टोखामा बिस्का नखः (जात्रा) मनाइँदै, लिङ्गो उठाइयो
नेवार समुदायको बाहुल्य रहेको टोखामा हरेक वर्ष झैँ यस वर्ष पनि चैत मसान्तदेखि वैशाख ४ गतेसम्म पाँच दिन बिस्का नखः मनाउन लागिएको हो । टोखा नगरपालिका वडा नं २ र ३ को मुख्य आयोजना तथा नेवाः गुथी टोखाको व्यवस्थापनमा उक्त जात्रा मनाउन लागिएको हो । जात्रा मनाउनका लागि वडाले विभिन्न सङ्घसंस्थालाई समेटेर विभिन्न उपसमिति निर्माण गरेको छ ।
राष्ट्रपतिद्वारा छिन्नमस्ता मन्दिरमा पूजा अर्चना
राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले सप्तरीको प्रसिद्ध शक्तिपीठ छिन्नमस्ता मन्दिरमा मङ्गलबार बिहान दर्शन तथा पुजा अर्चना गर्नुभएको छ ।
नेपाली सेनाद्वारा गोरखा–जितगढी एकीकरण पदयात्रा सुरु
नेपाली सेनाले आज (मङ्गलवार ) बाट दोस्रो ऐतिहासिक गोरखा – जितगढी एकीकरण पदयात्रा सुरु गरेको छ । ऐतिहासिक कोट, गढी, किल्लाहरूको संरक्षण गर्न र इतिहास जोगाउने लक्ष्यका साथ गोरखा – जितगढी एकीकरण पदयात्रा सुरु गरिएको नेपाली सेनाको रिपुमर्दन गणका गणपति अशोक कुमार क्षेत्रीले बताउनु भयो ।
चतरामा आजदेखि महाकुम्भ मेला
सुनसरीको वराहक्षेत्र नगरपालिका–१ स्थित चतरामा आजदेखि महाकुम्भ मेला प्रारम्भ हुँदैछ । मेलाको राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले उद्घाटन गर्ने कार्यक्रम रहेको मेला आयोजक समितिका सहअध्यक्ष तथा बराहक्षेत्र नगरपालिकाका प्रमुख रमेश कार्कीले बताउनुभयो ।
पाटनको एकल घोडेजात्रा (फोटो फिचर)
ललितपुरको पाटन दरबार क्षेत्रमा बाट घोडेजात्राका लागि भीमसेन गुठी च्योः खलःका गुठियारले प्रतिनिधित्व गरी घोडसवार गरी बालकुमारी सम्म पुगी घोडेजात्रा मनाइएको छ । छुट्टै विशेषता भएको जात्रालाई नेवारी भाषामा ‘याकः सल याः’ भनिन्छ ।
काठमाडौँ टुँडिखेलमा घोडेजात्रा उत्सव (फोटो फिचर)
चैत्र कृष्ण औँसीका दिन प्रत्येक वर्ष मनाइने घोडेजात्रा पर्व आज विभिन्न कार्यक्रमको आयोजना गरी काठमाडौँको टुँडिखेलमा सुरुभएको छ ।
सबै धर्मको सम्मानले राष्ट्रिय एकता बलियो हुने
सुदूरपश्चिम प्रदेशका प्रदेश प्रमुख नजिर मियाँले एक अर्काको धर्म र संस्कृतिको सम्मानले समृद्ध एवम् सवल समाज निर्माण हुनुका साथै राष्ट्रिय एकता बलियो हुने बताउनु भएको छ ।
कागबेनीमा पिण्ड दान गर्ने श्रद्धालुको भीड (फोटो फिचर)
हिमालपारिको जिल्ला मुस्ताङको कागबेनी धाममा श्रद्धालु भक्तजनको भीड लागेको छ । जिल्लाको वारागुङ मुक्ति क्षेत्र गाउँपालिका–४,स्थित कागबेनी धाममा चैते दसैँ अघिको सोमबार औँसी तिथि पारेर दिवङ्गत पितृ र आफन्तहरूको नाममा पिण्ड दान गर्ने नेपाल र भारतका विभिन्न ठाउँबाट आएका हिन्दुधर्मावलम्बीको भीड लागेको हो ।
घोडेजात्रा पर्व, प्रविधि विकाससँगै महत्व घट्दै
काठमाडौँ उपत्यकामा मनाइने घोडेजात्राको आफ्नै ऐतिहासिक मान्यता, मूल्य र महत्व रहेको छ । औँसी तिथिमा मनाइने घोडेजात्राले तान्त्रिक मान्यतालाई आत्मसात् गरेको पाइन्छ । यस पर्वलाई पिशाच चतुर्दशी पनि भनिन्छ । यो दिन टुँडिखेलमा घोडा दगुराउने कामका साथै अरू विभिन्न देवीदेवताका रथयात्रा पनि गर्ने गरिन्छ । घोडेजात्रा नेवार समुदायको एउटा ठुलो चाड पनि हो । नेवार समुदायले यस पर्वलाई बढी उल्लासमय वातावरणमा मनाउँछन् । काठमाडौँको टुँडिखेलनजिकै रहेका ‘लुकुवा महादेव’ वा पिशाचेश्वर महादेवको पूजाअर्चना पनि गर्ने परम्परा रहिआएको छ । यिनै लुकुवा महादेवलाई पिशाच चतुर्दशीका दिन रछानबाट झिकी नुहाइदिएर सफासुग्घर तुल्याई मद्यमांस आदि तामसी भोग चढाइन्छ ।
तस्बिरमा १२ वर्षे सिकाली जात्रा
बिहीबार काठमाडौं नगर प्रवेश गरेको सिकाली जात्राको पहिलो चरण हनुमानढोकाको नासल चोकमा देवगणले देवनाच प्रस्तुत गरेसँगै सकिएको छ । ललितपुर खोकनाको इतिहास बोकेको १२ वर्षे सिकाली जात्राको क्रममा काठमाडौंमा आएको हो ।
राजविराजको राजदेवी मन्दिर (फोटो फिचर)
सप्तरीको राजविराज नगरपालिका वडा नम्बर २ मा अवस्थित मुख्य बजारको पूर्व तर्फ रहेको प्रख्यात राजदेवीको मन्दिर। यस मन्दिरको गर्भ गृहमा निकै नै कलात्मक शैलीका ४ वटा कालो प्रस्तरको शिला रहेको छ त्यही शिलालाई राजदेवी भनेर भक्तजनहरूले पुज्ने गर्दछन्।
प्रधानमन्त्रीद्वारा पुरातत्विक महत्त्वको बहुमूल्य धातु क्वार्ज क्रिस्टल गोर्खा दरबारमा प्रतिस्थापन
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले गोरखा दरबारमा पुरातत्विक महत्त्वको बहुमूल्य धातु क्वार्ज क्रिस्टल प्रतिस्थापन गर्नुभएकोको छ ।
सिद्धरत्ननाथ-देवीपाटन महायात्रा सुरु
नेपाल-भारत धार्मिक एवम् ऐतिहासिक गोरक्षपात्र देवता सिद्धरत्ननाथ–देवीपाटन महायात्रा २०८० आजदेखि सुरु भएको छ ।
चतराधाममा ‘बाह्रवर्षे पिण्डेश्वर पूर्ण महाकुम्भ’ मेला
सुनसरीको चतराधाममा एकमहिने ‘बाह्रवर्षे पिण्डेश्वर पूर्ण महाकुम्भ’ मेला लाग्ने भएको छ । सो मेला चैत २७ देखि वैशाख २८ सम्म वराहक्षेत्र नगरपालिकामा लाग्ने छ । तिथि अनुसार चैत महिनाको शुक्ल प्रतिपदादेखि वैशाख शुक्ल अक्षय तृतीयासम्म सो मेला लाग्ने छ । ‘मेरो देशको तीर्थ, मेरो देशको सान : सनातन धर्म र संस्कृति मेरो देशको पहिचान’ भन्ने मूल नाराका साथ उक्त मेलाको आयोजना गर्न लागिएको हो ।
पोखरामा आगामी सातादेखि महोत्सव
‘पर्यटन, संस्कृति र खाना’ नाराका साथ कास्कीको पोखरामा यही चैत २९ गतेदेखि फेवा नववर्ष महोत्सव, २०८१ आयोजना हुनेभएको छ ।
चैत २७ देखि चतराधाममा महाकुम्भ हुने
वराहक्षेत्र नगरपालिका-१, चतराधाम सुनसरीमा यही चैत २७ गतेदेखि वैशाख २८ गतेसम्म एक महिना ‘बाह्रवर्षे पिण्डेश्वर पूर्ण महाकुम्भ’ मेला हुने भएको छ ।
बाह्रबर्से सिकाली जात्रा काठमाडौँमा ल्याइने
सम्पूर्ण मानव जगत्को कल्याण, समृद्धिको कामना गर्दै सिकाली जात्रा १२ बर्से नाच आयोजना गरिने भएको छ । सिकाली जात्रा व्यवस्थापन तथा समन्वय समितिद्वारा मङ्गलबार आयोजित कार्यक्रममा खोकनाको सिकालीमा हरेक वर्ष नाचिने देवगण नाच १२ वर्षको अन्तरालमा ललितपुर, काठमाडौँ, कीर्तिपुरलगायतका क्षेत्रमा देखाउने परम्परा अनुसार यही बिहीबार राजधानीमा सिकाली अजिमा नृत्यको आयोजना गरिने जानकारी दिइयो ।
दुः दुः च्याँ च्याँ जात्रा सुरु
पशुपतिनाथमा मनाइने धार्मिक महत्वको दुः दुः च्याँ च्याँ जात्रा मङ्गलबारदेखि सुरु भएको छ । यस जात्रामा घोडेजात्राका दिन हुने पशुपतिनाथ र वत्सलेश्वरी देवीको जात्रा हेर्न आउनु भनी देवीदेवता र भक्तजनलाई निम्ता गर्ने प्रचलन छ । हरेक वर्ष चैत्र कृष्ण अष्टमीका दिन पशुपतिका भट्टले उपत्यकाका विभिन्न स्थानमा वत्सलेश्वरी पार्वतीको जात्राको निमन्त्रणा गर्ने गर्दछ । दुः दुः च्याँ च्याँ जात्रामा उपत्यकाका मुख्य देवदेवी एवं स्थानीयवासीलाई जात्रा हेर्न आउनु भनी निमन्त्रणा दिने भाषा वंशावलीमा राजा भूपलेन्द्र मल्लको पालादेखि परम्परा रहेको पशुपति विकास कोषले जनाएको छ ।
‘आठ दिन, नौ रातसम्म चल्ने बिस्काः’
ऐतिहासिक महत्व बोकेको भक्तपुरमा बिस्काः जात्राको रथ निर्माण गर्ने काम द्रुत गतिमा भइरहेको छ । तान्त्रिक विधि अनुसार काठैकाठले प्यागोडा शैलीमा ३५ फिट अग्लो भैरव र भद्रकालीको रथ निर्माण कार्यमा स्थानीय बासिन्दाको सहभागिता जुटेको छ । भक्तपुरको टौमढीस्थित ङातापोल्हँ अर्थात् पाँचतल्ले मन्दिरअगाडि बिस्काः जात्राका लागि भैरवनाथको रथ निर्माणमा जुटिरहेका छन् । तीनतले प्यागोडा शैलीमा रथ निर्माण गरिने नाइके प्रेमलाल शिल्पकारले जानकारी दिनुभयो । उहाँले करिब १० फिट अग्लो रथमा चार वटा पाङ्ग्रा निर्माण गरिने बताउनुभयो । आठ दिन, नौ रातसम्म चल्ने बिस्काः जात्राको महìवपूर्ण अङ्गका रूपमा भैरवनाथको रथलाई लिने गरिन्छ । नाइके शिल्पकारका अनुसार भैरवको बाहिरी ढाँचा तयार भइसकेको छ । जात्रा यही चैत २८ गते आयोजना हुने छ ।
नेपाल-भारत धार्मिक महायात्राको तयारी तीव्र
नेपाल-भारत धार्मिक एवम् ऐतिहासिक गोरक्षपात्र देवता सिद्धरत्ननाथ-देवीपाटन महायात्रा-२०८० को तयारी तीव्र छ । प्रत्येक वर्ष चैत पञ्चमीका दिन दाङको चौघेराबाट भारतको बलरामपुर जिल्ला तुलसीपुरस्थित पाटेश्वरी मन्दिरसम्म हुने धार्मिक र सांस्कृतिक महत्वको ऐतिहासिक महायात्रालाई भव्य बनाउन दुवै देशमा तयारीलाई तीव्र बनाइएको हो ।
कौरा नाचको जर्गेना गर्न खुला कौरा प्रतियोगिता
कौरा नाच्न तथा गीत गाउन युवा पुस्तालाई सिकाउने र पुरानो संस्कृति जर्गेना गर्न तनहुँमा मौलिक खुला कौरा प्रतियोगिता हुने भएको छ ।
सुदूरपश्चिममा आज सार्वजनिक बिदा
सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले आज प्रदेशभर सार्वजनिक बिदा दिएको छ । तराईमा बसोबास गर्ने राना थारु समुदायको खखडेहरा पर्वको अवसरमा सरकारले प्रदेश भरी सार्वजनिक बिदा दिएको हो ।
बुद्ध जब राजमहल फर्किए
सिद्धार्थ गौतमका पिता शुद्धोदन तिलौराकोटका राजा थिए । शाक्यवंशीय राजा शुद्धोदनको राज्यको राजधानी कपिलवस्तु थियो । शुद्धोदनकी रानी मायादेवीले गर्भधारणपछि छ वटा दाँत भएको श्वैत हात्ती आफ्नो गर्भमा रहेको सपना देखेकी थिइन् । पछि राजधानी कपिलवस्तुबाट माइती देवदह जाँदा मायादेवीलाई बाटोमै प्रसव व्यथा लाग्यो । त्यसपछि उनले लुम्बिनी पुष्करिणी सरोवर छेउ आरामका लागि रुखको फेदमा सुस्ताउँदा उनलाई पुत्रलाभ भयो ।
तस्बिरमा खड्ग सिद्धि जात्रा
१२ वर्षमा निकालिने श्रीपचली भैरवको नाच क्षेत्रपाटीमा नचाइएको छ । नेपाल भाषामा गथु प्याखँ भनिने श्री पचली भैरब १२ वर्ष खड्ग सिद्धि जात्रा दुई दिनसम्म नचाइन्छ ।