कर्णालीमा सौर्य विद्युत् परियोजना
विद्युत् सुविधामा पछाडि पर्दै आएको कर्णाली प्रदेशको विद्युत् आपूर्तिलाई दिगो बनाउने गरी नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले करिब तीन मेगावाट क्षमताको सौर्य विद्युत् परियोजना निर्माण गर्ने भएको छ । हुम्ला, डोल्पा र मुगुमा विद्युतीकरणका एसियाली विकास बैङ्कको सासेक परियोजनामार्फत अनुदानमा बन्ने सौर्य प्रणाली निर्माणका लागि बुधबार प्राधिकरणले अन्तर्राष्ट्रिय बोलपत्र आह्वान गरेको छ ।
राया खोलाबाट विद्युत उत्पादन सुरु
खार्पुनाथ गाउँपालिका –३ को रायाखोला लघु जलविद्युत आयोजनाबाट विद्युत उत्पादन सुरु भएको छ । निर्माण भएको चार वर्षपछि आयोजनाले विद्युत् उत्पादन सुरु गरेर वितरण गरेको हो ।
सल्यानमा ट्याक्टर दुर्घटना हुँदा तीन गम्भीर घाइते
सल्यानमा ट्याक्टर दुर्घटना हुँदा तीन जना गम्भीर घाइते भएका छन् । बुधबार बिहान जिल्लाको बागचौर नगरपालिका–२ थारमारे बजारबाट वडा न १ ठिनवाङ जिउला जाँदै गरेको रा १ त ३२६३ नम्बरको ट्याक्टर ठिनवाङ जिउलामा दुर्घटना भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय सल्यानले जनाएको छ ।
बाढीले काठेपुल बगाएपछि लिमीको तील गाउँ जाने सडक अवरुद्ध
नाम्खा गाउँपालिका–६ को हिमालपारिको गाउँ लिमीमा बाढीले गाडी गुड्ने काठेपुल बगाएको छ । लगातारको वर्षासँगै आएको ढुङ्गासहितको बाढीले सो पुल बगाएको हो ।
मन्त्रालयगत बजेटमाथि छलफल
कर्णाली प्रदेशको आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को बजेटमाथि मन्त्रालयगत छलफल सुरु भएको छ। भौतिक पूर्वाधार तथा सहरी विकास मन्त्रालय र उद्योग, पर्यटन वन तथा वातावरण मन्त्रालय अन्तर्गतका बजेट शीर्षकमाथि मङ्गलबार छलफल भएको छ। प्रदेश सभा सदस्यले छलफलमा भाग लिँदै प्रभावकारी बजेट कार्यान्वयनका लागि १७ गते भएको सर्वदलीय बैठकका निर्णय तथा सहमति कार्यान्वयनमा जोड दिएका छन्। सरकारले प्रदेशमा सडकको निर्माण, स्तरोन्नति, पर्यटनलगायत विकासमा जोड दिएका छन्।
हुम्लामा पन्चानब्बे प्रतिशत रोपाइँ
हिमाली जिल्ला हुम्लामा हालसम्म ९५ प्रतिशत मार्सी धानको रोपाइँ सम्पन्न भएको छ । समयमा पानी पर्नु र अधिकांश खेतका लागि सिँचाइ कुलोको व्यवस्था भएका कारण समयमै रोपाइँ पूरा भएको हो । कृषि विकास कार्यालयले उपलब्ध गराएको विवरण अनुसार असार १८ सम्म जिल्लाको कुल धान खेतीमध्ये ९५ प्रतिशत खेतमा रोपाइँ सम्पन्न भएको छ ।
लिमी फर्कियो प्रहरी
नाम्खा गाउँपालिका –६ को हिमालपारिको गाउँ लिमीको सुनखानीमा रहेको चौकीमा प्रहरी पुगेका छन् । हिमपात हुँदा गत कात्तिक तेस्रो हप्ता सदरमुकामस्थित जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा फिर्ता आएका प्रहरी दुई नाका खुलेपछि पुनः लिमीको प्रहरी चौकीमा फर्किएका हुन् ।
आलुको मूल्य घट्दा किसान मर्कामा
हिमाली जिल्ला हुम्लामा आलुको मूल्य दैनिक घट्दै गएपछि किसान मर्कामा पर्दै आएका छन् । उत्पादन बढी हुनु र बजार सानो भएपछि मूल्य घट्दै जाँदा किसानले आफ्नो लागतभन्दा कम मूल्यमा बिक्री गर्नु परेको हो ।
जनजीविका बदल्ने मुख्य अभिभारा हाम्रो छ
चौरजहारी नगरपालिकाका प्रमुख पुष्प वादी स्थानीय सरकारको नेतृत्व तहमा आफ्नो समुदायबाट पुग्ने सम्भवतः पहिलो व्यक्ति हुनुहुन्छ। मध्यपहाडी राजमार्ग आसपासमा सरकारले विकास गरिरहेको प्रमुख १० सहरमध्ये एउटा हो, रुकुमपश्चिमको चौरजहारी नगरपालिका। उहाँले सो नगरपालिकाको नेतृत्व गरेको पनि एक वर्ष बितेको छ। उत्पीडित वर्गको प्रतिनिधित्वका रूपमा स्थानीय सरकारको नेतृत्व गरिरहेका वादीले सहरोन्मुख नगरवासीका विकाससम्बन्धी असीमित चाहनाको सम्बोधन गर्नुपर्ने चुनौती पनि सा
घर आगजनी गर्नेविरुद्ध मुद्दा दर्ता
प्रहरी निरीक्षक जोशीका अनुसार तातोपानी ४ कै हिक्मत गिरीसहित तीन जनाविरुद्ध जाहेरी परेपछि हिक्मतलाई पक्राउ गरिएको हो।हिक्मतले प्रहरीलाई प्रारम्भिक जानकारीमा गोठबाट आगो लगाएको स्वीकार गरेका छन्।
अतिक्रमित जमिनमा नगरपालिकाले बनायो व्यावसायिक भवन
कालीकोट जिल्लाको रास्कोट नगरपालिकाले अतिक्रमित जमिनमा भवन बनाउन सुरु गरेको छ।
पहिरो जाँदा नाम्खाका तीन घरमा क्षति
सोमबार बिहान परेको अविरल वर्षाका कारण आएको लेदोसहितको बाढीले तीन घरमा क्षति पुगेको छ ।
हुम्लामा हात्तीपाइले रोगी शून्य
हुम्लामा हात्तीपाइले रोगका बिरामी शून्य रहेको पाइएको छ । राष्ट्रिय हात्तीपाइले रोग निवारण कार्यक्रमको किटजन्य रोग नियन्त्रण तालिम केन्दले जिल्लाभर गरेको नमुना सङ्कलनमा रोग नदेखिएको हो ।
वेतन कर्णाली : लगानी जुटाउन पहल
सुर्खेत र अछामको सिमानामा निर्माण हुने वेतन कर्णाली जलविद्युत् आयोजनाका लागि लगानी जुटाउन पहल भइरहेको छ। लगानी सुनिश्चितता नहुँदा निर्माणले तीव्रता पाउन सकेको छैन। विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डिपिआर) तयार भइसकेको छ। ४३९ मेगावाट क्षमताको यो आयोजना निर्माण गर्न ८८ अर्ब बजेट लाग्ने अनुमान गरिएको छ तर हालसम्म लगानीको स्रोत सुनिश्चितता भइसकेको छैन। कर्मचारी सञ्चय कोषले लगानी गर्ने सात अर्ब बजेट मात्रै सुनिश्चित भएको छ। बाँकी रकम आयोजना सुरु हुनुअघि नै सुनिश्चितता गर्नुपर्ने हुन्छ। त्यसैले अहिले प्रवर्धक कम्पनीले आयोजनाका लागि रकम सुनिश्चितताको पहल सुरु गरेको हो। लगानी सुनिश्चितताका लागि विभिन्न बैङ्कसँग छलफल अघि बढाइएको छ।
यार्सा र हिमाल खण्डकाव्यमाथि समालोचना
साहित्यकार वसन्त रोकाया (बाध्याताश्री) द्वारा लिखित दुई वटा खण्डकाव्यमाथि समालोचना गरिएको छ । खस भाषामा लेखिएको ‘यार्सा’ र नेपाली भाषामा लिखित ‘हिमाल’ खण्डकाव्यको एकसाथ स्थानीय समाजसेवी र बुद्धिजीवीद्वारा पहिलो पटक जिल्लास्तरमा समालोचना भएको हो ।
कुम्लिक जिउला खानेपानी योजना सम्पन्न
सिमकोट गाउँपालिका –१ र २ कुम्लिक जिउला खानेपानी योजना निर्माण सुरु भएको १२ दिनमै सम्पन्न भएको छ । सो योजना आवश्यकतामा आधारित हुनु र स्थानीयवासीले दिनरात काम गरेपछि सम्झौता भएको बाह्र दिनमै निर्माण सम्पन्न भएर धारामा पानी खसालिएको हो ।
सहमतिपछि कर्णाली प्रदेश सभाको अवरोध हट्यो
बजेटमाथि असन्तुष्टी जनाउँदै प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेकपा (एमाले) ले प्रदेश सभा बैठकमा अवरोध हटेको छ । आइतबार बसेको सर्वदलीय बैठकमा सहमति जुटाएको हो ।
डोल्पा पूर्ण खोप सुनिश्चित जिल्ला घोषणा
डोल्पा पूर्ण खोप सुनिश्चित जिल्ला घोषणा भएको छ । सदरमुकाम दुनैमा एक कार्यक्रमका बीच डोल्पा पूर्ण खोप सुनिश्चित जिल्ला घोषणा भएको हो ।
कर्णाली प्रदेशमा त्रिचालीस प्रतिशत रोपाइँ
कर्णाली प्रदेशका विभिन्न जिल्लामा हालसम्म ४३ प्रतिशत खेतमा धान रोपाइँ भएको छ । कृषि विकास निर्देशनालय सुर्खेतका अनुसार असार १५ गतेसम्मको तथ्याङ्क अनुसार सुर्खेतमा २५ र जुम्लामा ९० प्रतिशत रोपाइँ भएको छ । सो निर्देशनालयका निमित्त प्रमुख चित्रबहादुर रोकायाले यो अवधिसम्म प्रदेशभर ४३ प्रतिशतको हाराहारीमा धान रोपाइँ भएको बताउनुभयो । कालीकोट, जुम्ला, हुम्ला, डोल्पा र मुगुमा ९० प्रतिशत र तल्लो क्षेत्रका सुर्खेत, दैलेख, सल्यान, रुकुमपश्चिम र जाजरकोटमा हालसम्म ३८ प्रतिशत धान रोपाइँ सम्पन्न भएको छ ।
माथिल्लो कर्णाली जलविद्युत् आयोजनाको काम अवरुद्ध
सर्वोच्च अदालतबाट फैसलाको पूर्णपाठ नआउँदा माथिल्लो कर्णाली जलविद्युत् आयोजना निर्माणको प्रक्रिया अघि बढाउन समस्या भएको छ । आयोजनाका लागि लगानी जुटाउन दुई वर्ष म्याद थप्ने सरकारको निर्णयलाई सर्वोच्चले सदर गरे पनि उक्त फैसलाको पूर्णपाठ भने आइसकेको छैन । पूर्णपाठ नआउँदा आयोजना निर्माणको प्रक्रिया रोकिएको हो ।
वर्षातले कर्णाली कोरिडोर बन्द
लगातारको वर्षाले ठाउँ–ठाउँमा आएको पहिरोले कर्णाली करिडोर बन्द भएको छ । तीन दिन यताको पानीले कर्णाली करिडोरको खुलालु जारकोट खण्डमा दुई ठाउँमा आएको पहिरोले करिडोर बन्द भएको हो ।
तीन तले घरमा आगलागी हुँदा २४ लाखको क्षति
शनिबार बिहान तीन तले कच्ची घरमा आगलागी हुँदा २४ लाख बराबरको क्षति भएको छ । घरको माथिल्लो तलामा बिजुली सर्ट भएर आगलागी हुँदा सो क्षती भएको हो ।
मुगुमा पहिलो पटक खुल्दै सहुलियत फार्मेसी
जिल्लाको छायाँनाथ रारा नगरपालिकाले अत्यावश्यक औषधि उपलब्ध गराउन सहुलियत फार्मेसी सञ्चालनमा ल्याउने भएको छ ।
बजारमा जुम्ली स्याउको माग, जिल्लामा खेती विस्तार
बजारमा जुम्ली स्याउको माग बढेसँगै जिल्लामा स्याउ खेती विस्तार भइरहेको छ। जिल्ला कृषि विकास कार्यालयले २०६४ सालमा ‘एक घर एक स्याउ बगैँचा’ अवधारणा ल्याएपछि जिल्लाका प्रायः सबै घरमा स्याउ बगैँचा र स्याउ रोप्ने कार्य अघि बढेको थियो। प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजनाले स्याउको उत्पादन बढाउने, विज्ञता प्रदान गर्नेदेखि अनुदान दिने कार्यनीतिले स्याउ खेती विस्तार हुँदै गएको हो। आर्थिक वर्ष २०७३/७४ सालदेखि प्रधानमन्त्री
कर्णालीमा बाउन्न हजार अपाङ्गता भएका व्यक्ति
कर्णाली प्रदेशको कुल जनसङ्ख्याको ३.१ प्रतिशत अर्थात् ५२ हजार ६०४ जना अपाङ्गता भएका व्यक्ति छ। तीमध्ये २.८ अर्थात् एक हजार ४५८ जना मनोसामाजिक अपाङ्गता भएका व्यक्ति छन्। केही सार्वजनिक तथ्याङ्क अनुसार हरेक आठ जनामा एक जना मनोसामाजिक समस्या भएका व्यक्ति हुने गर्छ। राष्ट्रिय जनगणना–२०७८ अनुसार नेपालमा कुल जनसङ्ख्याको २.२ प्रतिशत अपाङ्गता भएका व्यक्ति छन्। तीमध्ये कुल अपाङ्गता जनसङ्ख्याको ४.३ अर्थात् २८ हजार ४५ जना मनोसामाजिक अपाङ्गता भएका व्यक्ति छन्।
