प्रविधिले दाइँ गर्ने परम्परा लोप हुँदै
कृषिमा भित्रिएको आधुनिक प्रविधिले गर्दा गाउँघरमा दाइँ गर्ने परम्परा लोप हुँदै जान थालेको छ । केही वर्ष अघिसम्म गोरु र मान्छेकै सहारामा दाइँ हाल्दै आएका धनुषाका अधिकांश किसान पछिल्लो समय आधुनिक थ्रेसर मेशिन र ट्रयाक्टरका सहायताबाट धान चुट्न थालेपछि दाइँ परम्परा लोप हुन लागेको हो ।
दूध बेचेर वार्षिक ३० लाख आम्दानी
बागलुङ नगरपालिका–१४ नेपानेका ४५ वर्षीय कुमार बस्नेतले व्यावसायिक रूपमा गाईभैँसी पाल्न थाल्नुभएको १२ वर्ष पुगेको छ । अहिले उहाँले दूध बिक्री गरेर वार्षिक रु ३० लाख आम्दानी गर्दै आउनुभएको हो ।
सधैँ महँगो भान्सा
गत असोजको अविरल वर्षापछि काठमाडौँ उपत्यकामा बढेको तरकारीको भाउ अहिलेसम्म घट्न सकेको सकेको छैन, बरु दिनदिनै बढ्दो छ ।
प्रविधिको प्रयोगले कृषिमा सुधार हुनेछ : मन्त्री अधिकारी
कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्री रामनाथ अधिकारीले विश्व प्रविधिको युगमा प्रवेश गरेसँगै बीउबिजनको क्षेत्रलाई पनि प्रविधिमा आधारित बनाउँदै लैजानुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ ।
किबी उत्पादन दोब्बर, बिक्री नहुँदा किसान मारमा
यहाँको केपिलासगढी गाउँपालिका–१ फेदीका धनकुमार राईको फार्ममा लटरम्मै किबी पाकिसकेका छन् । १२ वर्ष अघिदेखि किबीको व्यावसायिक खेती सुरु गर्नुभएका राई जिल्लाकै पहिलो किबी किसान हुनुहुन्छ ।
किसान सामूहिक किवी खेतीमा
कम लगानीमा लामो समयसम्म राम्रो आम्दानी दिने किवी खेतीमा पुतली बजार –९ कोल्मा, कल्छेङदीका युवाहरू आकर्षित भएका छन् ।
तेलहन बालीको क्षेत्रफलमा वृद्धि
नवलपुरका अधिकांश स्थानमा यतिखेर तोरी फुलेको देख्न सकिन्छ । तोरीको पकेट क्षेत्र मानिएको जिल्लामा तेलहन बालीको क्षेत्रफल बढेसँगै उत्पादनमा वृद्धि हुने अनुमान गरिएको छ ।
लोप हुँदै जुनेलो
ग्रामीण भेकमा पूजाअर्चना तथा धार्मिक कार्यमा प्रयोग हुने जुनेलो लोप हुँदै गएको छ । पूजाअर्चना तथा धार्मिक कार्यमा चढाउनका लागि जुनेलो भुटेर राखिने गरिन्थ्यो । तर अचेल भने जुनेलो औषधीकै रूपमा प्रयोग गर्नसम्म पनि पाउन मुस्किल हुन थालेको छ ।
गोरखामा व्यावसायिक कफी खेती
गोरखाको वारपाका सुलीकोट गाउँपालिकाभित्रका सबै वडामा व्यावसायिक कफी खेती सुरु गरिएको छ । पालिका भित्रका कफि खेती गर्न रुचाउने किसानहरुलाई कृषक समूह बनाई कफि खेती सुरु गरिएको वारपाक सुलीकोट गाउँपालिकाका अध्यक्ष बिष्णु भट्टले जानकारी दिनुभयो ।
उखु कृषकलाई अनुदान
सरकारले उखु कृषकलाई प्रति क्विन्टल ७० रुपियाँ अनुदान रकम दिने निर्णय गरेको छ । मङ्सिर १३ गते बसेको मन्त्रीपरिषद्को बैठकले सो निर्णय गरेको हो ।
बेमौसमी काँक्राखेतीबाट तीन महिनामै डेढ लाख आम्दानी
बेमौसमी काँक्राखेती गरेर शुक्लाफाँटा नगरपालिका–३ पिपलाडीका भरत चौधरीले तीन महिनामै रु डेढ लाख बढी आम्दानी गर्नुभएको छ । तीन कठ्ठा जग्गामा चौधरीले काँक्राखेती गर्नुभएको छ ।
सल्यानमा चिया र कफी खेतीको सम्भावनाबारे छलफल
सल्यानमा चिया र कफी खेतीको उत्पादन, प्रवर्द्धन तथा बजारीकरणबारे समुदाय स्तरमा छलफल थालिएको छ । सल्यान चिया र कफी खेतीका लागि उपयुक्त जिल्ला भए पनि चिया र कफीको व्यवासायीक खेती हुन सकेको छैन । किसानलाई व्यवसायिक चिया र कफी खेतीमा आवद्ध गर्न समुदाय स्तरमा छलफल थालिएको हो ।
सिङ्गो गाउँ नै व्यावसायिक तरकारी खेतीमा
पछिल्लो समय गाउँको खेतबारी बाँझै राखेर बजार झर्ने पद्धतिको विकास भइरहेको छ । गाउँमा भएको प्रसस्त जग्गा बाझै राखेर बजारको घरमा कौसी खेती गर्नेहरुको पनि कमी छैन ।
किसानका समस्या बुझ्न खेतबारीमै प्राविधिक
कृषि ज्ञान केन्द्र बाँकेले जिल्लाका किसानहरुको समस्या बुझ्नका लागि किसान कै खेतबारीमा कृषि प्राविधिक सहितको टोली पठाएर ‘कृषक प्राविधिक भेटघाट’ अभियान सञ्चालन गरेको छ ।
दुग्ध किसानलाई एक अर्ब ३० करोड भुक्तानी
कृषि तथा पशुपंक्षी विकासमन्त्री रामनाथ अधिकारीले वर्तमान सरकार आएपछि दुग्ध किसानलाई एक अर्ब ३० करोड भुक्तानी गरेको बताउनुभएको छ । बिहीबार राष्ट्रिय सभाअन्तर्गतको सार्वजनिक नीति तथा प्रत्यायोजित विधायन समिति बैठकमा बोल्नुहुँदै मन्त्री अधिकारीले यस्तो बताउनुभएको हो ।
पाल्पामा धान उत्पादन बढेपछि किसान उत्साहित
जिल्लामा यस वर्ष धान उत्पादनमा वृद्धि भएपछि किसान उत्साहित छन् । गुणस्तरीय बीउ, उन्नत वा हाइब्रिड जातका धानको प्रयोग, अनुकूल मौसमलगायत कारणले धान उत्पादन बढेको हो ।
अगुवा कृषकलाई जैविक मल बनाउने तरिका सिकाउँदै पुतलीबजार
स्याङ्जाको पुतलीबजार नगरपालिकाले अगुवा कृषकलाई जैविक मल बनाउने तरिका सिकाउन सुरु गरेको छ ।
एक सयभन्दा बढी रैथाने धानखेतीको नमुना प्रयोग
झापाको शिवसताक्षी नगरपालिकामा एकैसाथ एक सयभन्दा बढी प्रजातिका रैथाने धानको बीउको प्रयोगबाट धान उत्पादन गरिएको छ ।
‘सख्खर जस्तै गुलियो व्यापार’
सर्लाहीको बरहथवा नगरपालिका–८, का जिवस मण्डल सख्खर (गुण) व्यापारबाट सख्खरजस्तै गुलियो आम्दानी गरिरहनुभएको छ । उमेरले ६५ वर्ष पार गरिसक्नुभएका उहाँले आठ वर्षदेखि घर नजिकै उखु पेलेर सख्खर बनाउने कोल (क्रसर) सञ्चालन गर्नुभएको हो ।
मलको अभाव हुँदा खेती गर्न समस्या
कैलालीको भजनी नगरपालिका–५ का हरिप्रसाद डगौराले चार बिघा जग्गामा गहुँखेती गर्ने तयारी गर्नुभएको धेरै भयो । पश्चिम तराईका जिल्लामा मङ्सिर पहिलो हप्ताभित्रमा खेतमा गहुँ छरिसक्नुपर्ने बताउने उहाँको दैनिकी आजभोलि रासायनिक मलको खोजीमा बितिरहेको छ ।
आम्दानीको स्रोत तरकारीखेती
कैलालीका किसानले व्यावसायिक तरकारी खेतीबाट राम्रो आम्दानी गर्न थालेका छन् । पछिल्लो समय यहाँका किसानले व्यावसायिक तरकारी खेतीबाट राम्रो आम्दानी गर्न थालेका हुन् ।
पाल्पामा धान उत्पादन बढ्यो
गत वर्षको तुलनामा पाल्पामा यो वर्ष धान उत्पादन बढेको छ । गत वर्षको तुलनामा यो वर्ष ३.६ प्रतिशतले धान उत्पादन वृद्धि भएको कृषि ज्ञान केन्द्र पाल्पाले जनाएको छ ।
फापरखेती गर्न किसानको मोह छैन
बागलुङको निसीखोला–४ का नरबहादुर घर्तीले बर्सेनि करिब १० मुरी फापर उत्पादन गर्नुहुन्थ्यो । तीते र मिठे गरी दुई जातका फापर उत्पादन गर्दै आउनुभएका घर्तीले तीन वर्ष यता यसको खती गर्न छोड्नु भएको छ ।
गुल्मीमा धान उत्पादन बढ्यो
जिल्लामा यस वर्ष धान उत्पादनमा वृद्धि भएको छ । गत वर्ष २४ हजार चार सय २६ मेट्रिक टन धान उत्पादन भएकामा यस वर्ष २५ हजार एक सय ४३ मेट्रिक टन धान फलेको छ ।