जिल्लाका अधिकांश स्थानीय सरकार पाठ्यक्रम तयार पारेर कार्यान्वयनको तयारीमा जुटेका छन्। जिल्लाका दुई उपमहानगरसहित पाँचवटा पालिकाले पाठ्यक्रम तयार पारेर कार्यान्वयनमा ल्याएका छन्। संविधानमै कक्षा ८ सम्म स्थानीय पाठ्यक्रम तयार पारेर अध्यापन गराउन सकिने व्यवस्था गरिएको छ। घोराही उपमहानगरपालिकाले थारू भाषामा पाठ्यक्रम तयार पारेर कक्षा १ देखि ३ सम्म परीक्षण गरेको थियो। यद्यपि यो उपमहानगरपालिकाले अझै स्थानीय पाठ्यक्रम भने कार्यान्वयनमा ल्याएको छैन। दङ्गीशरण, बङ्गलाचुली, राप्ती र राजपुर गाउँपालिकाले पाठ्यक्रम तयार पारिसकेका छन् तर पाठ्यपुस्तक भने अझै पठाइएको छैन।
पर्वत सदरमुकाम कुस्मामा रहेको नारायण माध्यमिक विद्यालयले यस वर्षको एसईईमा धौलागिरिमा नै उत्कृष्ट नतिजा ल्याउन सफल भएको छ। सामुदायिक विद्यालयमा पढाइ हुँदैन भन्ने आम धारणालाई चुनौती दिँदै नारायाण माध्यमिक विद्यालयले गरेको प्रगति यस क्षेत्रकै उदाहरण बनेको छ।
लक्ष्मीपुर पतारी गाउँपालिका–६ सीतापुर चोकस्थित मौलिक पोखरीका नामले चिनिने पुरानो पोखरीको सौन्दर्यीकरणमा लभभग दुई करोड खर्च भएको छ तर यसबाट खासै उपलब्धि नभएको स्थानीयले गुनासो गरेका छन्। स्थानीय शम्भु यादवका अनुसार सिरहा–१ का सङ्घीय सांसद प्रदीप गिरीको निजी पोखरी सरकारी पोखरीमा परिणत भयो। लक्ष्मीपुर पतारी गाउँपालिकाको सबैभन्दा बढी माछा उत्पादन हुने यो पोखरी पाँच लाखसम्ममा ठेक्का लाग्दथ्यो। चोकको सबै पानी पोखरीमा जाँदा माछा फस्टाउँथ्यो। अहिले पोखरीको माटो निकालेर गहिराइ बढ्दा माछा उत्पादन घटेको छ।
कृषिका लागि वर्गीकृत जमिन लगातार तीन वर्ष जमिन बाँझै राख्नेलाई उत्पादन अनुमानका आधारमा एक लाख रुपियाँसम्म जरिवाना हुने कानुनी व्यवस्था छ। भूउपयोग क्षेत्र वर्गीकरण परिवर्तन गरेको अवस्थामा त तीन लाख रुपियाँसम्म हुन्छ।
मधेश प्रदेशको एक मात्र गजेन्द्रनारायण सिंह औद्योगिक क्षेत्र भित्र वर्षो देखि जग्गा मात्र ओगटेर उद्योग सञ्चालन नगर्ने उद्योगीहरुलाई कारवाही प्रक्रिया अघि बढाएको छ । औद्योगिक क्षेत्र व्यवस्थापन कार्यालयले जग्गा लिएर उद्योग सञ्चालन नगर्नेहरुलाई कारवाही गर्न केन्द्रीय कार्यालय वालाजुलाई पत्राचार गरेको छ ।
प्रतिनिधि सभा तथा प्रदेश सभा सदस्य निर्वाचनमा भाग लिन आइतबार छवटा राजनीतिक दल निर्वाचन आयोगमा दर्ता भएका छन्। निर्वाचन आयोगले आगामी आम चुनावमा सहभागी हुन राजनीतिक दल दर्ता गर्न साउन २२ गतेदेखि ३१ गतेसम्मको समयसीमा निर्धारण गरेपछि आइतबारबाट दल दर्ता प्रक्रिया सुरु भएको हो।
नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले)का अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले प्रजातन्त्रको सुन्दर उपहार निर्वाचन भएको बताउनुभएको छ। प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनको स्वागत गर्दै उहाँले निर्वाचनले राजनीतिक दललाई शक्ति प्रदर्शन गर्ने मौका प्रदान गर्ने बताउनुभयो।
पटक पटक देखिएको, भोगिएको अनि लेखिएको विषय हो – ‘काठमाडौँमा फोहोरको डुङ्गुर’ । अहिले फेरि मुलुकको सङ्घीय राजधानी काठमाडौँमा फोहोर थुप्रिन थालेको छ। काठमाडौँ महानगरपालिका फोहोर उठाउन असमर्थ भएको छ। यस पटक पनि उही पुरानो ‘फोहोर’ को नियति भनौँ वा कथा दोहरिन थालेको छ। काठमाडौंमा। हिजोको ऐतिहासिक कान्तिपुरी नगरी अहिले फोहोर थुपारी राख्ने नगरका रूपमा नयाँ परिचय बनाउँदै गएको आभास हुन थालेको छ। काठमाडौँ सफा बनाउने नारा दिएर वषौँदेखि धेरैले राजनीतिक सफल खुड्किला चढे पनि राजधानीको अवस्था भने झनझनै नाजुक बन्दैछ। घर करेसादेखि सडक र नदी किनारा फोहोरले भरिएपछि नागरिकलाई स्वच्छ श्वास लिन सकस भएको छ।
न्युरोडमा खुलेका सहकारीमध्ये हालसालै ३२ वटा भागे। सर्वसाधारणको सञ्चित अर्बांै रुपियाँ लिएर सञ्चालक अलपिए। कतिपय गिरफ्तार भए पनि कानुनी छिद्र खोजिँदै अदालत किन्ने प्रयत्न पूर्व सांसदले गरेको पनि छयाङ्ग देखियो। भ्रष्टहरू जोगिन नक्कली छोडपत्र, पराइको नाममा भ्रष्टाचारी सम्पत्ति सुरक्षित राखेको पनि देखिन थाले। ठगका लागि उम्दा ग्राहक भनेका लोभी हुने गर्छन्। सामाजिक हितका लागि कौडी ननिकाल्नेहरू पनि मिटर ब्याज वा धेरै ब्याजमा लगाउने र ठगिएपछि भने रुने चिच्याउने गर्छन्।
भान्सामा ग्यास चुलोको ठाउँ इन्डेक्सन चुलोले लिइरहेको छ। गाउँमा हलो, जुवा र गोरु थन्किएर खेतमा क्याक्टर दौडन थालेका छन्। घरघरमा वासिङ मेसिनमा लुगा धुन थालिएको छ। प्रशासकका कार्यालयका कामहरू सीसी क्यामेराले निगरानी गरिरहेको छ। धान झार्न गोरुको विकल्पमा थ्रेसर मेसिन आइपुगेको छ। धान रोप्ने ठाउँमा रोपाहरे होइन मेसिन भेटिन्छ । घरमै बसेर ‘जुम’ बाट विद्यार्थीहरूले पढिरहेका छन्।
भारतको अयोध्या र नेपालको जनकपुरधामबीचको सम्बन्ध हिजोआजको होइन, त्रेतायुगदेखिको हो। कुनै पनि व्यक्ति, समाज र मुलुकबीचको सम्बन्ध जति पुरानो भयो त्यति बलियो र विश्वासिलो हुन्छ। त्यसैले नेपाल–भारतबीचको सम्बन्धको गाँठो कति बलियो छ भन्ने त्रेतायुगको घटनाबाट प्रष्ट हुन्छ।
नेपालले इतिहासदेखि नै छिमेकी चीन र भारतसँग व्यापार गर्दै आएको छ। भौगोलिक हिसाबले निकै ठूला यी दुई छिमेकी राष्ट्र यतिबेला भने विश्व आर्थिक महाशक्ति बनिरहेका छन्। चीन र भारतको अर्थतन्त्र महाशक्तिकै रूपमा छ। भारतले विगत केही वर्षयता लगातार ८–१० प्रतिशत दरको आर्थिक वृद्धिदर गरिरहेको छ। सन् २०१८ मै भारतले जीडीपीको आकार बढाएर २६ खर्ब १० अर्ब डलरको बनाइसकेको छ तर नेपाल भने भूराजनीतिक खिचातानी र अव्यवस्थामै रुमलिएको छ। बल्ल नेपालको जीडीपीको आकार ३६ अर्ब डलर पुग्दैछ। संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय महासभाले नेपाललाई अतिकम विकसित मुलुकबाट विकासशील मुलुकमा स्तरोन्नति गर्ने प्रस्ताव त पारित गरिसकेको छ। यसका लागि आवश्यक मापदण्ड सन् २०२६ भित्र पूरा गर्नुपर्ने समय सीमा पाएको छ। रेमिटयान्समुखी अर्थतन्त्र व्यापारघाटामा चुलिँदै गएको छ। अर्थतन्त्रमा लगातार समस्या आइरहेको अवस्थाले नेपालले विकासशील मुलुकमा आफूलाई लैजाने अवसर गुमाउन सक्ने प्रबल सम्भावना छ।
खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले यही साउनदेखि थप आठ स्थानबाट देशबाहिरबाट आयात भएका तरकारी तथा फलफूलमा द्रुत विषादी अवशेष (आरबीपीआर विधि)मार्फत परीक्षण सुुरु गरेको छ । यसअघि विभागले देशका विभिन्न सात नाकामा रहेका भन्सार कार्यालय आसपासमा बसेर आयातित फलफूल तथा तरकारीको परीक्षण गर्दै आएकामा साउनदेखि थप आठ स्थानबाट परीक्षण सुुरु गरेको विभागले जनाएको छ ।
प्रदेश नामकरणमा सहमति जुट्न नसकेपछि प्रदेश सभाको बैठक अनिश्चित अवधिका लागि स्थगित भएको छ। प्रदेश नामकरणका सन्दर्भमा केही चरण अनौपचारिक र दुई चरण औपचारिक छलफल भए पनि सहमतिको बिन्दु पहिल्याउन नसकेपछि दलबीच संवादहीनताको अवस्था उत्पन्न भएको थियो। सरकारले प्रदेश सभालाई बिजनेस (काम) दिन नसक्ने र नामको विषयमा पनि सहमति बन्ने अवस्था नभएपछि चालू अधिवेशनमा दोस्रो पटक अनिश्चितकालका लागि संसद् बैठक स्थगित भएको हो।
साउनको अन्तिम समय भएपनि हाल मनसुनी प्रणाली सक्रियनै रहेको छ । सोमबार वागमती र प्रदेश १का केही स्थानमा भारी वर्षा हुने सम्भावना रहेको मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले विज्ञप्ती प्रकाशन गरी जनाएको छ ।