मौरीपालन व्यवसायबाट पहिचानसँगै आम्दानी
दाङको घोराही उपमहानगरपालिका–१५, काठेकोहल निवासी विष्णु श्रेष्ठ मौरीपालन व्यवसायी हुनुहुन्छ । कम मेहनतमा राम्रो आम्दानी लिन सकिने मौरीपालन व्यवसायसँग जोडिएका श्रेष्ठले मौरीपालनलाई मह उत्पादनसँग जोडेर व्यवसाय गर्दै आउनुभएको छ । २०५१ सालमा ४२ घार मौरी ल्याएर व्यावसायिक उत्पादनमा लाग्नुभएका उहाँले अहिले राम्रो आम्दानी गर्दै आउनुभएको छ । उहाँले अहिले १५० घार मौरी छन् भने मह प्रशोधन उद्योगसमेत स्थापना गरेर मह खरिदबिक्रीको समेत कारोबार गर्दै आउनुभएको छ । साथै उहाँले मौरीपालक किसानलाई चाहिने मौरीका घार, मदानी, आधार चाकासमेत बनाउँदै बिक्री गर्ने गरेको बताउनुहुन्छ । उहाँका अनुसार दाङ जिल्लामा चिउरी, रुदेलो, तोरी र गोरक्ष बुटीको मह उत्पादन हुने भएकाले मौरीपालनका लागि उपयुक्त मानिन्छ । यसरी उत्पादन गरिएको मह घोराही र काठमाडौँबाट बिक्री गरेको श्रेष्ठले
वैदेशिक रोजगारीको एघार महिना, विदेश जाने झण्डै सात लाख
वैदेशिक रोजगारीमा दक्ष भएर जाने नेपाली श्रमिकको सङ्ख्या पछिल्लो पटक बढेको छ । विसं २०८० जेठको तुलनामा २०८१ को जेठमा दक्ष भएर वैदेशिक रोजगारीमा जानेको सङ्ख्या बढेको हो । वैदेशिक रोजगार विभागका अनुसार गत जेठमा दक्ष भएर जानेको सङ्ख्या ६४ प्रतिशत रहेकोमा गएको जेठमा ७१ प्रतिशत पुगेको छ । गएको जेठ महिनामा ७२ हजार ८६१ जनाले श्रम स्वीकृति लिएर गएकोमा ५१ हजार ६२० जना दक्ष भएर वैदेशिक रोजगारीमा गएका छन् । गत २०८० जेठमा ५९ हजार ४९९ जनाले श्रम स्वीकृति लिएर वैदेशिक रोजगारीमा गएकोमा ३७ हजार ८९८ जना दक्ष भएर गएको विभागले जनाएको छ ।
प्रचलित कानुनको पूर्ण पालना गर्न सहकारीलाई आग्रह
सहकारी संस्था एकपछि अर्को समस्याको दलदलमा फस्दै गएका बेला सङ्घीय सहकारी विभागले बचत समयमै फिर्ता गर्न र ऋण तथा बाँकी बक्यौता असुली गर्नेतर्फ क्रियाशीलता बढाएको छ ।विभागले प्रचलित कानुनी व्यवस्थाको पूर्ण परिपालना गर्न सहकारी संस्थालाई आग्रह गरेको छ । कानुनको परिपालना गर्दै सदस्यको बचत समयमै फिर्ता गर्न र ऋण तथा बाँकी बक्यौता असुली गर्ने तर्फ थप क्रियाशील रहन सहकारीलाई आग्रह गरेको हो ।
विश्व बैंकका वरिष्ठ प्रबन्ध निर्देशक ट्रोटसनबर्गद्वारा अर्थमन्त्री पुनसँग भेट
विश्व बैंकका वरिष्ठ प्रबन्ध निर्देशक एक्सेल भान ट्रोटसनबर्गले अर्थमन्त्री वर्षमान पुनसँग भेटवार्ता गर्नुभएको छ । ट्रोटसनबर्गले सिंहबारस्थित अर्थ मन्त्रालयमा मन्त्री पुनसँग शिष्टाचार भेट गर्नुभएको हो ।
कर्णाली प्रदेशमा योजना छनोट तथा प्राथमिकीकरणका लागि आयोजना बैंक
कर्णाली प्रदेश सरकारले योजना छनोट तथा प्राथमिकीकरण गरी बजेट विनियोजन गर्न आयोजना बैंक बनाउने भएको छ ।
बागमती प्रदेश सरकारको प्राथमिकतामा सडक, भवन र सहरी पूर्वाधार
बागमती प्रदेश सरकारले आगामी आर्थिक वर्षका लागि सडक, भवन र सहरी पूर्वाधारलाई प्राथमिकतामा राखेर सबैभन्दा बढी २२ अर्ब ६४ करोड बजेट छुट्याएको छ ।
कर प्रणाली सुधार गर्नसके करिब तीन खर्ब राजस्व थपिन्छ : मल्लिक प्रतिवेदन
कर प्रणाली सुधारसम्बन्धी उच्चस्तरीय सुझाव समितिले सरकारलाई बुझाएको प्रतिवेदनले मुलुकको विद्यमान कर प्रणाली सुधार गर्न सके करिब तीन खर्ब राजस्व थपिने देखाएको छ ।
कर्णाली प्रदेश : छ वर्षमा तीन अर्ब आन्तरिक आम्दानी
कर्णाली प्रदेश सरकारले विगत छ वर्षमा दुई अर्ब ८६ करोड १० लाख ६३ हजार आन्तरिक आम्दानी गरेको छ । प्रदेश सरकार स्थापनाको पाँच वर्ष र चालु आर्थिक वर्षको जेठ मसान्तसम्म गरी सो आम्दानी गरेको पाइएको छ ।
प्रतितोला छ सयले घट्यो सुनको मूल्य
बजारमा पहेँलो धातुको मूल्य आज तोलामा रु. छ सयले घटेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार, छापावाला सुन आज प्रतितोला रु एक लाख ४२ हजार दुई सय निर्धारण भएको छ ।
आकर्षक नारा, कार्यान्वयन चुनौतीपूर्ण
चालु आर्थिक वर्षभन्दा आधा अर्ब घटाएर गण्डकी सरकारले आगामी आवको बजेट ल्याएको छ । गण्डकी प्रदेशको आगामी वर्षको बजेट ३२ अर्ब ९७ करोड ८५ लाख ७५ हजार छ । बजेटमा अधिकांश पुरानै कार्यक्रम र आकर्षक राम्रा नारा रहे पनि कार्यान्वयन चुनौतीपूर्ण देखिएको छ । चालु आवको ११ महिनामा सरकारले आधा बजेट पनि खर्च गर्न सकेको छैन । जेठ मसान्तसम्म गण्डकी सरकारले बजेटको ४५ प्रतिशत हाराहारी मात्र खर्च गर्न सकेको छ । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घका पूर्वअध्यक्ष आनन्दराज मुल्मी सरकारले आवश्यक कदम चालेको नदेखिएको टिप्पणी गर्नुहुन्छ ।
सामूहिक खेतीले फेरिएको उर्लेनी गाउँ
परम्परागत मकै, कोदो, धानलगायतका खेती गरिरहेका उर्लेनी गाउँका स्थानीयको करिब छ वर्षअगाडि सोच बदलियो । अहिले उनीहरूको जीवनस्तर र दैनिकी बदलिएको छ । खोटाङको दिक्तेल रूपाकोट मझुवागढी नगरपालिका–१४, बुइपा उर्लेनी गाउँमा अहिले करिब ६० वटा टनेलमा तरकारी खेती भइरहेको छ । गाउँका २६ घरपरिवारले गरेको यो सामूहिक खेती आम्दानीको स्रोत मात्रै बनेको छैन, अरूका लागि प्रेरणा पनि बनिरहेको छ । सुरुमा विदेशबाट फर्किएका १२ जनाले सामूहिक कृषि खेती गर्ने सल्लाह गरे । त्यसपछि गाउँका अन्य १४ घरपरिवार पनि जोडिएपछि उर्वरा कृषक समूह दर्ता गरेर २६ परिवारले अहिले सामूहिक खेती गरिरहेका छन् ।
लाप्चाबाट मानसरोवर कैलाशको दर्शन
नेपाली भूमि नाम्खा गाउँपालिका–६ को हिमालपारिको गाउँ लिमीको लाप्चाबाट मानसरोवर कैलाशको दर्शन गर्न सुरु भएको छ । लिमी जाने न्यालु लेकमा जमेको हिउँ पन्छाएर सडक सुचारु भएसँगै लाप्चाबाट मानसरोवर कैलाशको दूरदर्शन गर्ने कार्य सुरु भएको हो । तीन दिनअघि लाप्चा पुगेर भारतीय तीर्थयात्रीलाई मानसरोवर कैलाशको दर्शन गराएर फर्किनुभएका पर्यटन व्यवसायी रिञ्जिन लामाले न्यालुको हिउँ पन्छाएर सडक सुचारु भएसँगै यस वर्षको मानसरोवर कैलाशको दर्शन सुरु भएको बताउनुभयो ।
दक्ष जनशक्तिलाई मात्र वैदेशिक रोजगारीमा पठाइने
श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री डोलप्रसाद अर्यालले वैदेशिक रोजगारीमा मृत्यु भएका श्रमिकका परिवारले पाउने क्षतिपूर्तिबापतको रकम बढाउने तयारी भएको जानकारी दिनुभएको छ । वैदेशिक रोजगारीमा मृत्यु भएका श्रमिकका परिवारलाई दिँदै आएको क्षतिपूर्ति रकम सात लाखबाट बढाएर १० लाख पु¥याउने तयारी गरेको जानकारी दिँदै उहाँले भन्नुभयो, “वैदेशिक रोजागारीमा गएर मृत्यु हुने श्रमिकका परिवारलाई क्षतिपूर्तिबापतको रकम १० लाखसम्म पु¥याउने प्रस्ताव अघि बढाएका छौँ ।” श्रममन्त्री अर्यालले मन्त्रालयको जिम्मेवारी सम्हालेको एक सय दिनको उपलब्धिबारे जानकारी दिने उद्देश्यले आइतबार मन्त्रालयमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा सो कुरा बताउनुभएको हो ।
चौरानब्बे हजार ५१३ मेट्रिक टन मल मौज्दात
कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले यो चालु आर्थिक वर्षमा तीन लाख ८९ हजार ४९७ मेट्रिक टन रासायनिक मल आयात गरेको छ । त्यसमध्ये तीन लाख ६९ हजार ५१८ मेट्रिक टन मल बिक्रीवितरण गरिसकेको छ । कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेडले दुई लाख ३२ हजार ५२१ मेट्रिक टन मल आयात गरेर एक लाख ३१ हजार ४१९ मेट्रिक टन बिक्री गरिसकेको छ भने साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसन लिमिटेडले एक लाख ५६ हजार ९७६ मेट्रिक टन आयात गरेर ९८ हजार १९७ मेट्रिक टन बिक्री गरिसकेको छ । जेठ २८ गतेसम्मको तथ्याङ्क अनुसार कृषि मन्त्रालयसँग युरिया, डिएपी र पोटाससहित हाल ९४ हजार ५१३ मेट्रिक टन मल मौज्दात रहेका छन् ।
घरेलु श्रमलाई मर्यादित बनाउन माग
घरेलु श्रमलाई मर्यादित बनाउन घरेलु श्रमसम्बन्धी कार्यविधि बनाउन माग गरेका छन् । घरेलु श्रमिक मञ्च र स्वतन्त्रता अभियान नेपालको सहकार्यमा ‘अन्तर्राष्ट्रिय घरेलु श्रमिक दिवस’ को सन्दर्भमा आइतबार राजधानीमा आयोजित कार्यक्रममा सहभागी वक्ताहरूले घरेलु श्रमसम्बन्धी छुट्टै कार्यविधिको माग गर्नुभएको हो । संयुक्त राष्ट्र सङ्घले सन् २०११ जुलाई १६ मा घरेलु श्रमिकसम्बन्धी महासन्धि (आइएलओ १८९) पारित गरेर विश्वभरका घरेलु श्रमिकको हक अधिकारको सवाललाई पनि मान्यता दिएको अवसरमा हरेक वर्ष अन्तर्राष्ट्रिय घरेलु श्रमिक दिवस मनाउँदै आएको हो ।
बचतकर्ताको दुई अर्ब ८२ करोड अपचलन
दुई अर्ब ८२ करोड रुपियाँ अपचलन गरेको कृषि विकास बहुद्देश्यीय सहकारी संस्था लिमिटेडका चार सञ्चालक कानुनको फन्दामा परेका छन् । पति अध्यक्ष र पत्नी व्यवस्थापक रहेको उक्त सहकारीका अध्यक्षसहित १३ जनाविरुद्ध पक्राउ पुर्जी जारी भएकामध्ये चार जना पक्राउ परेका हुन् । काठमाडौँ उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयका प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक सानुराम भट्टराईका अनुसार कृषि विकास सहकारीका अध्यक्ष, व्यवस्थापक र दुई जना सञ्चालक सदस्यलाई पक्राउ गरी सार्वजनिक गरिएको हो ।
प्रयोग गर्न नजान्दा गुम्दै छ नाइट्रोजन
आफूसँगै भएको नाइट्रोजनको स्रोत गोठेमललाई सही रूपमा प्रयोग गर्न नजान्दा नेपाली किसानले करोडौँ मूल्य बराबरको नाइट्रोजन र युरिया मल गुमाइरहेका छन् । यससँगै रासायनिक मल खरिदका लागि बर्सेनि ठुलो परिमाणमा नेपाली पैसा बिदेसिने गरेको छ । गोठेमलको स्रोतमा गोबरलाई बढी लिने प्रचलन किसानमा छ । तर गोठेमलबारे अनुसन्धान गरिरहनुभएका कृषि प्रचार अधिकृत कृष्ण धितालले पशुको गोबरमा भन्दा मूत्रमा नाइट्रोजन र पोटासको मात्रा अधिक रहने बताउनुभयो ।
मधेस प्रदेशको बजेट २२ करोडले घट्यो
मधेस प्रदेश सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा प्रस्तुत गरेको बजेटभन्दा २२ करोड कम हुने गरी आगामी आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को बजेट ल्याएको छ ।
नेप्से परिसूचक १७ अङ्कले घट्यो
यो सातामा कारोबारको पहिलो दिन आज नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से) परिसूचक १७ दशमलव ०४ अङ्कले घटेर दुई हजार ९५ दशमलव २५ को विन्दुमा कायम भएको छ ।
घट्यो हेटौँडा उपमहानगरको बजेट : दुई अर्ब ४३ करोड विनियोजन
हेटौँडा उपमहानगरपालिकाको आगामी आर्थिक वर्ष २०८१/०८२ को बजेट चालु आवको भन्दा घटेर आएको छ।
११ महिनामा ४४ प्रतिशत मात्रै पुँजीगत खर्च
चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को ११ महिना अवधिमा सरकारको विकास खर्च ४४ दशमलव ६७ प्रतिशत मात्रै देखिएको छ ।
तोलामा एक हजार छ सयले बढ्यो सुनको मूल्य
स्थानीय बजारमा पहेँलो धातुको मूल्य तोलामा रु एक हजार छ सयले बढेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार, छापावाला सुन शुक्रबार तोलामा रु एक लाख ४१ हजार दुई सयमा कारोबार भएकामा आजका लागि रु एक लाख ४२ हजार आठ सय निर्धारण भएको छ ।
दूधमात्र होइन घाँस पनि बेचेर प्रशस्त आर्जन गर्छन् बागलुङका किसान
विसं २०५५ मा १६ लिटर दूध सङ्कलन गरी दूधको बजारीकरण थालेको बागलुङ नगरपालिका–१२ टाकुरीको कालीगण्डकी दुग्ध उत्पादक सहकारी संस्थाले हाल दैनिक आठ सय लिटर दूध बिक्री गर्दै आएको छ ।
रातामाटे सबस्टेसन निर्माणको सम्झौता
मिलेनियम च्यालेञ्ज कर्पोरेशन (एमसीसी)को प्रशारणलाइन परियोजना अन्तरर्गत बन्ने थप एक सबस्टेसनको निर्माण सम्झौता भएको छ । नवलपरासीमा बन्ने न्यु बुटवल सबस्टेसनको ठेक्का सम्झौता लगत्तै एमसीए–नेपालले नुवाकोट जिल्लाको बेलकोटगढी–७ रातमाटेमा ४०० केभी सबस्टेसन निर्माण गर्न शुक्रबार भारतको टेक्नो इलेक्ट्रिक एण्ड इञ्जिनियरिङ कम्पनी लिमिटेडसँग सम्झौता गरेको हो । ग्यास इन्सुलेटेड स्विचगियर (जीआईएस) प्रविधिमा आधारित र एक हजार मेगाभोल्ट एम्पियर क्षमताको हुने रातमाटे सबस्टेसनको निर्माण ३९ महिनाभित्र सम्पन्न गर्ने गरी सम्झौता भएको एमसीए नेपालले जनाएको छ ।
बजेटमा सूचना प्रविधि क्षेत्रलाई विशेष प्राथमिकता
अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले आगामी आर्थिक वर्षको बजेटमा सूचना प्रविधि क्षेत्रलाई विशेष प्राथमिकतामा राखिएको बताउँदै भौगलिक वस्तुस्थिति र प्राविधिक जनशक्तिको विकासले नेपाल प्रतिस्पर्धीका रूपमा विकास हुँदै गइरहेको बताउनुभयो । शनिबार आयोजित राष्ट्रिय आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै मन्त्री पुनले सूचना प्रविधि क्षेत्रमा नेपाललाई प्रतिस्पर्धी बनाउन सरकारले सबै खालको वातावरण निर्माण गर्ने प्रतिबद्ध रहेको बताउनुभयो । आइटी क्षेत्रमा प्रतिस्पर्धाका आधार देखिएको भन्दै राज्यले उच्च प्राथमिकता दिने उहाँले बताउनुभयो ।
