दुध उत्पादन बढाउन पाडी वितरण
बुटवल उपमहानगरपालिकाले दुध प्रवर्धन कार्यक्रम अन्तर्गत पशुपालक किसानलाई पाडी वितरण सुरु गरेको छ । चालु आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम र बजेटअनुसार बुटवलले किसानलाई ५० प्रतिशत अनुदानमा भैसीका पाडी वितरण सुरु गरेको हो ।
गुल्मीमा लिची उत्पादनमा कमी
गुल्मीमा गत वर्षको तुलनमा यस वर्ष लिची उत्पादनमा कमी आएको छ ।
सुख्खा मौसमले दुध उत्पादनमा कमी
सुख्खा मौसमले तराईमा दुध उत्पादन घट्दा हेटौँडा दुग्ध वितरण आयोजनाको दुध सङ्कलन प्रभावित भएको छ । सो आयोजनाले केही महिना अघिसम्म तराई क्षेत्रबाट दैनिक २२ देखि २३ हजार लिटरसम्म दुध सङ्कलन गर्दै आएको थियो ।हजार लिटरसम्म दूध सङ्कलन गर्दै आएको थियो ।
व्यावसायिक बेसारखेती : वार्षिक ४५ करोडभन्दा बढीको बिक्री
धरान उपमहानगरपालिका-२० का कृषक व्यावसायिक बेसारखेतीतर्फ आकर्षित भएका छन् ।
परीक्षणका लागि १० हजार अलैँचीका बिरुवा रोपिने
गुल्मीमा अलैँचीका १० हजार बिरुवा परीक्षणका लागि रोपिने भएको छ । कृषि ज्ञान केन्द्र गुल्मीले पहिलो पटक जिल्लामा परीक्षणका लागि अलैँची विकास केन्द्रबाट १० हजार बिरुवा ल्याई परीक्षणका लागि रोपण गर्न लागिएको कार्यालयका प्रमुख नवराज भण्डारीले जानकारी दिनुभयो ।
पाँच वर्षपछि किसानले पाए अण्डाको लागत मूल्य
चितवन, असार १६ गते । यहाँका किसानले पाँच वर्षपछि अण्डाको लागत मूल्य पाएका छन् । पछिल्लो पाँच वर्षयता लागत मूल्य कायम नहुँदा किसानले घाटा बेहोर्नुपरेको थियो । किसानको समस्या समाधानका लागि विज्ञ समूह बनाएर अण्डाको वास्तविक लागत मूल्य खोजी गरिएको थियो । उक्त समूहले अण्डाको लागत १६ रुपियाँ ५६ पैसा लागत मूल्य निकालेको थियो । गत हप्तादेखि किसानले प्रतिक्रेट (३० वटाको) ठूलो रु. चार सय ९५ र मध्यम रु. चार सय ७० पाउन थालेका छन् । नेपाल लेयर्स कुखुरा पालक सङ्घका अध्यक्ष विनोद पोखरेलले किसानले पाँच वर्षपछि लागत मूल्य पाएको बताउनुभयो । “विसं २०७६ मा किसानले लागत मूल्य हाराहारी पाएका थिए । त्यतिबेला अण्डाको मूल्य प्रतिक्रेट रु. चार सय पाँच पुगेको थियो ।” त्यसपछिका दिनमा कोरोना महामारी, बर्डफ्लूलगायतका कारण किसानले लागत मूल्य पाउन नसकेको उहाँको भनाइ छ । विसं २०७९ असोजमा देशभरका लेयर्स कुखुरा पालक किसान भेला भएर सङ्घ गठन गरी बजारीकरण अभियान सुरु गरिएको थियो । त्यतिबेला अण्डाको मूल्य प्रतिक्रेट रु. दुई सय ३० थियो । उक्त मूल्यमा अण्डा बिक्री गर्दा धेरै किसानले घाटा बेहोरेका थिए । उहाँका अनुसार ७५ प्रतिशत लेयर्स कुखुरा पालक किसानले पेसानै छाडेको अवस्था थियो । उहाँले भन्नुभयो “हामी सङ्गठित रुपमा नलागेको भए अहिले दैनिक करोडौंको अण्डा बाहिरबाट ल्याउनुपर्ने बाध्यता हुन्थ्यो ।” नेपाल कुखुरा व्यवसायी मञ्चका निवर्तमान अध्यक्ष राजेन्द्र लामिछाने लामो समयपछि किसानले लागत मूल्य पाएको बताउनुभयो । पछिल्लो समय किसानले व्यावसायिक रुपमा ठूलो सङ्ख्यामा कुखुरा पालन गरेकाले माग धानिरहेको उहाँको भनाइ छ । हाल अहिले ५० लाख लेयर्स कुखुरा रहेको र दैनिक २५ लाखभन्दा बढी अण्डा उत्पादन भइरहेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । कुनै समय ६० लाख कुखुरा पुगेका थिए । किसान नै पेसाबाट विमुख भएकाले कुखुराको सङ्ख्या घटेको उहाले बताउनुभयो ।चितवन उद्योग सङ्घका निवर्तमान अध्यक्ष त्रिलोचन कँडेल किसान सङ्गठित भइ प्रधानमन्त्री, मन्त्री, सचिवलगायतका सरोकारवालाको ध्यानाकर्षण गराएका कारण अण्डाको अवैध आयात घटेको बताउनुहुन्छ । साथै पछिल्लो समय ऋणको ब्याजदर घट्दा पनि किसानलाई राहत पुगेको हो उहाँले भन्नुभयो “हाम्रो दुई वर्षको अथक प्रयासपछि किसानमा आशा पलाएको छ । पेसा व्यवसाय छोड्छु भनेकाहरुले समेत ऋण गरेर पुनः व्यवसायमा फर्किने तयारीमा छन् ।” रासस
आत्मनिर्भर बन्न धान दिवसको महत्त्व
सरकारले यो वर्ष ‘जलवायुमैत्री कृषि, धान उत्पादनमा वृद्धि’ भन्ने मूल नारासहित २१ औँ राष्ट्रिय धान दिवस तथा रोपाइँ महोत्सव मनाएको छ । कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयलगायत कृषिसँग सम्बन्धित विभिन्न सङ्घ संस्थाहरूले शनिबार देशैभर धुमधामका साथ सो दिवस मनाएको हो । धानको उत्पादनमा वृद्धि गरी परनिरर्भरता हटाउने उद्देश्यले नेपालमा २०६१ सालदेखि विभिन्न कार्यक्रम गरी यो दिवस मनाउने गरेको हो । यो दिवसमा धान रोपाइँसँगै दही चिउरा खाने चलन छ । त्यसैले यसलाई दही चिउरा खाने दिनका रूपमा पनि मनाइन्छ । नेपालका लागि धान मुख्य बाली हो । यसको उत्पादनमा सरकारले विशेष ध्यान दिएको छ तैपनि आत्मनिर्भर हुन सकेको छैन ।
आकाशे पानी नपर्दा धान रोपाइँमा ढिलाइ
आकाशे पानी कुर्नपर्ने बाध्यताले पाल्पाका किसानले समयमै धान रोप्न पाएका छैनन् । अघिल्लो वर्ष असारको पहिलो सातादेखि नै पर्याप्त पानी परेको थियो ।
धान दिवसमा रोपाइँको चटारो (फोटो फिचर)
आज देशभर असार १५ अर्थात धान दिवस मनाइएको छ । धान दिवसको अवसरमा देशभर धान रोपेर यो दिवस मनाइएको छ । सिँचाइको सहज पहुँच र आकाशे पानी परेको ठाउँमा धान दिवस भव्यरुपमा मनाइएको छ ।
काभ्रेमा ३४ प्रतिशत खेतमा रोपाइँ
देशको विभिन्न जिल्लाजस्तै काभ्रेपलाञ्चोकमा पनि २१ औँ राष्ट्रिय धान दिवस मनाइएको छ । कृषि विकास कार्यालय, पशु सेवा कार्यालय, मण्डनदेउपुर नगरपालिका र राष्ट्रिय किसान आयोगको संयुक्त आयोजनामा मण्डनदेउपुर–८ धाइटारमा दिवस मनाइएको हो ।
गोरखामा ५ प्रतिशत रोपाइँ सम्पन्न
असार १५ गते धान दिवस मनाउँदै गर्दा गोरखामा जम्मा ५ प्रतिशत रोपाइँ सम्पन्न भएको छ । अहिलेसम्म गोरखामा पानी नपर्दा अधिकांश किसानका खेतहरू बाझै रहेका कारण सोचेजस्तो रोपाइँ हुन नसकेको कृषि ज्ञानकेन्द्र गोरखाका प्रमुख मिरा चौधारीले जानकारी दिनुभयो ।
म्याग्दीमा २० प्रतिशत मात्रै रोपाइँ
हिमाली जिल्ला म्याग्दीमा असारको १५ गतेसम्म जम्मा २० प्रतिशतभन्दा धेरै रोपाइँ हुन सकेको छैन ।मङ्गला गाउँपालिका–३ बरंजा र बेनी नगरपालिका–४को अर्जेखोला क्षेत्रमा जेठबाटै रोपाइँ थालिएको भए पनि जिल्लाको समग्र धान रोपाइँ हुने क्षेत्र हेर्दा अहिलेसम्म २० प्रतिशत मात्रै रोपाइँ भएको कृषि ज्ञान केन्द्र म्याग्दीले जनाएको छ ।
असारे गीतले थकाइको महसुस हुँदैन
असार १५ मा गीत गाउँदै धान रोप्ने र दही चिउरा खाने परम्परागत चलन छ । सरकारले २०६२ साल असार १५ गतेदेखि यही दिनलाई धान दिवसका रूपमा मनाउँदै आएको छ ।
बाँकेमा दुई प्रतिशत मात्र रोपाइँ, किसान चिन्तामा
देशभर राष्ट्रिय धान दिवसको रूपमा मनाउँदै गर्दा बाँकेका अधिकांश खेत खडेरीका कारण सुख्खा हुँदा जिल्लाका किसान चिन्तामा छन्।
ताप्लेजुङमा २९ प्रतिशत रोपाइँ सकियो
ताप्लेजुङमा हालसम्म उनन्तीस प्रतिशत धान रोपाइँ भएको छ। जिल्लामा जेठ महिनादेखि नै रोपाइँ सुरु हुने गरेको भए पनि यसवर्ष हालसम्म असार १५ सम्म २९ प्रतिशत मात्र रोपाइँ सकिएको हो।
रुपन्देहीमा २५ प्रतिशत रोपाइँ सम्पन्न
रुपन्देहीमा असार १५ गतेसम्म २५ प्रतिशत खेतमा रोपाइँ सम्पन्न भएको छ । केही दिन अघि वर्षा भएपछि रुपन्देहीका विभिन्न ठाउँमा रोपाइँ सुरु भएको छ ।
हिलोमा रस्साकस्सी र दौड प्रतियोगिता
२१ औँ राष्ट्रिय धान दिवस तथा रोपाइँ महोत्सव, २०८१ को अवसरमा रुकुम पश्चिममा हिलोमा रस्साकस्सी र दौड प्रतियोगिता सम्पन्न गरिएको छ ।
बाजुरामा धान दिवस मनाइयो
बाजुरा नौ वटै स्थानीय तहले भव्य र सभ्य रूपमा धान दिवस तथा रोपाइँ महोत्सव मनाएका छन् । “जलवायुमैत्री कृषि धान उत्पादनमा वृद्धि” भन्ने मूल नाराका साथ यहाँका स्थानीय तहले यो वर्षको २१ औँ राष्ट्रिय धान दिवस तथा रोपाइँ महोत्सवलाई भव्य रूपमा मनाएका हुन् ।
पानी नपर्दा किसानका खेत बाँझै
आज धान रोपाइँ दिवस भए पनि समयमा पानी नपर्दा यहाँका किसानको खेत बाँझै छन् । कैलालीका किसानले बोरिङको भरमा रोपाइँ गर्न बाध्य भएका छन् ।
युवालाई कृषि पेसामा आकर्षित गर्नुपर्छ : मुख्यमन्त्री कार्की
कोशी प्रदेशका मुख्यमन्त्री हिक्मतकुमार कार्कीले सरकारले कृषि पेसाप्रति युवापुस्ताको आकर्षण वृद्धि गर्न विशेष जोड दिएको बताउनुभएको छ ।
खेतीयोग्य जमिन नासिँदै
असार दोस्रो सातासम्ममा गण्डकी प्रदेशमा करिब १५ प्रतिशत क्षेत्रफलमा रोपाइँ भएको छ ।
धान दिवसले किसान र कृषिलाई प्रोत्साहन गर्छ : मन्त्री चौधरी
महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्री भगबती चौधरीले असार १५ गते मनाइने राष्ट्रिय धान दिवसले किसान र कृषिलाई प्रोत्साहन गर्ने बताउनुभएको छ ।
कृषि उत्पादकत्व बढाउन यान्त्रिकीकरणमा जोड
नेपाली कांग्रेसका प्रवक्ता डा.प्रकाशशरण महतले कृषि उब्जनी बढाउन किसानलाई यन्त्र एवम् उपकरण प्रयोगमा प्रोत्साहन गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ ।
नवलपुरमा २० प्रतिशत रोपाइँ
नवलपुरमा धान रोपाइँ सुरु भएको छ । असारको दोस्रो साताबाट जिल्लाका विभिन्न ठाउँमा धान रोपाइँ सुरु गरिएको हो ।