विदेशबाट फर्किएका युवाको आकर्षण मौरी पालनमा
धनकुटाको पाख्रीबास–९ चुमाङ्गका शुक्र राई वैदेशिक रोजगारमा करिब आठ वर्षसम्म मलेसिया रहेर स्वदेश फर्किएपछि मौरीपालनमा रमाइरहनु भएको छ ।
-original-thumb.jpg)
बाँकेका लागि चार अर्ब २० करोड बजेट विनियोजन
सङ्घीय सरकारले आगामी आर्थिक वर्ष २०८१/०८२ का लागि बाँकेको आठ स्थानीय तहलाई चार अर्ब २० करोड बढी बजेट विनियोजन गरेको छ।
नयाँ बजेट सन्तुलित छ : अर्थमन्त्री पुन
अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले विगत वर्षमा गरिएका आर्थिक सुधारलाई बढावा दिने, उत्पादन र रोजगारी वृद्धि गर्ने लक्ष्यका साथ सरकारले आगामी आर्थिक वर्षलाई आर्थिक सुधारको वर्षको घोषणा गरेको जानकारी दिनुभएको छ ।
सम्पत्ति शुद्धीकरण निवारणसम्बन्धी पञ्चवर्षीय रणनीति तयार
सरकारले सम्पत्ति शुद्धीकरण निवारण (मनी लाउण्डरिङ) सम्बन्धी स्थितिको सुधार गर्ने उद्देश्यका साथ पञ्चवर्षीय रणनीति तय गरेको छ ।
बुटवलमा सुरु भयो श्रमाधान रोजगार मेला
बुटवलमा आजदेखि ‘श्रमाधान रोजगार मेला’ सुरु भएको छ।मेलाको श्रम रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्री डोलप्रसाद अर्यालले उद्घाटन गर्नुभयो।
गगन थापाको प्रश्न : ६ प्रतिशतको आर्थिक वृद्धिको लक्ष्यको आधार के हो ?
नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगनकुमार थापाले सरकारले बजेटमा लिएको ६ प्रतिशतको आर्थिक वृद्धिको लक्ष्यको आधार नभएको बताउनुभएको छ ।
तनहुँको घिरिङमा व्यावसायिक अङ्गुरखेती
जिल्लाको घिरिङ गाउँपालिका–४ बाह्रबिसेमा गत वर्षदेखि व्यावसायिक रूपमा अङ्गुरखेती थालिएको हो । घिरिङ भाइन यार्ड एण्ड रिसर्च सेन्टरले ७० रोपनी क्षेत्रफलमा अङ्गुरखेती गरेकामा पहिलो वर्ष नौ हजार किलो अङ्गुर उत्पादन भएको थियो । यस वर्ष २० हजार किलो उत्पादनको लक्ष्य रहेको सेन्टरका सञ्चालक कुमार कार्कीले जानकारी दिनुभयो ।
केराको थामबाट फाइबर, धागो र कम्पोष्ट मल बनाएर आय आर्जन
म्याग्दीको बेनी नगरपालिका–२ खबरामा केराको थामबाट फाइबर, धागो र कम्पोष्ट मल तयार गरिएको छ । केराको कोसा बिक्री भएपछि खेर जाने थामलाई प्रशोधन गरेर फाइबर, धागो र कम्पोष्ट मल बनाउन थालिएको हो ।
चिनियाँ पर्यटकलाई नेपाल भ्रमणको निम्तो
होटल सङ्घ नेपाल (हान) ले चिनियाँ पर्यटक भित्र्याउन र चिनियाँ पर्यटन व्यवसायीबिच सम्बन्ध विस्तार गर्ने उद्देश्यले चीनको राजधानी बेइजिङमा नेपाल पवर्धनात्मक कार्यक्रमको आयोजना गरेको छ । बेइजिङस्थित नेपाली राजदूतावास र नेपाल पर्यटन बोर्डसँगको सहकार्यमा आयोजित उक्त कार्यक्रममा बोल्दै चीनका लागि नेपाली राजदूत विष्णुपुकार श्रेष्ठले नेपालका प्रमुख पर्यटकीय गन्तव्यबारे जानकारी दिँदै चिनियाँ समुदायलाई नेपाल भ्रमणका निम्ति प्रेरित गर्नुभएको छ । हानका महासचिव तथा प्रवक्ता साजन शाक्यका अनुसार नेपाल आउने पर्यटकको दोस्रो ठुलो बजार चीनबाट धेरैभन्दा धेरै पर्यटक भित्र्याउने उद्देश्यसहित पवर्धनात्मक कार्यक्रम आयोजना गरिएको हो ।
जलवायु परिवर्तनबाट कृषिलाई जोगाउन क्लाइमेट स्मार्ट प्रविधि
कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले जलवायु परिवर्तनबाट कृषिलाई जोगाउनका लागि स्मार्ट कृषि प्रविधिहरू सिफारिस गरेको छ । विश्वव्यापी रूपमा बढ्दै गएको जलवायु परिवर्तनका कारण कृषि क्षेत्र जोगाउन चुनौती बढिरहेको छ । जलवायु परिवर्तनबाट कृषिलाई जोगाउन नसकेमा सन् २०५० सम्म २.२५ प्रतिशत कुल गार्हस्थ उत्पादन (जिडिपी) घट्न सक्ने कृषि वैज्ञानिकले बताउनुभएको छ । जलवायु परिवर्तनबाट कृषिलाई जोगाउनका लागि कृषि मन्त्रालयले विभिन्न प्रविधिको सिफारिस गरेको छ ।
पैदल हिँडेरै सगरमाथाको चुचुरोमा
‘लामा दाइ’ का नामले परिचित पेसेवर ट्रेकिङ गाइड राजेश लामाले काठमाडौँबाट पैदलयात्रा गरेर विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथाको सफल आरोहण गर्नुभएको छ । मङ्गलबार पत्रकार सम्मेलनको आयोजना गर्दै उहाँले काठमाडौँबाट पैदल हिँडेको ५७ औँ दिनमा सगरमाथाको चुचुरोमा पुगेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “अप्रिल १ मा काठमाडौँबाट पैदलयात्रा थालेर चुनौतीपूर्ण भूभाग पार गरेर १५ दिनमा लुक्ला पुगेँ । यात्राको २४ औँ दिनमा सगरमाथा आधार शिविर पुगेर आरोहणको तयारीमा लागेँ ।”
साढे तीन सयलाई तत्कालै रोजगारी दिइने
पोखरामा भएको श्रमाधान रोजगार मेलामार्फत रोजगारदाताले तत्कालै साढे तीन सय जनालाई रोजगारी दिने भएका छन् । मेलामा स्टल राखेका रोजगारदाताले रोजगारी दिने पदबारे लिखित जानकारी दिएको र योग्य कामदारलाई तत्काल रोजगारी दिने आयोजकले जनाएको छ ।
‘एमसिसी निर्धारित समयमै सक्न सरकार प्रतिबद्ध’
अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसन (एमसिसी) परियोजना अन्तर्गतका सबै काम निर्धारत मितिमै सम्पन्न गर्न सरकार प्रतिबद्ध रहेको बताउनुभएको छ । नेपाल भ्रमणमा रहनुभएका एमसिसीका युरोप, एसिया, प्रशान्त र ल्याटिन अमेरिकाका लागि सहायक उपाध्यक्ष जोनाथन बु्रक्ससँगको भेटमा सरकार पूर्वनिर्धारित समयमा एमसिसी सम्पन्न गर्न प्रतिबद्ध रहेको बताउनुभएको हो । आयोजना समयमै सम्पन्न गर्न मन्त्रालयका तर्फबाट गर्नुपर्ने काममा आवश्यक सहयोग र समन्वय हुने उहाँको भनाइ थियो । “एमसिसी कम्प्याक्टका आयोजना समयमै सक्नेमा सरकारको प्रतिबद्धता छ र त्यो रहिरहन्छ,” उहाँले भन्नुभयो ।
विश्व वातावरण दिवस : भूमि बचाएर भविष्य खोजौँ
‘हाम्रो भूमि, हाम्रो भविष्य’ नारासाथ बुधबार विश्व वातावरण दिवस मनाइँदै छ । नेपालमा पनि यही नारासाथ देशव्यापी रूपमा दिवस मनाइँदै छ । हाम्रो भूमि अर्थात् पृथ्वीलाई स्वच्छ राख्दा नै सबैको भविष्य सुरक्षित हुन्छ भन्ने सन्देश दिवसको नाराले दिन खोजेको छ । संयुक्त राष्ट्रसङ्घका महासचिव एन्टोनियो गुटेर्रेसले दिवसका अवसरमा सन्देश दिँदै भन्नुभएको छ, “मानवता भूमिमा निर्भर छ, तैपनि संसारभरि प्रदूषणको विषाक्तता, जलवायु परिवर्तनको अराजकता र जैविक विविधताको विनाशले स्वस्थ भूमिलाई मरुभूमिमा परिणत गर्दै छ र समृद्ध पारिस्थितिक प्रणालीलाई मृत क्षेत्रमा परिणत गर्दै छ ।” साथै तिनीहरूले जङ्गल र घाँसे मैदान विनाश गर्दै पारिस्थितिक प्रणाली, कृषि र समुदायमा समेत गम्भीर असर पारेको उहाँले औँल्याउनुभएको छ ।
‘पालिकामै रोजगार मेला गर्छौं’
श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री डोलप्रसाद अर्यालले राम्रो तयारीबिना केही ठाउँमा गरिएका कार्यक्रमले अपेक्षित नतिजा निकाल्न नसक्ने बताउनुभएको छ । उहाँले कामदारले योग्यता अनुसारको काम र रोजगारदाताले योग्य जनशक्ति पाउने वातावरण सिर्जना गर्न सरकारले भूमिका निर्वाह गर्ने उल्लेख गर्नुभयो । मेला श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय, सामाजिक विकास तथा स्वास्थ्य मन्त्रालय गण्डकी प्रदेश र पोखरा महानगरपालिकाको संयुक्त आयोजनामा पोखरामा सोमबार सुरु भएको श्रमाधान रोजगार मेलामा उहाँले यस्तो बताउनुभएको हो ।
साना किसानलाई उद्यमशीलतामा जोडिँदै
स्याङ्जाका पालिकाले साना किसानलाई उद्यमशीलतामा जोड्न विभिन्न कार्यक्रम सुरु गरेका छन् । कृषि र पशुपालनको क्षेत्रमा नागरिकलाई आर्थिक रूपमा सबल बनाउँदै उद्यमशील बनाउन जिल्लाका पालिका योजनाबद्ध रूपमा लागेका हुन् । जिल्लाका वालिङ र गल्याङ नगरपालिका तथा कालीगण्डकी गाउँपालिकाले हेफरसँगको सहकार्यमार्फत साना किसान, महिला, दलित, सीमान्तकृत समूहलाई आर्थिक रूपमा सबल बनाउने गरी काम गरिरहेका छन् ।
घरबासले फेर्दै छ थारू महिलाको जीवन
नवलपुरको देवचुली नगरपालिका–१७ मा रहेको पिप्रहर सामुदायिक होमस्टेमा पर्यटकको चहलपहल बढ्न थालेको छ । स्थानीय रहनसहन, संस्कृतिलाई नजिकबाट नियाल्न होमस्टे पुग्ने पर्यटक बढेका छन् । केही वर्षपहिलेसम्म घरधन्दा र खेतीपातीमै सीमित रहने देवचुली नगरपालिका–१७ का महिलाको दैनिकी अहिले भने फेरिएको छ । नयाँ मानिसका अगाडि उभिन डराउने महिला अहिले सबैको अगाडि निर्धक्कसँग बोल्न सक्ने भएका छन् । महिलामा परिवर्तन हुनुमा देवचुली नगरपालिका–१७ मा सञ्चालन भएको पिप्रहर सामुदायिक होमस्टे ग्राम अर्थात् घरबास हो ।
उद्योग दर्ता सिफारिस अब अनलाइनमार्फत
खाद्य तथा दाना उद्योग दर्ता सिफारिसका लागि अब खाद्य प्रविधि तथा गुण निणन्त्रण विभाग धाउनु पर्दैन । घर बसी बसी अनलाइनमार्फत सिफारिस प्राप्त गर्न सकिन्छ । त्यसका लागि विभागले सोमबार नेपाल खाद्य तथा दाना उद्योग अनुमति प्रणाली सार्वजनिक गरेको छ । कृषि तथा पशुपन्छी विकासमन्त्री ज्वालाकुमारी साहबाट सार्वजनिक गर्नुभएको सो अनलाइन प्रणालीबाट उद्योगीले जहाँबाट पनि उद्योग सञ्चालन तथा दर्ताका लागि सिफारिस लिन सक्छन् । सो प्रणालीबाट नयाँ उद्योगका लागि सिफारिस मात्र होइन, नवीकरण, खाद्य वस्तु तथा दाना उद्योगको अनुज्ञापत्र तथा उद्योगको अध्यावधिकसमेत गरिने विभागले जनाएको छ ।
बजेट कार्यान्वयन सहज हुने विश्वास
राष्ट्रिय सभाका सदस्यले बजेटको प्राथमिकता र रणनीति तोकिएकाले कार्यान्वयनमा सहज हुने विश्वास व्यक्त गर्नुभएको छ । बजेटले उद्देश्य, प्राथमिकता, आर्थिक सुधारका रणनीति तोकेकाले बजेट कार्यान्वयन सहज हुने उहाँहरूको दाबी छ । राष्ट्रिय सभामा आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को राजस्व र व्ययको वार्षिक अनुमानमाथिको छलफलमा सहभागी हुँदै सदस्यहरूले बजेट कार्यान्वयनको सीमा र समस्या औँल्याइएकाले बजेट सन्तुलित रहेको बताउनुभयो । सभाका सदस्य मायाप्रसाद शर्माले भन्नुभयो, “पाँच वटा उद्देश्य, पाँच वटा प्राथमिकता, पाँच वटा आर्थिक सुधारका रणनीति तोकिएका छन् । यसले सङ्घीयताको लाभ आमसर्वसाधारणले लिन सक्ने देखियो ।”
अनुदान कटौती भएकोमा स्थानीय सरकार असन्तुष्ट
स्थानीय तहले सङ्घीय सरकारबाट चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ का लागि पाउनुपर्ने वित्तीय समानीकरण अनुदानको चौथो किस्ताको रकम कटौती गरेपछि स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिले सिंहदरबारमा पुगेर सरकारको ध्यानाकर्षण गराएका छन् । सङ्घीय सरकारले स्थानीय तहलाई प्रदान गर्नुपर्ने वित्तीय समानीकरण अनुदानको २५ प्रतिशत रकम नपठाएपछि स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिले आइतबार अर्थ मन्त्रालयको मूल गेटमा पुगेर सरकारको ध्यानाकर्षण गराएका हुन् ।
पाँच महिनामा भित्रिए पाँच लाख विदेशी पर्यटक
सन् २०२४ को पाँच महिनामा पाँच लाखभन्दा बढी पर्यटक नेपाल भित्रिएका छन् । नेपाल पर्यटन बोर्डको तथ्याङ्क अनुसार सन् २०२४ को जनवरीदेखि मेसम्म पाँच लाख छ हजार २८० पर्यटक नेपाल आएका हुन् । तीमध्ये मे महिनामा मात्रै ९० हजार २११ पर्यटक नेपाल भित्रिएका छन् । बोर्ड निर्देशक मणिराज लामिछानेले भन्नुभयो, “यो वर्ष नेपाल भित्रिएका विदेशी पर्यटकमध्ये पहिलो स्थानमा भारतीय र दोस्रोमा अमेरिकी छन् । यसअघि दोस्रो ठुलो बजार रहेको चिनियाँ पर्यटक बढाउन सके सरकारले आगामी आर्थिक वर्षभित्र १६ लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य भेट्टाउन सहज देखिन्छ ।” हाल नेपाल आउने भारतीय पर्यटकको सङ्ख्या ४२ प्रतिशत रहेको र चिनियाँ पर्यटकको सङ्ख्या नौ प्रतिशत मात्रै रहेकाले सन् २०२४ भित्र चिनियाँ पर्यटकको सङ्ख्या १२ देखि १५ प्रतिशतसम्म पुग्ने गरी प्रवर्धन भइरहेको उहाँले बताउनुभयो ।
‘अर्थतन्त्र विकासमा नीतिगत स्थिरता आवश्यक’
राष्ट्रिय सभाका सदस्य डा. अन्जान शाक्यले अर्थतन्त्रको विकासका लागि नीतिगत स्थिरता आवश्यक रहेको बताउनुभएको छ । नेपाल सरकारको आर्थिक वर्ष २०८१–८२ का लागि तर्जुमा गरेको बजेटमाथिको छलफलमा सहभागी हुँदै उहाँले यस्तो बताउनु भएको हो ।
बुटवलमा श्रमाधान रोजगार मेलाको तयारी
बुटवलमा दुई दिन श्रमाधान रोजगार मेला हुने भएको छ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय र सामाजिक विकास तथा स्वास्थ्य मन्त्रालय लुम्बिनी प्रदेश, श्रम तथा रोजगार कार्यालय बुटवल र बुटवल उपमहानगरपालिकाको संयुक्त आयोजनामा मेला हुन लागेको हो ।
रेल्वेले मुआब्जा नदिएपछि बर्दिबासका चौध परिवारको बिचल्ली
जग्गाधनी प्रमाणपुर्जा (लालपुर्जा) नहुँदा पूर्वपश्चिम रेल्वेले अधिग्रहण गरेका जग्गाको मुआब्जा नपाएपछि यहाँका १४ परिवारको बिचल्ली भएको छ ।
पाल्पाका स्थानीय तहलाई चार अर्ब ५७ करोड बजेट
पाल्पाका १० स्थानीय तहलाई सङ्घीय सरकारले चार अर्ब ५७ करोड बढी बजेट विनियोजन गरेको छ । आगामी आर्थिक वर्ष २०८१/८२ का लागि दुई नगरपालिकालाई एक अर्ब ४८ करोड ७३ हजार र आठ गाउँपालिकालाई तीन अर्ब नौ करोड १२ लाख गरी चार अर्ब ५७ करोड ८५ लाख विनियोजन भएको हो ।
