कृषि अनुसन्धानमा परिणाम देखिने गरी काम नभएको गुनासो
कृषि तथा पशुपन्छी विकासमन्त्री ज्वालाकुमारी साहले राम्रो नतिजा दिने गरी कृषिमा अनुसन्धान नभएको गुनासो गर्नुभएको छ । कृषि वैज्ञानिकहरूले कृषि अनुसन्धानका लागि बजेटको अभाव भइरहेको गुनासो गरिरहेका बेला मन्त्री साहको यस्तो भनाइ आएको हो । नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद् (नार्क) अन्तर्गत राष्ट्रिय बागवानी अनुसन्धान केन्द्रले बिहीबार आयोजना गरेको ११ औँ राष्ट्रिय बागवानी कार्यशाला गोष्ठीलाई उद्घाटन गर्दै मन्त्री साहले नार्कका वैज्ञानिकले कृषिमा राम्रो रिजल्ट दिने गरी कार्य नगरेको गुनासो गर्नुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “नार्कका वैज्ञानिकले परिणाम आउने गरी काम गर्नु प¥यो तर त्यस्तो देखिएको छैन । राम्रो काम गर्न र गराउनका लागि सरकार वा मन्त्रालयले के गर्नु पर्छ भन्नूस् तर तपाईंहरूले नतिजा दिने गरी काम गर्नूस् ।”
बन्दीपुर केबुलकार सञ्चालन
बन्दीपुर केबुलकार बिहीबारबाट सञ्चालनमा आएको छ । सञ्चालनमा आएसँगै पर्यटकीय नगरी बन्दीपुर घुम्न आउने पर्यटकले केबुलकारबाट आवतजावत गर्न पाएका छन् । सेवा शुभारम्भको अवसरमा ६० प्रतिशत छुटको व्यवस्था गरिएकाले ३६० रुपियाँमा आवतजावतको व्यवस्था मिलाइएको बन्दीपुर केबुलकार तथा टुरिजम लिमिटेडका अध्यक्ष रामचन्द्र शर्माले जानकारी दिनुभयो । छुटको व्यवस्था एक साताका लागि गरिएको छ ।
ढाका उद्योगमा सफल उद्यमी इन्दिरा
छोराछोरी पढाउने खर्चको जोहो गर्नकै लागि २२ वर्षअघि रुमाल बुनेर व्यवसाय गरेकी पाँचथरको फिदिम–१ की इन्दिरा खनाल अहिले सफल उद्यमीका रूपमा कहलिनुभएको छ । उहाँले सञ्चालन गरेको पाँचथर ढाका उद्योगमा अहिले एक दर्जन कपडा बुन्ने तान (हाते मेसिन) छन् । सबै खर्च कटाएर वार्षिक पाँच लाख रुपियाँभन्दा धेरै बचत गर्नुहुन्छ । देशविदेशबाट ढाका कपडाको माग बढेसँगै खनाल आफ्नो व्यवसायमा व्यस्त बन्नुभएको हो । उहाँ २२ वर्षअघि छोराछोरी पढाउन चोकमागुदेखि सदरमुकाम फिदिम आउनुभएको थियो । उहाँले भन्नुभयो, “श्रीमान् वैदेशिक रोजगारीमा गएपछि नानीहरूलाई स्कुल पठाएर दिनभर रुमाल बुन्न सिकेँ,
लगानीको वातावरण सहज बनाउन पहल
नेपालमा लगानीको वातावरण सहज बनाउन सरकारले पहल थालेसँगै लागि प्रतिस्थापन विधेयक सङ्घीय संसद्मा पेस गरिएको छ । उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दामोदर भण्डारीले आफ्नो कार्यकाल समालेको सय दिनको कार्यप्रगति सार्वजनिक गर्दै नेपालमा लगानीको वातावरण सहज बनाउन विभिन्न आठ कानुन समावेश गरिएका केही नेपाल ऐन संशोधन, अध्यादेश २०८१ जारी गरी प्रतिस्थापन विधेयक सङ्घीय संसद्मा पेस गरिएको बताउनुभएको हो । बिहीबार मन्त्रालयमा पत्रकार सम्मेलनमार्फत उहाँले १०१ काम सार्वजनिक गर्नुभयो ।
श्रमका लागि विदेश जाने महिलाको सङ्ख्या बढ्दो
पछिल्लो समयमा रोजगारीको खोजीमा श्रम स्वीकृति लिएर विदेश जानेको सङ्ख्या बढेसँगै श्रम स्वीकृति लिएर विदेश जाने महिलाको सङ्ख्या पनि बढेको छ । वैदेशिक रोजगार विभागका अनुसार चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को पछिल्लो १० महिनामा श्रम स्वीकृति लिएर वैदेशिक रोजगारीमा जाने महिलाको सङ्ख्या १६ प्रतिशतले बढेको हो । सरकारले घरेलु श्रममा खाडी जाने महिलालाई रोक लगाए पनि पछिल्लो समय घरेलु श्रमबाहेकका कामका लागि संस्थागत श्रम स्वीकृति लिने जाने बढेको छ । विभागका अनुसार गत वर्षको १० महिनामा २७ हजार २१४ महिला वैदेशिक रोजगार व्यवसायी (म्यानपावर) कम्पनीमार्फत वैदेशिक रोजगारीमा गएकोमा चालु आवमा ३१ हजार ५८५ पुगेका छन् । वैधानिकीकरण र पुनः विदेश जानेको सङ्ख्या त्योभन्दा बढी रहेको छ ।
स्वास्थ्य क्षेत्रमा बजेट थप्न आग्रह
स्वास्थ्य क्षेत्रमा विनियोजित बजेट अपुग हुने भन्दै सांसदहरूले स्वास्थ्य क्षेत्रलाई विशेष प्राथमिकता दिएर बजेट थप्न आग्रह गरेका छन् । उनीहरूले स्वास्थ्य क्षेत्रमा देखिएको बेथिति नियन्त्रणका लागि अग्रसरता लिन स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्यामन्त्रीको ध्यानाकर्षण गराएका छन् । स्वास्थ्य क्षेत्रका लागि करिब ८६ अर्ब बजेट विनियोजन गरिएको छ ।
बैङ्कभन्दा नातेदारकै भर
नेपाली जनता ऋणका लागि सबैभन्दा धेरै नातेदारसँगै निर्भर रहने पाइएको छ । ऋण प्रवाहका लागि देशका प्रायः सबै क्षेत्रका बैङ्क तथा वित्तीय संस्था, लघुवित्त र सहकारीको समेत उपलब्धता रहेको अवस्थामा पनि धेरै घरपरिवारले नातेदारसँगै ऋण लिने गरेको पाइएको हो । राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले बिहीबार सार्वजनिक गरेको नेपाल जीवनस्तर सर्वेक्षण २०२२/२३ को प्रतिवेदनले ऋण लिएका घरपरिवारमध्ये सबैभन्दा धेरै अर्थात् ४२.५ प्रतिशतले नातेदारबाट ऋण लिने गरेको तथ्य सार्वजनिक गरेको हो । प्रतिवेदन अनुसार घरपरिवारबाट ऋण लिने प्रवृत्ति विगत १२ वर्षको तुलनामा भने घटेको छ । यसअघि सन् २०१०/११ को जीवनस्तर सर्वेक्षणमा ५१.१ प्रतिशतले नातेदारबाट ऋण लिने उल्लेख गरेको थियो ।
आयात प्रतिस्थापन गर्न नसके मुलुक आर्थिक सङ्कटमा पर्छ : सांसद केसी
प्रतिनिधि सभा सदस्य अर्जुननरसिंह केसीले आयात प्रतिस्थापन गर्न नसके मुलुक आर्थिक सङ्कटमा पर्ने भन्दै सरकार गम्भीर हुनुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ ।
पुँजी बजारमा करिब साढे छ अर्बको कारोबार
यो सातामा कारोबारको अन्तिम दुई दिन पुँजी बजारमा कारोबार रकम उल्लेख्यरुपमा बढेको छ ।
धनगढीको आन्तरिक आम्दानी पौने छ करोडले बढ्यो
विभिन्न स्थानीय तहका आन्तरिक आम्दानी घटेको देखिएको बेला धनगढी उपमहानगरपालिकाले पौने छ करोड रुपियाँ आन्तरिक आम्दानी बढाएको छ ।
खिम्ती-२ को शेयर व्यवस्थापन नागरिक लगानी कोषले गर्ने
‘पिपुल्स इनर्जी लिमिटेड’ले निर्माण गरिरहेको खिम्ती-२ जलविद्युत आयोजनाको शेयर प्रत्याभूति व्यवस्थापन कार्य गर्न नागरिक लगानी कोषलाई प्रत्याभूतिकर्ता नियुक्त गरेको छ ।
कृषि र पर्यटनको विकासमा केन्द्रित छौँ
मुस्ताङ जिल्लाका साबिकका मुक्तिनाथ, झोङ, छुसाङ र कागबेनी गाउँ विकास समितिलाई समेटेर वारागुङ मुक्तिक्षेत्र गाउँपालिका बनाइएको छ । सङ्घीयतापछि मुक्तिनाथ, झोङ, छुसाङ, कागबेनी र फल्याङ गरी गाउँपालिकालाई पाँच वटा वडामा विभाजन गरिएको छ । यो धार्मिक एवं प्राकृतिक पर्यटनको राम्रो सम्भावना भएको पालिका हो । प्रसिद्ध
नवलपरासीपूर्वका किसानलाई चैतेधान भित्र्याउने चटारो
जिल्लामा यस वर्ष कूल एक हजार तीन सय २५ हेक्टर क्षेत्रफलमा चैतेधान खेती गरिएको कृषि ज्ञान केन्द्र नवलपुरका प्रमुख कुलचन्द्र तिवारीले बताउनुभयो । विगत चार वर्षदेखि सिँचाइको सुविधा पर्याप्त भएको र सिमसार क्षेत्रमा चैतेधान लगाउने क्रम जिल्लामा बढेको उहाँले बताउनुभयो ।
कृषि अनुसन्धानका लागि बजेटको अभाव
नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद् (नार्क) का वैज्ञानिकले कृषि अनुसन्धानका लागि बजेटको अभाव भएको गुनासो गरेका छन् । कृषि अनुसन्धानका लागि बजेटमा वृद्धि नगरेसम्म खाद्यान्नमा आत्मनिर्भर हुन नसकिने उनीहरूको दाबी रहेको छ । देशको कुल बजेटमध्ये कृषिका लागि सरकारले ३.३७ प्रतिशत मात्र बजेट छुट्याएको छ । कृषि बजेटमध्ये नार्कका लागि ५.६६ प्रतिशत छुट्याएको छ । राष्ट्रिय बागवानी अनुसन्धान केन्द्रका प्रमुख तथा कृषि वैज्ञानिक डा. टीकाराम चापागाईंले देशको कुल बजेटमध्ये नार्कका लागि ०.१९ प्रतिशत बजेट मात्र छुट्याएको छ, यो अनुसन्धानका लागि निकै नै कम भएको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “सरकारले हामीलाई दिएको बजेटबाट सानो स्केलमा काम गर्न सकिन्छ तर अन्तर्राष्ट्रिय रूपमै प्रतिस्पर्धा गर्ने गरी काम गर्न सकिँदैन ।”
श्रमाधान रोजगार मेला सम्पन्न, तालिम र परामर्श दिनेको वर्चस्व
बागमती प्रदेशको ललितपुरमा आयोजना गरिएको दुईदिने श्रमाधान रोजगार मेलामा तालिम र परामर्श दिने संस्थाको वर्चस्व रहेको छ । रोजगार मेलामा सिधै रोजगारी पाइने आसले आएकाहरू निराश भए । अवलोकन गर्ने अधिकांश रोजगारी पाइने आसमा आएका अधिकांश निरास भएर फर्किएका छन् । मेलामा रोजगारीभन्दा पनि सिप, तालिम र परामर्श दिने संस्था भएकाले रोजगारी खोज्न आएकाहरू निरास भएका हुन् । ललितपुरस्थित पाटन संयुक्त क्याम्पसमा श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय, बागमती प्रदेश श्रम, रोजगार तथा यातायात मन्त्रालय र ललितपुर महानगरपालिकाको संयुक्त आयोजनामा मङ्गलबार र बुधबार चलेको मेलामा अधिकांशले थोरै भए पनि नेपालमै रोजगारी गर्ने चाहनाका साथ अवलोकनमा आएको पाइयो ।
‘श्रमसम्बन्धी समस्या एकद्वार प्रणालीबाट समाधान’
श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री डोलप्रसाद अर्यालले नेपाली श्रमिकका श्रमसम्बन्धी सबै खालका समस्या एकद्वार प्रणालीबाट समाधान गर्न श्रमाधान रोजगार योजना सुरु गरेको बताउनुभएको छ । जेनेभामा जारी अन्तर्राष्ट्रिय श्रम सङ्गठन (आइएलओ) को ११२ औँ अन्तर्राष्ट्रिय श्रम सम्मेलन (आइएलसी) को पूर्ण बैठकलाई सम्बोधनका क्रममा उहाँले सो कुरा बताउनुभएको हो । मन्त्री अर्यालले नेपाल सरकारले घरेलु रोजगार प्रवर्धन दशक घोषणा गरेर अनौपचारिक एकाइ र श्रमलाई औपचारिक बनाउनेतर्फ नेपाल सरकार केन्द्रित रहेको बताउनुभयो । कार्यक्रममा आइएलओको नवौँ महाधिवेशनलाई अनुमोदन गर्ने योजनामा त्रिपक्षीय सहमति भएको छ ।
सेजमा एकाउन्न उद्योग सञ्चालनमा
भैरहवा विशेष आर्थिक क्षेत्र र सिमरा विशेष आर्थिक क्षेत्र (सेज) मा १० अर्बभन्दा बढी लगानीमा ५१ वटा उद्योग सञ्चालनमा आएका छन् । आर्थिक सर्वेक्षण २०८०/८१ अनुसार भैरहवा विशेष आर्थिक क्षेत्रमा आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ को फागुनसम्म चार अर्ब ७२ करोड लगानीमा २४ उद्योग सञ्चालनमा आएका छन् ।
प्राधिकरणको अत्याधुनिक डेटा सेन्टर सञ्चालनमा
नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले अन्तर्राष्ट्रियस्तरको अत्याधुनिक डेटा सेन्टर सञ्चालनमा ल्याएको छ । भविष्यमा व्यावसायिक कम्पनीलाई समेत सेवा उपलब्ध गराउन सक्ने गरी काठमाडौँको स्युचाटारस्थित भार प्रेषण केन्द्र परिसरमा अत्याधुनिक र सुविधा सम्पन्न अन्तर्राष्ट्रियस्तरको डेटा सेन्टर सञ्चालनमा ल्याएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।
साउनदेखि बङ्गलादेशलाई बिजुली बेचिने
सरकारले बङ्गलादेशमा ४० मेगावाट विद्युत् निर्यातका लागि अन्तिम चरणको तयारी गरिरहेको छ । साउनको पहिलो साताभित्र बङ्गलादेश विद्युत् निर्यात गर्ने कार्ययोजना अनुसारका गृहकार्य भइरहेको ऊर्जा जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालयले जनाएको छ । बङ्गलादेशले पनि सोही अनुसारका तयारीको काम गरिरहेको छ । त्यहाँको मन्त्रीपरिषद् अन्तर्गतको सरकारी खरिदसम्बन्धी मन्त्रीस्तरीय समिति (क्याबिनेट कमिटी अन गभर्नमेन्ट पर्चेज–सिसिजिपी) ले मङ्गलबार नेपालबाट ४० मेगावाट विद्युत् खरिदको प्रस्ताव स्वीकृत गरेको छ । यसलाई त्यहाँको मन्त्रीपरिषद्ले अनुमोदन गर्न भने बाँकी छ ।
विश्वका लगानीकर्तालाई नेपालमा लगानी गर्न अध्यक्ष ढकालको आग्रह
नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले नेपालमा लगानीका लागि विश्वका लगानीकर्तालाई आग्रह गर्नुभएको छ ।
भरतपुरमा भित्रिन्छ करिब १२ अर्ब विप्रेषण
चितवनको भरतपुर महानगरपालिकामा वार्षिक ११ अर्ब ९६ करोड ९१ लाख २२ हजार बढी विप्रेषण भित्रने गरेको छ ।
नेप्सेमा उच्च अङ्कको कारोबार
आज नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से) परिसूचकमा सामान्य अङ्कको वृद्धि देखिँदा कारोबार रकम भने उच्च देखिएको छ । नेप्से परिसूचक छ दशमलव ३७ अङ्कले बढेर दुई हजार एक सय २१ दशमलव ६२ को विन्दुमा कायम भएको छ ।
विनयी त्रिवेणी गाउँपालिकाको बेरुजु प्रतिशत कम
नवलपुरको कावासोती नगरपालिकाको बेरुजु बढेको छ । लेखापरीक्षणबाट आर्थिक वर्ष २०७९-०८० मा रु.४ करोड ८० लाख ७३ हजार बेरुजु देखिएको छ ।
भुइँ स्याउको उत्पादनसँगै उद्यममा जोडिँदै महिला
फिदिम ३ का देउमान श्रेष्ठलाई श्रीमती हिमाकुमारी सोही वडामा गठन भएको सुनौलो नाम्दु अर्ग्यानिक भुईँ स्याउ उत्पादन महिला समूहको सदस्य बन्दा खुसी लागेको थिएन ।
मेलामा पाइएनन् दक्ष जनशक्ति
सरकारले देशभरि श्रमाधान रोजगार मेला सञ्चालन गरेको छ । सातै वटा प्रदेशमा विभिन्न समयमा आयोजना भएको मेलामा रोजगारदाताले रोजगारी दिने र सिप नभएकालाई तालिम पनि दिने गरेका छन् । यसले थोरै भए पनि रोजगारी समस्या समाधान गर्नुका साथै बिदेसिने सङ्ख्यामा कमी आउने विश्वास गरिएको छ तर मङ्गलबारदेखि ललितपुरको पाटन क्याम्पसमा सुरु भएको मेलामा रोजगारदाताले खोजेका जनशक्ति नपाएको खबर प्राप्त भएको छ ।
