‘हाइड्रोजनमा आधारित मल कारखाना उपयुक्त’
बर्सेनि भइरहने रासायनिक मलको अभाव पूर्तिका लागि उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले मल कारखाना खोल्ने प्रक्रियालाई फेरि एक पटक अगाडि बढाएको छ । मन्त्रालयमातहतको नेपाल आयल निगमलाई यसका लागि प्रक्रिया बढाउन परिचालन गरेको छ । यसै प्रयासस्वरूप निगमका कार्यकारी निर्देशक डा. चण्डिकाप्रसाद भट्ट नेतृत्वको टोली अहिले भारत भ्रमणमा छ ।
सुनमा विलासिता कर हट्यो
सुनको कारोबारमा लगाइएको तहगत विलासिता कर हटेको छ । सरकारले चालु आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को बजेटमार्फत सुनको कारोबारमा लगाइएको दुई प्रतिशत विलासित कर र १३ प्रतिशत मूल्य अभिवृद्धि कर (भ्याट) लगाएको थियो ।
श्रम स्वीकृति लिने बढे
गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को साउनको तुलनामा चालु आव २०८२/८३ साउनमा श्रम स्वीकृति लिनेको सङ्ख्या बढेको छ । वैदेशिक रोजगार विभागका अनुसार चालु आवको साउनमा ६८ हजार ११० जनाले श्रम स्वीकृति लिएका छन् । गत आवको सोही ५९ हजार ५७५ जनाले श्रम स्वीकृति लिएका थिए ।
पहिलो पटक देशैभर कृषि सर्वेक्षण
कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले कृषि क्षेत्रको आधिकारिक तथ्याङ्क सङ्कलन गर्न मुलुकभर कृषि सर्वेक्षण गरिरहेको छ । कृषि तथा पशुपन्छी क्षेत्रको भरपर्दो र पारदर्शी तथ्याङ्क सङ्कलन गर्ने उद्देश्यले पहिलो पटक मुलुकभर कृषि सर्वेक्षण गरिएको हो ।
सत्तरी रोपनीमा अकबरे झपक्क
गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका–१, नयाँगाउँका ४३ वर्षीय चन्द्र ताम्राकार कामकै लागि १७ वर्षदेखि ओमनमा हुनुहुन्छ । घरको बारीमा भने अकबरे खुर्सानी पाकेर राताम्मे छ । स्थायी सात र १५ जना मौसमी कामदारलाई अकबरे टिप्न भ्याइनभ्याइ छ । उनीहरू मासिक १२ देखि २५ हजार रुपियाँ कमाउँछन् । अकबरेको बजार र मूल्य राम्रो भएकाले उनीहरूको तलब बाँकी हुँदैन ।
निर्यात दोब्बर
चालु आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को पहिलो महिनामा आयातनिर्यात दुवै बढेको छ । भन्सार विभागले शुक्रबार सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्क अनुसार साउनमा आयात ११.४२ प्रतिशत र निर्यात ९५.७५ प्रतिशतले बढेको हो । साउनमा एक खर्ब ४३ अर्ब ४० करोड ६६ लाख ६९ हजार रुपियाँको आयात भएको छ । गत वर्ष सो अवधिमा एक खर्र्ब २८ अर्ब ३७ करोड ७१ लाख २१ हजार रुपियाँको आयात भएको थियो । निर्यात भने झन्डै दोब्बरले बढेर २३ अर्ब ९३ करोड २४ लाख ४१ हजार पुगेको छ । गत वर्ष सो अवधिमा १२ अर्ब २२ करोड ६१ लाख ४७ हजार रुपियाँको निर्यात भएको थियो । साउनमा समग्र वैदेशिक व्यापार १८.७५ प्रतिशतले बढेर एक खर्ब ६६ अर्ब ९७ करोड ३१ लाख रुपियाँ पुगेको छ ।
जहाजका पाङ्ग्राको परीक्षण नेवानीबाटै
नेपाल वायुसेवा निगमले जहाजको पाङ्ग्रामा आउन सक्ने ससाना दरार तथा प्राविधिक कमजोरी पत्ता लगाउने ननडिस्ट्रक्टिभ टेस्ट (एनडिटी) प्रविधि लागु गरेको छ । जहाज दुर्घटना र महँगो मर्मत खर्चबाट उपकरण जोगाउन सहयोग पुग्ने उद्देश्यले सञ्चालनमा ल्याइएको उक्त प्रविधिको सहयोगले सबै जहाजको पाङ्ग्रा, पाङ्ग्राको नट, बोल्ट, स्प्रिङलगायतका पार्टपुर्जामा आँखाले देखिने समस्या समाधान हुने निगमले जनाएको छ ।
नेपालका उद्योगमा भारतको वाणिज्य विभागको स्थलगत अनुगमन
नेपालका सोयाबिन तथा सनफ्लावर तेल उद्योगमा भारतको वाणिज्य विभागले अनुगमन गरेको छ । नेपालबाट सोयाबिन तथा सनफ्लावर तेल निकासी गर्दै आएका उद्योगले भारतीय ब्रान्डकै नाममा प्याकेजिङ गरेको आशङ्कामा विभागको टोलीले बुधबार निरीक्षण गरेको हो । सुनसरी–मोरङ कोरिडोरका पशुपती खाद्य आयल, क्वालिटी आयल, मारुती र बाबा ओयल इन्डस्ट्रिजको निरीक्षणपछि टोली फर्केको छ । भारतीय टोली नेपालको उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयसँगको समन्वयमा दक्षिण एसियाली स्वतन्त्र व्यापार क्षेत्र (साफ्टा) अन्तर्गत वस्तु उत्पत्तिको प्रमाणपत्र प्रमाणीकरण प्रयोजनका लागि आएको हो ।
अमेरिकी कम्पनीले खरिद गर्यो नेपाली आइटी कम्पनी
नेपालमा क्लाउड सेवा प्रदान गर्दै आएको एक नेपाली सूचना प्रविधि कम्पनी अमेरिकी प्रविधि कम्पनीले खरिद गरेको छ । नेपाली आइटी कम्पनी एडेक्स इन्टरनेसनललाई अमेरिकी प्रविधि कम्पनी टेकबे डिजिटलले २४ लाख अमेरिकी डलर (३३ करोड ४१ लाख रुपियाँ) मा खरिद गर्ने सम्झौता गरेको एडेक्स व्यवस्थापनले जनाएको छ ।
पूर्वाधार निर्माणमा जोडिँदै नागरिक
सार्वजनिक पूर्वाधार निर्माणमा सरकारबाहेक अन्य संस्था र निकायलाई सहभागी गराउने उद्देश्यसहित संसद्ले नयाँ कानुन पारित गरेको छ । सरकारकै मुख्य लगानी रहने कोषमार्फत बिमा कम्पनी, कोष व्यवस्थापक कम्पनीसमेत पूर्वाधार क्षेत्रमा लगानी गराउने उद्देश्यसहितको वैकल्पिक वित्त परिचालन विधेयक प्रतिनिधि सभाले पारित गरेको हो ।
लगानी बोर्ड : आठ अर्ब ८४ करोड लगानी स्वीकृत
लगानी बोर्डको बैठकले ५४ मेगावाट उत्पादन क्षमताको तल्लो अप्सुवा जलविद्युत् परियोजनाका लागि रु आठ अर्ब ८४ करोड बराबरको लगानी स्वीकृत गरेको छ ।
जर्मनीको अर्थतन्त्रमा पुनः झट्का, आर्थिक वृद्धिदर झनै घटेको पुष्टि
जर्मनीको अर्थतन्त्र सन् २०२५ को दोस्रो त्रैमासिकमा अनुमानभन्दा पनि धेरै घटेको सरकारी तथ्याङ्कमा देखिएको छ, जसले युरोपको सबैभन्दा ठूलो अर्थतन्त्रको लागि थप चिन्ताजनक संकेत दिएको छ ।
अलैँचीको निर्यात दोब्बरले बढ्यो
मेची भन्सार कार्यालयबाट चालु आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को पहिलो महिना साउनमा अलैँची निर्यात ९९ दशमलव ५० प्रतिशतले बढेको छ । कार्यालयको तथ्याङ्क अनुसार गत साउन महिनामा ३२ करोड १७ लाख ६१ हजार बराबरको अलैँची निर्यात भएको हो ।
सुनचाँदीको मूल्यमा सामान्य वृद्धि
स्थानीय बजारमा बिहीबारको तुलनामा आज सुनचाँदीको मूल्यमा सामान्य वृद्धि भएको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार आज एक तोला सुनको मूल्य रु एक लाख ९५ हजार २०० निर्धारण भएको छ ।
यस्तो छ आजको सागसब्जी र फलफूलको थोक मूल्य
कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिले आजका लागि कृषि उपजहरूको थोक मूल्य निर्धारण गरेको छ । समितिका अनुसार प्रस्तुत सागसब्जी र फलफूलको अधिकतम थोक मूल्य निम्नप्रकार छ ।
रोजगारीमा इजरायलको आकर्षण : सरकारी ढिलासुस्तीले कोटा गुम्ने खतरा
पछिल्लो समय नेपाली युवालाई इजरायलमा कामका लागि पठाउने कि नपठाउने भन्ने विषयमा नेपाल सरकार दुबिधामा छ । विशेष गरी २०८० असोज २० गते इजरायलको दक्षिणी भूभागमा हमास लडाकुबाट आक्रमणपछि त्यहाँ सृजित युद्धरत अवस्थाका कारण नेपाल सरकार दुबिधामा परेको हो ।
छ्यापछ्याप्ती कर्णालीको स्याउ
चीन र भारतको स्याउ बढी खपत हुने गरेको नेपालगन्ज र कोहलपुरमा अहिले कर्णालीका स्याउ बजारभर छन् । कर्णाली प्रदेशका जुम्ला, कालीकोट, हुम्ला र मुगुमा उत्पादित अर्गानिक स्याउ स्थानीय बजारमा आउन थालेपछि भारत र चीनबाट आयात गरिने स्याउ हाल बजारबाट हराउन थालेका छन् ।
घट्न थाले विदेशी श्रमिक
रोजगारीको खोजीमा विदेश जाने नेपाली श्रमिकको सङ्ख्या बढेका बेला उच्च पदको रोजगारीका लागि नेपालमा आउनेको सङ्ख्या घटेको छ । श्रम तथा व्यवसायजन्य सुरक्षा विभागका अनुसार विकास साझेदारको लगानीमा नेपालमा सञ्चालित परियोजना तथा विदेशी व्यावसायिक कम्पनीमा काम गर्न सरकारबाट श्रम स्वीकृति लिने विदेशीको सङ्ख्या आर्थिक वर्षको २०८०/८१ को तुलनामा आवमा २०८१/८२ मा पाँच प्रतिशतले घटेको हो । यस्तो घट्ने क्रम विगत तीन वर्षदेखि नै निरन्तर छ ।
पर्यटकीय स्थलमा प्रदेश सरकारको लगानी
पछिल्लो समय टिकटक र भिडियोमार्फत चर्चा बटुल्दै आन्तरिक पर्यटकको आर्कषण र गन्तव्य बनेका कैलालीका पर्यटकीय क्षेत्र प्रदेश सरकारको अनुदानपछि व्यवस्थित बन्दै छन् । कैलालीको मोहन्याल गाउँपालिकामा रहेको आमपानी झरनामा आन्तरिक पर्यटक वनभोज खान र गर्मी छल्न जाने गर्छन् । कोरोना सङ्व्रmमणपछि चर्चामा रहेको आमपानीलाई व्यवस्थित गर्न सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारको पर्यटन प्रवर्धन कार्यक्रम अन्तर्गत झरनाको पूर्वाधार निर्माणमा सहयोग गरिएको छ ।
मलको कोटा बढाइने
मधेश प्रदेशलाई हाल छुट्याइएको रासायनिक मलको कोटा वृद्धि गरिने भएको छ । हाल देशका लागि उपलब्ध कुल मलको करिब २७.१६ प्रतिशत अनुदानको मल मधेश प्रदेशलाई छुट्याइएको छ । गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा पाँच लाख ५० हजार मेट्रिक टन रासायनिक मल खरिद गर्न कोटा निर्धारण गरिएको थियो । गत आवमा तीन लाख ९२ हजार मेट्रिक टन मल आयात भएको कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले जनाएको छ ।
तीन दशकदेखि बन्द विमानस्थल
तीन दशकदेखि बन्द रहेको गोकुलेश्वर विमानस्थल पुनर्निर्माणको काम अलपत्र परेको छ । चार वर्षपहिले केएस कन्स्ट्रक्सन प्रालि धनगढीले विमानस्थलमा माटो भर्ने (फिलिङ र ग्याबिन) को काम गरे पनि त्यसपछि बजेट अभावमा निर्माण अलपत्र परेको हो । शैल्यशिखर नगरपालिका–९, गोकुलेश्वरमा रहेको विमानस्थल सञ्चालनमा आए दार्चुलाका साथै बैतडी र बझाङ जिल्लाका नागरिकले समेत सेवा पाउने छन् । तत्काल बजेट विनियोजन गरेर विमानस्थलको बाँकी काम अगाडि बढाउनुपर्ने स्थानीयवासीको माग छ ।
साउनदेखि फागुनसम्मै सुन्तला
सुन्तलाका पारखीले यसको ताजा स्वाद लिन सामान्यतः कात्तिक–मङ्सिर नै कुर्नु पर्छ तर स्याङ्जामा भने साउनदेखि फागुनसम्मै ताजा सुन्तला पाउन सकिन्छ । पछिल्लो समय स्याङ्जामा बेमौसमी विदेशी जातका सुन्तलाको खेती गर्ने कृषकको आकर्षण बढ्दो छ । नेपालको मध्यपहाडी भेगमा परम्परागत सुन्तला खेतीको उत्पादन प्रायः कात्तिकदेखि पुस महिनासम्म हुने गर्छ ।
राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक र नेपाल टेलिकमबीच सम्झौता
राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक लिमिटेड र नेपाल दूरसञ्चार कम्पनी लिमिटेड (नेपाल टेलिकम) बीच निवृत्तिभरण खाता, तलबी बचत खाता तथा पेसाकर्मी सरल कर्जा सञ्चालनसम्बन्धी सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर भएको छ । नेपाल टेलिकमको प्रधान कार्यालयमा आज आयोजित एक कार्यक्रमकाबीच उक्त सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर भएको हो ।
यस्तो छ आजको सागसब्जी र फलफूलको थोक मूल्य
कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिले आजका लागि कृषि उपजहरूको थोक मूल्य निर्धारण गरेको छ । समितिका अनुसार प्रस्तुत सागसब्जी र फलफूलको अधिकतम थोक मूल्य निम्नप्रकार छ ।
नियन्त्रणमा आउँदै प्रतिकूल खाद्यवस्तु आयात
आयातनिर्यात गरिएका वस्तुको गुणस्तर प्रमाणीकरणको दायरा फराकिलो बनाइएका कारण प्रतिकूल खाद्यवस्तु आपूर्ति घटेको छ । खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले विभिन्न भन्सारविन्दुबाट आयात गरिएका र ती ठाउँबाट निर्यात गर्न लागिएका खाद्यवस्तुको नमुना परीक्षण गराउँदा प्रतिकूल हुने सङ्ख्या जनाएको छ । विभागका अनुसार आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा ५२ हजार ९९२ खाद्यवस्तुका नमुना परीक्षण गर्दा ४१ वटा प्रतिकूल पाइए । त्यस्तै आव २०८०/८१ मा ४६ हजार ९४८ नमुना परीक्षण गर्दा ४५ वटा, आव २०७९/८० मा ४१ हजार ४५५ नमुना परीक्षणमा ५८ र आव २०७८/७९ मा ५१ हजार ७६७ वटा नमुनाको परीक्षण गर्दा ४० वटा प्रतिकूल देखिएका थिए ।
