राजनीतिक कार्यक्रममा बालबालिका
राजनीतिक दलहरूले आफ्ना कार्यक्रमलाई सफल पार्न बालबालिकाको प्रयोगलाई बढाएका छन् । जुम्ला जिल्लाको सिँजामा सुरु भएको नेकपा (माओवादी केन्द्र) निकट अनेरास्ववियु क्रान्तिकारीको जिल्ला सम्मेलनमा जुम्ला जिल्लाका विभिन्न विद्यालयबाट बालबालिकालाई गाडी रिजर्भ गरेर सहभागी गराइएको छ । जुम्लाका सबै पालिकामा रहेका आधारभूत तथा माध्यमिक विद्यालयका विद्यार्थीलाई सम्मेलनमा सहभागी गराइएको हो ।
द्वन्द्वपीडितको पीडा : पीडितले मागे द्वन्द्वको प्रमाणपत्र
कर्णाली प्रदेशका द्वन्द्वपीडितहरूले द्वन्द्वमा परेका आफन्तजनको कि सास कि लास भनेर अब राज्यले सत्य कुरा सार्वजनिक गर्नुपर्ने माग गरेका छन् । शान्ति सम्झौताको १८ वर्ष पुग्दा पनि आफ्ना बेपत्ता सदस्यको न सास न लास पाइएको भन्दै राज्यले अब यथार्थ के हो ? त्यो सत्य कुरा सार्वजनिक गरिदिनुपर्ने उनीहरूको भनाइ छ । पीडितहरूले सास वा लासभन्दा पनि अब सत्य कुरा सार्वजनिक गरी पहिचानका लागि द्वन्द्व प्रमाणपत्र तथा परिपूरणमा प्राथमिकता दिन आग्रह गरेका छन् ।
किताबरहित शुक्रबार झोला होइन, खाली हात
कर्णाली प्रदेश सरकारले शिक्षालाई व्यावहारिक बनाउने गरी नयाँ कार्यक्रम सुरु गर्ने भएको छ । चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को नीति तथा कार्यक्रममा समेटेर ‘किताबरहित शुक्रबार’ जीवन उपयोगी शैक्षिक कार्यक्रम सञ्चालन गर्न लागेको हो । विद्यालयमा हप्तामा एक दिन किताबरहित शिक्षा सञ्चालन गर्ने गरी योजना अघि सारिएको छ । हरेक हप्ताको शुक्रबार जीवन उपयोगी शैक्षिक कार्यक्रमलाई परीक्षणका रूपमा सञ्चालन गर्ने गरी कार्यक्रम सुरु गर्न लागिएको शिक्षा विकास निर्देशनालय सुर्खेतले जनाएको छ । यो वर्षदेखि परीक्षणको रूपमा कार्यक्रम सुरु गरिने निर्देशनालयका निमित्त निर्देशक दीपा हमालले बताउनुभयो ।
दैलेखमा हेलिकप्टरबाट गर्भवतीको उद्धार
दैलेखमा एक गर्भवतीको हेलिकप्टरबाट उद्धार गरिएको छ । आठबिस नगरपालिका–९ की २४ वर्षीया कौशी कठायतलाई नेपाली सेनाको हेलिकप्टरबाट उद्धार गरिएको हो ।
दसौँ राष्ट्रिय खेलकुद तोकिएकै समयमा हुनुपर्छ: प्रचण्ड
पूर्व प्रधानमन्त्री एवं नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले दसौँ राष्ट्रिय खेलकुद तोकिएकै समयमा हुनुपर्ने बताउनुभएको छ । सुर्खेतस्थित कर्णाली प्रदेश रङ्गशालाको अनुगमनपछि उहाँले यस्तो धारणा राख्नुभएको हो ।
पहिरो हटाउन एक हप्ता लाग्ने
कर्णाली राजमार्गमा गएको पहिरो हटाउन कम्तीमा एक हप्ता लाग्ने भएको छ । केही दिनदेखि सडक पूर्ण रूपमा अवरुद्ध छ । बुधबार दिउँसोबाट भएको वर्षाले कर्णाली राजमार्गको का
भ्रष्टाचार र बेथितिलाई जोगाउन खोजे प्रतिवाद गरिन्छ : अध्यक्ष प्रचण्ड
नेकपा (माओवादी केन्द्र) अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले भ्रष्टाचार र बेथितिलाई जोगाउँदै सरकारले भ्रष्टाचारीको संरक्षण गर्ने काम जारी राखे सदन र सडकबाट प्रतिवाद गरिने बताउनुभएको छ ।
चट्याङको जोखिम बढ्दै
गत शनिबार साँझ चट्याङ पर्दा दैलेखमा पाँच जना घाइते भएका छन् । महाबु गाउँपालिका–२, डुग्रीका खड्कबहादुर सुनारको घरमा चट्याङ पर्यो । चट्याङले उहाँका २३ वर्षीय छोरा नगेन्द्र सुनार, २९ वर्षीय डिलबहादुर सुनार र उहाँका भाइका छोरा नौ वर्षीय महेश सुनार घाइते हुनुभयो । यस्तै चट्याङकै कारण भगवतीमाई गाउँपालिका–१, गन्मराकका २६ वर्षीय रेसम थापा पनि घाइते भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय दैलेखले जनाएको छ । गुराँस गाउँपालिका–३, टोटेपोखराकी १४ वर्षकी बाटुली शाही पनि घाइते हुनुभएको छ । दैलेखका प्रहरी प्रमुख सुनील दाहालका अनुसार चट्याङबाट घरमा पनि क्षति पुगेको छ ।
कर्णाली राजमार्गमा पहिरो : सडक खुल्न एक हप्ता लाग्ने
कर्णाली राजमार्गमा भीषण पहिरो जाँदा सडक पूर्णरुपमा अवरोध भएको छ । बुधबार दिउँसोबाट परेको भीषण वर्षाले कर्णाली राजमार्गको कालीकोट खण्डमा पर्ने शुभकालिका १ दहिखोला, गगनेखोलादेखि एस मोडसम्म भीषण पहिरो जाँदा सडक पूर्णरुपमा अवरुद्ध भएको हो ।
भेरीको पानी वीरेन्द्रनगर ल्याइने
कर्णाली प्रदेशको राजधानी सुर्खेत वीरेन्द्रनगरवासीका लागि निकै महत्वाकाङ्क्षी मानिएको भेरी पम्पिङ खानेपानी उपआयोजनाको पहिलो चरणको काम सुरु हुने भएको छ । भेरी नदीको पानीलाई लिफ्टको सहायताले वीरेन्द्रनगरमा ल्याई उपभोक्तालाई वितरण गर्न विश्व बैङ्कको सहयोगमा सो उपआयोजना सुरु भएको छ । बुधबार एक कार्यक्रम गरी वीरेन्द्रनगर नगरपालिकाका प्रमुख मोहनमाया ढकाल, उपआयोजना कार्यान्वयन गर्ने खानेपानी क्षेत्रगत सुशासन तथा पूर्वाधार सहयोग आयोजना वीरेन्द्रनगर आयोजना कार्यान्वयन एकाइ प्रमुख सञ्जीवकुमार साह र काम गर्ने चिनियाँ कम्पनी जिज्याङ टिम्स इन्टरनेसनल इकोनोमिक एन्ड टेक्निकल कोअपरेसन कम्पनी लिमिटेडका प्रतिनिधि सुशीलकुमार श्रेष्ठले संयुक्त रूपमा त्रिपक्षीय हस्ताक्षर गर्नुभएको छ ।
पोल र तार देखियो, देखिएन बिजुली
सल्यानमा विद्युतीकरणका लागि बर्सेनि करोडौँ रुपियाँ खर्च भइरहेको भए पनि जिल्लाका २१ हजार ८०४ परिवार अझै पनि अँध्यारोमा बस्न बाध्य छन् । ग्रामीण भेगमा रहेका बस्तीमा विद्युतीकरण गर्न ढिलाइ हुँदा स्थानीयले उज्यालो देख्न पाएका छैनन् । नेपाल विद्युत् प्राधिकरण सल्यान वितरण केन्द्रका अनुसार जिल्लाका ६० प्रतिशत घरधुरीमा मात्रै बिजुली पुगेको छ । बाँकी ४० प्रतिशत घरधुरी अँध्यारोमै बस्न बाध्य छन् । केन्द्रका अनुसार जिल्लामा रहेका ५४ हजार ६७२ घरधुरीमध्ये ३२ हजार ८६८ घरधुरीमा मात्रै बिजुली बलेको छ । राष्ट्रिय जनगणना–२०७८ अनुसार जिल्लामा २४ हजार ७७५ घरधुरीमा मात्रै बिजुली पुगेको छ । कतै विद्युत्को लाइन नै विस्तार भएको छैन भने लाइन विस्तार भएको ठाउँमा पनि वर्षौंसम्म बत्ती बलेको छैन । अहिले पनि स्थानीय बासिन्दा रातिको समयमा बत्तीका लागि सौर्य टुकी, मटितेलबाट लालटिन, टुकी र
पहिरोले कर्णाली राजमार्ग फेरी अवरुद्ध
बर्सातका कारणले पहिरो जाँदा कर्णाली राजमार्ग फेरी अवरुद्ध भएको छ । बुधवार दिउसोबाट परेको भीषण वर्षाले कर्णाली राजमार्गको कालीकोट खण्डमा पर्ने शुभकालिका १ गगनेखोलामा भीषण पहिरो जाँदा सडक अवरुद्ध भएको हो । राजमार्ग बुधवार बेलुका ८ः३० बजेबाट अवरुद्ध भएको जनाइएको छ ।
व्यावसायिक भैँसीपालन दुध, गोबर र गहुँत बिक्री
पूर्वी सुर्खेतको भेरीगङ्गा नगरपालिका–११, चिप्लेका किसान टोपेन्द्र रानाले भैँसी पालेर दुध मात्र होइन, गोबर मल बेचेर एक मौसममा साढे दुई लाख रुपियाँभन्दा बढी आम्दानी गरेको बताउनुभएको छ । दुधका लागि पालिएका भैँसीको मल बेचेर उहाँले यो अतिरिक्त आम्दानी गर्न सफल हुनुभएको हो । हाल उहाँसँग अहिले ३१ वटा भैँसी छन् ।
नमुना सहर बन्दै कर्णालीका गाउँ
कर्णाली प्रदेशभित्र विभिन्न स्थानमा नमुना सहरका रूपमा विकास गर्न काम सुरु गरिएको छ । ती स्थानहरूमा १३ वर्षअघि सुरु भएको नयाँ सहरको पूर्वाधार निर्माण भइरहेको छ । हिमाल तथा पहाडबाट तराईमा हुने बसाइँसराइ रोक्न आर्थिक वर्ष २०६७/६८ मा सरकारले ल्याएको योजना अन्तर्गत दैलेखको राकममा नयाँ सहर निर्माण थालिएको छ । त्यहाँ २०६८ सालदेखि कार्यालय स्थापना गरेर काम सुरु भएको हो । आयोजना निर्माणको हालसम्म ६५ प्रतिशत भौतिक प्रगति हासिल भएको छ भने ६४ प्रतिशत वित्तीय प्रगति भएको छ । अहिले विभिन्न खण्डमा आयोजनाका लागि पूर्वाधार निर्माण भइरहेको आयोजना कार्यालयले जनाएको छ ।
अनियमित विद्युतले कालीकोटमा सास्ती
कालीकोट जिल्ला विद्युतीकरण भएको दुई दश वितेपनि विद्युत सेवा नियमित हुन सकेको छैन । जिल्ला सरदमुकामसँगै गाउँसम्म अहिले विद्युतका पोल जडान गरिएको छ ।
१८ वर्षमै तिम्ल्याहा बच्चाकी आमा
राजु लामिछानेरुकुमपश्चिम, भदौ ११ गते। रुकुमपश्चिमको सानीभेरीमा रहेको गाउँपालिका अस्पतालमा एक महिलाले १८ वर्षको उमेरमा तीन जना बच्चाको जन्म दिनुभएको छ। चौरजहारी नगरपालिका १४ घर भइ हाल सानीभेरी गाउँपालिका ८ स्थित माइती घरमा बस्दै आउनुभएकी १८ वर्षीया कौशिला पुनले तिम्ल्याहा बच्चा जन्माउनुभएको हो। अस्पतालका स्टाफ नर्स अम्बिका ओलीका अनुसार आज (मङ्गलबार) बिहान ८:१५, ८:३७ र ९:०० बजे पुनले तीन बच्चा जन्माउनुभएको हो। जन्मिएका नवजात शिशु दुई छोरी र एक छोरा हुन्। स्टाफ नर्स ओलीका अनुसार पुनले समय पूरा नहुँदै (करिब २८ हप्तामै) तीन बच्चाको जन्म दिनुभएको हो। सामान्यतया ४० हप्ताको अवधिमा बच्चाको जन्म हुने आँकलन गरिएको हुन्छ। सुत्केरी व्यथा लागेर आफैँ अस्पताल पुग्नुभएकी पुनको स्वास्थ्य अवस्था भने सामान्य छ। सुरुमा जन्मिएका दुई छोरीको अवस्था सामान्य र तौल एक किलो रहेको छ भने अन्तिममा जन्मिएका छोराको तौल नौ सय ग्राम मात्र छ। तौल पनि कम र श्वासप्रश्वासमा केही समस्या देखिएपछि बच्चालाई अक्सिजनसहित सुविधासम्पन्न अस्पतालमा आवश्यक समन्वय गरेर पठाइएको उहाँले जानकारी दिनुभयो। स्टाफ नर्स ओलीका अनुसार गाउँपालिका अस्पताल स्थापना भएयता तिम्ल्याहा बच्चा जन्मिएको पहिलो पटक हो। जुम्ल्याहन बच्चा जन्माएको घटना फेस गरेको भएता पनि पहिलोपटक तिम्ल्याहा बच्चा जन्मिएको घटना फेस गरेको उहाँले जनाउनुभयो। गाउँपालिका अध्यक्ष बिर्खबहादुर विष्टले तिम्ल्याहा बच्चा विरलै जन्मिने गरेको बताउनुभयो। सुत्केरी र नवजात शिशुलाई गाउँपालिका एम्बुलेन्समार्फत अस्पताल इन्चार्ज कर्णवीर केसीको साथमा नेपालगञ्ज लगिएको अध्यक्ष विष्टले जानकारी दिनुभयो । गाउँपालिकाले गर्भवती, सुत्केरी र दैवी प्रकोपमा परेर बिरामी तथा घाइतेहरुलाई निःशुल्क एम्बुलेन्स सेवा दिने गरेको छ।
हिल्साको मितेरी पुलको निर्माण कार्य तीव्र
नेपाल र चीनको सिमाना हिल्सामा चीन सरकारले निर्माण गर्न लागेको मितेरी पुलको निर्माण कार्य दैनिक तीन सिफ्टमा भइरहेको छ ।
राजमार्गमा चेक पोस्ट प्रहरीलाई कमाउने बहाना
सुर्खेत–जुम्ला जोड्ने कर्णाली राजमार्गमा यातायात व्यवसायीले प्रहरी गस्तीले आफूलाई निकै सास्ती हुने गरेको गुनासो गरेका छन् । व्यवसायीले राजमार्गमा प्रहरीले अनावश्यक दुःख दिने गरेको र धेरै ठाउँमा प्रहरी चेक पोस्टले गर्दा प्रहरीलाई मस्ती र आफूहरूलाई सास्ती हुने गरेको गुनासो गरेका हुन् । केही दिनअघि कर्णालीका मुख्यमन्त्रीको कार्यालयमा पुगेका यातायात व्यवसायीले राजमार्गको २३२ किलोमिटरको दुरीमा २४ वटा प्रहरी चेक पोस्ट भएकाले अनावश्यक सास्ती भोग्नु परेको गुनासो पोखेका छन् । लगत्तै मुख्यमन्त्री यामलाल कँडेलले तत्काल आवश्यकताभन्दा बढी प्रहरी चेक पोस्ट हटाउन सम्बन्धित पक्षलाई निर्देशन दिनुभएको थियो ।
‘रोजगारीका लागि कालापहाड जान नपरोस्’
कर्णाली प्रदेशको सामाजिक विकास मन्त्रालयले युवा नीति, २०८० को मसौदा तयार गरेको छ । मसौदामा कर्णाली प्रदेशमा युवाको जनसङ्ख्या ३५.९ प्रतिशत रहे पनि सो अनुपातमा युवालक्षित नीति तथा कार्यक्रम नभएको उल्लेख छ । यस्तै यस प्रदेशमा कुल जनसङ्ख्याको ९.७ प्रतिशत पूर्ण बेरोजगार भएको र करिब ९० प्रतिशत युवा कमाइका लागि भारतमै निर्भर रहेको जनाइएको छ । युवालाई सामूहिक तरकारी, फलफूल खेती, पशुपन्छीपालन तथा बाँझो जग्गालाई उपयोग गर्न प्रोत्साहनका लागि सहुलियत ब्याजदरमा ऋण उपलब्ध गराइनुपर्ने सो मसौदामा उल्लेख छ । यसका साथै यस प्रदेशमा प्रचुर सम्भावना रहेको उद्योग, पर्यटन, जडीबुटी, जल र जङ्गलमा आधारित उद्योग खोल्नुपर्ने र ती काममा युवालाई परिचालन गर्न सकिने भएकाले त्यस्ता क्रियाकलापलाई हौसला दिइनुपर्ने उल्लेख गरेको छ ।
त्रिवेणी पाटन क्षेत्र
कालीकोट, भदौ ११ गते । कालीकोट जिल्लाको सान्नी त्रिवेणी गाउँपालिका–९ बडिमालिका नजिकै रहेको त्रिवेणी पाटन क्षेत्र । तस्बिरः रासस
सत्तरी प्रतिशत कर्मचारी यसै वर्ष भर्ना गरिने
कर्णाली प्रदेशमा अझै पनि दरबन्दी अनुसार ठुलो सङ्ख्यामा कर्मचारीको पदपूर्ति हुन सकेको छैन । कर्मचारी अभावकै कारण बर्सेनि सरकारको कार्यसम्पादनमा नकारात्मक असर पर्दै आएको छ । प्रदेशका लागि तय भएका दरबन्दीमा ठुलो सङ्ख्यामा प्राविधिक जनशक्तिको अभाव छ । जसले कर्णाली सरकारको कार्यसम्पादनमा असर परेको छ । विकास बजेट कार्यान्वयनमा पनि उत्तिकै जटिलता आउने गरेको छ । जसका कारण प्रदेश सरकारको औचित्यमाथि बारम्बार प्रश्नचिह्न खडा हुँदै आएको छ ।
चट्याङ लागेर प्रधानाध्यापककाे मृत्यु
यहाँ चट्याङ लागेर एक पुरुषको मृत्यु भएको छ । कालीमाटी गाउँपालिका १ लक्ष्मीपुर सातलखोलाका ५६ वर्षीय दल बहादुर कार्कीको चट्याङ लागेर मृत्यु भएको हो ।
पुल बगाएपछि विद्यालय बन्द
खोला तर्ने वैकल्पिक व्यवस्था नहुँदा शिवालय गाउँपालिकाको एक विद्यालय बन्द गरिएको छ । भदौ २ गते आएको बाढीले ट्रस्ट बगाएपछि सार्वजनिक सूचना प्रकाशित गरेर विद्यालय बन्द गरिएको हो ।
हिल्सामा क्वारेन्टाइन स्थापना गर्न सुझाव
नेपाल र चीनको सिमाना हिल्सामा क्वारेन्टाइन स्थापना गर्न चिनियाँ पक्षले सुझाव दिएको छ । नाम्खा गाउँपालिकाको आयोजनामा चीनको पुलान काउन्ट्रीको ताक्लाकोटबाट स्थानीयस्तरको समन्वय बैठकमा आएका चिनियाँ प्रतिनिधिले सो सुझाव दिएका हुन् । नाम्खा गाउँपालिकाका अध्यक्ष प्रेमबहादुर लामाले दुई देशको सिमाना हिल्सामा नेपाल सरकारले क्वारेन्टाइन स्थापना गरेर नेपाली खाद्यवस्तु चीनतर्फ लैजाने वातावरण तयार गर्न सुझाव दिएको बताउनुभयो । उहाँले चिनियाँ प्रतिनिधिमण्डलका प्रमुख डुनजुले ताक्लाकोटमा नेपाली स्थानीय खाद्य सामग्रीको माग धेरै भए पनि ती खाद्यवस्तुको गुणस्तर नापजाँच नभएका कारण हिल्साबाट चीनतर्फ आयात गर्न स्वीकृत नभएकाले नेपाली स्थानीय खाद्य सामग्री जान नसकेको धारणा बैठकमा राखेको बताउनुभयो ।
मष्टो देवताका मेला (पैठ) सुरु
कालीकोट जिल्लामा मष्टो देवताका पूजा सुरु भएको छ । भदौ लाखेसँगै विभिन्न १२ भाइ मष्टोका पूजा सुरु भएको हो ।
