निर्वाचन निर्धारित समयमा हुनुपर्छ : अध्यक्ष ओली
सन्तोष राउतसोलुखुम्बु, वैशाख ५ गते । नेकपा (एमाले) का अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले तोकिएको समयमा निर्वाचन हुनुपर्ने बताउनुभएको छ । एमाले सोलुखुम्बुले सदरमुकाम सल्लेरीमा सोमबार आयोजना गरेको चुनावी सभा तथा पार्टी प्रवेश कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उहाँले सो कुरा बताउनुभयो । निर्वाचनमा एमाले र गठबन्धन दलबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने उहाँले चर्चा गर्नुभयो । गठबन्धन दलको सामना गर्न एमाले तयार रहेको पनि उहाँले बताउनुभयो । एमाले विजयी भएमात्र मुलुकमा आर्थिक समृद्धि कायम हुने भन्नुहुँदै अध्यक्ष ओलीले सहयोग गर्न आग्रह गर्नुभयो ।प्रदेस १ का पूर्व मुख्यमन्त्रि शेरधन राईले आगामी निर्वाचनमा एमालेले धेरै सिट जित्ने दाबी गर्नुभयो । राईले एमाले विकासको बाहक भएको बताउनुभयो । कार्यक्रममा नेपाली काँग्रेसका महाधिबेशन प्रतिनिधि आङकाजी शेर्पाको नेतृत्वमा विभिन्न पार्टी परित्याग गरेका नेता कार्यकर्ता एमालेमा प्रवेश गरेका थिए । महाधिबेशन प्रतिनिधि शेर्पालाई एमालेबाट मेयरमा टिकट दिने सहमति भएको एमाले स्रोतको बुझाई छ ।
घर मतान जलेर नष्ट
ताप्लेजुङको फुङ्लिङ नगरपालिका–३ मा स्थानीय बाबुराम गुरागाईं र भगीरथ गुरागाईंको घर मतान थलेर नष्ट भएको छ । सोमबार दिउँसो भएको आगलागीबाट गुरागाईं परिवारको घर र मतान थलेर नष्ट भएको हो ।
ताप्लेजुङको याङ्मा केन्द्रमा ६० जना मतदाता
ताप्लेजुङमा आसन्न स्थानीय तहको निर्वाचनमा याङ्मा मतदान केन्द्रमा जिल्लाकै थोरै मतदाता सहभागी हुने भएका छन् । फक्ताङ्लुङ गाउँपालिका–७ ओलाङ्चुङगोलाको याङ्मास्थित याङ्मा आधारभूत विद्यालय मतदान केन्द्रमा ६० जना मात्र मतदाता सहभागी हुने भएका हुन् ।
रेडपान्डा अध्ययन केन्द्र निर्माण
ताप्लेजुङ समाचारदाताताप्लेजुङ, वैशाख ५ गते । ताप्लेजुङको पर्यटकीय क्षेत्र सुकेटार नजिक देउरालीमा रेडपान्डा अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिएको छ । फुङ्लिङ नगरपालिका–९, हाङ्देवास्थित देउराली सामुदायिक वनमा दुर्लभ वन्यजन्तु रेडपान्डाको अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिएको हो । जिल्लास्थित हिमाली संरक्षण मञ्च र रेडपान्डा नेटवर्कले रेडपान्डा अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरेका हुन् । जैविक विविधता तथा वन्यजन्तुको अध्ययन र अनुसन्धान गर्ने गरी केन्द्र निर्माण गरिएको हिमाली संरक्षण मञ्चका कार्यक्रम संयोजक रमेश राईले जानकारी दिनुभयो । राईका अनुसार अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र स्थापनाका लागि कुल एक करोड ५७ लाख रुपियाँको लागतमा भवनसहितका संरचना निर्माण गरिएको छ । मञ्चको सहजीकरण र रेडपान्डा नेटवर्कको आर्थिक सहयोगमा भौतिक संरचना निर्माण गरिएको राईले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार वातावरणमैत्री संरचना भएकाले जैविक निर्माण सामग्री प्रयोग गरिएको छ । निर्माण कम्पनी एसएनपीका आयोजना सुपरभाइजर अमृत भट्टराईका अनुसार संरचना निर्माणमा वातावरणमैत्री कच्चा पदार्थ र स्थानीय उत्पादनका सामग्री प्रयोग भएको छ । भट्टराईले गोबर, खरानी, अन्डाको खोल, शुद्ध तोरीको तेल, चुना, माटो, परालको टुक्रालाई मुछेर (मिश्रण) स्रोत केन्द्र निर्माण कार्यमा प्रयोग गरिएको बताउनुभयो । उल्लेखित निर्माणसामग्री प्रयोगले संरचना वातावरणमैत्री बन्नुका साथै बलियो, टिकाउ र मौसम अनुकूूलित प्रकृतिको हुने पनि उहाँले बताउनुभयो । अहिले भवन निर्माणको कार्य करिब ९९ प्रतिशत सम्पन्न भएको र चाँडै सञ्चालनमा आउने बताइएको छ ।यता केन्द्र स्थापनाले वन र दुर्लभ वन्यजन्तुको संरक्षणमा सहयोग पुग्ने विश्वास राखिएको देउराली भित्री सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका अध्यक्ष निमाक्रिक्या शेर्पाले बताउनुभयो । स्थानीय जैविक विविधता संरक्षणलगायत वातावरणमैत्री सेवाको प्रवर्धन, सदुपयोगसहित पर्यटन प्रवर्धन गरी उपभोक्ता समूहको आयआर्जनमा वृद्धि गर्ने उद्देश्यले पनि केन्द्र निर्माण गरिएको शेर्पाले बताउनुभयो । दुर्लभ रेडपान्डासहित संरक्षित जङ्गली जनावर, जडीबुटीलगायत प्रजातिको प्रदर्शनी स्थलका रूपमा विकास गर्ने योजना रहेकोस उहाँको भनाइ छ ।
महिला मजदुरले खेतीपाती धान्दै
जयकृष्ण यादव इनरुवा, बैशाख ४ गते । सुनसरीका अधिकांश श्रमिक पुरुषहरु बैदेशिक रोजगारमा गएकाले कृषि तथा खेतीपाती गर्न पुरुष मजदुरको अभाव भएको छ । वार्षिक सुनसरीबाट १६ हजार पुरुष बैदेशिक रोजगारमा जानेगरेकाले कृषि क्षेत्रमा पुरुष मजदुरको अभाव भएको कृषकहरुको भनाई छ । प्रत्येक गाउँटोलबाट रोजगारीका लागि पुरुषहरु विदेश गएकाले खेतीपातीका लागि कृषि मजदुर तथा श्रमिकको अभाव भएको भोक्रहा नरसिंह गाउँपालिका २ का अगुवा कृषक चन्दन मेहताले बताउनुभयो । गाउँमा पुरुषहरु विदेश गएकाले जसोतसो महिला मजदुरले खेतीलाई धान्दैआएको महेताको भनाई छ ।गाउँमा राम्रो आम्दानी नहुने, रोजगारीको ग्यारेण्टी नभएको र सधै काम पनि नपाइने भएकाले बैदेशिक रोजगारमा बाध्य भएर पुरुषको आकर्षण बढेको स्थानीयको बुझाई छ । स्वदेशमा खेतीपाती र कृषिमा काम लाग्ने मजदुरको अभाव भएको भोक्राहा नरसिंह २ का किसान सुरेन्द्र मेहताले बताउनुभयो । पुरुषहरु विदेश गएकाले जेनतेन भएपनि गाउँका महिला मजदुरले खेतीलाई धानिरहेको उहाँको भनाई छ । जिल्लाको १२ स्थानीय तहको १२४ वटै वडामा बैदेशिक रोजगारले पुरुषलाई मोहित पारेकाले कृषि मजदुरको अभाव भएको अधिकारकर्मी सहजादी प्रविणले बताउनुभयो । पुरुष मजदुर कम भएको र महिलाले पनि ८ घण्टा काम गर्नुपर्ने भएकाले धेरै महिला काममा नआएको उहाँले बताउनुभयो । हाल गहुँ र मकै बाली भित्र्याउन सीमावर्ती गाउँपालिका बर्जु, कोशी, भोक्राहा नरसिंह, हरिनगर र देवानगञ्ज गाउँपालिकाका किसानलाई पूर्णरुपमा मजदुर अभाव भएको देवानगञ्जका डुमरलाल मेहताले बताउनुभयो ।सुनसरीमा १७ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा गहुँ बाली, ८ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा मकैं र ५४ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा धान तथा १२ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा तरकारी खेती लगाइदआएको छ । भोक्राहा नरसिंह गाउँपालिका किसानलाई पुरुष मजदुर अभाव समस्याले सताएपछि केही महिला मजदुरको सहयोगमा मकैं खेती गरिएको स्थानीय कृषक सुरेश मेहताले बताउनुभयो ।
निर्माणमा ढिलाइ भएको भन्दै दुहबी बजारक्षेत्रमा सडक अवरोध
नवराज कट्टेलविराटनगर, वैशाख ४ गते । सुनसरीको दुहवी बजारक्षेत्रका स्थानीयले निर्माणमा ढिलासुस्ती भएको भन्दै सडक जाम गरेका छन् । सडक निर्माण सम्झौता गरेको साह निर्माण सेवा कम्पनीले काममा ढिलासुस्ती गरेको भन्दै स्थानीयहरु विरोधमा उत्रिएका हुन् ।इलाका प्रहरी कार्यालय दुहवीका प्रहरी निरीक्षक घनेन्द्र हाङका अनुसार विस्तारको कामका लागि भत्काएको सडकमा सवारी गुड्दा धुलो धेरै उड्न थालेपछि स्थानीयले केहीबेर सडक अवरोध गरेका छन् । स्थानीयको विरोधपछि ठेकेदार कम्पनीले भत्काएको सडकमा नियमित पानी हाल्ने र निर्माणको कामलाई अगाडि बढाउने सहमति जनाएपछि अवरोध हटेको प्रहरी निरीक्षकले जानकारी दिनुभयो ।६ लेन सडक आयोजनासँग निर्माण सम्झौता गरेको साह निर्माण सेवाका प्रोपाइटर जयप्रकाश साहले निर्माणका क्रममा रहेको सडकमा धुलो उडेको भन्दै विरोध गरिएको बताउनुभयो । निर्माणका लागि आवश्यक पर्ने सामग्री अभाव भएका कारण पनि कामलाई अगाडि बढाउन असजिलो भएको बताउनुभयो । ठेक्का सम्झौता हुँदादेखि अहिले दुई गुणाले वस्तुको मूल्य वृद्धि भएको छ, साहले भन्नुभयो–“सम्झौता रकमले सडक निर्माणको काम बढाउन नसक्ने स्थिति आएको छ । सरकारसँग निर्माण व्यवसायीले पछिल्लो मूल्यवृद्धिको अवस्थाबारे जानकारी गराइसकेकाले त्यसबेलाको बोलकबोल रकमले निर्माणको काम गर्न नसक्ने स्थिति आएको छ ।”दुहवीका स्थानीयले समयमै सडक विस्तारको काम गर्न नदिएका कारण अहिले सास्ती बेहोर्नुपरेको छ । ६ लेन सडकको सीमाक्षेत्र समयमै क्लियर गर्न नदिएका कारण ठेक्का ढिलो लागेको बताइएको छ । दुई करोड रुपियाँमा मर्मत गर्नेगरी ठेक्का लिइएको सडकको काम पछिल्लो डेढ महिना यता भइरहेको छ । साहले २० दिन सडक क्लियर गर्न लागेको र बाँकी काम अगाडि बढिरहेको बताउनुभयो ।कोशी राजमार्ग ‘रानी–विराटनगर–इटहरी–धरान’ ६ लेन सडक विस्तार आयोजना २०६८ सालदेखि नै सुरु भएको थियो । सुनसरीको दुहबी बजार ६३० मिटर दूरीलाई सरकारले ‘बिल्टअप एरिया’घोषणा गरेको थियो । त्यही प्रावधानमा टेकेर स्थानीय सडक विस्तार गर्न नदिएका कारण अहिले सास्ती बेहोर्नुपरिरहेको छ । उत्तर–दक्षिण व्यापारिक मार्ग विस्तार आयोजना निर्देशानालयले सुनसरीको दुहवी बजारक्षेत्रमा विस्तार बाँकी राखेको २ किलोमिटर दूरीमध्ये १३७० मिटरको निर्माण र ६३० मिटर क्षेत्र मर्मतको काम गरिरहेको छ । सडक ऐन २०३१ अनुसार राष्ट्रिय राजमार्गको मापदण्ड २०३४ सालमा केन्द्रबिन्दुबाट २५–२५ मिटर निर्धारण गरिएको थियो । तर २०५४ सालमा तत्कालीन भौतिक पूर्वाधारमन्त्री विजयकुमार गच्छदारको सिफारिसमा दुहवी बजारको ६३० मिटर क्षेत्रलाई ‘बिल्टअप एरिया’ घोषणा गर्दै सडक सीमालाई केन्द्रबिन्दुबाट दायाँ–बायाँ ८.३–८.३ मिटर निर्धारण गर्ने निर्णय गरिएको थियो । व्यापारिक राजमार्ग नामकरण गरिएको रानी–किमाथाङ्का सडकको पहिलो खण्ड रानी–तरहरासम्मको ३४.६ किलोमिटर दूरीको काम दुहबी बजारबाहेक करिब ९० प्रतिशत काम सम्पन्न भइसकेको बताइएको छ ।
देउरालीमा रेडपाण्डा अध्ययन केन्द्र निर्माण
चन्द्र पन्दाकताप्लेजुङ,,वैशाख ४ गते । ताप्लेजुङको पर्यटकीय क्षेत्र सुकेटार नजिक देउरालीमा रेडपान्डा अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिएको छ । फुङ्लिङ नगरपालिका–९ हाङ्देवास्थित देउराली सामुदायिक वनमा दुर्लभ वन्यजन्तु रेडपान्डाको अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिएको हो ।जिल्लास्थित हिमाली संरक्षण मञ्च र रेडपान्डा नेटवर्कले रेडपान्डा अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरेका हुन् । जैविक विविधता तथा वन्यजन्तुको अध्ययन र अनुसन्धान गर्नेगरी केन्द्र निर्माण गरिएको हिमाली संरक्षण मञ्चका कार्यक्रम संयोजक रमेश राईले जानकारी दिनुभयो । राईका अनुसार अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र स्थापनाका लागि कुल एक करोड ५७ लाख रुपियाँको लागतमा भवनसहितका संरचना निर्माण गरिएको छ ।मञ्चको सहजीकरण र रेडपान्डा नेटवर्कको आर्थिक सहयोगमा भौतिक संरचना निर्माण गरिएको राईले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार वातारणमैत्री संरचना भएकाले जैविक निर्माण सामग्री प्रयोग गरिएको छ । निर्माण कम्पनी एसएनपीका आयोजना सुपरभाइजर अमृत भट्टराईका अनुसार संरचना निर्माणमा वातावरणमैत्री कच्चापदार्थ र स्थानीय उत्पादनका सामग्री प्रयोग भएको छ ।भट्टराईले गोबर, खरानी, अण्डाको खोल, शुद्ध तोरीको तेल, चुना, माटो, परालको टुक्रालाई मुछेर स्रोतकेन्द्र निर्माण कार्यमा प्रयोग गरिएको बताउनुभयो । उल्लेखित निर्माण सामग्री प्रयोगले संरचना वातावरणमैत्री बन्नुका साथै बलियो, टिकाउ र मौसम अनुकूलित प्रकृतिको हुने पनि उहाँले बताउनुभयो । अहिले भवन निर्माणको कार्य करिब ९९ प्रतिशत सम्पन्न भएको र चाँडै सञ्चालनमा आउने बताइएको छ ।यता केन्द्र स्थापनाले वन र दुर्लभ वन्यजन्तुको संरक्षणमा सहयोग पुग्ने विश्वास राखिएको देउराली भित्री सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका अध्यक्ष निमाक्रिक्या शेर्पाले बताउनुभयो । स्थानीय जैविक विविधता संरक्षणलगायत वातावरणमैत्री सेवाको प्रवर्धन, सदुपयोगसहित पर्यटन प्रवर्धन गरी उपभोक्ता समूहको आयआर्जनमा वृद्धि गर्ने उद्देश्यले पनि केन्द्र निर्माण गरिएको शेर्पाले बताउनुभयो । दुर्लभ रेडपान्डासहित संरक्षित जङ्गली जनावर, जडीबुटीलगायत प्रजातिको प्रदर्शनी स्थलका रुपमा विकास गर्ने योजना रहेको उहाँको भनाइ छ ।
सहरबाट गाउँ फर्केर गाईपालन
उर्लाबारी, वैशाख ४ गते । औसत मानिसहरू सहरबाट गाउँ पस्दैनन् । शहरबाट गाउँ पसेर कृषिकर्म गर्नेहरूप्रति समाजको दृष्टिकोण सकारात्मक हुँदैन । तर लगनशील भएर काम गर्ने हो भने पैसा कमाउन शहर पस्नुपर्दैन भन्ने दरिलो उदाहरण बन्नुभएको मोरङको रतुवामाई- ५ परेवाखोपीका लीला श्रेष्ठ । श्रेष्ठले २०७० देखि २०७५ सम्म उर्लाबारीको स्कुलडाँडामा होटल सञ्चालन गर्नुभयो । होटल गज्जब चलेको थियो । ग्राहकको उच्च चाप थियो । पाँच वर्ष पूर्वपश्चिम राजमार्गसँगै जोडिएको उर्लाबारीको स्कुलडाँडामा होटल चलाउँदा श्रेष्ठको आम्दानी खातामा मात्र देखियो । हातमा पैसा छैन । त्यति हुँदा पनि श्रेष्ठ दम्पतीको होटल चलाउने धित मरेको थिएन । दैनिक सय लिटर दूध सहकारीमा बिक्री गरेर मासिक सरदर एक लाख ५० हजार रुपियाँसम्म आम्दानी गरी ६० हजार रुपियाँ मासिक खुद बचत गर्दै आएको श्रेष्ठले बताउनुभयो । चलिरहेको होटल बिक्री गरेर उहाँ गाउँ फर्किनुभयो र घरमै गाईपालन सुरु गर्नुभयो । २०७५ सालको मङ्सिरमा पाँच वटा गाई पालेर श्रेष्ठ अहिले नगरको नमुना गाई फर्म सञ्चालन गरिरहनुभएको छ । श्रेष्ठको खेमु गाई फर्ममा यतिबेला १५ वटा गाई छन् । जसमध्ये १२ वटा लैना छन् । दैनिक एक सय लिटर दूध बिक्री गरिरहनुभएका श्रेष्ठ भन्नुहुन्छ, सहरबाट गाउँ आएर गाईपालन सुरु गर्दा छिमेकी र आफन्तले नेवार माइलो सकिने भयो भनेर खिसी गरे । कसैले सानोतिनो व्यापार गर्न सुझाए । तर श्रेष्ठ दम्पती जे सोचेर गाउँ फर्किनुभएको थियो । त्यही काममा दत्तचित्त भएर लाग्नुभयो । हाल दैनिक सय लिटर दूध सहकारीमा बिक्री गर्नुहुन्छ । सामान्यतया प्रति लिटर ५५ रुपियाँमा दूध बिक्री हुने गर्छ । श्रेष्ठ भन्नुहुन्छ, मासिक सरदर एक लाख ५० हजार रुपियाँ आम्दानी हुन्छ । खर्च कटाउँदा ६० हजार रुपियाँ बचत भइरहेको उहाँले सुनाउनुभयो । लीलाले हालसम्मको सबै आम्दानी गाईपालन फर्म विस्तारमा खर्च गरिरहनुभएको छ । चार लाख रुपियाँमा सुरु गरेको फर्ममा ४० लाख लगानी पुगिसक्यो । बैंकले सहुलियत कर्जामा पत्यायो । सरकारले एक पटक घाँस खेतीका लागि ४० हजार र अर्को पटक गाईपालनका लागि दुई लाख ४० अनुदान दियो । अहिले पनि उहाँ घाँसका बिरुवा हरेक वर्ष बिक्री गरिरहनुभएको छ । श्रेष्ठले आफ्नो तीन बिघा खेतमा लगाएको परालले नपुगेर थप डेढ बिघा जग्गा ठेक्कामा लिएर घाँस लगाउनुभएको छ । उन्नत जातका ५० माउ गाई पु¥याउने लक्ष्य राख्नु भएका श्रेष्ठले पशुका औषधि र प्राविधिकहरू गाउँगाउँमा उपलब्ध हुनुपर्ने बताउनुभयो । ठूला गाई फर्मलाई दक्ष पशु प्राविधिक आवश्यक रहेको बताउँदै उहाँले भन्नुभयो, सरकारले दाना र चोकरको मूल्य वृद्धिसँगै दूधको मूल्य पनि बढाउनुपर्छ । अन्यथा किसानहरू पेशाबाट विमुख हुनेछन् ।
काँग्रेसका उम्मेदवारले जित्छन् : कोइराला
जयकृष्ण यादव इनरुवा, वैशाख ३ गते । नेपाली काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य तथा प्रदेश १ संसदीय दलका नेता राजिव कोईरालाले स्थानीय तहको निर्वाचनमा सबै ठाउँमा काँग्रेसका उम्मेदबार जित्ने दावी गर्नुभएको छ । शनिबार सुनसरी सदरमुकाम इनरुवा ९ बबियामा पार्टी प्रवेश कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्नुहुदै उहाँले सो कुरा बताउनुभयो । काँग्रेस सुनसरीको १२ वटै पालिका तथा १२४ वटै वडामा जित्ने दावी गर्नुभयो । नेता कोईरालाले भन्नुभयो, एक महिने ‘घरघर जाऔं, काँग्रेस जिताऔं’ अभियानको कार्यक्रममा देखिएको लहर र अन्य पार्टी त्यागेर काँग्रेस प्रवेश गर्नेहरुको जनलहरले काँग्रेस उम्मेदबार जित्ने बताउनुभयो । उहाँले स्थानीय तहको निर्वाचनमा काँग्रेसको अवस्था देशभर नै विगतभन्दा सुध्रिने विश्वाश व्यक्त गर्नुभयो । एमाले साविक बबिया गाविस गाउँ सचिव तथा हाल टोल समितिका अध्यक्ष किसोर चौधरीसहितका नेता कार्यकर्ताहरुलाई काँग्रेसमा प्रवेश गराउनुहँुदै काँग्रेस ऐतिहासिक पृष्ठभूमि भएको पार्टी, जनताको पार्टी, लोकतन्त्रको रक्षक पार्टी र संविधान निर्माण गर्ने पार्टी भएकाले पार्टीका उम्मेदबार जित्ने बताउनुभयो ।पार्टी जिल्ला सभापती केदार भण्डारीले देशभरमा कम्जोर रहेकोबेला पनि सुनसरी जिल्लामा धेरै सिट जित्ने काँग्रेस पार्टी भएकाले त्यसलाई कायम राख्दै थप जित्नेगरी नेता कार्यकर्तालाई लागिपर्न आग्रह गर्नुभयो ।पार्टी प्रवेश कार्यक्रममा एमालेका टोल कमिटि अध्यक्ष किसोर चौधरी, सतनी चौधरी, रामप्रसाद चौधरी, रामबाबु चौधरी, भुवनेश्वर चौधरी, सरिता चौधरीसहितले पार्टी प्रवेश गर्नुभयो ।
लिखु नदीमा डुवेर बालिकाको मृत्यु
शेरबहादुर राईओखलढुङ्गा, बैसाख ३ गते । लिखु नदिमा डुवेर ओखलढुङ्गाकी एक बालिकाको ज्यान गएको छ । चम्पादेवी गाउँपालिका–२ पलापुका भोजबहादुर मगरको नौ वर्षीया छोरी अञ्जुली मगरको शुक्रबार डुवेर मृत्यु भएको हो । शुक्रबार साथिहरु सँग लिखु नदिमा नुहाउने क्रममा डुवेर अञ्जुलीको ज्यान गएको ओखलढुङगा प्रहरीले जनाएको छ । लडेर बृद्धाको मृत्युसिद्धिचरण नगरपालिका–८ सल्लेरीका ८९ वर्षीय बलराम तामाङ्गको लडेर ज्यान गएको छ । गाउँ नजिकैको चम्पादेवी मन्दीरमा पुजाका लागि जानेक्रमा लडेर तामाङ्गको ज्यान गएको हो । लडेर गम्भीर घाईते भएका तामाङलाई ओखलढुङ्गा सामुदायिक अस्पतालमा उपचारका लागि लैजाने क्रमममा बाटोमै मृत्यु भएको ओखलढुङ्गा प्रहरी प्रमुख प्रहरी नायव उपरिक्षक सुकदेव खनालले जानकारी दिनुभयो । घटनाका विषयमा थप अनुसन्धान भईरहेको खनालले जानकारी दिनुभयो ।
आदिबासी समुदायले मनाउँदै छन् सिरुवा पर्व
बिष्णुप्रसाद पोखरेलदमक, वैशाख २ गते । झापाका बिभिन्न आदिबासी समुदायले यो बर्ष हर्ष उल्लासका साथ सिरुवा पर्व मनाइरहेका छन् । कोरोना संक्रमणको महामारीले दुई बर्षसम्म खुलेर सिरुवा पर्व मनाउन नपाएका आदिबासी समुदायले यो बर्ष सिरुवा पर्व भब्यताकासाथ मनाएका हुन् । राजवंशी, थारू, गनगाई, ताजपुरिया, माझीलगायतका समुदायले बैशाख १ गते विहिबार पानी एक अर्कालाई छ्यापेर र दोश्रो दिन शुक्रबार हिलो (काद) दलादल गरेर अन्तिम अर्थात शनिवार रंग दलेर यो पर्व मनाउँदै छ्न । कतिपय ग्रामथानहरुमा सामुहिक कुलपुजासहितको धार्मिक मेला समेत लाग्दैआएको छ ।एकापसमा भातृत्व र बन्धुत्वको सम्बन्धलाई अझ प्रगाढ बनाउन शुभकामना आदानप्रदान गर्दै जिल्लाका विभिन्न स्थानमा सामूहिकरूपमा ग्रामथानमा भेला भएर यो पर्व मनाउने कार्य भइरहेको आदिबासी नेता नित्यानन्द ताजपुरीयाले बताउनुभयो । उहाँकाअनुसार आ–आफ्ना घरमा घाटोसरी थान बनाएर पूजा गर्ने, ग्रामथानमा गएर कूलदेवताको पूजापाठ गर्ने कार्य पनि भइरहेको छ । उहाँकाअनुसार कमल गाउँपालिका ६ को ग्रामथानमा सदियौकालदेखि परम्परागत रुपमा हुँदैआएको कुलपुजासहितको धार्मिक मेला पनि यो बर्ष भब्य रुपमा सकिएको छ । विहीबार लागेको मेलामा १० हजारभन्दा बढीको सहभागिता रहेको जानकारी दिनुभयो ।विवाह गरेर गएका छोरी–चेली बोलाएर, देश–विदेशमा रहेका आफन्त एकै स्थानमा भेला भएर मीठा परिकार बनाएर खाँदै दुःख, सुख साटेर हर्षोल्लासका साथ यो पर्व मनाइने गरेको गौरीगन्जकी आदिबासी अगुवा महिला फुलवती राजवंशीले बताउनुभयो ।
बस र ट्याम्पो ठोक्किदा ट्याम्पो चालकको मृत्यु
निशा राईधरान, बैशाख २ गते । भेडेटार–धरान सडक खण्डमा यात्रुबाहक बस र ट्याम्पो एकापसमा ठोक्किँदा ट्याम्पो चालकको मृत्यु भएको छ । धरानबाट भेडेटारतिर जाँदैगरेको १ ख ४४८० नम्बरको बस र भेडेटारबाट धरान तर्फ आउँदै गरेको २ ह ७०४१ नम्बरको ट्याम्पो धरान ४ स्थित देविथानमा एकापसमा ठोक्किँदा ट्याम्पो चालकको मृत्यु भएको हो । ट्याम्पोमा सवार एक जना किशोरी घाईते भएको जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यलय सुनसरीले जानकारी दिएको छ । मृत्यु हुने ट्याम्पोचालक भरौल –५ सुनसरीका ४० वर्षीय खड्गबहादुर विक रहेका छन् । उहाँको घटनास्थलमै मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ । ट्याम्पोमा सवार ताप्लेजुङ लिखुम –२ बस्ने १५ बर्षीय उषा लिम्बुको धरानस्थित वीपी कोईराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानमा उपचार भइरहेको छ । बस चालक धरान–१७ का ४५ वर्षीय गोविन्दबहादुर कटुवाल हुनुहुन्छ । इलाका प्रहरी कार्यालय धरानले बस नियन्त्रणमा लिएको जनाएको छ ।
सुकेटारमा तीन सातापछि उडान सुचारु
चन्द्र पन्दाकताप्लेजुङ, बैशाख २ गते । ताप्लेजुङको सुकेटार विमानस्थलमा तीन सातापछि उडान सुचारु भएको छ । प्रतिकुल मौसमकाकारण अवरुद्ध बनेको उडान तीन सातापछि शुक्रबारदेखि सुचारु भएको हो । बाक्लो तुँवालो (हुस्सु) का कारण सुकेटार विमानस्थलमा पछिल्लो तीन सातायता लगातार उडान अवरुद्ध हुँदैआएको थियो । शुक्रबारदेखि मौसममा सुधार आएसँगै उडान सुरु भएको नेपाल वायु सेवा निगम ताप्लेजुङका स्टेशन इन्चार्ज लोकेन्द्र लिम्बूले बताउनुभयो । लामो समयसम्म अवरुद्ध बनेको उडान सुचारु भएसँगै शुक्रबार एकैदिन काठमाडौं–ताप्लेजुङ तीन उडान भएको लिम्बूले जानकारी दिनुभयो ।हालको पर्यटकीय मौसममा लगातार उडान अवरुद्ध हुदाँ विदेशी पर्यटकसहितका यात्रु मारमा पर्दै आएका थिए । क्रमिकरुपमा मौसममा सुधार आउन थालेकाले अब तालिकाअनुसार नियमित उडान हुने स्टेशन इन्चार्ज लिम्बूले बताउनुभयो । निगमकाअनुसार मौसम प्रतिकुल भएपछि आठ उडान अवरुद्ध हुन पुगेको थियो । करिव तीन सातासम्म उडान अवरुद्ध भएपछि काठमाडौंका लागि टिकट बुकिङ गरेका यात्रुहरु विमानस्थल पुग्दै फर्कनेगरेका छन् । हरेक दिन (उडान हुने दिन) यात्रु विमानस्थलमा पुगेर एक डेढ घण्टा जहाज पर्खंदै उडान रद्द भएको जानकारी लिँदै फर्कने गरेका थिए । उडान अवरुद्ध हुँदा कञ्चनजङ्घाको भ्रमणमा आएका विदेशी पर्यटकसमेत प्रभावित बनेका थिए । हाल पर्यटकीय मौसम भएकाले यात्रुको अत्यधिक चाप रहेको निगमले जनाएको छ । नेपाल वायुसेवा निगमले सुकेटर विमानस्थलमा प्रत्येक साताको सोमबार, बुधबार र शुक्रबार गरी तीन दिन काठमाडौं–ताप्लेजुङ सीधा उडान सञ्चालन गर्नेगरेको छ । सुकेटार विमानस्थल दुई हजार ४०० मिटरको उचाइमा रहेकाले हुस्सुसहित मौसम प्रतिकुल भएमा उडान प्रभावित हुनेगरेको छ ।
प्रदेश स्तरीय हाम्रो धरान भेट्रान फुटबल कप २०७९ हुने
निशा राईधरान, वैशाख २ गते । फुटबल विकासका लागि खेलप्रति आकर्षण बढाउन प्रदेशस्तरीय प्रथम हाम्रो धरान भेट्रान कप २०७९ आयोजना हुनेभएको छ । “हाम्रो धराने फुटबल विकासको लागि स्थानिय तहमा युवाहरुको सक्रियता” मुल नाराकोसाथ हाम्रो धरान भेट्रान फुटबल क्लबको आयोजना बैशाख ३ गतेदेखि १० गतेसम्म हुनेभएको छ । क्लबले पत्रकार सम्मेलन गर्दै धरानलाई खेलकुद हबको रुपमा विकास गर्ने उद्देश्यसाथ धरान उपमहानगरपालिकाद्वारा विभिन्न प्रतियोगितामा आर्थिक तथा भौतिकरुपमा सहयोग गर्दैआएको छ । फुटबलमा नै समर्पण गरी आफ्नो जिवन विताइरहेका खेलाडिहरुका लागि पनि यस क्लवले ३५ बर्ष कटेका भेट्रान खेलाडीलाई खेलको माध्यमबाट स्वास्थ राख्ने तथा सामाजिक विकृति हटाउने उद्देश्य पनि राखिएको क्लबका अध्यक्ष अशोककुमार राईले बताउनुभयो ।प्रतियोगितामा प्रदेश १ भरिका विभिन्न १२ टिमले सहभागिता जनाउनेछ । प्रतियोगितामा सहभागी हुने टिममा ३८ बर्षको ३ जना, ४० बर्षका ८ जना अनिवार्य खेलाडी हुनुपर्नेछ । प्रतियोगिता धरान १६ स्थित रंगशालामा हुने अध्यक्ष राईले जानकारी दिनुभयो ।प्रतियोगिताको विजेता हुने टिमले नगद ८० हजार, ट्रफी, मेडल र प्रमाणपत्र पाउनेछ भने दोस्रो हुने टिमले नगद ४० हजार, ट्रफी, मेडल र प्रमाणपत्र दिईने आयोजकले जनाएको छ । यस्तै, प्रतियोगिताका व्यक्तिगत विधामा समेत पुरस्कार दिइने आयोजकले जनाएको छ । प्रतियोगितामा कुल ६ लाख ५५ हजार रुपियाँ खर्च हुने आयोजकको अनुमान छ ।
सगरमाथा आरोहणका क्रममा गाइडको मृत्यु
काठमाडौं, वैशाख १ गते। सगरमाथाको आरोहण गर्ने क्रममा बिहीबार बिहान एक गाइडको मृत्यु भएको छ। खुम्बु आइफल काट्ने क्रममा क्याम्प नजिक बिरामी परेका गाइड निमातेन्जी शेर्पाको मृत्यु भएको कम्पनीले जानकारी दिएको छ। माप्य दुधकोशी गाउँपालिका-७ सोलुखुम्बुका ३७ वर्षीय गाइड शेर्पा दोस्रो क्याम्पतर्फ जानेक्रममा बिरामी परेपछि तत्कालै मृत्यु भएको गाइड कुङगा शेर्पाले जानकारी दिनुभयो। मृतकको शव पोष्टमार्टेमका लागि हेलिकप्टरबाट लुक्ला ल्याएको उहाँले जानकारी दिनुभयो। इन्टरनेस्नल माउन्टेन गाइड (आइएमजी) कम्पनीबाट आरोहणका लागि गएका गाइड शेर्पाको लेख लगेर मृत्यु भएको हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ।
मुख्यमन्त्री राईद्वारा नयाँ वर्षको शुभकामना
मोरङ, वैशाख १ गते । प्रदेश नं १ का मुख्यमन्त्री राजेन्द्रकुमार राईले नयाँ वर्ष २०७९ सालको सुखद् अवसरमा प्रदेशसहित देश, विदेशमा बस्नुहुने सम्पूर्ण नेपालीमा शुभकामना व्यक्त गर्नुभएको छ । मुख्यमन्त्री राईले आज दिनुभएको सन्देशमा सबैको सुख, शान्ति, सुस्वास्थ्य, दीर्घायु र प्रगतिको कामना गर्दै नयाँ वर्ष थप सुखद् र उपलब्धीमूलक बन्न सकोस् भनेर कामना गर्नुभएको छ । सन्देशमा उहाँले नयाँ वर्ष २०७९ मुलुकमा सङ्घीय प्रणाली आरम्भ भएपछिको पहिलो कार्यकालमा रहेको प्रदेश सभाको अन्तिम वर्ष पनि भएको र यस वर्षको सुरुआती महिना वैशाखमा मुलुकभरका स्थानीय तहमा एकैपटक निर्वाचन सम्पन्न हुन गइरहेको उल्लेख गर्नुभएको छ । मुख्यमन्त्री राईले यस वर्ष प्रदेश र सङ्घीय संसद्को कार्यकाल समाप्त हुने वर्ष पनि रहेको भन्दै आवधिकरूपमा जनताको अभिमत सङ्कलन गर्ने र यसकै आधारमा राज्य व्यवस्था सञ्चालन हुने भएकाले निर्वाचनलाई लोकतन्त्रको प्राणवायु पनि भनिन्छ भनेर उल्लेख गर्नुभएको छ । उहाँले निर्वाचनले राज्यव्यवस्था र यसका सञ्चालकलाई सामाजिक स्वीकृति प्रदान गर्नुका साथै यसै वर्ष हुने सबै तहका निर्वाचनको सफलताको शुभकामना व्यक्त गर्नुभएको छ । मुख्यमन्त्री राईले सन्देशमा प्रदेशसभाको पहिलो कार्यकालको अन्तिम वर्षमा आइपुग्दा विगत चार वर्ष कसरी व्यतीत भए सिंहावलोकन गर्दै अब बाँकी समय कसरी उपलब्धीमूलक बनाउने भन्ने एउटा चुनौतीपूर्ण अवस्थामा पनि रहेको उल्लेख गर्नुभएको छ । उहाँले प्रदेशको नामकरण गर्न थाँती रहेको सन्दर्भमा अबका दिनमा प्रदेशसभाको प्रमुख राजनीतिक दल यस कार्यमा सक्रियताका साथ प्रस्तुत हुने अपेक्षा गरेको भन्दै प्रदेशसभामा रहेका मुख्य राजनीतिक दलको सहयोग, समर्थन र खुल्ला प्रयास भएको अवस्थामा प्रदेशको नामकरण यसै वर्षमा टुङ्गिने विश्वास पनि व्यक्त गर्नुभएको छ ।
जोगीहरू भन्छन् : जता सम्मान उतै फेरी
हरिप्रसाद कोइराला उर्लाबारी, वैशाख १ गते ।कात्तिक र चैत महिनामा फेरी लगाएर वर्षभरि खान पुग्ने अन्नको जोहो गर्ने जोगीहरूको पुख्र्यौली पेसा सङ्कटमा पर्दै गएको छ । युवा पुस्ता बैदेशिक रोजगारमा र बुढापाकाहरू सामाजिक अपमान हुने भन्दै फेरी लगाउन हिँड्न छोडेका छन् । नेपालमा जोगीलाई माग्ने, भिखारीका रूपमा हेर्न थालिएपछि अल्पसङ्ख्यक जोगीहरू ‘फेरी’ लगाउन भारतका नेपाली भाषी गाउँतिर जान थालेको कानेपोखरी–७ का दुर्गालाल जोगी बताउनु हुन्छ । भन्नुहुन्छ, “नेपालमा इज्जत नै हुँदैन । इज्जत गुमाएर रातभर फेरी लगायो, एकदिनको रोजगारी उठ्दैन ।” नेपालमा पुख्र्यौली पेशाबाट घर खर्च टर्दैन । खेतीपाती छैन । जहाँ आफ्नो सम्मान हुन्छ त्यहीँ जाने हो । तेह्रथुमको फेदाप, जौवारीबाट लेटाङ झर्नु भएका मोहनबहादुर जोगी एक महिनाभर लेटाङमै डेरा जमाएर फेरी लगाइरहनु भएको छ । साथी अनिल जोगीसँग आउनुभएका मोहनले राति दुई बजे पछाडि फेरी लगाउने र बिहान सात बजेबाट सिदा उठाउन हिँड्ने गरेको सुनाउनु भयो । जोगी जातिका हरेक पुरुष सदस्यहरूले जीवनमा अनिवार्य रूपमा एक पटक फेरी फुकेर हिँड्नुपर्ने परम्परागत मान्यता छ । त्यसैले जतिसुकै पढे पनि उनीहरू एक पटक फेरी लगाउन हिँड्ने गरेका छन् । पछिल्लो समय नेपालमा भन्दा भारतका सिक्किम, दार्जिलिङ र कालिङ्पोङ जस्ता नेपाली भाषी सहरमा फेरी लगाउन जान थालेका छन् । सङ्खुवासभाको सिद्धपोखरीबाट बसाईं सरेर मोरङको कानेपोखरी–७, आएका सय घर जोगी परिवारका अधिकांश पाका व्यक्तिहरू ‘फेरी’ लगाउन भारततिर जाने गरेको दुर्गालाल जोगी बताउनु हुन्छ । उहाँले भन्नुभयो– “हाम्रो पुख्र्यौली पेसा नै ‘फेरी’ लगाउने हो । नेपालमा खासै राम्रो दृष्टिले हेरिँदैन । त्यसैले विकल्पका रूपमा भारततिर जाने गरेका छौँ । जोगीहरू खेती गर्नुअघि र खेतीपछि कात्तिक र चैत महिनामा भूमिको पूजा गर्ने गर्छन् । हरेक वर्षको चण्डीपूर्णिमाको भोलिपल्ट बिहान घर नजिकैको दोबाटोमा कुुल पूजाको सामग्री बिसर्जन गर्ने बेला वर्र्षभरी रोगव्याधि हैजा नआओस् भनेर भूमिको पूजा गर्ने गर्छन् । मौलिक संस्कृति/परम्पराको रूपमा हरेक वर्र्ष कात्तिक र चैत महिनामा टाढा–टाढासम्म फेरी फुक्नका लागि हिँड्ने यो जाति नेपालमा चलेको द्वन्द्वको मारमा परेको थियो । राति मात्र फेरी (बराँठको सिङ ) फुक्ने जोगीहरू हरेक घरमा पुगी चारवटा सुरमा र मूल ढोकामा उभिएर फेरी फुक्ने गर्दछन् । फेरी फुक्दा कसैसँग बोल्नु हुँदैन तर द्वन्द्वको समयमा राति हिँड्न नपाएका जोगीहरू दश वर्ष पेसा सङ्कटमा परेपछि समाजसँग सम्बन्ध नै विस्थापित भएको बताउँछन् ।वर्र्षको दुई पटक फेरी फुक्नाले घरमा भुतप्रेत नलाग्ने, परिवारका सदस्यहरूलाई रोगव्याधि नलाग्ने र दशाहरू टरेर जाने अनि घरमा सहले वास गर्ने धार्मिक विश्वास रहेको छ । विगतमा अन्य समुदायले झारफुक गर्नसमेत लगाउने गरेकोले जोगीहरूलाई कात्तिक र चैतमा भ्याइनभ्याइ हुने गथ्र्यो । अहिले समाजमा हिन्दुु धर्मावलम्बीको सङ्ख्या र विश्वास घट्दै जाँदा पेसा सङ्कटमा परेको ५४ वर्षीय मदन जोगी बताउनु हुन्छ । लेटाङ बजारमा सिदा उठाएर हिँडिरहनु भएका मदनले भन्नुभयो– पहिले पहिले कात्तिक र चैतमा उठाएको भिक्षा (सिदा)ले वर्षभरि खान पुग्थ्यो । भिक्षामा चामल, तेल, नून, बेसार र दाल दिने चलन थियो । अहिले कतिपयले ५÷१० रुपियाँ घरको माथिल्लो तलाबाटै फालिदिन्छन् । गाउँ पातलो भए पनि सामाजिक सम्मान पाइन्थ्यो, अहिले गाउँ बाक्लो छ तर समाजमा धेरै धर्मका मान्छेहरू भएकोले अपमानित हुनुपरेको भोगाइ छ ।
पार्टीमा जसले टिकट पाए पनि जित्ने काँग्रेसले हो : नेता गच्छदार
जयकृष्ण यादव इनरुवा, चैत २९ गते । सुनसरी सदरमुकाम इनरुवामा नेपाली काँग्रेस सुनसरीले ‘घरघर जाऔं, काँग्रेस जिताऔंं’ अभियानको अन्तिम दिन जिल्ला भेला सम्पन्न गरेको छ । काँग्रेसले जिल्लाको १२ स्थानीय तहको १२४ वटै वडामा पार्टीको सम्पर्क र पार्टी कार्यालय स्थापनादेखि टोल तथा वडा भेला कार्यक्रम सम्पन्न गरेको छ । जिल्ला उम्मेदबारका आकाक्षीहरुको उपस्थितिमा जिल्ला भेला सम्पन्न भएको पार्टी जिल्ला सचिव विरेन्द्र साहले जानकारी दिनुभयो । कार्यक्रममा प्रत्येक क्षेत्र र पालिकाबाट पार्टीको ‘घरघर जाऔं, काँग्रेस जिताऔं’ अभियान सफल पार्ने काम भएको बताइएको छ । विगतमा ९ स्थानीय तह जितेकोमा यसपाली सबै क्षेत्र जित्नेगरी तयारी भएको काँग्रेसले दावी गरेको छ । काँग्रेस नेता तथा पूर्व उपप्रधानमन्त्री विजयकुमार गच्छदारले पार्टीको जोकोही नेताले टिकट पाएपनि काँग्रेंसले नै जित्ने बताउनुभयो । टिकट कसले पायो भन्दा पार्टीलाई कसरी मजबुत बनाउने र जिताउने भन्नेमा ध्यान दिन उहाँले आग्रह गर्नुभयो । काँग्रेंस सुनसरी पार्टी कार्यालयमा आयोजित जिल्ला भेलालाई सम्बोधन गर्नुहुदै गच्छदारले पार्टीमा एक पद एक उम्मेदबारको नीति रहेकाले चित्त नदुखाउन आग्रह गर्नुभयो ।काँग्रेंसका केन्द्रिय सदस्य राजिव कोईराला, संघीय सासद सिताराम मेहता, प्रदेश सांसद ताहिर मियाँ, सबै स्थानीय तहका प्रमुख तथा उपप्रमुखहरु, अध्यक्ष, उपाध्यक्ष, वडा अध्यक्ष, सदस्यहरुको उपस्थिति थियो ।
