घर भत्केपछि ओडारको बास
बाजुराको जगन्नाथ गाउँपालिका–५, गोत्रीका रूपधन सार्कीको परिवार विगत सात महिनादेखि ओडारमा बस्दै आएको छ। बस्ने घर भत्किएपछि सात जनाको परिवार ओडारमा बास बस्न बाध्य भएको हो। जगन्नाथ गाउँपालिकाले निर्माण गरेको देवलकोट सडक खण्डबाट आएको पहिरोले गत असोज ९ गते घर भत्किएपछि उहाँको परिवारको विचल्ली भएको छ। सडकको तल र माथिबाट झरेको पहिरोले सार्कीको घर भत्किएको स्थानीय निराजन सार्कीले बताउनुभयो।
नागरिकता नबन्दा सामाजिक सुरक्षा भत्ताबाट वञ्चित
अमरगढी नगरपालिका–३ घर भएकी अनिता विष्ट उमेरले ९१ वर्ष पुग्नुभयो। उहाँका दुईवटै आँखाले ज्योती गुमाइसकेको छ। एक छोरा र पाँच नातिनातिनीहरू छन्। अनिताले नागरिकता भने पाउनुभएको थिएन। नागरिकता पाउनबाट वञ्चित उहाँ सामाजिक सुरक्षा भत्ताबाटसमेत वञ्चित हुनुहुन्थ्यो। जिल्ला प्रशासन कार्यालय उहाँको घरभन्दा करिब पाँच किलोमिटरको दूरीमा छ। वडा कार्यालय करिब एक किलोमिटिरको दूरीमा छ तर हालसम्म विष्टले नागरिकता पाउनुभएको छैन।
लागूऔषध ब्राउन सुगरसहित चार पक्राउ
कैलाली प्रहरीले लागूऔषध ब्राउन सुगरसहित चार जनालाई पक्राउ गरेको छ । सुदूरपश्चिम प्रदेश प्रहरी कार्यालय र जिल्ला प्रहरी कार्यालयबाट खटेको प्रहरीको संयुक्त टोलीले जिल्लाको विभिन्न स्थानबाट उनीहरुलाई पक्राउ गरेको हो ।
साइपालमा दुई सय १६ मेगावाटको जलविद्युत निर्माण हुँदै
साइपाल गाउँपालिका–४ धुली क्षेत्रमा समृद्धि इनर्जी लिमिटेडले दुई सय १६ मेगावाटको जलविद्युत परियोजना निर्माण गर्ने तयारी गरेको छ ।
-original-thumb.jpg)
निर्वाचन हार्ने डरबाट मुक्त भएर काम गरौँ : मुख्यमन्त्री शाह
सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहले निर्वाचन हार्छु कि भन्ने सोचबाट मुक्त भएर काम गर्न जनप्रतिनिधिहरूलाई आग्रह गर्नुभएको छ । आफू पनि सोहीअनुसार काम गर्ने उहाँले प्रतिबद्धता जनाउनुभयो ।
लोप हुँदै पाैष्टिकयुक्त जौ खेती
बाजुराका अधिकांश स्थानीय तहमा पछिल्लो समय कृषिउपज जौ बाली बिस्तारै लोप हुँदैगएको छ ।
थारु समुदायको देउथान स्थापना
जगननथिया, भेँरुवा, पीठगुन्नी, बथवा, सपलेहरी, जखवा–जखीनियाँ, मदुवा इत्यादि । यी सबै थारु समुदायका फरक–फरक कुलघरानले मान्ने कुलदेवता हुन् र छुट्टाछुट्टै स्थानमा हुन्छन् ।
सुत्केरीलाई कोसेली ‘पोषण’
डोटीको शिखर नगरपालिकाले २२५ जना सुत्केरीलाई पोषणयुक्त खानेकुरा, सरसफाइका सामग्री र न्यानो लुगा वितरण गरेको छ। उपमेयरसँग महिला कार्यक्रमअन्तर्गत एक दिनदेखि तीन महिनासम्मका सुत्केरीलाई पोषणयुक्त खानेकुरासँगै न्यानो कम्मल वितरण गरिएको स्वास्थ्य शाखा संयोजक हरिश शाहले बताउनुभयो। पोषणयुक्त खानेकुरा खाने र सरसफाइ गर्ने बानीको विकास होस् भन्ने उद्देश्यले सामग्री वितरण गरिएको नगरउपप्रमुख सुनिता रावलले बताउनुभयो। “सधैँभरि सामग्री उपलब्ध गराउन नगरपालिकाको बजेटले भ्याउँदैन,” उहाँले भन्नुभयो, “कुपोषणबाट शिशुलाई जोगाउन पोषणयुक्त खानेकुरा खानुपर्छ भन्ने बानीको विकास होस् भनेर वार्षिक रूपमा यो कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएका छौँ।”
बिजुलीका पोलमा परालको टौवा
बिजुली नपुगेको बैतडीको दुर्गम सिगास गाउँपालिकामा करोडौँ रुपियाँ लागतको लघुजलविद्युत् योजना अलपत्र परेका छन्। बत्ती नबलेपछि बिजुलीका पोल स्थानीयवासीले घाँस परालको टौवा बनाउन प्रयोग गरेका छन्। केही पोल खोलामा अलपत्र छन् भने बिजुलीका तारमा कपडा सुकाउने गरिएको छ। स्थानीयवासीले आरनमा पगालेर पोलबाट भाँडाकँुडासमेत बनाउने गरेको पाइएको छ। सिगास गाउँपालिका–९, चौखाममा २
नागरिक निराश नहुने काम गर्छौं : मुख्यमन्त्री शाह
सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहले प्रदेश सरकारले नीति, नियम र गतिविधिका हिसावले जनतालाई निराश बन्न नदिने काम गर्ने प्रतिवद्धता जनाउनुभएको छ । आर्थिक वर्ष २०८०–८१ को पूर्व बजेट तर्जुमासम्वन्धी स्थानीय तहसँगको छलफलमा उहाँले सो कुरा बताउनुभएको हो । मुख्यमन्त्री शाहले भन्नुभयो, “जोश, जाँगर र उर्जाको साथ प्रदेशलाई परिवर्तन गर्न हामी सबै जनप्रतिनिधि लाग्नुपर्छ ।”
धनगढीमा अटिजम अपाङ्गता बालबालिकाको स्याहार केन्द्र सञ्चालनमा
सुदूरपश्चिममा पहिलो पटक धनगढीमा अटिजम अपाङ्गता भएका बालबालिका केयर सेन्टर सञ्चालनमा आएको छ ।
बैतडीमा जिप दुर्घटना हुँदा एकको मृत्यु, ११ जना घाइते
बैतडीको देहिमाडौं–गिरेगाडा सडकखण्डको पञ्चेश्वर–५, तिलपुरको भिटामा जिप दुर्घटना हुँदा एक जनाको घटनास्थलमै मृत्यु भएको छ ।
सडकले फेर्दै हिमाली गाउँको जीवनशैली
जिल्लाको पूर्वोत्तर क्षेत्रमा पर्ने हिमाली दुर्गम बस्तीमा सडक पहुँच पुगेसँगै स्थानीयवासीको जीवनशैलीमा परिवर्तन आएको छ। दैनिक उपभोग्य सामग्री ल्याउन एक हप्ता हिँडेर सो क्षेत्रका स्थानीय सदरमुकाम मार्तडी बजारसम्म आउने गरेका थिए। सडक पहुँच पुगेपछि खाद्यान्नलगायत दैनिक उपभोग्य वस्तु गाउँमै पुगेको छ। लामो समयदेखि पिठिउँमा भारी बोकेर जीवन गुजारा गर्दै आएका यहाँका स्थानीयवासीले घरआँगनमै उपभोग्य वस्तु खरिद गर्ने गरेका छन्।
कामचलाउ भू–वर्गीकरण
कैलालीका स्थानीय तहले कामचलाउ रूपमा मात्रै भू–वर्गीकरण गरेका छन्। भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयले भू–उपयोग नियमावली, २०७९ अनुसार भू–वर्गीकरण गर्न भने पनि स्थानीय तहले कामचलाउ मात्रै वर्गीकरण गरेका हुन्। मन्त्रालयले गत मङ्सिर २३ गतेभित्र नियमावलीअनुसार १० किसिमले जग्गाको वर्गीकरण गर्न सबै स्थानीय तहलाई परिपत्र गरेको थियो तर स्थानीय तहले १० किसिमले जग्गाको वर्गीकरण नगरी कृषि र गैरकृषि गरी दुई किसिमले मात्रै भूमिको वर्गीकरण गरेका छन्। भू–वर्गीकरण नभएसम्म
उँभोतिर फर्काइँदै भेडीगोठ
चिसो बढेसँगै बेँसी झारिएका बाजुराका हिमाली क्षेत्रका भेडीगोठ आफ्नै गाउँतर्फ फर्काइन थालेको छ। बूढीनन्दा, हिमाली, स्वामिकार्तिक, जगनाथलगायतका अधिकांश स्थानीयवासीको मुख्य पेसा भेडाबाख्रापालन रहेको छ। उनीहरू हिउँदको केही महिना चिसो छल्न र भेडाबाख्रा पाल्न सहजताका लागि कात्तिकतिर गोठ बेँसी झार्ने गर्दछन। अहिले बेँसीमा गर्मी सुरु भएसँगै जिल्लाको पूर्वी–उत्तर क्षेत्रका बूढीनन्दा, हिमाली, स्वामिकार्तिक, जगनाथलगायतका भेडीगोठ धमाधम गाउँ फर्काउन थालिएको छ।
कार्यालय छेउमै घर, भाडा बुझ्दै उपप्रमुख
पुरचौडी नगरपालिकाका उपप्रमुख एवं न्यायिक समितिका संयोजक मीना धानुकले घरछेउमै डेरा लिएर सरकारी सुविधा लिँदै आउनुभएको छ। मासिक २० हजार रुपियाँ घर भाडाबापत उपप्रमुख धानुकले बुझ्ने गर्नुभएको छ। कार्यालयबाट घर टाढा भएका प्रमुख र उपप्रमुखले निवास सुविधाबापत घर भाडा पाउने व्यवस्था भए पनि कार्यालयको छेउमै उपप्रमुख धानुकको घर रहेको छ। उपप्रमुखको घर र डेरा लिएको घरको दूरी करिब ५० मिटर रहेको छ।
वेबसाइटमा भेटिन्न पालिकाका निर्णय
सङ्घीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले सबै पालिकाको वेबसाइट पोर्टल बनाएको छ। पालिकाले राख्नुपर्ने र राख्न चाहेको शीर्षक थप्न मिल्ने व्यवस्था वेबसाइटमा गरिएको छ। यद्यपि धेरै पालिकाले कार्यपालिकाका निर्णय वेबसाइटमा सार्वजनिक गरेको पाइन्न। सञ्चारकर्मी प्रकाश मिश्रका अनुसार पालिकाले प्रचार गर्नुपर्ने वा सार्वजनिक गर्नुपर्ने सूचना बोलाएर दिन्छन्। तथापि नगरपालिकाका धेरैजसो निर्णय सार्वजनिक हुँदैनन्। कतिपय निर्णय विवादमा परेपछि मात्रै सार्वजनिक हुने गरेका छन्। जानकी गाउँपालिका–४ का परशुराम महतोले जनप्रतिनिधिका नम्बर राखेजस्तै निर्णयसमेत सार्वजनिक गरिनुपर्ने बताउनुभयो।
घोडाघोडी नगरपालिकाको नगरसभा अधिवेशन सुरु
घोडाघोडी नगरपालिकाको १६ औँ नगरसभा अधिवेशन शनिबारदेखि सुरुभएको छ । सुदूरपश्चिम प्रदेश सभा सदस्य खुशीराम चौधरीले अधिवेशनको उद्घाटन गर्नुभयो ।
थ्रीस्टारले जित्यो खप्तड गोल्डकपको उपाधि
कैलालीको धनगढीमा भएको मुख्यमन्त्री सुदूरपश्चिम खप्तड गोल्डकपको उपाधि थ्रीस्टार क्लबले जितेको छ।
असिना पानीले दार्चुलामा बालीनाली सखाप
शुक्रबारदेखि वर्षासँगै परेको असिनाले दार्चुलाका विभिन्न गाउँका किसानले लगाएको बालीनाली सखाप बनाएको छ । असिना पानीले किसानले लगाएको तरकारी, फलफूलका साथै गहुँ, जौँलगायत अन्नबाली सखाप पारेको हो ।
बझाङमा बसको ठक्करबाट बालकको मृत्यु, घटनास्थल तनावग्रस्त
बझाङमा बसको ठक्करबाट एक बालकको ज्यान गएको छ । शनिबार दिउँसो सुर्मा गाउँपालिका–३ का धनबहादुर बोहराका तीन वर्षीय छोरा सरगम बोहराको ज्यान गएको हो ।
उपाधिका लागि मनाङ मर्स्याङ्दी र थ्रीस्टार आज भिड्दै
कैलालीको धनगढीमा जारी मुख्यमन्त्री सुदूरपश्चिम खप्तड गोल्डकपको उपाधिका लागि आज मनाङ मर्स्याङ्दी र थ्रीस्टार क्लब भिड्दैछन् ।
सडक पुगेसँगै फेरिँदै स्थानीयको जीवनशैली
जिल्लाको पूर्वीउत्तर क्षेत्रमा पर्ने हिमाली गाउँपालिकाका दुर्गम बस्तीमा केही वर्ष यता सडक पुगेसँगै यहाँका स्थानीयको जीवनशैलीमा परिवर्तन हुँदै आएको छ ।
बाटोकै सास्ती
रुपातोलाको किर्किट्याबाट अहिलेसम्म बाटो काटिएको छैन । चट्टान तथा पहिराको बीचमा चौपायाले टेकेका पाइलामा पाइला मिलाएर यात्रा गरेको पनि पाँच वर्ष भइसक्यो ।
माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) : चौँतीस परीक्षार्थी अनुपस्थित
डडेलधुराका १२ वटा केन्द्रमा माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) सुरु भएको छ। परीक्षामा दुई हजार ६८९ विद्यार्थी सहभागी छन्। सुदूरपश्चिमका नौ जिल्लामध्ये डडेलधुराबाट सबैभन्दा कम विद्यार्थी परीक्षामा सहभागी छन्। परीक्षामा ५५ हजारभन्दा बढी विद्यार्थी सहभागी छन्।
