वित्तीय अपराधको जोखिम
आधुनिक प्रविधिको विकाससँगै वर्तमान समयमा हुने आर्थिक कारोबार सहज हुँदै गएको छ । विश्व एउटा गाउँका रूपमा बदलिएको छ । केही प्रतिवेदनले सन् २०३० सम्ममा विकसित देशमा बैङ्कका शाखा नरहने पूर्वअनुमान गरेका छन् । बैङ्किङ प्रणाली डिजिटलाइजेसन हुँदै जाँदा सिङ्गो बैङ्क मोबाइलमा सीमित हुन पुग्ने देखिन्छ । पैसा भौतिक रूपबाट भर्चुअल (क्रिप्टोकरेन्सी र पाइलन आदि) स्वरूपमा विकास हुँदै गएको छ । आर्थिक लेनदेन प्रत्यक्ष भेटघाटबाट भन्दा अनलाइनबाट बढी हुन थालेको छ
विद्युत् उत्पादनका चुनौती
राष्ट्रिय योजना आयोगले २०७३ सालसम्ममा २,६२५ मेगावाट विद्युत् उत्पादन गर्ने लक्ष्य राखेको थियो तर उत्पादन ८५१ मेगावाट मात्र भयो । २०१३ सालदेखि सुरु भएको पञ्चवर्षीय योजनादेखि २०७३ सालमा सकिएको १३ औँ योजनासम्मलाई विश्लेषण गर्दा उत्पादन लक्ष्य पूरा गर्नमा सरकार असफल देखियो । विद्युत् उत्पादन लक्ष्य अनुसार हासिल नभए पनि पछिल्लो १५ औँ योजनाको प्रगति सन्तोषजनक छ । १४ औँ योजनामा १,४२८ मेगावाट उत्पादन गर्ने लक्ष्य रहेकोमा २२३ मेगावाट मात्र उत्पादन भयो । आव २०७५/७६ देखि २०८०/८१ सम्म ३,९१६ मेगावाट थप उत्पादन गर्ने लक्ष्य रहेकोमा २,१२६
पर्यटन प्रवर्धनका सात सूत्र
नेपालको आर्थिक तथा सामाजिक रूपान्तरणमा पर्यापर्यटनको महत्वपूर्ण सम्भावना छ । नेपालको भूबनोट, जलवायुको प्रभाव, सामाजिक तथा सांस्कृतिक वैभवता तथा विविधता, पारिस्थितिकीय र जैविक विविधताको प्रचुरता र प्राकृतिक रमणीयता तथा सुन्दरता जस्ता पक्षहरूले नेपालको पर्यापर्यटन व्यवसायको प्रवर्धन, विकास र विस्तारमा अतुलनीय सम्भावना प्रदान गरेका छन् । धार्मिक मनोकाङ्क्षा पूरा गर्ने प्रयोजनार्थको तीर्थाटन होस्, वैज्ञानिक खोज तथा अनुसन्धानका लागि गरिने अध्ययन–अनुसन्धान होस्, फुर्सदिलो समयमा रमाउन होस्, योग साधनाका लागि चाहिने शान्त परि
स्थानीय तहका सरकार
सामान्यतः योजना तर्जुमा गर्दा राजनीतिक क्षेत्र नवीनतम योजना तर्जुमा र वितरणमुखी हुन खोज्ने प्रवृत्ति छ तर प्रशासनयन्त्र भने साबिककै कार्यहरूलाई निरन्तरता दिन र मितव्ययी हुन खोज्ने अवस्थामा रहन चाहन्छ, जसका कारण आपसी मनमुटाव देखा पर्छ । यसको निदानका लागि स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन, २०७४ को परिच्छेद ६ ले मार्गनिर्देश गर्दछ । यस अनुसार प्रत्येक पालिकाले दीर्घकालीन सोच, आवधिक योजना, त्रिवर्षीय खर्च संरचना र वार्षिक बजेट निर्माणबि
युवामा विदेश मोह
अहिलेका युवामा लहैलहैमा विदेश जान खोज्नाले पनि विदेश मोह बढेको देख्न सकिन्छ । विदेश पनि भने जस्तो सजिलै भने छैन । छात्रवृत्ति पाइयो भने अलिकति सजिलो हुन्छ । नत्र त धेरै दुःख गर्नुपर्ने हामी सबैलाई थाहा छ । नेपाली कमाइले विदेशमा सन्तान पढाउन सकिँदैन । विदेशमा अध्ययन गर्दा लाग्ने खर्च धेरै हुन्छ । धेरै नेपाली परिवारका लागि यो ठुलो आर्थिक भार बन्छ । यो हुँदाहुँदै पनि नेपालबाट आँट गरेर विदेश जान्छन् तर त्यहाँ भने कहिले काम नपाउने, काम पाए पनि कलेजको समयमा पाउने भएकाले कतिपय विद्यार्थीले पढाइ छोडेर अन्य काममा व्यस्त हुनुपर्ने अवस्था आएको हामीले सुनेको भोगेकै छौँ ।
समाजवादमा व्यक्ति र समाजको सम्बन्ध
समाजवाद मानव जाति संलग्न भएर विकास भएको सम्भवतः सबैभन्दा पछिल्लो, सबैभन्दा उच्च स्तरको वैज्ञानिक सिद्धान्तमा आधारित उत्पादन पद्धतिको नाम हो । समाजवाद पहिले कल्पनामा आधारित सिद्धान्त मात्र थियो । यसलाई वास्तविक धरातलमा स्थापित गर्न वैज्ञानिक सिद्धान्तबाट सम्पन्न गर्ने कार्ल माक्र्स र फ्रेडरिक एङ्गेल्स नै हुन् । उनीहरूको योगदानको चर्चा, आलोचना, समालोचना समर्थन विरोध युगौँयुगसम्म भइरहने छ । आदि मानवजातिको कालदेखि आजसम्म पनि छिनोफानो हुन नसकेको विषय भनेको समाज र व्यक्तिका बिच त्रुटिविहीन अन्तरसम्बन्ध कसरी कायम गर्न सकिन्छ भन्ने नै हो । समाज र व्यक्तिका बिचको सम्बन्धबारे कम्युनिस्ट पार्टीको घोषणापत्रकोे ‘सर्वहारा र कम्युनिस्ट’ शीर्षक अन्तर्गतको अन्तिम अनुच्छेद अथवा वाक्यमा लेखिएको छ, ‘जब समाज
समृद्धिको आधार स्टार्टअप
नवीनतम सोच र सिर्जनालाई प्रविधिले साथ दिँदा स्टार्टअपको जन्म हुन्छ । परम्परागत व्यवसाय र मोडेललाई चुनौती दिएर नयाँ तरिकाबाट काम गर्न प्रेरित गर्ने अस्त्र पनि हो यो । यसले समाज र अर्थतन्त्रलाई गतिशीलता प्रधान गर्छ । बढ्दो ब्रेन ड्रेन लाई रोक्न र ब्रेन गेन गर्न यसको उच्च महत्व छ । यसमा वस्तु वा सेवाको उत्पादन वा सञ्चालन वा वितरणमा नवीन अन्वेषण, सिर्जनशील सोच एवं स्तरोन्नतिको सम्भावना उच्च हुन्छ । यसलाई फल्ने, फुल्ने, फक्रिने वातावरण तयार गर्नु सरकारको प्रमुख दायित्व हो ।
कर्मचारीतन्त्रमा सुधार
हाम्रो कर्मचारीतन्त्र कमजोर हुँदै गएको छ । राज्यका संयन्त्रहरूले प्रभावकारी कार्य गर्न सकेका छैनन् । त्यसैले प्रशासनिक सेवामा गुणात्मक ह्रास आएको हो । सरकारलाई नियन्त्रण र सन्तुलनमा राख्न स्थापित संवैधानिक निकाय पनि प्रभावकारी हुन सकेका छैनन् । प्रशासनले व्यावसायिक दक्षता देखाउन सकेको छैन । कर्मचारीको मनोबल, नेगोसिएसन सिप र संस्थागत मेमरी ह्रास हुँदै गएको छ । कर्मचारीतन्त्रले जनचासो र जनअपेक्षाबमोजिमको सेवा पु¥याउन सकेको छैन । त्यसैले कर्मचारीतन्त्रमा आमूल सुधारको खाँचो छ । कर्मचारीतन्त्रबिना कुनै पनि सरकार चल्न सक्दैन । त्यसै गरी प्रशासनबिना मुलुकमा सुशासन कायम हुन सक्दैन र सरकारले वैधता तथा लोकप्रियता दुवै गुमाउँछ । राज्यका तीन वटै अङ्ग सञ्चालन गर्ने कर्मचारीतन्त्रमा राजनीतीक
सांस्कृतिक प्रभुत्वको प्रभाव
समाजमा केही यस्ता विचार स्थापित हुन्छन्, जसमा कुनै प्रश्न नउठाई तिनले व्यापक स्वीकृति पाउँछन् । ती विचारले हाम्रा जीवनका सबै जसो पक्ष जस्तैः टेलिभिजन, विद्यालय, धार्मिक शिक्षा, दैनिक उपभोग गरिने सामग्री, सामाजिक मिडिया आदिमा गहिरो प्रभाव पार्छन् । यो सबै सांस्कृतिक प्रभुत्वको अवधारणासँग सम्बन्धित छ, जसले हाम्रो सोच, व्यवहार र धारणालाई हामीले थाहै नपाई प्रभावित गर्छ । सांस्कृतिक प्रभुत्वको अवधारणा इटालियन माक्र्सवादी सिद्धान्तकार एन्टोनियो ग्राम्सीले विकसित गरेका हुन् । यो सिद्धान्तले शासक वर्गले समाजमा आफ्नो दृष्टिकोणलाई तपाईं हामीले पत्तै नपाई लाद्न कसरी सम्भव गराउँछ भन्ने विषयमा प्रकाश पार्छ । जसका अनुसार शासक वर्गका विश्वास, मूल्य र मान्यतालाई प्राकृतिक र अपरिहार्य ठानिन्छ । यो प्रत्यक्ष राजनीतिक वा आर्थिक नियन्त्रणविपरीत, सांस्कृतिक प्रभुत्व शिक्षण, धर्म र मिडिया जस्ता सांस्कृतिक संस्थानको माध्यमबाट सञ्चालित
प्रकृति दोहनले निम्तिएको सङ्कट
वर्षाका कारण सहरका कैयौँ भाग जलमग्न भए । घरहरू कतै बगे त कतै डुबानमा परे । ठाउँ ठाउँका सडकमा कृत्रिम ताल बने । राजमार्गका धेरै ठाउँमा पहिरा गए र त्यो क्रम अझै रोकिएको छैन । आवागमनमा अवरोध भयो । नदीबाट जथाभाबी गिट्टी, बालुवा निकालिएका कारण अधिकांश पुल धरापमा परेका छन् । बाढीपहिरोले मानिस आआफ्ना बस्तीबाट विस्थापित भए । घरमाथिबाट आएको पहिरोले जनधनको अपूरणीय क्षति भयो । किसानका बालीनाली नष्ट भए ।
समाजवाद उन्मुख शिक्षा
समाजवाद उन्मुख शिक्षा एउटा त्यस्तो मोडेल हो, जसले सबैलाई शिक्षाको पहुँच र गुणस्तरको प्रत्याभूति दिन्छ तथा उत्पादन शक्तिको विकास गर्दछ । नेपालको संविधानको धारा ३१ मा शिक्षासम्बन्धी मौलिक हकको व्यवस्था गरिएको छ । यसमा नेपाली जनताले आधारभूत तहसम्म अनिवार्य र निःशुल्क शिक्षा प्राप्त गर्न पाउने हक छ भने माध्यमिक तहसम्म निःशुल्क शिक्षा पाउने हकको व्यवस्था गरिएको छ । सबै तह र तप्काका जनताका छोराछोरीलाई गुणस्तरीय शिक्षामा पहुँच दिन सक्नु राज्यको समाजवाद उन्मुख शिक्षा नीतिभित्र पर्दछ ।
सामाजिक सञ्जालमा नियमन जरुरी
मिडिया प्रायः नराम्रो वा नकारात्मक घटनामा केन्द्रित हुने गर्छ । मिडियाले आलोचना बढी गर्ने र नकारात्मक कुरालाई उजागर गर्ने भूमिका खेल्ने गर्छ । एक सय राम्रा कुरा भएका हुन्छन्, दुई/चार वटा नकारात्मक तथा खराब घटना भएका हुन्छन् । यसका आधारमा देश खतम भयो भन्ने भाष्य निर्माण गरेर कहाँ पुगिएला ? बिहान उठेर सामाजिक सञ्जाल र मिडिया हेरेर धारणा बनाउने अभ्यासले नकारात्मकतातिर डोहो¥याइरहेको छ । बिहान उठेर पत्रिका हेर्दा देशभर सबै खराब मात्र भएको हुन्छ र ?
कार्यशैली सुधार्ने चुनौती
राजनीतिक दलहरू बैठकमा केन्द्रित छन् । बैठकका विषय आज वा भोलिको सत्ता केन्द्रित छ । नेतृत्व कसरी रहिरहने भन्ने छ । भोलि कसरी आफू नेतृत्वमा स्थापित हुने भन्ने छ । यी स्वाभाविक अभ्यास होलान् । हुनेले भइरहने र नहुनेले कसरी पुग्ने भन्ने लक्ष्य राख्नु आफैँमा गलत होइन । यसको कारण पनि छ, अधिकांश दलको नेतृत्व अन्तिम समयसम्म पदमा रहिरहने आकाङ्क्षाबाट मुक्त हुन सकेका छैनन् । अर्को समस्या नेतृत्व विकासका प्रक्रिया सहज र स्वाभाविक छैनन् । कुनै पनि नेताले म यो समयमा
सत्कर्मका प्रणेता
ज्ञानयोग, कर्मयोग र भक्तियोगका प्रणेता भगवान् श्रीकृष्णको जन्म द्वापरयुगको अन्त्यतिर भाद्रकृष्ण अष्टमीको मध्यरातमा भएको हो । त्यही दिनको सम्झनामा श्रीकृष्ण जन्माष्टमी पर्व मनाउने गरिएको छ । यो रातलाई मोहरात्रि पनि भनिन्छ । वास्तवमा श्रीकृष्ण कुनै एक व्यक्ति वा साधारण मानिस नभई, समग्र अस्तित्वको प्रतिनिधित्व गर्ने परब्रह्म परमात्मास्वरूप हुनुहुन्छ । भनिन्छ, हरेक प्राणी भगवान्कै अंश हुन् । भगवान् श्रीकृष्णलाई सच्चिनानन्द पनि भनिन्छ । उहाँ सच्चिनानन्दकै अंश भएकाले सम्पूर्ण प्राणी आनन्दको खोजी गरिरहेका हुन्छन् अर्थात् भगवान्कै खोजी गरिरहेका हुन्छन् ।
अर्थतन्त्रको सुधार मार्ग
अर्थतन्त्र सुधारको बाटोमा गएको हो ? यो प्रश्नले यताका दिनमा बहस ल्याउन थालेको छ । कतिपयलाई लाग्छ, अर्थतन्त्रले गति लिन सकेको छैन । अर्थतन्त्रले गति लिन थालेको हो भने त आय, उत्पादन र रोजगारीमा प्रत्यक्ष प्रभाव देखाउन थाल्छ । अहिले पनि दैनिक दुई तीन हजार युवा बिदेसिने क्रम जारी नै छ । बिदेसिन क्रम नरोकिए
सामाजिक एकताको पर्व गौरा
यतिखेर सुदूरपश्चिमका नरनारी गौरा पर्वको आगमनको पर्खाइमा बसेका छन् । गौरा त्यस क्षेत्रको मौलिक र ऐतिहासिक पर्व हो । भदौ महिनामा पर्ने गौरा नारी प्रधान पर्व भएकाले यस बेला पुरुषभन्दा महिला बेफुर्सदिला हुन्छन्, । एकातिर खेतको साँउ (धानको बोट जस्तै घाँस) निकाल्नु, स्याउली सोत्तर गर्नु, अर्कोतिर गौरा माताको आगमनका लागि घर छिप्नु (पोत्नु) जस्ता काममा उनीहरू व्यस्त देखिन्छन् । बिसु पर्व (नयाँ वर्षको पहिलो दिन) मा रातो माटो र कमेरोले लिपपोत गरेको
न्याय प्रशासनमा सुधार
अहिलेसम्मका खोज र प्रमाणले कठोर दण्डको भयले मानिसलाई अपराध गर्नबाट हतोत्साहित पारेको पुष्टि गर्दैन । आफूले गर्ने कार्य कसूरजन्य हो हैन र कसुर भएमा कति दण्ड हुन्छ भनी हिसाब गरेर अपराध गर्ने बिरलै हुन्छन् । सबै मानिस एउटै प्रकृतिका हुँदैनन् । तिनको सामाजिक, सांस्कृतिक र आर्थिक पृष्ठभूमि पृथक् पृथक् हुन्छ । जुन दण्डले सामान्य समझको मानिसलाई भयभित गराउँछ त्यही दण्डले असामान्य समझको मानिसलाई हतोत्साहित नपार्न सक्छ । सामान्य समझकै
नतिजामुखी व्यवस्थापनमा अर्जुनदृष्टि
एक्काइसौँ शताब्दीमा चुस्त सरकार सिर्जना गर्नु विश्वका सबै देशको आधारभूत आवश्यकता हो । अझ विकासशील देशले त यो बाटोलाई पछ्याउनै पर्छ । नेपालको संविधान २०७२ ले शिक्षा, स्वास्थ्य आदि जस्ता अधिकारले जनतालाई बलियो बनाउने नीति नै लिएको छ । देशमा बढ्दै गएको भ्रष्टचार, विकासका आयोजना समयमा नसकिने र लागत बढ्ने र सामाजिक सुरक्षाको रकममा समेत अनियमितता हुने जस्तो अवस्थाले युवाहरूको बुझाइमा नेपाली समाजको विघटनकारी वातावरण तयार हुँदै गएको भन्ने गलत भाष्य सिर्जना गरिएको छ । सरकारदेखि राजनीतिक पार्टी र सिंहदरबारको प्रशासनले देशभित्रका अनियमितता ज
पर्यटक वृद्धिका आधार
नेपालको आम्दानीका प्रमुख स्रोतका रूपमा कृषि, पर्यटन, जलविद्युत् र जडीबुटीलाई मानिन्छ । केही दशक अघिसम्म नेपालको कृषि उत्पादन विदेशतर्फ निर्यात हुँदै आएकोमा अहिले सम्पूर्ण खाद्यवस्तु आयात गर्नुपर्ने स्थितिमा पुगेको छ । गाउँमा करेसा बारी, सहरमा गमला वा रछ्यानमा छरिदिए पुग्ने धनिया पनि अर्बौं रुपियाँको आयात हुने गरेको छ । घरमुनिको बारी बाँझो राखेर बजारबाट तरकारी किन्ने आदत बसिसकेका नेपालीले परिश्रम गरी पुनः कृषिजन्य सामग्री कहि
सरकारको ‘ह्यापी हनिमुन’
सातबुँदे सहमति गर्दै नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमालेले राष्ट्रिय राजनीतिमा नयाँ सहयात्रा र संयुक्त सरकार गठन गरेर अघि बढेको एक महिना पुग्दै छ । नेपालका ठुला यी दुई दलबिच सत्ता सहयात्राका विषयमा अहिले पनि पक्ष–विपक्षमा बहस जारी छ । यी दुई दलबिच सङ्घर्ष र प्रतिस्पर्धाका बिच सहकार्य र सत्ता सहयात्रापछि मुलुकमा तरङ्ग पैदा भयो । राजनीतिक अस्थिरता र त्यसले राजनीतिक, सामाजिक र आर्थिक क्षेत्रमा पारेको नकारात्मक प्रभावको आत्मबोधपश्चात् दुई ठुला पार्टीबिचको सहयात्राले जनतामा आशा र भरोसा जगाएको छ । आर्थिक क्षेत्रमा देखिएको प्रारम्भिक सङ्केतले आशाको दियो बालेको छ । अब केही हुन्छ कि भन्ने आशा जनातामा बढेको छ ।
थारू बरघर
प्रज्ञा नेपाली बृहत् शब्दकोशका अनुसार ‘बरघर’ लाई ‘गाउँलेहरू मिलेर एक वर्षका लागि चुनेर बनाइएको मुखिया, गाउँको अगुवा, बडघर’ भनिएको छ । थारू गाउँको कार्यकारी प्रमुख बरघर हुन्छ । पश्चिम नेपालको कैलाली र कञ्चनपुरमा बरघरलाई ‘भलमन्सा’ भनिन्छ । बर्दिया, बाँके जिल्लामा यसलाई बरघर भन्छन् । दाङ, सुर्खेतमा यसलाई ‘मटावाँ’ भन्ने चलन छ । गैरथारू समुदायले बरघरलाई ‘बडघर’ भन्ने गरे पनि ‘बड’ को अर्थ थारूमा केही नलाग्ने भएपछि थारू अगुवाले यसलाई बरघरका रूपमा परिभाषित गरेका छन् । ‘बर’ भनेको ‘ठुलो’ अर्थ लाग्छ । ठुलो घर भएको सम्पन्न व्यक्ति बरघरको जिम्मेवारीमा रहने परम्परा भएकै कारण बरघर भनिएको विश्वास गरिन्छ । विकिपिडियाले भन्छ, ‘नेपालको पश्चिम तराईका थारू तथा बसाइँ सरेर आएका पर्वतेले मान्ने र सही निर्णय गर्नमा पोख्त व्यक्तिलाई आफ्नो बरघरका रूपमा चयन गर्ने चलन छ । यस्ता बरघर एकताको प्रतीक पनि मानिन्छन् । यी बरघरले प्रत्येक गाउँमा हुने गरेका कामका
प्राधिकरणको प्रगति र चुलिएका चुनौती
दशकअघि नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका कर्मचारीलाई आफ्नो कार्यालयको नाम सार्वजनिक रूपमा उच्चारण गर्नु नपरे हुन्थ्यो भन्ने लाग्थ्यो । यसको एउटै कारण थियो, न जनतालाई बिजुली दिन सकिएको छ, नत सरकारी कम्पनी भएर सरकारलाई नाफा बुझाउन सकिएको छ । विद्यु्त्का कर्मचारीलाई लोडसेडिङ गर्ने कर्मचारीका रूपमा आमसमुदायले हेरिदिँदा उनीहरूलाई सामना गर्नै सकस थियो । दशकअघिको प्राधिकरणको यो चित्र र चरित्र भने अहिले दुवै फेरिएको छ । विद्युतीकरणको आँकडा अनुसार ९९ प्रतिशत जनतामा विद्युत् पहुँच उपलब्ध छ । हरेक वर्ष यो विद्युत् प्राधिकरणले नाफा आर्जन गर्दै आएको छ । ऋण काढे
नेपाली दार्शनिक
नेपाली दार्शनिक भनेर चिनिने प्रदिप गिरीको जन्म विक्रम संवत् २००४ असोज १४ गते (सन् १९४७ अक्टोबर १०) सिराहाको लहानमा भएको हो । उहाँको निधन २०७९ साल भदौ ४ गते काठमाडौँमा भयो । उहाँलाई राजनीतिक बौद्धिकता, चातुर्यता र दूरदर्शिताको दृष्टिले विश्वेश्वर प्रसाद कोइरालासँग तुलनीय व्याख्या गरिएको थियो । उहाँलाई एसियाली समाजवादी आन्दोलनका एक प्रखर चिन्तक र भाष्यकारका रूपमा पनि चिनिन्छ । गिरीको पुर्खा र संस्कारमा सङ्क्षिप्त चर्चा गर्दा गोत्रदेखिकै विषय खोज्ने हो भने धेरै लामो हुन जान्छ । तथापि मानिसको स्वभाव, चरि
विपत् व्यवस्थापनमा हाम्रो क्षमता
विपत् जोखिम न्यूनीकरण, पूर्वतयारीदेखि विपत् प्रतिकार्य हुँदै पुनर्लाभसम्म गरिने कार्य नै विपत् व्यवस्थापन हो । जोखिमको विश्लेषण, मूल्याङ्कन, विपत् रोकथामका लागि गरिने उपाय र जोखिम कम गर्न गरिने काम विपत् जोखिम न्यूनीकरणमा पर्र्छन् । विपत् लगत्तै घटनास्थलमा गरिने खोज उद्धार, सुरक्षित ठाउँमा सार्ने र राहत वितरणसम्बन्धी कार्य विपत् प्रतिकार्य र विपत्पश्चात्को पुनःस्थापना र पुनर्निर्माणसम्बन्धी कार्य विपत् पुनर्लाभ अन्तर्गत पर्छन् । जोखिमयुक्त स्थानमा विपत् पूर्वसूचना प्रणालीको विस्तार तथा जलमापन केन्द्रको स्थापनाका कारण पछिल्लो समय नेपालमा विपत्बाट ज्यान गुमाउनेहरूको सङ्ख्या घटेको छ तर विपत्बाट हुने भौतिक सम्पत्तिको क्षतिलाई भने कम गर्न सकिएको छैन । बाढीपूर्वको चेतावनी प्रणालीको प्रभावकारी कार्यान्वयनका कारण