आयात खुकुलो बनाउन एलसीको सीमा बढाइयो
विदेशी मुद्रा सञ्चिति बढेसँगै नेपाल राष्ट्र बैंकले आयात खुकुलो बनाउन प्रतितपत्र (एलसी) खोल्न सकिने अधिकतम सीमा बढाएको छ । यसअघि एक पटकमा अमेरिकी डलर ५० हजारसम्मको एलसी खोल्न सकिने व्यवस्था रहेकामा त्यसलाई संशोधन गरेर एक पटकमा अमेरिकी डलर ६० हजार वा भारु तीन करोड बराबरको आयात गर्न सकिने व्यवस्था लागू गरेको हो ।
बिक्री भएन सहुलियतको काठ
वन डिभिजन कार्यालयमार्फत सहुलियतमा दिँदै आएको चिरान काठ बिक्री नभएर गोदाममा थन्किएको छ । उपभोक्ताको माग अत्यधिक आएर पु-याउन मुस्किल हुने गरेकामा गत आर्थिक वर्षमा भने बिक्री नभएर गोदाममा थन्किएको हो । काठ बिक्री नभएर यसरी गोदाममा राख्नु परेको यो पहिलो घटना भएको डिभिजन कार्यालय चितवनका प्रमुख लोकराज नेपालले जानकारी दिनुभयो । अघिल्लो आवमा अत्यधिक मागका कारण वितरण गर्न समस्या भएको थियो । आव २०७९/८० मा आवेदन दिन दुई पटक सूचना निकालिएको थियो ।
गैरभन्सार करमार्फत आयात नियन्त्रण जरुरी
आन्तरिक उत्पादनको बजार सुनिश्चित गरी व्यापार संरक्षण गर्न गैरभन्सार कर लागु गर्नुपर्ने निष्कर्ष निकालिएको छ । उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले हालै सार्वजनिक गरेको ‘नेपालमा व्यापार संरक्षणका उपाय’ अध्ययन प्रतिवेदनले विश्वव्यापी रूपमै गैरभन्सार करमार्फत व्यापार संरक्षणको नीति अवलम्बन गरिएकाले नेपालले पनि त्यसलाई प्रभावकारी रूपमा कार्यान्वयन गर्नुपर्ने निष्कर्ष निकालेको हो । व्यापार संरक्षणको अभावमा नेपालमा उत्पादित वस्तु प्रतिस्पर्धी बन्न नसकेको र त्यसले गर्दा कतिपय उद्योग धराशायी नै बन्न पुगेकाले नेपालले गैरभन्सार करमार्फत आयात नियन्त्रण गर्न सक्ने प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
कागतीको बजार खोजी गर्दै ज्ञान केन्द्र
कागती बिक्री नहुँदा कृषक समस्यामा परेपछि ज्ञान केन्द्रले बजारको खोजीमा सहजीकरण गरेको हो । केन्द्र प्रमुख कुलप्रसाद तिवारीले आफ्नो नेतृत्वमा कालिमाटी तरकारी तथा फलफूल बजार समितिका कार्यकारी निर्देशक र कागतीका मुख्य व्यवसायीसँग यसबारेमा छलफल गरेको जानकारी दिनुभयो ।
सामुदायिक वनमा कागती खेती
बाँकेको एक सामुदायिक वनले कागती खेती गर्न सुरु गरेपछि त्यसबाट सो वनका उपभोक्तालाई राम्रो आम्दानी हुन थालेको छ । जिल्लाको कोहलपुर नगरपालिका–१२ मा रहेको सिर्जना सामुदायिक वनले गरेको सामूहिक कागती खेतीबाट समूहले मनग्गे आम्दानी गरिरहेको सामुदायिक वनका उपभोक्ताले जनाएका छन् ।
भक्तपुर–नगरकोट सडकखण्डमा कालोपत्र गुणस्तरहीन
विगत १० वर्षदेखि निर्माण सम्पन्न नभएर अलपत्र हुँदै आएको भक्तपुर भत्केकोपाटी–नगरकोट सडकखण्डमा गुणस्तरहीन काम भएको पाइएको छ ।
-original-thumb.jpg)
विद्युतीय प्रणालीमार्फत श्रम स्वीकृति सुचारु
अनलाइनमार्फत श्रम स्वीकृति प्रदान गर्ने विद्युतीय प्रणालीमा केही दिनदेखि आएको समस्या समाधान भई सोमबारदेखि सुचारु हुने जनाइएको छ । वैदेशिक रोजगार विभागले वैदेशिक रोजगार सूचना व्यवस्थापन प्रणाली (फेमिस) को ‘ब्याक अप फुल’ भएर आएको समस्या सोमबारदेखि समाधान हुने जनाएको हो । विभागका अनुसार फेमिसमा प्राविधिक समस्या आएको हो । जसले गर्दा श्रम स्वीकृति लिने, पुनः श्रम स्वीकृति लिने काममा समस्या भइरहेको छ ।
पचास हजार मेट्रिक टन चिनी खरिदको तयारी
सरकारले चिनीको भाउमा देखिएको अनियमितता र मनलाग्दी रूपमा कायम गरिएको मूल्य नियन्त्रण गर्न चिनी खरिदको तयारी गरेको छ । उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले अहिलेको मूल्य र नजिकिँदै गरेका चाडपर्वलाई लक्षित गरेर ५० हजार मेट्रिक टन चिनी खरिद गर्ने तयारी गरेको हो । सरकारले नेपाल र भारतीय सरकारबिच (जिटुजी) मार्फत समझदारी गरेर चिनी खरिद गर्ने गरी तयारी भएको वाणिज्य, आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभागका महानिर्देशक गजेन्द्रकुमार ठाकुरले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार सरकारले ५० हजार मेट्रिक टन चिनी खरिदका लागि तयारी गरेको छ ।
लघु, घरेलु तथा साना उद्योग बचाउने सरकारको दायित्व
बागमती प्रदेश सरकारका पर्यटन, उद्योग तथा सहकारीमन्त्री पुकार महर्जनले मुलुक आर्थिक मन्दीको चपेटामा रहेका बेला लघु, घरेलु तथा साना उद्योगलाई बचाउने सरकारको मुख्य दायित्व भएको बताउनुभयो । घरेलु तथा साना उद्योग सङ्घको रजत जयन्तीको अवसरमा काठमाडौँमा सोमबार आयोजित कार्यक्रममा महर्जनले आर्थिक मन्दीको चपेटा परेको लघु, घरेलु तथा साना उद्योगलाई संरक्षण गर्नुपर्ने बताउनुभएको हो । साना उद्योगलाई प्रवर्धन गर्नुपर्ने अहिलेको आवश्यकता रहेको भन्दै मन्त्री महर्जनले यस्ता उद्योगलाई बचाएर मात्रै जनताको आयस्तर माथि उठाउन सकिने बताउनुभयो ।
कर्णालीका हिमाली जिल्लाको उडान प्रभावित
नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले आन्तरिकतर्फको उडानका लागि नयाँ नियम लागु गर्दा कर्णालीका हिमाली जिल्लामा उडान प्रभावित हुँदै आएका छन् । हिमाली जिल्लाका विभिन्न विमानस्थलको उडान तालिका अनुसार मात्र उडान भर्नुपर्ने नियम लागु भएसँगै दैनिक उडान प्रभावित हुँदै आएका हुन् । हुम्ला जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी श्रीनाथ पौडेलले बिहान बाक्लो कुहिरो लाग्ने, पानी पर्ने र बादल लाग्ने भएका कारण एक सातायता दैनिक हवाई सेवा अवरुद्ध हुँदै आएको बताउनुभयो । उहाँले प्राधिकरणले हवाई उडानका लागि नयाँ नियम लागु गरेपछि उडान प्रभावित हुने गरेको बताउँदै उडान नहुने चिन्ता थपिएको बताउनुभयो ।
अलैँचीको मूल्यमा सुधार
अलैँचीको नयाँ उत्पादन सुरु हुनै लाग्दा मूल्य आकासिएको छ । सोमबार अलैँचीको मूल्य प्रतिमन (४० केजी) को ५८ हजार पुगेको छ । यो मूल्य पाँच वर्षयताकै उच्च हो । २०७१ सालमा एक लाख २० हजार प्रतिमन पुगेको अलैँची त्यसयता भने निरन्तर ओरालो लाग्दै आएको थियो । २०७४ सालमा ६० हजारबाट ओरालो लागेको अलैँचीको मूल्य गत पुससम्म प्रतिमन २५ हजार रुपियाँले कारोबार भएको र त्यसयता भने अलि अलि बढ्दै गएको हिलेका अलैँची व्यापारी श्याम शाह बताउनुहुन्छ । आउँदो वर्ष उत्पादन कम हुन सक्ने डरले ठुला व्यापारीले अलैँची खरिद गरेर स्टक गर्न थालेपछि मूल्य बढेको उहाँको भनाइ छ ।
उच्च नाफा कमाउने बैङ्कमा नबिल र एनआइसी एसिया
गत आर्थिक वर्षको चौथो त्रैमाससम्ममा नबिल बैङ्क लिमिटेड सबैभन्दा बढी नाफा कमाउने बैङ्कका रूपमा रहेको छ । बैङ्कले प्रकाशित गरेको गत आर्थिक वर्षको चौथो त्रैमाससम्मको अपरिष्कृत वित्तीय विवरणका अनुसार हाल सञ्चालनमा रहेका बैङ्कहरूमध्ये नबिल बैङ्क अगाडि रहेको छ । बैङ्कले गत आवको असार मसान्तसम्ममा सात अर्ब ५२ करोड ७१ लाख रुपियाँ खुद नाफा आर्जन गरेको हो । जुन अघिल्लो आवको सोही अवधिको तुलनामा ७६.८६ प्रतिशत बढी हो । अघिल्लो आवको सोही अवधिसम्ममा बैङ्कले चार अर्ब २५ करोड ६० लाख रुपियाँ खुद नाफा आर्जन गरेको थियो ।
-original-thumb.jpg)
साना उद्योगलाई बचाउने सरकारको मुख्य दायित्व : मन्त्री महर्जन
घरेलु तथा साना उद्योग संघ काठमाडौंले आइतबारदेखि आफ्नो स्थापनाको रजत वर्षमा प्रवेश गरेको छ ।
ग्राहकको खाताबाट रकम चोरी
गोरखा सदरमुकाममा रहेको एनएमबी बैङ्कको खातामा रहेको ग्राहकको रकम चोरी भएको छ। आफू बैङ्कको कर्मचारी भन्दै ग्राहकलाई फोन गरेर खाता नवीकरणका लागि खाता नम्बर चाहिने भनी झुक्याएर ग्राहकको खातामा भएको रकम ‘ट्रान्सफर’ गरी चोरी गरेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय गोरखाका प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक एसपी अनुपम श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो।
अलैँचीका बोट मर्न थालेपछि किसान चिन्तित
बागलुङको ताराखोला गाउँपालिका–२ अर्गलमा विसं २०७६ देखि यहाँका कृषकले व्यावसायिक अलैँची खेती गर्दै आएका छन् । सुरुमा अलैँचीका बिरुवा हुर्किदै गएपछि उत्साहित बनेका कृषक अहिले निराश बनेका छन् ।
टिमुर उत्पादनमा गिरावट
जिल्लामा टिमुरको उत्पादनमा कमी आएको छ । आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को तुलनामा आव २०७९/८० मा दोब्बरले टिमुरको उत्पादनमा कमी आएको छ । जिल्लाबाट आव २०७८/७९ मा दुई लाख ४१ हजार ७४२ केजी निर्यात भएको थियो तर आव २०७९/८० मा पाँच हजार ९०६ केजी मात्रै टिमुर नियात भएको डिभिजन वन कार्यालय दाङका सहायक वन अधिकृत भक्तबहादुर चौधरीले जानकारी दिनुभएको छ ।
नेपाली अलैँचीमा एफएओको सहयोग
विश्वमा अब नेपाल अलैँचीको देश भनेर चिनिने भएको छ । संयुक्त राष्ट्रसङ्घको खाद्य तथा कृषि सङ्गठन (एफएओ) ले ल्याएको ‘एक देश एक उत्पादन’ अवधारणा अन्तर्गत नेपाल अलैँचीका लागि चुनिएको हो । यस कार्यक्रममा विभिन्न ८३ वटा देश सहभागी छन् । ती सबै देशले एउटा एउटा बाली पाएका छन् । विश्वमै अलैँची उत्पादनमा नेपाल पहिलो हो । एक तथ्याङ्क अनुसार विश्व बजारमा अलैँचीमा नेपालले ५२ प्रतिशत बजार ओगटेको छ तर नेपालका लागि भारत नै मुख्य बजार भएको छ ।
५० रुपियाँमा विक्री गर्नु पर्ने अनुदानको मल ६५ मा विक्री
सरकारले अनुदानमा उपलब्ध गराएको मल बढी मूल्यमा बिक्री गरेको सूचनाका आधारमा पोखरा महानगरपालिकाको मल वितरण व्यवस्थापन समितिले आइतबार अनुगमन गरेको छ ।
घार खोलाको १४ मेगावाट विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडियो
म्याग्दीमा उत्पादन भएको घार खोला जलविद्युत आयोजनाको १४ मेगावाट राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडिएको छ । जिल्लाको अन्नपूर्ण गाउँपालिका ६ मा निर्माण भएको घार खोला जलविद्युत आयोजनाको सबै संरचना र उपकरणहरूको परीक्षण सफल भई उत्पादित विद्युत् आइतबार देखि राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडिएको हो ।
जङ्गलभित्र कालिजपालन र होमस्टे
कालिज भन्नेबित्तिकै हाम्रो दिमागमा कुनै जङ्गल आउँछ । त्यो स्वाभाविक पनि हो किनकि हामीले कालिज प्रायः जङ्गलमा देखेका छौँ तर पछिल्लो समय व्यावसायिक रूपमा कालिज पाल्न सुरु गरिएको छ । अहिले देशका धेरै ठाउँमा कालिज पाल्न थालिएको छ । खोटाङको वराहपोखरी गाउँपालिका–२, सुन्तलेमा विगत दुई वर्षदेखि कालिजपालन सुरु भएको हो ।
वैदेशिक रोजगार : फेरिँदै नेपाली श्रमिकको गन्तव्य
पछिल्लो समयमा नेपालीले वैदेशिक रोजगारीका लागि युरोपका विभिन्न देशलाई श्रम गन्तव्य बनाउन थालेका छन् । आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा युरोपका रोमानिया, क्रोएसिया, साइप्रस, पोल्यान्डलगायतका देशमा जाने नेपाली श्रमिकको सङ्ख्या बढ्न थालेको छ । वैदेशिक रोजगार विभागका अनुसार आव २०७९/८० मा नेपालीले श्रम गन्तव्य बनाएका प्रमुख १० वटा युरोपेली देशमा रोमानिया, क्रोएसिया, साइप्रस, पोल्यान्ड, माल्टा, बेलायत, सर्बिया, पोर्चुगल, ब्रुनाई र क्यानडा रहेका छन् । यी देशमा जान मात्रै आव २०७९/८० मा ४४ हजार ३२७ जनाले श्रम स्वीकृति लिएको विभागमा तथ्याङ्कमा देखिन्छ ।
सुनसान बन्दै पर्यटकीयस्थल मानुङकोट
पछिल्लो केही वर्षयता चर्चा कमाएको तनहुँको व्यास नगरपालिका–५स्थित मानुङकोटमा अहिले पर्यटकको चहलपहल घटेको छ । कोभिड सङ्क्रमणकै बीचमा सो स्थान अत्याधिक चर्चामा आएको थियो । तत्कालीन समयमा देशका विभिन्न जिल्लाबाट समेत आन्तरिक पर्यटक मानुङकोट आउँथे तर यतिबेला अहिले सो स्थानमा पर्यटकको चहलपहल घटेको छ । विशेष गरी जाडो महिनामा कुहिरो र सूर्योदय हेर्न मानुङकोटमा पर्यटकको चहलपहल हुने गरेको छ । गर्मी मौसम भएका कारण पर्यटक मानुङ नउक्लिएको हुनसक्ने आँकलन गरिएको छ ।
नेपालको विद्युतलाई रियल टाइम मार्केट खुला
भारतले नेपालको विद्युत्लाई भारतीय रियल टाइम मार्केटमा बिक्रीका लागि सुविधा उपलब्ध गराएको छ । भारतको विद्युत् मन्त्रालयले सीमापार विद्युत् आयात निर्यात कार्यविधि संशोधन गर्दै विद्युत् व्यापार सम्झौता गरेका छिमेकी मुलुकको विद्युत् रियल टाइम मार्केटमा बिक्री गर्न पाउने सुविधा थप गरेको हो ।
कुकुर र बिरालोको खाना निर्यात बढ्दो
मुलुकबाट झन्डै साढे तीन अर्बभन्दा बढी रुपियाँ बराबरको कुकुर र बिरालोको खाना (क्याट फुड र डग फुड) निर्यात भएको छ । भन्सार विभागको तथ्याङ्क अनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा तीन अर्ब ४० करोड ९० लाख ७३ हजार रुपियाँको कुकुर र बिरालोको खाना निर्यात भएको छ । अघिल्लो वर्षको तुलनामा १७ प्रतिशतले निर्यात बढी हो । आव २०७८/७९ मा दुई अर्ब ९१ करोड १९ लाख ३९ हजार रुपियाँ निर्यात भएको छ ।
शृङ्गारका सामग्री आयातमा बाहिरिन्छ ठुलो रकम : आँखा र ओठका लागि ५५ करोड खर्च
दैनिक जीवनमा प्रयोग हुने सामग्रीको आयातमा ठुलो धनराशि खर्च भएको पाइएको छ। सिन्दूर, टुथपेस्ट, कपाल स्याहारको सामग्री आयातमा ठुलो धनराशि बिदेसिएको छ।
