सबस्टेसन निर्माण अन्तिम चरणमा
पश्चिम नवलपरासी, सुनवलको चारपालामा निर्माणाधीन १३२ केभी विद्युत् सबस्टेसनको निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको छ । यो आयोजनाको ९३ प्रतिशत निर्माण कार्य सम्पन्न भइसकेको बताइएको छ । नवलपरासीको सुनवल ज्यामिरे क्षेत्रमा लक्ष्मी स्टिल, पाल्पा सिमेन्ट उद्योगलगायतका ठूला उद्योग सञ्चालनमा रहेका र अन्य उद्योग स्थापना हुने क्रम बढ्दै गएको अवस्थामा सुनवल नगरपालिका–७, चारपालामा १३२ केभी विद्युत् प्रसारण लाइनको सबस्टेसन निर्माण सुरु गरिएको हो । २०७५ साल पुसदेखि निर्माण प्रक्रिया सुरु भएको यो सबस्टेसन निर्माण कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको सुनवल १३२ केभी सबस्टेसन आयोजनाका प्रमुख दीपक गौतमले जानकारी दिनुभयो ।
माथिल्लो दोर्दी ‘ए’को व्यापारिक उत्पादन कात्तिकदेखि
लमजुङको दोर्दी खोलामा निर्माण सम्पन्न भएको २५ मेगावाटको माथिल्लो दोर्दी ‘ए’ जलविद्युत् आयोजनाले कात्तिकदेखि व्यापारिक उत्पादन थाल्ने भएको छ । दोर्दी गाउँपालिका–६, ढोडेनी भएर बग्ने दोर्दी खोलामा लिबर्टी इनर्जी कम्पनी लिमिटेडले निर्माण गरेको यो आयोजनाबाट परीक्षण उत्पादन सुरु भइसकेको छ र उत्पादित बिजुली केन्द्रीय प्रणालीमा थपिएको छ । आयोजनाका प्रवद्र्धक कम्पनीका सञ्चालक राजेन्द्र वस्तीका अनुसार आयोजनाले निर्माण पूरा गरी शुक्रबारदेखि परीक्षण उत्पादन सुरु गरेको हो ।
बढ्न थाल्यो पर्यटकीय चहलपहल
कोरोना भाइरस सङ्क्रमणले लामो समय थलिएको पर्यटन व्यवसाय मौसममा आएको सुधारले पुनः मौलाउन थालेको छ। कोरोनाकालपछिका अधिकांश मौसम पर्यटकको बाटो कुर्दै आएका व्यवसायीहरू पछिल्लो समय बाह्य पर्यटकको बढ्दो आगमनले व्यस्त हुन थालेका छन्। होटल, रिसोर्ट, होमस्टेमा आन्तरिक र बाह्य पर्यटकको बुकिङ धमाधम भइरहेको छ। होटलका सभाहलसमेत तालिम, गोष्ठी, भेला आदि कार्यक्रमका लागि बुकिङ हुन थालेका छन्। आन्तरिक हवाई भरिभराउ छन्।
साँवा ब्याज नतिर्ने घोषणा
कोभिड–१९ का कारण व्यवसाय प्रभावित भएको भन्दै भैरहवाका होटल व्यवसायीले साँवा र ब्याज नतिर्ने घोषणा गरेका छन् । भैरहवा तथा आसपासका होटल व्यवसायीले असोजमा बैङ्कको त्रैमासिक साँवा र ब्याज नतिर्ने घोषणा गरेका हुन् । शनिबार पत्रकार सम्मेलन गरी उहाँहरूले कोभिड–१९ का कारण व्यवसाय सञ्चालन हुन नसकेको र सरकारले पुनरुत्थानका लागि प्रभावकारी नीति र कार्यक्रम नल्याएका कारण बैङ्कको साँवा र ब्याज तिर्न नसक्ने जनाएका हुन् ।
निजी क्षेत्रको योगदानबारे अध्ययन गर्ने सहमति
निजी क्षेत्रले अर्थतन्त्रमा पु-याएको योगदान अध्ययन गर्न नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घ र अन्तर्राष्ट्रिय वित्त निगम (आईएफसी)बीच सहमति भएको छ । दुवै संस्थाको सहकार्यमा तयार हुने यो प्रतिवेदनले निजी क्षेत्रको लगानीबाट मुलुकको विकासमा पारेको प्रभावबारे अध्ययन, विश्लेषण हुने र नीतिगत सुझाव प्रस्तुत गर्ने बताइएको छ । यो प्रतिवेदनले निजी क्षेत्रको योगदान सम्बन्धमा नीतिगत बहसका लागि आवश्यक जानकारी उपलब्ध गराउने उद्देश्य लिएको महासङ्घले जनाएको छ ।
इन्धन आयातबाट चौध अर्ब राजस्व
चालू आर्थिक वर्षको पहिलो तीन महिनामा इन्धन आयातबाट झन्डै १४ अर्ब रुपियाँ राजस्व सङ्कलन भएको छ । नेपाल आयल निगमले चालू आर्थिक वर्षको साउनदेखि असोज २७ गतेसम्म छ लाख किलोलिटर पेट्रोलियम पदार्थ (डिजेल, पेट्रोल, मट्टीतेल, हवाई इनधन र ग्यास) आयात गरेर १४ अर्ब ३७ करोड रुपियाँ राजस्व सङ्कलन भएको हो ।
छठ नजिकिएसँगै बाँसका सामग्रीको बिक्री बढ्यो
दशैँ सकिएसँगै सुनसरीको विभिन्न स्थानमा दीपावली र छठको चहलपहल बढेको छ । दीपावली र छठ नजिकिँदै जाँदा यी पर्वलाई लक्षित गर्दै डुम (मरिक) समुदायले बाँसको चोयाबाट बनाएका सामग्रीको बजारमा माग अत्यधिक बढेको छ । माग बढेकाले तराईका हाटबजारमा बाँसको सामग्रीको बिक्री पनि बढेको इनरुवा नगरपालिका–२ का राम मरिकले बताउनुभयो । विगतमा अरू बेला खासै बाँसको सामग्री बिक्री नहुने तर छठ आउन दुई साता बाँकी छँदै हाटबजारमा यी सामग्रीको माग र बिक्री बढेको राम मरिकले बताउनुभयो ।
आयात प्रतिबन्ध मङ्सिरसम्म
विभिन्न चारवटा वस्तुमा लगाइएको आयात प्रतिबन्ध मङ्सिर मसान्तसम्म कायम हुने भएको छ । यसअघि असोज २८ गते शुक्रबारसम्मका लागि जारी भएको प्रतिबन्ध सरकारले लम्ब्याउने निर्णय गरेको हो । शुक्रबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले यस्तो निर्णय गरेको सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीले
एसटीसीले तोरीकोतेल उत्पादन गर्ने
साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसनले खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागबाट खाद्य गुणस्तर अनुज्ञापत्र आउनेबित्तिकै एसटीसी ब्रान्डको तोरीको तेल उत्पादन गर्ने तयारी गरेको छ । कर्पोरसनले खाद्य विभागबाट अनुज्ञापत्र प्राप्त गर्नेबित्तिकै हेटौँडास्थित नेपाल वनस्पति उद्योग लिमिटेडबाट उक्त ब्रान्डको तेल उत्पादन गर्नेछ ।
निर्यातमा अनुदानको बाटो खुल्यो
चालू आर्थिक वर्षको बजेटमा घोषणा गरिएबमोजिम उच्च निर्यात सम्भावना भएका वस्तु तथा सेवाले आठ प्रतिशतसम्म नगद अनुदान प्राप्त गर्ने बाटो खुला भएको छ । नगदमा अनुदान प्रदान गर्नेसम्बन्धी कार्यविधिमा दोस्रो संशोधन गर्दै सरकारले बजेटको यो व्यवस्थालाई सुनिश्चितता दिएको हो । यसअघि २०७५ सालमा कार्यान्वयनमा आएको कार्यविधिका केही व्यवस्था र अनुसूचीमा संशोधन गर्दै
जग्गा वर्गीकरणमा समन्वय नगरेको गुनासो
कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयका सचिव डा. गोविन्द शर्माले जग्गा वर्गीकरणका लागि आफ्नो मन्त्रालयसँग कुनै समन्वय नभएको बताउनुभएको छ । भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयले जग्गा वर्गीकरणको काम अगाडि बढाएको र त्यसको जिम्मा स्थानीय तहलाई दिएको तर त्यसका बारेमा आफ्नो मन्त्रालयसँग कुनै समन्वय नभएको उहाँले दाबी गर्नुभयो ।
अन्डा उत्पादन धेरै उपभोग कम
विभिन्न कार्यक्रम गरी शुक्रबार विश्व अन्डा दिवस मनाएको छ । सन् १९९६ मा विश्व अन्डा आयोग (इन्टरनेसनल एग कमिसन) स्थापना भएपछि अक्टोबर महिनाको दोस्रो शुक्रबार विश्व अन्डा दिवस मनाउँदै आएको हो । यो वर्ष ‘उत्कृष्ट जीवनका लागि अन्डा’ मूल नाराका साथ विश्वभर नै यो दिवस मनाएको हो । नेपालमा चितवनलगायत विभिन्न ठाउँमा यो कार्यक्रम गरी विश्व अन्डा दिवस मनाएको अन्डा उत्पादक सङ्घका अध्यक्ष शिवराम केसीले जानकारी दिनुभयो ।
ब्याज मिनाहा गर्न पर्यटन व्यवसायीको माग
पोखराका पर्यटन व्यवसायीले कोभिड–१९ को अवधिभरको कर्जाको ब्याज मिनाहा गर्न सरकारसँग माग गरेका छन् । निक्षेपमा बैङ्कर्स सङ्घले आगामी कात्तिकमा ब्याजदर नबढाउनेमा सहमत देखिए पनि घटाउनमा पहल नगरेको भन्दै यसलाई तुरुन्त परिमार्जन गरी बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाको कर्जाको ब्याजदर एक अङ्कमा झार्नुपर्ने माग छ ।
नयाँ उचाइमा अमेरिकी डलर
अमेरिकी डलरको मूल्य उकालो लाग्ने क्रम जारी रहेको छ । शुक्रबार अमेरिकी डलरको मूल्य अहिलेसम्मकै उच्च बिन्दुमा पुगेर कारोबार भएको छ । डलरको मूल्य बढेसँगै नेपाली रुपियाँको अहिलेसम्मकै धेरै अवमूल्यन भएको छ । नेपाल राष्ट्र बैङ्कका अनुसार शुक्रबार एक अमेरिकी डलरको मूल्य (बिक्रीदर) १३२ रुपियाँ छ पैसा र (खरिददर) १३१ रुपियाँ ४६ पैसामा कारोबार भएको छ । डलरको यो मूल्य अहिलेसम्मकै उच्च बिन्दु हो ।
उजुरीबारे समयमै जवाफ नदिए कारबाही
वैदेशिक रोजगार विभागले वैदेशिक रोजगार व्यवसायी (म्यानपावर) कम्पनीविरुद्ध परेका उजुरीबारे समयमा नै जवाफ नदिए कारबाही हुने जनाएको छ । वैदेशिक रोजगार व्यवसाय सञ्चालन गर्ने इजाजतपत्र प्राप्त म्यानपावर कम्पनीविरुद्व विभागमा दर्ता भएका उजुरीबारे विभागबाट गरिने पत्राचार, आदेश तथा निर्देशनको केही इजाजतपत्रवाला संस्थाले अटेर गरेको भन्दै विभागले विज्ञप्ति जारी गर्दै यस्तो चेतावनी दिएको हो ।
गुन्डुवासीलाई माला बनाउन चटारो
सूर्यविनायक नगरपालिका–७, गुन्डुका बासिन्दालाई तिहार पर्व नजिकिँदै गर्दा मखमली, सयपत्री फूल टिप्न र माला बनाउने कामले व्यस्त बनाएको छ । दशैँलगत्तै यहाँका किसान तथा फूल व्यवसायीलाई धानसँगै आली, कान्ला तथा खेत, बारीका पाटोमा लगाएको मखमली र सयपत्री फूल सङ्कलन तथा माला उन्ने कामको चटारो हुन्छ । त्यहाँका स्थानीय हरेक घरका आँगनमा मखमली, सयपत्रीको फूलको माला उन्ने काममा परिवारका पूरै सदस्यसहित जुटिरहेको भेटिन्छन् ।
गाभ्ने, गाभिने तथा प्राप्ति विनियमावली संशोधन
नेपाल राष्ट्र बैङ्कले बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाको एक आपसमा गाभ्ने, गाभिने तथा प्राप्तिसम्बन्धी व्यवस्थालाई सामान्य संशोधन गरेको छ । बिहीबार गाभ्ने गाभिने तथा प्राप्तिसम्बन्धी विनियमावली २०७३ को पाँचौँ संशोधन गर्दै राष्ट्र बैङ्कले मर्जरका क्रममा हुने सेयर कारोबार रोक्का र त्यस्ता संस्थाको कर्जा निक्षेप अनुपात (सीडी रेसियो) व्यवस्थापनको अवधिसम्बन्धी व्यवस्थामा परिमार्जन गरेको छ ।
स्थानीय तहसम्म विश्व खाद्य दिवस मनाइँदै
हरेक वर्ष अक्टोबर १६ मा मनाइने खाद्य दिवस यस वर्ष पनि ‘उत्पादन, पोषण र वातावरणमा सुधार ः सुखी जीवनको आधार’ भन्ने नाराका साथ विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइँदै छ । सरकारी तथा गैरसरकारी सङ्घसंस्थाले विभिन्न कार्यक्रम गरी विश्व खाद्य दिवस मनाउँदै आएको छ । कृषि विभागलगायत विभिन्न राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय सङ्घसंस्थाले शुक्रबार विभिन्न कार्यक्रम गरी सो दिवस मनाउँदै छन् ।
आलुमा बढ्यो परनिर्भरता
नेपालीको भान्छामा बढी प्रयोग हुने आलु उत्पादनप्रतिको परनिर्भरता बढ्दो छ । स्वदेशमै आलु उत्पादनका लागि पर्याप्त सम्भावना हुँदाहुँदै पनि उत्पादनशील जनशक्ति विदेश पलायन हुँदा आलुमा परनिर्भरता झन् बढेको हो । देशकै ठूलो तरकारी बजार कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजारमा असोज १ देखि २६ गतेसम्म करिब पाँच हजार मेट्रिक टन आलु भित्रिएको छ । सो अवधिमा बजारमा भित्रिएको आलुमध्ये लगभग ८० प्रतिशत भारतबाट आएको कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिले जनाएको छ । समितिका प्रवक्ता विनय श्रेष्ठले कालीमाटी बजारमा मागको ८० प्रतिशत आलु भारतबाट आयात भएको बताउनुभयो ।
सुनकोसी–मरिण डाइभर्सन : आजदेखि सुरुङ खनिँदै
राष्ट्रिय गौरवको सुनकोसी–मरिण डाइभर्सन बहुउद्देश्यीय आयोजनाको सुरुङ मार्ग शुक्रबारदेखि टनेल बोरिङ मेसिन (टीबीएम)बाट खन्न सुरु गरिने भएको छ । उक्त सुरुङ निर्माणका लागि ठेक्का पाएको चिनियाँ कम्पनी चाइना ओभरसिज इन्जिनियरिङ (कोभेक)ले टनेल बोरिङ मेसिन जडान गरिसकेको छ ।
फूलमालाको मूल्य वृद्धि
आगामी तिहारका लागि तीन लाख सङ्ख्यामा माला आयात गरिने भएको छ ।तिहारमा खपत धेरै हुने हुँदा स्थानीय उत्पादनले बजार माग धान्न नसक्दा तीन लाख सङ्ख्यामा सयपत्री माला आयात गर्न लागिएको हो । तिहार आउन दुई साता बाँकी रहँदा व्यवसायीले तिहारलाई लक्षित गरेर माला आयात गर्ने तयारी गरेका छन् ।
विराटनगर भन्सारले थाल्यो आफैँ गस्ती
सीमा क्षेत्रमा तस्करी बढेसँगै यसको प्रभाव राजस्वमा परेका कारण भन्सार कार्यालय विराटनगरले समेत गस्ती सुरु गरेको छ । विराटनगर भन्सार कार्यालयका प्रमुख ताराप्रसाद सापकोटाले भन्सार विभागको परिपत्रअनुसार सीमा क्षेत्रमा गस्ती सुरु गरिएको जानकारी दिनुभयो । विराटनगर भन्सारले चालू आर्थिक वर्षको साउनमा तीन अर्ब ६४ करोड ८६ लाख ४१ हजार राजस्व असुलीको लक्ष्य लिइएकामा दुई अर्ब ९५ करोड १४ लाख ७० हजार अर्थात् लक्ष्यको ८०.९० प्रतिशत सङ्कलन गरेको छ ।
आयात प्रतिबन्ध हटाउन माग
आयात प्रतिबन्धका कारण व्यवसायीले नोक्सानी बेहोर्नु परेको र तस्करी बढिरहेको भन्दै नेपाल समुद्रपार निकासी पैठारी सङ्घले यो हटाउन माग गरेको छ । बुधबार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै सङ्घले छवटा वस्तुको आयात प्रतिबन्ध फुकुवा भए पनि बढी राजस्व हुने वस्तुको आयातमै प्रतिबन्ध लाग्दा सरकारले लक्ष्यअनुसार राजस्व पनि सङ्कलन गर्न नसकिरहेको सङ्घले जनाएको छ । अर्कोतर्फ ती वस्तुको कारोबारका लागि अर्बौं रुपियाँ लगानी गरेर पूर्वाधार तयार गरेका
सार्वजनिक जग्गा प्रयोगमा कडाइ
सहरी विकास मन्त्रालयअन्तर्गतको काठमाडौँ उपत्यका विकास प्राधिकरणले व्यापारिक भवन, हाउजिङलगायतका उपत्यकाभित्रको सार्वजनिक जग्गा तथा संरचनाको दुरुपयोगलाई रोक्ने भएको छ । यसका लागि प्राधिकरणले एक साताको म्याद दिएको छ । सो अवधिमा त्यस्ता जग्गा तथा संरचना नछाडे अथवा नियमानुसार नगरेका पाइएमा कारबाही प्रक्रियामा जाने जनाएको छ ।
एकीकृत जाँचचौकीबाट सामान आयात
विराटनगर एकीकृत जाँचचौकी (आईसीपी)बाट सामान आयात हुने भएको छ । यसअघि भन्सार नाकाबाट सामान आयात हुँदै गरेकामा अब आईसीपीबाट आयात हुने जनाएको छ । भारतीय भन्सार कार्यालयले सूचना निकालेर आगामी असोज ३० गतेदेखि एकीकृत जाँचचौकी प्रयोग गरेर मात्रै सामान आयात गर्ने भनेको छ । दुई वर्षअघि आईसीपी निर्माण भए पनि सञ्चालनमा आउन सकेको थिएन ।
