कांग्रेस पार्टीभित्र एकता र सद्भावको आवश्यकता रहेको औँल्याउनु भएको छ।
बृहत् दोलखा महोत्सवको तयारी : सजियो चरीकोट
पुस १३ गतेदेखि २२ गतेसम्म दोलखा सदरमुकाम चरीकोटमा हुन लागेको बृहत् दोलखा महोत्सवको तयारी तीव्र पारिएको छ। दोलखा उद्योग वाणिज्य सङ्घको आयोजनामा हुन लागेको महोत्सवको पूर्व तयारी स्वरूप चरीकोट बजार रङ्गीचङ्गी बनाइएको हो।
सरकारको एक वर्ष : सकारात्मक लयमा अर्थतन्त्र
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ नेतृत्वको सरकार बनेको एक वर्ष पुग्दैछ । यो सरकारले आफ्नो जिम्मेवारी सम्हाल्दै गर्दा मुलुकको आर्थिक अवस्था सही लयमा थिएन ।
दुई वर्ष अघि नै सम्पन्न हुनु पर्ने मार्तडी–कोल्टी सडकमा ठेकेदारको लापरबाही
बाजुराको मार्तडी देखि कोल्टी सम्मको सडक निर्माण कार्यमा ढिलाइ भएको छ । जिम्मा लिएका दुई वटा ठेकेदार कम्पनीको लापरबाही कारण सो सडक निर्माण कार्यमा ढिलाइ भएको हो ।
१६८ मुरी धान फलाएका किसान जोडीलाई ५० हजार पुरस्कार सहित सम्मान
पाँचवटा खेतमा फलेको एक सय ६८ मुरी धान जोख्ने काम सकिएपछि पाँचथरको फाल्गुनन्द गाउँपालिका–१ लाक्सिबुङका मकरबहादुर बम्जनको घरमा बुधबार स्थानीयवासी, जनप्रतिनिधि र कर्मचारीको घुइँचो थियो । गलामा माला लगाएका मकरबहादुर अतिथिको सत्कारमै व्यस्त हुनुहुन्थ्यो ।
प्रहरीको सुरक्षामा प्रसारण लाइनको काम सुरु
सर्लाहीको लामबन्दी नगरपालिका–१२, जियाजोरमा सात वर्षदेखि रोकिएको हेटौँडा–ढल्केबर–इनरुवा ४०० केभी प्रसारण लाइन आयोजनाको काम प्रहरीको सुरक्षामा अघि बढाइएको छ ।
एआई सङ्कट कि अवसर ?
विश्व फुटबल खेलाडी लियोनेल मेसी सिन्धुलीमा जुनार खाइरहेको तस्बिर सामाजिक सञ्जालमा एकाएक भाइरल बन्यो । फेसबुक पेज ‘सिन्धुली’बाट पोस्ट भएको सो तस्बिरमा केही दिनमै एक लाख लाइक, चार सयभन्दा बढी कमेन्ट र करिब चार सय सेयर भएको थियो ।