कैलालीमा एक सय चौबीस जनामा डेङ्गु
कैलालीमा डेङ्गु रोगबाट बिरामी हुनेको सङ्ख्या १२४ पुगेको छ। चालू आर्थिक वर्षको दुई महिनाको अवधिमा सो सङ्ख्यामा डेङ्गुका बिरामी फेलापरेका हुन्। जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका अनुसार लम्कीचुहा नगरपालिकामा सबैभन्दा धेरै ६३ जना डेङ्गुका बिरामी फेलापरेका छन्। सेती प्रादेशिक अस्पतालमा २१, टीकापुर अस्पतालमा १३, मालाखेती अस्पतालमा सात जनामा डेङ्गु पुष्टि भएको जनाइएको छ।
स्वास्थ्य सेवा सुधार्ने प्रतिबद्धता
अत्यावश्यक आधारभूत स्वास्थ्य सेवामा सुधार ल्याउन अभियानकै रूपमा कार्यक्रम लैजान अछाममा सातबुँदे प्रतिबद्धता गरिएको छ। जनप्रतिनिधि, सरकारी, सामाजिक क्षेत्रमा संलग्न व्यक्तिले तोकिएका स्वास्थ्य सेवा सेवाग्राहीमैत्री बनाएर सहजै प्रदान गर्नका लागि प्रतिबद्धता जाहेर गरिएको छ। सबै बालबालिकाले खोप पाएको सुनिश्चित गरेर पूर्णखोप सुनिश्चितता घोषणा गर्ने, तोकिएको मापदण्ड पूरा गरेर चारवटा वडा र स्वास्थ्य संस्थालाई पोषणमैत्री घोषणा गर्ने प्रतिबद्धता गरिएको छ। सुरक्षित मातृत्व र प्रजनन स्वास्थ्य सेवा, किशोरकिशोरीको यौन तथा प्रजननलाई सेवाग्राहीमैत्री बनाएर गुणस्तर अभिवृद्धि गर्ने प्रतिबद्धता गरिएको छ। क्षयरोगविरुद्धको अभियान गरेर कुनै दुई स्थानीय तह क्षयरोगमुक्त पालिका घोषणा, ज्वरो आएर स्वास्थ्य संस्था आएका सबै बिरामी र गाउँमा रहेका केही व्यक्तिको औलो परीक्षण गरेर निगरानीमा राख्ने प्रतिबद्धता छ। एचआईभी सङ्क्रमितलाई दिइँदै आएको एआरटी सेवा हरेक स्थानीय तहको एक स्वास्थ्य संस्थाबाट उक्त सेवा प्रदान गर्नमा समेत प्रतिबद्धता गरिएको छ। स्थानीय तहका जनप्रतिनिधि, प्रशासन र सुरक्षा निकाय, दसवटै स्थानीय तहका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख, सामाजिक सङ्घ संस्था र नागरिक समाजमा संलग्न व्यक्तिले प्रतिबद्धतापत्रमा हस्ताक्षर गर्नुभएको छ। “जिल्लामा धेरै स्वास्थ्य समस्यामा काम गर्नु त छँदै छ तर हाललाई सातवटा प्रतिबद्धता गरिएको छ, जसले स्वास्थ्य सेवालाई प्रभावकारी बनाउन सहयोग पुग्छ।” स्वास्थ्य कार्यालय अछामका प्रमुख झनकराज ढुङ्गानाले भन्नुभयो।
चिम पाँच वटा शुल्क सत्ताइस हजार
ग्रामीण परिवेशको सामान्य घरमा रहेका पाँचवटा एलईडी बत्ती बालेको एक महिनाको महसुल बिल २७ हजार रुपियाँ आएपछि बिसनादेवी नाथको सातो उडेको छ। बैतडीको दशरथचन्द नगरपालिका–३, दुर्गाभवानीकी बिसनादेवी नाथले अघि–पछि न्यूनतम शुल्क तिर्दै आइरहेकोमा गत मङ्सिरमा एकै महिनाको बिजुलीको बिल २७ हजार १५० रुपियाँ तिर्नुपरेपछि महिनौँदेखि भोक निद्रा लाग्न छाडेको छ।
भन्सार छलेर ल्याउँदै गरेको बाइस बोरा चिनी बरामद
भन्सार छलेर भारतबाट ल्याउँदै गरेको २२ बोरा चिनी कैलाली प्रहरीले बरामद गरेको छ ।
-original-thumb.jpg)
कर छलीको आशङ्कामा पसलमा राजस्वको छापा
अविनाश चौधरीधनगढी, भदौ २९ गते।एउटै फर्मबाट धेरै किसिमको कारोबार भएको पाइएपछि धनगढीस्थित समैजी स्टोरमा आन्तरिक राजस्व कार्यालयले बुधबार छापा मारेको छ।कर छलीको आशङ्कामा राजस्वले धनगढीको ट्राफिक चौराहामा रहेको सो स्टोरमा छापा मारेर अनुसन्धान सुरु गरेको हो।स्टोरबाट किरानाका सामानका साथै भाँडावर्तन, ग्याँस, इँटा, विल्डर्स लगायतको कारोबार हुँदै आएको छ।एउटै फर्मबाट धेरै किसिमको व्यापार गरिने गतिविधि शङ्कास्पद लागेपछि राजस्व छलेको हुन सक्ने आशङ्कामा छापा मारेको आन्तरिक राजस्व कार्यालयका सूचना अधिकारी दुर्गाप्रसाद पौडेलले बताउनुभयो।उहाँले एउटै व्यक्तिको नाममा धेरै कारोबार भएको जनाउनुभयो।हाल स्टोक बुक भिडाउने कार्य भइरहेको उल्लेख गर्नुहुँदै पौडेलले सबै कुरा छानबिन गर्न दुई दिनसम्म लाग्ने बताउनुभयो।‘छानबिन सकिएपछि त्यसपछि वास्तविकता बाहिर आउनेछ’, उहाँले भन्नुभयो।
बैतडीमा डेङ्गु र स्क्रब टाइफस जोखिम
बैतडीमा पछिल्लो समय डेङ्गु र स्क्रब टाइफसका बिरामी बढ्दै गएका छन् । जिल्ला अस्पतालमा मात्रै साउनयता एक सय ४० जनामा स्क्रब टाइफस र १३ जनामा डेङ्गु सङ्क्रमण पुष्टि भइसकेको अस्पतालका हेल्थ असिन्टेन्ट हेमन्त खडायतले जानकारी दिनुभयो ।
खप्तडको प्रवेशद्वार झिंग्रानामा बल्ल पुग्यो बिजुली बत्ती
भू-स्वर्गका नामले चिनिने खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्जको प्रवेशद्वार झिंग्रानामा पहिलो पटक बिजुली बत्ती पुगेको छ । पूर्वीचौकी गाउँपालिका–२ मा रहेको झिंग्राना र त्यस वरपरका गाउँमा बत्ती बलेपछि स्थानीयसँगै खप्तड जाने पर्यटकलाई पनि सहज हुने भएको छ ।
किशोरी विकासको रणनीतिक योजना बनाउन माग
सुदूरपश्चिम प्रदेशका किशोरीहरूले किशोरीको समग्र विकासका लागि रणनीतिक योजना बनाउन र कार्यान्वयन गर्न सरोकारवालासँग माग गरेका छन्। धनगढीमा आयोजना भएको दुई दिवसीय किशोरी सम्मेलनको समापनमा १५ बुँदे धनगढी घोषणापत्र जारी गर्दै किशोरीहरूले यस्तो माग गरेका हुन्। प्रदेशभरि किशोरीमैत्री वातावरण निर्माण गरेर कम्तीमा सबै किशोरीले विद्यालयस्तरीय शिक्षा पूरा गर्ने अवस्था सिर्जना गर्नुपर्ने माग पनि उनीहरूको छ।
शिक्षकले पारिश्रमिक पाएनन्
कैलालीको जानकी गाउँपालिकाले लक्ष्यअनुसार आन्तरिक राजस्व उठाउन नसक्दा शिक्षक कर्मचारीहरू पारिश्रमिक पाउनबाट वञ्चित भएका छन्। गत वर्ष पालिकाको लक्ष्यअनुसार आम्दानी नभएपछि बाल विकास शिक्षक, विद्यालय कर्मचारीले चार महिना र निजी शिक्षकले छ महिनाको पारिश्रमिक नपाएका हुन्। बाल विकास शिक्षक र कर्मचारीलाई सङ्घीय सरकारबाट मासिक आठ हजार र पालिकाका तर्फबाट मासिक सात हजार रुपियाँ थप दिनुपर्ने हुन्छ। यसरी दिनुपर्ने बाल विकास शिक्षक र कर्मचारीको पारिश्रमिक २४ लाख २२ हजार रुपियाँ छ भने निजी शिक्षकलाई ३८ लाख ४० हजार गरेर ६२ लाख ६४ हजार रुपियाँ छ। जानकी
एसएमएसबाट बाढीको पूर्वसूचना
महाकालीमा पानीको बहाव बढेको जानकारी दिने बैतडीमा कुनै पूर्वसूचना प्रणाली नभएपछि नदी तटीय क्षेत्रका महिलाले फोन र एसएमएसबाट बाढीको पूर्वसूचना दिने संयन्त्र गठन गरी सूचना आदानप्रदान गर्ने गरेका छन्। बैतडीको दशरथचन्द नगरपालिका–६, शेरादेखि महाकाली नदीले छोएको पञ्चेश्वर गाउँपालिका र शिवनाथ गाउँपालिकासम्म करिब ६५ किलोमिटर लामो भूभागका बस्तीमा गठन भएका महिला सशक्तीकरण मञ्चले बाढीको पूर्वसूचना दिने गरेको छ। भारतसँग सीमा जोडिएको महाकाली किनारका शेरा, तिरखडेनी, विनायकलगायतका गाउँमा नेपाल टेलिकमको फोन सेवाले काम गर्न थालेपछि महिलाका हातहातमा अहिले मोबाइल फोन देख्न सकिन्छ।
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा घट्दै सक्रिय सङ्क्रमित
केही हप्ता अगाडि सङ्क्रमण दर वृद्धि भएको सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पछिल्लो समय कोरोना सङ्क्रमण घटेको छ।
ओझेलमा सुदूरपश्चिमका पर्यटकीय सम्पदा
पर्यटकीय सम्पदाले भरिपूर्ण भएर पनि सुदूरपश्चिमका जिल्लामा पर्यटकीय चहलपहल बढ्न सकेको छैन । कैलाली, कञ्चनपुर भएर नेपाल आउने पर्यटकको सङ्ख्या वृद्धि भए पनि ती पर्यटक भने यस प्रदेशमा भ्रमणमा आउँदैनन् ।
पशुकोे मोहभङ्ग, चाहिन्छ मानव अङ्ग
नरभक्षी चितुवालाई स्थानान्तरणका लागि तल्लो स्वराड क्षेत्रका वन जङ्गलमा राखिएका फलामे पिँजडा अलपत्र परेका छन् । बैतडीमा चितुवाले ११ वर्षमा २५ जनाको ज्यान लिइसकेको छ ।
खप्तडको सौन्दर्य (फोटो फिचर)
सुदूरपश्चि प्रदेशका चार जिल्ला अछाम, बझाङ्ग, डोटी र बाजुराको संगमस्थलको रुपमा खप्तड क्षेत्रलाई लिने गरिन्छ । खप्तड क्षेत्र फराकिला पाटन, रङ्गीचङ्गी फूल र सुन्दर भू–बनोटमा अवस्थित छ ।
जीर्ण भवनमा पठनपाठन
पञ्चायतकालमा जनश्रमदानमा निर्माण भएको विद्यालयको पाँ कोठे भवन जीर्ण भएर ढल्ने अवस्थामा पुगेको छ। छानो भत्केपछि तीनवटा कोठामा पठनपाठन पूर्ण रूपमा बन्द भएको छ। बाँकी रहेका कक्षाकोठामा दुईवटा कक्षासँगै सञ्चालन गरेर पठनपाठन भइरहे पनि भवन भत्किने डरले तीन सय जना विद्यार्थी त्रसित बनेका छन्। भारतसँग सीमा जोडिएको महाकाली किनारको पञ्चेश्वर गाउँपालिका–१, शेरी–बैसेकस्थित २०३४ सालमा निर्माण भएको चतुर्वाहु आधारभूत विद्यालयको जीर्ण भवन शेरी–बैसेक र सन्तोला गाउँको मतदान केन्द्र पनि हो।
डुबानले अढाई सय बिघा जमिन बाँझै
भजनी नगरपालिका–८, सुनाफाँटाका कृष्ण चौधरीले बर्खे धानबाली नलगाएको डेढ दशक भयो। डुबान समस्याका कारण २०६४ सालदेखि चौधरीले १६ बिघा जमिनमा धान खेती गर्नुभएको छैन। उहाँको जमिन एक याम बाँझै रहने गरेको छ। त्यस्तै टीकापुर नगरपालिका–७, परतीपुरका राजकुमार चौधरीको पनि भएको एक बिघा जमिन बाँझो छ। “पानी जम्ने गरेकाले वर्षायाममा खेत खाली छोड्ने गरेको छु,” उहाँले भन्नुभयो, “हिउँदमा मात्रै खेतमा गहुँ खेती गर्ने गरेको छु।”
डा. केसीकोे धनगढीमा अनसन
सत्याग्रही डा. गोविन्द केसीले सरकारले आफ्नो माग पूरा नगरेको भन्दै धनगढीमा आजदेखि अनसन सुरु गर्नुभएको छ । सात बुँदे माग राख्दै उहाँले धनगढीस्थित धर्मशालामा २० औं सत्याग्रह थाल्नु भएको हो ।
-original-thumb.jpg)
बैतडीमा डेङ्गु र स्क्रब टाइफसका सङ्क्रमित बढे
बैतडीमा डेङ्गु र स्क्रब टाइफसका सङ्क्रमित बढ्न थालेका छन् । यहाँ १३ जनामा डेङ्गु र ४१ जनामा स्क्रब टाइफसको संक्रमण पुष्टि भएपछि स्वास्थ्य कार्यालय बैतडीले डेङ्गुको लार्भा नष्ट गर्ने अभियान सुरु गरेको छ ।
लोप हुँदै रानाथारुको पहिचान
खरले छाएको छानो, माटोले लिपपोत गरेको काठले बनाएको आकर्षक घर रानाथारु समुदायको पहिचान हो । आजभोलि यस्ता घर कमै देख्न पाइन्छ ।
साईपाल गाउँपालिकामा चाँडै औषधि उपलब्ध हुने
चीनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बतसँग सीमा जोडिएको बझाङको दुर्गम साईपाल गाउँपालिकामा सिटामोललगायतका औषधिहरुको अभाव भएको छ । गत वर्षमा खरिद गरिएका औषधिहरुको मौज्दात सकिएपछि गाउँपालिकाको काडा स्वास्थ्य चौकीमा औषधि अभाव भएको हो ।
अझै सम्पन्न हुन सकेन कान्द्रा पुल
कैलालीको भजनीका स्थानीयका लागि कान्द्रा नदीको सास्तीबाट स्थानीयले छुटकारा पाउन सकेका छैनन् ।
बौराहा खोलामा पक्की पुल शिलान्यास
कैलालीको घोडाघोडी नगरपालिकामा दुईवटा पक्की पुल बन्ने भएका छन्। वडा नम्बर २ को चितलपुर–जोकाहा बीचमा पर्ने बौराहा खोला र वडा नम्बर ८ को तारानगर–कल्जुकीको बीचमा पर्ने बौराहा खोलामा यसै वर्षदेखि निर्माण कार्य सुरु हुने भएको छ। उक्त पक्की पुलको सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारका आर्थिक मामिला राज्यमन्त्री अमरबहादुर साउदले शनिबार शिलान्यास गरेपछि पुल निर्माण कार्यले औपचारिकता पाएको हो। शिलान्यास कार्यक्रममा बोल्दै मन्त्री साउदले खोलामा पुल नहुँदा वर्षाको समयमा स्थानीयलाई आवागमनमा समस्या भएकाले पनि पुल निर्माण महत्वपूर्ण भएको बताउनुभयो। पक्की पुल निर्माण भएपछि यस क्षेत्रको विकासमा टेवा पुग्ने उहाँको भनाइ छ। आफ्नो क्षेत्रमा भएका जीर्ण काठे पुल विस्थापित गर्ने लक्ष्यका साथ यसै वर्ष थप अर्को पक्की पुलको निर्माण कार्य सुरु हुनेसमेत राज्यमन्त्री साउदले बताउनुभयो।
सरसफाइ गरे डेङ्गुबाट जोगिन्छ
कैलालीमा डेङ्गु सङ्क्रमण बढिरहेको भन्दै जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयले घर वरिपरि सरसफाइ गर्न जिल्लावासीलाई आग्रह गरेको छ। डेङ्गुबाट जोगिने उपायमध्ये सरसफाइ सबैभन्दा उत्तम विधि रहेको भन्दै सो कार्यालयले घर वरिपरि सफा राख्न र पानी जम्न नदिन आग्रह गरेको हो। सरसफाइ गरेमा डेङ्गु रोग सार्ने लामखुट्टेको वृद्धि रोकिने जनाइएको छ।
कटान क्षेत्रमा अस्थायी तटबन्ध
दार्चुलाका बाढीपहिरोपीडितलाई राहत वितरण गर्न सुरु गरिएको छ। जिल्ला विपत् व्यवस्थापन समितिको आइतबार बसेको बैठकले राहत वितरण गर्ने निर्णय गरेको हो। अविरल वर्षासँगै शुक्रबार रातिदेखि आएको पहिरो र बाढीले महाकाली नगरपालिका र नौगाड गाउँपालिकामा ठूलो जनधनको क्षति गरेको छ। हालसम्म छ जनाको शव फेलापरेको, १० जना अझै बेपत्ता रहेका र पाँच जनाको जिल्ला अस्पतालमा उपचार भइरहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय दार्चुलाका निमित्तप्रमुख एवं प्रहरी निरीक्षक जगत् गाहामगरले जानकारी दिनुभयो।
शैनडाँडामा मेलाको रौनक
इन्द्रजात्राको दिनदेखि सुरु हुने खप्तडछान्ना गाउँपालिकाको पाटादेवलमा लाग्ने सुदूरपश्चिम प्रदेशको प्रसिद्ध धार्मिक एवं ऐतिहासिक शैनडाँडा मेलाको रौनक सुरु भएको छ। स्थानीयवासीले शैनडाँडा मेलालाई भव्य र व्यवस्थित बनाउन विभिन्न कार्यक्रम आयोजना गरेर मनाउने तयारी गरेसँगै यस क्षेत्रमा उत्साह छाएको हो। कोरोना महामारीले दुई वर्ष सामान्य पूजाबाहेक बृहत् रूपमा बनाउन नपाएको शैनडाँडा मेला यस वर्ष भने धुमधाम तयारीका साथ मनाउन थालिएको छ। सुदूरपश्चिमको प्रमुख पर्यटकीय गन्तव्य खप्तडको खापर दह (खप्तड ताल)बाट डोला ल्याई पाटादेवलको खापरमाण्डौँमा मनाइने यो जात्रा इन्द्रजात्राका दिनदेखि सुरु हुन्छ।
