आगन्तुक चराको चहलपहल
रामसार क्षेत्रमा सूचीकृत घोडाघोडी चरा अभय आरण्य क्षेत्र (बर्ड सेन्चुरी)मा हिउँदे आगन्तुक चराको चहलपहल बढेको छ। हजारौँ किलोमिटर यात्रा तय गरेर हरेक वर्षजसो आउने हिउँदे आगन्तुक जलपन्छीले कैलालीका सिमसार तथा तालतलैया क्षेत्र ढाक्न थालेको छ। जाडो छल्नका लागि साइबेरियाबाट हाँस प्रजातिका विभिन्न प्रकारका जलपन्छी कैलाली आउने गरेका छन्।
बैङ्कको हाकिम हुँ भन्दै ठगी गर्ने एक पक्राउ
आफूलाई बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाको हाकिम बताउँदै कैलाली, कञ्चनपुरमा ठगी गर्दै आएका नटवरलाल भनिने ३५ वर्षीय पदमराज भट्टलाई कैलाली प्रहरीले पक्राउ गरेको छ।
दुर्घटनामा चालक घाइते
मध्यपहाडी राजमार्गको मङ्गलसेनमा बिहीबार हायस दुर्घटना हुँदा अछाममा एक चालक घाइते भएका छन् । लु २ ख ६४८० नम्बरको हायस दुर्घटना हुँदा चालक कमलबजार नगरपालिका –५ विरपथका श्याम खत्री घाइते भएका हुन् ।
महाकाली अस्पतालमा स्वास्थ्यकर्मीको अभाव
महेन्द्रनगरस्थित महाकाली प्रादेशिक अस्पतालमा स्वास्थ्यकर्मीको अभाव भएको छ । विसं २०२० मा प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रका रुपमा स्थापना भएको सो स्वास्थ्य संस्था २०३१ मा २५ शय्याको जिल्ला अस्पतालमा परिणत भएको थियो ।
पाटनमा गहुँखेती
बैतडीको अन्न भण्डारका रूपमा परिचित बैतडीको पाटनमा लगाइएको गहुँखेती । यहाँ अन्न उत्पादन राम्रो हुने गर्दछ । वार्षिक रूपमा तीन पटक सम्म अन्न उत्पादन हुने गर्दछ ।
माघीको तयारीमा थारू समुदाय
कैलालीसहित विभिन्न जिल्लामा बसोबास गर्दै आएका थारू समुदाय माघी पर्वको तयारीमा जुटेका छन्। समुदायको सबैभन्दा ठूलो पर्व रहेकाले धुमधामसँग मनाउनका लागि हप्तादिन अगाडिबाटै तयारीमा जुटेका हुन्। माघ थारू समुदायको नयाँ वर्ष पनि हो। थारू नयाँ सम्वत् माघ १ गतेबाट सुरु हुने गर्छ। सबैभन्दा ठूलो पर्व र नयाँ वर्ष पनि रहेकाले धुमधामसँग मनाउने गरिएको कैलारी गाउँपालिका–१, रानामुडाका मनोज चौधरीले बताउनुभयो। उहाँका अनुसार गाउँघरतिर मानिसहरू पर्वको तयारीमा जुटेका छन्। माघ पर्वमा बङ्गुरको मासु नभई नहुने तरकारीको परिकार हो। “माघमा बङ्गुर मार्ने र मासु लिनेको लिस्ट १०/१५ दिनअगाडि नै बनिसकेको छ,” उहाँले भन्नुभयो।
बैतडी अपस्ताल देशभरिमै दोस्रो
‘प्राइमरी लेभल हस्पिटल’मध्ये जिल्ला अस्पताल बैतडी देशभरिमै दोस्रो स्थानमा परेको छ। न्यूनतम सेवा मापदण्डमा बैतडी अस्पताल देशभरिका उत्कृष्ट अस्पतालको दोस्रो स्थानमा पर्न सफल भएको जिल्ला अस्पताल बैतडीका प्रमुख डा. दिपेश श्रेष्ठले बताउनुभयो। स्वास्थ्य मन्त्रालय र निक साइमन इन्स्टिच्युटले गरेको मूल्याङ्कनका आधारमा बैतडी अस्पताल उत्कृष्ट हुँदै दोस्रो स्थानमा पर्न सफल भएको डाक्टर श्रेष्ठले बताउनुभयो। उहाँले भन्नुभयो, “न्यूनतम सेवा मापदण्डको मूल्याङ्कन हुँदा बैतडी अस्पताल ८९ प्रतिशत अङ्कसहित दोस्रो स्थानमा परेको छ। दमौली अस्पताल पहिलो स्थानमा रहेको छ। जिल्ला अस्पताल अछाम ८७ प्रतिशत अङ्कसहित तेस्रो र बझाङ ८४ प्रतिशत अङ्कसहित चौथो स्थानमा परेको छ।”
शहरी स्वास्थ्य बन्द, स्वास्थ्यकर्मी कुर्दै बिरामी
बाजुराको बडिमालिका नगरपालिकाका पाँच वटा शहरी स्वास्थ्य संस्था लामो समयदेखि बन्द हुँदै आएका छन् । केही वर्ष अघि बडिमालिका नगरपालिकाका स्थानीयहरुको गाउँमै स्वास्थ्य सेवा दिने गरी सुचारु गरिएका ती शहरी स्वास्थ्य संस्था अहिले महिनौं आइपुग्दा पनि बन्द गरिएका छन् ।
सुदूरपश्चिम प्रदेश कांग्रेस दलको नेतामा शाह निर्वाचित
नेपाली कांग्रेसको सुदूरपश्चिम प्रदेश सभा संसदीय दलको नेतामा कमलबहादुर शाह निर्विरोध निर्वाचित हुनुभएको छ।
२७ गतेभित्र सुदूरपश्चिम सरकार गठनको आह्वान
सुदूरपश्चिमका प्रदेश प्रमुख देवराज जोशीले पुस २७ गते ५ बजेभित्र सरकार गठनको दाबी पेस गर्न आह्वान गर्नुभएको छ । प्रदेश प्रमुखको कार्यालयका निमित्त सचिव शैलेशराज ढुङ्गानाका अनुसार प्रदेश प्रमुख जोशीले संविधानको धारा १६८ को उपधारा (२) बमोजिम सरकार गठनका लागि आह्वान गर्नुभएको हो ।
दलको नेता चयन गर्न कांग्रेसले आज निर्वाचन गर्दै
नेपाली कांग्रेस सुदूरपश्चिम प्रदेश संसदीय दलको नेता चयन गर्नका लागि आज निर्वाचन गरिदैंछ । सर्वसम्मतले दलको नेता चयन गर्न नसकिएपछि चुनाव हुन लागेको सो दलले जनाएको छ ।
फोहोरले वन दुर्गन्धित
कैलालीमा स्थानीय सरकार गठन भएको लामो समय पुग्दासमेत फोहोर व्यवस्थापनको दीर्घकालीन योजना बनेको छैन। कैलालीका पूर्वी क्षेत्रका गाउँपालिका तथा नगरपालिकाबाट उठ्ने फोहोरलाई सामुदायिक वनमा थुपारेर दुर्गन्ध बढाउने काम गरेको स्थानीयको आरोप छ।
चार वर्षमा पनि पूरा भएन बसपार्क
जिल्ला सदरमुकाम मार्तडीको पाल्तमा रहेको बसपार्क निर्माणको काम अलपत्र परेको छ। झन्डै चार वर्षअघि सुरु भएको सो बसपार्क निर्माणको काम अहिलेसम्म पूरा भएको छैन। साँफे–मार्तडी राजमार्गअन्तर्गत बाजुराको बार्जुगाडदेखि मार्तडीसम्म सडक कालोपत्रे भए पनि अहिलेसम्म बसपार्क नहुँदा त्यहाँ चल्ने सवारीसाधन सडकमै पार्किङ गर्दै आएको पवनदूत मार्तडी काउन्टर इन्चार्ज सन्तोष डँडालले बताउनुभयो। उहाँले भन्नुभयो, “सडक कालोपत्रे भएसँगै गाडी मार्तडीसम्म गुड्न थालेको झन्डै चार वर्षभन्दा बढी भयो। बसपार्क निर्माण हुन लागेको पनि झन्डै चार वर्ष भयो। अहिलेसम्म निर्माण पूरा भएको छैन।”
डीपीआर छ, सिँचाइ छैन : जनताले बनाएको बाँध भत्कियो
कैलालीका १८ गाउँका किसानले सिँचाइ समस्या भोगिरहेका छन्। कैलारी गाउँपालिका–२, कुकुरभुक्कास्थित कटैनी नदीमा रहेको गुर्गी सिँचाइ आयोजना सञ्चालन नहुँदा सो गाउँपालिकाको वडा नं. १, ५ र ७ को १८ गाउँका किसानले समस्या भोगिरहेका हुन्। उनीहरूले सो आयोजनाबाट सिँचाइ गर्न नपाएको डेढ दशक पुग्न थालेको छ।
मुख्यमन्त्रीका लागि कसरत
कुनै पनि दलको एकल बहुमत नरहेको सुदूरपश्चिम प्रदेशमा मुख्यमन्त्रीका लागि सत्ता साझेदार दल नेकपा (माओवादी केन्द्र), नेकपा (एमाले) र नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका नेताको कसरत बढेको छ। प्रदेश सभामा दोस्रो ठूलो दल नेकपा (माओवादी केन्द्र)का सुदूरपश्चिम प्रदेश संसदीय दलको नेता खगराज भट्ट, एमालेका सुदूरपश्चिम प्रदेश संसदीय दलको नेता राजेन्द्रसिंह रावल र नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका दलको नेता रामेश्वर चौधरीको दौडधुप बढेको हो। मुख्यमन्त्री आफूले पाउनुपर्ने भन्दै तीनै जनाले ‘लबिङ’ गरिरहनुभएको छ। सबै कुराको जोडतोड आकलन गर्दा यो प्रदेशको नेतृत्व आफ्नो पार्टीले पाउनेमा आफू विश्वस्त रहेको माओवादी केन्द्रका संसदीय दलको नेता भट्टले बताउनुभयो। “यो प्रदेश हामीले नै पाउँछौँ भन्ने मलाई विश्वास छ,” उहाँले भन्नुभयो, “केन्द्रसहित सातवटै प्रदेशमा प्याकेजमै सहमति हुने कुरा हो।” डडेल्धुराबाट चुनाव जित्नुभएका भट्ट सुरुवातदेखि नै मुख्यमन्त्रीको दाबेदार हुनुहुन्छ। उहाँले मुख्यमन्त्री पाउने सम्भावना बढी रहेको चर्चा पनि हुन थालेको छ। यद्यपि, भट्टले मुख्यमन्त्री पाउनका लागि नेकपा (एमाले)सहित नागरिक उन्मुक्ति पार्टी, राप्रपालगायतको समर्थन प्राप्त गर्न आवश्यक छ; जुन तत्कालै सम्भव देखिएको छैन। प्रदेश सभामा तेस्रो ठूलो दल नेकपा (एमाले) र सरकार गठनका लागि निर्णायक देखिएको नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले पनि मुख्यमन्त्रीको दाबी गरेका छन्। संसदीय दलको नेता बन्नु भनेको खालि नेता बन्नकै लागि मात्रै नरहेको भन्दै नेकपा (एमाले) संसदीय दलका नेता रावलले मुख्यमन्त्रीमा आफ्नो दाबी स्वाभाविक रहेको बताउनुभयो। उहाँले भन्नुभयो, “दलको नेता त्यसै बनाइएको होइन। मुख्यमन्त्रीमा एमालेको दाबी नहुने भन्ने कुरै हुँदैन।”
दलको नेताका लागि कांग्रेसमा सातजनाको दाबी
नेपाली कांग्रेसबाट सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको संसदीय दलको नेताका लागि सात जनाले दाबेदारी प्रस्तुत गर्नुभएको छ । सो पार्टीको मंगलबार बसेको प्रदेश समितिको बैठकमा सात जनाले दावेदारी प्रस्तुत गर्नुभएको हो ।
मजदुरी गर्न भारत पुगेका एकै परिवारका तीनजनाको मृत्यु
मजदुरी गर्न भारत गएका कैलालीको गौरीगङ्गा नगरपालिका–१ गोप्काका एकै परिवारका तीन जनाको मृत्यु भएको छ।
नागरिक उन्मुक्तिको अडानले सरकार गठन अन्योल
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा निर्णायक देखिएको नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको अडानका कारण प्रदेश सरकार गठनमा अन्योल सिर्जना भएको छ।
अस्पतालको फोहोर बन्यो मोहर
टीकापुर अस्पतालका हरेक वार्डमा रातो, नीलो, हरियो रङका बाल्टिन राखिएका छन् साथमा काँचका बोतल, सुई र रगतजन्य पदार्थ लागेका सामग्री राख्न साना बाल्टिन पनि छन्। फोहोरहरू छुट्टयाएर तोकिएको भाँडामा राख्न नर्सहरूले बेलाबेलामा जानकारी गराउनुहुन्छ। यसरी छुट्टयाएको सामग्री नजिकैको फोहोर व्यवस्थापन केन्द्रमा लगेर निर्मलीकरण गरिन्छ र बिक्रीका लागि राखिन्छ। अस्पतालमा एक महिनाको अवधिमा निर्मलीकरण गरिएको १३ क्विन्टल सामग्री बिक्री गरेर २८ हजार आय भइसकेको छ।
घरभन्दा विद्यालय प्यारो
शनिबार पनि किन आउँछ होला जस्तो लाग्छ, दिनदिनै विद्यालय जान पाए हुन्थ्यो लागिरहन्छ, बझाङको चक्रेश्वर माध्यमिक विद्यालय मालुमेलामा कक्षा–६ मा अध्ययनरत विराज ऐरले भन्नुभयो, “अचेल घरभन्दा विद्यालय प्यारो लाग्छ।” एक घण्टाको पैदल हिँडेर विराज मात्र होइन उहाँका अरू साथीभाइसमेत नियमित विद्यालय आउँछन्। जिल्लाका विश्व खाद्य कार्यक्रमको दिवा खाजा कार्यक्रम लागू भएका विद्यालयहरूमा, प्रारम्भिक तह पढाइ कार्यक्रममार्फत विभिन्न शैक्षिक सामग्रीको प्रयोग गरी शिक्षण गर्नुका साथै विद्यालय स्तरमा विभिन्न शिक्षण सिकाइ क्रियाकलाप सुरु भएपछि विद्यार्थीको पढाइमा रुचि बढ्नुका साथै विद्यालयमा हाजिर हुने दरसमेत बढेको छ। सोही विद्यालयमा अध्ययनरत विद्यार्थी भावना भण्डारीले भन्नुभयो, “विभिन्न शैक्षिक सामग्रीको प्रयोगबाट शिक्षण सिकाइ गर्नुका साथै भोक लागेका बेला खाजाको समेत व्यवस्था हुँदा निर्धक्क तरिकाले विद्यालयमा पढ्न मन लाग्छ।”
प्रदेश समृद्ध बनाउन साझा धारणा आवश्यक
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको दोस्रो कार्यकालको पहिलो बैठकमा प्रदेश सभा सदस्यहरूले प्रदेशलाई अझ समृद्ध बनाउन साझा धारणा बनाउनु पर्ने बताउनु भएको छ। सोमबार १ घण्टा ३४ मिनेट चलेको बैठकमा पाँचवटा दलका प्रतिनिधि र एक स्वतन्त्र प्रदेश सभा सदस्यले प्रदेशलाई समृद्ध बनाउने विभिन्न उपाय सुझाउनु भएको थियो। बैठकमा भाग लिएका प्रदेश सभा सदस्यहरूले एकअर्कालाई विजयी भएकोमा बधाई तथा शुभकामनासमेत दिनु भएको थियो। प्रदेश सभाको ठूलो दल नेपाली कांग्रेसका तर्फबाट बोल्नु भएका प्रदेश सभा सदस्य शिवराज भट्टले प्रदेशको गरिबी, बेरोजगारी अन्त्य गर्न सीपमूलक शिक्षा दिइनुका साथै प्राकृतिक विपत्तिसँग जुध्ने काम गर्नुपर्ने बताउनुभयो।
टुटफुट अवस्थामै सडक हस्तान्तरणको तयारी
टुटफुट अवस्थामै निर्माण कम्पनीहरूले धनगढीको मोहनापुल–अत्तरिया ६ लेन सडक हस्तान्तरणका लागि कार्यालयमा कागजात बुझाएका छन् ।
आगो तापेर जोगिने बाध्यता
हिमाली जिल्ला दार्चुलामा अत्यधिक चिसो बढेसँगै जनजीवन प्रभावित बनेको छ। केही दिनयता ह्वात्तै बढेको चिसोले जिल्लाको जनजीवन प्रभावित भएको स्थानीयले बताएका छन्। चिसोबाट जोगिन दिनभरि आगो तापेर बस्नु परेको अपिहिमालका स्थानीय कलावती रोकायले बताउनुभयो। बिहान बेलुकी दैनिकी काम गर्नसमेत नसकिने अवस्था आएको उहाँको भनाइ छ।
महिनावारी हुँदा बाटो बन्द
छाउप्रथा रोक्नुपर्ने ठाउँ बाजुरामा अहिले पनि महिनावारी भएका महिलालाई हिँड्ने बाटोसमेत बन्द गरिन्छ। जिल्लाका अधिकांश स्थानीय तहमा मठमन्दिर भएकै ठाउँमा विभिन्न गोरेटो, बाटो छन्। ती बाटोमा महिनावारी भएका महिला हिँड्न पाउँदैनन्। महिनावारी भएका महिलाले ती बाटोमा हिँड्दा धामीझाँक्रीले देवता रिसाउँछ भन्दै डर देखाउन थालेपछि महिनावारी भएका महिलाका लागि ती बाटा बन्द हुन्छन्।
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको प्रथम अधिवेशन आज
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको प्रथम अधिवेशन आजबाट सुरु हुँदै छ । प्रदेश प्रमुख देवराज जोशीको आह्वानमा प्रदेश सभाको दोस्रो कार्यकालको प्रथम अधिवेशन सुरु हुन लागेको हो ।
