गोरखापत्र अनलाइन
भूमिगत सिँचाइ बिग्रँदा रोपाइँ गर्न समस्या
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पर्याप्त वर्षा नहुँदा अधिकांश खेत बाँझै रहेका छन् । असार १५ गतेसम्म ८० प्रतिशत रोपाइँ हुने डडेलधुरामा यस वर्ष भने करिब ३५ प्रतिशत मात्र रोपाइँ भएको कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ । केन्द्रका प्रमुख खेमराज पनेरूले खाद्य उत्पादनको भण्डार मानिने भित्रि मधेश जोगबुडाको कटाल गाउँमा निर्माण गरिएको भूमिगत सिँचाइ योजना बिग्रँदा किसानले रोपाइँ गर्न नपाएको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “पर्याप्त वर्षा भएकै छैन । पाँच वर्षअघि निर्माण गरिएको भूमिगत सिँचाइ योजना बिग्रँदा किसानले रोपाइँ गर्न पाएका छैनन् ।” भूमिगत सिँचाइको पानी तान्न जमिनभित्र गाडिएको पाइपमा लगाइएको मोटर बिग्रँदा योजना अलपत्र परेको स्थानीयको गुनासो छ ।
वन अतिक्रमण हटाइयो
सामुदायिक वनको २५ रोपनी जग्गा अतिक्रमण गरी भोगचनल गर्दै आएको भेटिएपछि घर भत्काएर अतिक्रमण हटाइएकोे छ । मेलौली नगरपालिका–२, श्रीकृष्ण सामुदायिक वन अतिक्रमण गरेर बनाइएका घरटहरा भत्काइएको हो । प्रमुख जिल्ला अधिकारी भीमकान्त शर्मासहित वन र सुरक्षाकर्मीको टोलीले वन अतिक्रमण हटाएको हो । स्थानीय राम वडले सामुदायिक वनको जग्गा अतिक्रमण गरेर घर बनाई २५ रोपनी जग्गा भोगचलन गर्दै आएका थिए ।
शैक्षिक गुणस्तरमा बहस
मुलुकको वार्षिक बजेटको ठुलो हिस्सा शिक्षा क्षेत्रमा छुट्याएर समग्र शैक्षिक प्रणालीमा समयानुकूल परिवर्तन तथा परिमार्जन गरिँदै आएको छ । १० कक्षासम्मको शिक्षालाई विद्यालय शिक्षा मानेर यसभन्दा माथि अध्ययन गर्न कक्षा १० को अन्तिम परीक्षा उत्तीर्ण गर्नुपर्ने प्रावधानमा पनि समयानुकूल परिवर्तन गरिएको देखिन्छ । विसं १९९० देखि प्रारम्भ भएको विद्यालय उत्तीर्ण प्रमाणपत्र (एसएलसी) प्रणाली निकै कष्टसाध्य भएका कारण विद्यार्थीका लागि यो परीक्षालाई ‘फलामे ढोका’ को संज्ञा दिइन्थ्यो । विसं २०७२ सम्म लगातार ८३ वर्ष एसएलसी परीक्षा सञ्चालन गरियो । २०७२ सालदेखि भने अक्षराङ्क (लेटर ग्रेडिङ) प्रणाली प्रारम्भ भएको हो
पत्रकार महासङ्घको गन्तव्य
नेपाल पत्रकार महासङ्घको निर्वाचन दोस्रो मितिमा पनि नहुने निश्चित भएको छ । निर्वाचन समितिले केन्द्रीय समितिका लागि उम्मेदवारी दर्ता हुने दिन असार १५ गते मनोनयनको समयभन्दा १५ मिनेटअघि सूचना जारी गरेर तत्काल सृजित असहज वातावरणका कारण निर्वाचनका प्रक्रिया अगाडि बढ्न नसक्ने सूचना जारी गर्नु प¥यो । यसको अरू कुनै कारण थिएन, महासङ्घको सदस्यता टुङ्गो लगाउन महासङ्घ र यसको जिम्मेवारी लिएकाहरूको असक्षमता नै हो । सदस्यता विवाद टुङ्ग्याउनेभन्दा बल्झाउने प्रक्रियामा लगिएका कारण पत्रकार महासङ्घको निर्वाचन अनिश्चित बनेको हो । सदस्यता टुङ्ग्याउन विधानले प्रत्याभूत गरेको स्पष्ट अधिकारमाथि खेल्ने गरी विधान बाहिर गएर जुन खालको समिति बन्यो, चलखेल यहीँबाट प्रारम्भ भयो । यो नै त्रुटिपूर्ण थियो । निर्वाचनका मुखमा निर्वाचन जित्नका
एसइई नतिजाको सन्देश
परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले प्रकाशित गरेको २०८० सालको माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसइई) को नतिजा खासै उत्साहजनक रहेन । ग्रेडिङ प्रणाली अनुसार प्रकाशित नतिजामा ४७.८६ प्रतिशत विद्यार्थी मात्रै उत्तीर्ण भए । बाँकी ५२.१४ प्रतिशत परीक्षार्थी ननग्रेडेड भए । अर्थात् उनीहरू ११ कक्षामा भर्ना भएर पढ्न पाउँदैनन् । उनीहरूले ग्रेड वृद्धिको परी
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित बान्तावा राई भाषा
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित बान्तावा राई भाषा
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित उराँव भाषा
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित उराँव भाषा
रसुवागढी नाकामा तीन भाषामा ‘साइनबोर्ड’
आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकको यात्रालाई सहज बनाउन रसुवागढीस्थित अध्यागमन कार्यालयले तीन भाषाको ‘साइनबोर्ड’ प्रयोगमा ल्याएको छ । कार्यालय प्रमुख मुरारी निरौलाले नेपाली, चिनियाँ र अङ्ग्रेजी भाषामा ‘साइनबोर्ड’ प्रयोगमा ल्याएको जानकारी दिनुभयो । उहाँले ‘साइनबोर्ड’ले पर्यटकको आवागनमा थप सहज हुने बताउनुभयो ।
पर्यटनको आधार हवाई सेवा
अफ्रिकी मुलुक इथोपिया सन् १९९० ताका विश्वकै विपन्न मुलुकमा गनिन्थ्यो । पञ्चायतको अन्तिमताका नेपाललाई समेत इथोपिया जस्तै हुन थाग्यो भनेर भाषण गरिन्थो । त्यो देशमा लामो समयको प्रतिकूल मौसमका कारण खाद्यान्न उत्पादन सीमित भयो । फलस्वरूप ठुलो भोकमारीको सामना गर्नु परेको थियो । देशको एक भाग इरिटिया अलग भएपछि झनै चोट पुग्यो । अस्थिरता बढ्यो । ती सबै अवस्थाको सामना गर्दै इथोपियो अगाडि बढ्यो । सबैभन्दा अब्बल त हवा
‘ट्र्याक’ खुलेको डेढ दशकपछि सडक कालोपत्र
म्याग्दीको बेनी नगरपालिका–६ बाँसबोटमा मार्ग खुलेको डेढ दशकपछि सडक कालोपत्र र ढलान भएको छ । बेनी नगरपालिकाको अर्थुङ्गे–पुलाचौर–भुतपानी सडक आयोजनाअन्तर्गत बाँसबोट क्षेत्रमा ट्र्याक खुलेको १७ वर्षपछि सडक कालोपत्र र ढलान भएको हो । गण्डकी प्रदेश सरकारको रु ५० लाख सशर्त अनुदान र बेनी नगरपालिकाले रु ३० लाख बजेट विनियोजन भएको यस सडक आयोजना निर्माणका लागि श्रमजिवी निर्माण सेवाले रु ५६ लाख ५२ हजार ४५ मा ठेक्का सम्झौता गरेको थियो ।
विदेशी मुद्रा आर्जनमा वायुसेवा
राष्ट्रको समुन्नति र विकासका लागि पर्यटन महत्वपूर्ण माध्यम हो । पर्यटनलाई बढावा दिने मुख्य साधन यातायात हो । यातायातबिना पर्यटन विकासको कल्पनै गर्न सकिँदैन । यातायातको असुविधाकै कारणले गर्दा पहाडी क्षेत्रमा विकासको गति मन्द हुन्छ । यस्ता क्षेत्रमा यातायातका स्थल साधन विकट पहाडी क्षेत्रमा पु¥याउन कठिन र जोखिमपूर्ण हुन्छ । त्यस्ता क्षेत्रमा हवाई साधनको व्यवस्था गर्नु आवश्यक छ । हवाई साधनको व्यवस्था गर्नु पनि महँगो पर्छ । नियमित उडान गराउन विविध समस्याका कारणले गर्दा कठिन हुने भए पनि त्यस्ता देशमा स्थल यातायातभन्दा हवाई यातायात नै चाँडै व्यवस्था गर्न सकिन्छ ।
दुई हेभिवेट टिम फ्रान्स र बेल्जियम भिड्दै
युरोपेली च्याम्पियनसिप–२०२४ को प्रिक्वाटरफाइनलमै दुई उपाधि दाबेदार फ्रान्स र बेल्जियमको सामना हुँदै छ । यी दुई छिमेकी राष्ट्र विश्वका दुई हेभिवेट फुटबल टिम हुन् । फिफा फुटबल वरीयतामा फ्रान्स दोस्रो र बेल्जियम तेस्रो स्थानमा छन् । यद्यपि यी दुवै टिमले चालु प्रतियोगितामा आफ्नो स्वाभाविक प्रदर्शन गर्न सकेका छैनन् । फ्रान्सका कप्तान तथा प्रमुख स्ट्राइकर किलियन एमबापेले पनि एक गोल मात्र गर्नुभएको छ । त्यो पनि पोल्यान्डविरुद्ध उहाँले पेनाल्टीमा सफलता पाउनुभएको थियो । कतारमा भएको विश्वकपमा आठ गोलसहित गोल्डेन बुट जित्ने एमबापेले युरोमा त्यही लय देखाउन सक्नुभएको छैन । यस प्रतियोगितामा फ्रान्सको अग्रपङ्क्तिमा खेल्ने शैलीलाई लिएर पनि आलोचना भइरहेको छ ।
२४ जना असल करदातालाई सम्मान
कैलालीको टीकापुर नगरपालिकाले असल करदातालाई सम्मान गरेको छ । नगर प्रमुख रामलाल डगौरा थारुले समयमै नियमित कर बुझाउने नौवटै वडाका एक संस्था र २४ जनालाई सम्मान गर्नुभएको हो ।
‘सशक्त र प्रभावकारी माध्यम चलचित्र’
सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री रेखा शर्माले आमसञ्चारको सबैभन्दा सशक्त र प्रभावकारी माध्यम चलचित्र भएकाले मनोरञ्जन मात्र नभई सकारात्मक सन्देश प्रवाह गरिनुपर्ने बताउनुभएको छ । मन्त्री शर्माले पछिल्लो समय हामीले जुन ढङ्गले चलचित्रको विकास गर्ने भन्ने नीति लिएका छौँ त्यसलाई कसरी परिणाममा पु¥याउने भन्ने हाम्रो मुख्य चुनौती र कार्यभार भएको बताउनुभयो । सरकारका प्रवक्ता शर्माले चलचित्र विकास बोर्डले २४ औँ वार्षिकोत्सवका अवसरमा आइतबार आयोजित कार्यक्रममा यस्तो धारणा व्यक्त गर्नुभएको हो ।
रातो नदी लिएर जुनु
हङकङमा बस्दै आउनुभएकी बागलुङकी कवि जुनु रानाको प्रथम कविताकृति ‘रातो नदी’ सार्वजनिक गरिएको छ । नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका पूर्वकुलपति बैरागी काइँलाले सो कृतिको शनिबार सार्वजनिक गर्नुभएको हो । पूर्वकुलपति काइँलाले चेतनालाई पक्रेर कविता लेखिरहेका कविका कवितामाथि चल्तीका भनिएका समालोचकको आँखा नपुगेको बताउनुभयो ।
