गोरखापत्र अनलाइन
घरेलु उद्योगमा महिलाको आकर्षण बढ्दाे
अझै पनि स्वरोजगार हुने महिलाको सङ्ख्या कमी नै छ तर केही वर्षयता भनेँ आफ्नै ठाउँमा उद्योग चलाएर स्वरोजगार हुने रोजगार नै दिन सक्ने महिलाको सङ्ख्यामा वृद्धि हुन थालेको छ ।
सम्बन्ध विच्छेदका मुद्दा वृद्धि
अर्घाखाँचीमा सम्बन्धविच्छेदका मुद्दामा वृद्धि भएको छ । अपरिपक्व उमेरमा विवाह, प्रेम विवाह र वैदेशिक रोजगारीजस्ता कारणले सम्बन्धविच्छेदको मुद्दा सङ्ख्या वृद्धि भएको जनाइएको छ । सम्बन्धविच्छेद गर्नेमा ८० प्रतिशत ४० वर्षमुनिका दम्पती रहेका छन् । अर्घाखाँची जिल्ला अदालतमा दर्ता भएका मुद्दामध्ये सबैभन्दा बढी सम्बन्धविच्छेदका छन् । गत आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा जिल्ला अदालत ३४९ वटा मुद्दा दर्ता भएकामा २०६ वटा मुद्दा सम्बन्धविच्छेदका रहेका अदालतका स्रेस्तेदार महेश खनालले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार अदालतमा आएका मुद्दामध्ये झन्डै ६० प्रतिशत मुद्दा सम्बन्धविच्छेदका छन् ।
गाउँ ब्लकको जग्गालाई लालपुर्जा
बाँकेको कोहलपुर नगरपालिका–४ स्थित गोहवा र बेलनपुरमा गाउँ ब्लकका १०१ जनालाई लालपुर्जा वितरण गरिएको छ । कोहलपुर नगरपालिकाका प्रमुख पूर्णप्रसाद आचार्य, उपप्रमुख सङ्गीता सुवेदी र वडाध्यक्ष मुबारक अलि गुजरले संयुक्त रूपमा पुर्जा वितरण गर्नुभयो । नगरप्रमुख आचार्यले कोहलपुरमा जग्गा वितरणको काम सुरु भइसकेको र केही महिनामा सबै वडामा लालपुर्जा वितरण हुने बताउनुभयो । “अहिले जग्गा नाप्ने काम भइरहेको छ,” उहाँले भन्नुभयो, “अबको केही महिनापछि सबै वडामा पुर्जा वितरण हुन्छ ।” उपप्रमुख सुवेदीले कोहलपुरका–३ वडामा गाउँ ब्लकका जग्गाधनीलाई लालपुर्जा वितरण गरिसकेको बताउनुभयो । नापी कार्यालय बाँकेका प्रमुख सहदेव सुवेदीले गाउँ ब्लकमा उपभोग गरी बसिरहेकालाई छानबिन गरी लालपुर्जा उपलब्ध गराइएको बताउनुभयो ।
सहकारीमा बढ्यो चोरी
पाल्पा जिल्लामा सञ्चालित सहकारी संस्थाहरूमा चोरी हुने क्रम बढेको छ । सहकारी संस्थाहरूको सेफ, गेट, ढोका र दराज फोडेर नगद तथा जिन्सी सामग्री चोरी भएका छन् । सीसीक्यामरा जडान गरिएका सहकारीमा समेत चोरी हुन थालेपछि चोरी घटना रहस्यमय हुन थालेको छ । ती घटनामा संलग्न कोही व्यक्ति पक्राउ पर्न सकेका छैनन् । “सहकारी चोरी भयो भनेर उजुरी आएका छन्,” जिल्ला प्रहरी कार्यालय पाल्पाका प्रहरी नायब उपरीक्षक वीरेन्द्र थापाले भन्नुभयो, “तर कोही पनि पक्राउ परेका छैन ।”
रारा तालकाे गहिराइ र पानी गुणस्तर सर्वेक्षण सुरु
नेपालको सबैभन्दा ठूलो रारा (महेन्द्र) तालको गहिराइ र पानीको गुणस्तर सर्वेक्षण सुरु भएको छ । सर्वेक्षणको लागि विभिन्न संस्थालाई जिम्मेवारी समेत दिइएको छ ।
सम्बन्धविच्छेदका घटना बढ्दै
डोटी जिल्लामा सम्बन्धविच्छेदका घटना बढ्दै गएका छन्। डोटी जिल्ला अदालतबाट उपलब्ध तथ्याङ्कअनुसार चालू आर्थिक वर्षको दुई महिना नपुग्दै सम्बन्धविच्छेदका सात मुद्दा दर्ता भइसकेका छन्। आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ मा सम्बन्धबिच्छेदका लागि २५ वटा निवेदन दर्ता भएकोमा ०७७/०७८ मा १६ र ०७६/०७७ मा १३ वटा सम्बन्धविच्छेदका निवेदन दर्ता भएका थिए।
धूमधामसँग जाँत मनाइँदै
गौरा पर्व समापन भएपछि डडेल्धुरामा देवताका मन्दिर एवं थानमा धमाधम जाँत (देवीको शोभायात्रा) भइरहेका छन्। गौराघरमा गौरादेवी भित्र्याएपछि यहाँ विभिन्न मन्दिर एवं देवताका थानमा धार्मिक परम्पराअनुसार पूजाआजासहित जाँत मेला भइरहेका छन्। स्थानीयले आ–आफ्ना इष्ट कुलदेवताको पूजाआजा गरी जाँत मनाइरहेको पण्डित लोकराज भट्टले बताउनुभयो। गौरापर्वपछि भाद्र शुक्ल दशमीका दिन अजयमेरुको शिखरमा जाँत सम्पन्न भएको छ। अजयमेरु गाउँपालिका–१ को समैजी क्षेत्रको उच्च पहाडको घना जङ्गलमा रहेको भगवान् शङ्करको शिला रहेको मानिने शिखरमा पूजाआजा गरी मनाइएको छ। शिखरमा समजैजी क्षेत्रका भट्ट, भण्डारी, ऐर, बोहरा, साउद, महर, ताम्राकार जातिका एक दर्जनभन्दा बढी गाउँका स्थानीयले पूजाआजा गर्ने प्रचलन रहेको पण्डित भट्टले बताउनुभयो। यसै दिन अमरगढी नगरपालिका–७ को उच्च पहाड शिखरमा समेत पूजाआजा गरी शिखर जाँत मनाइन्छ।
बाढीपहिरोले बस्ती जोखिममा
बाजुराको बूढीगङ्गा र त्रिवेणी नगरपालिकाका अधिकांश बस्ती बाढीपहिरोको निकै जोखिममा छन्। गत साउनदेखि लगातार बर्सात्का कारण बूढीगङ्गा नगरपालिका वडा नं। १, २, ३, ४, ५ र त्रिवेणी नगरपालिकाका वडा नं। ८ र ९ का अधिकांश बस्ती बाढीपहिरोको जोखिममा परेका हुन्। बूढीगङ्गा नगरपालिका वडा नं. २ का बजेढीका पदम विकले भन्नुभयो, “लामो समयदेखि गुइवनको पहिरोले गाउँ तलबाट जमिन काट्दै र माथिबाट पहिरोले छाप्दै गएपछि अहिले बजेढी, निमनी, बसालीलगायतका बस्ती जोखिममा परेका छन्।
जनप्रतिनिधिद्वारा मनपरी खर्च
बैतडीका स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिले बितेका पाँच वर्षमा करिब ४९ करोड रुपियाँ बेरुजु आउनेगरी मनपरी खर्च गरेका छन्। सुदूरपश्चिम प्रदेशको स्थानीय तहका पदाधिकारी र सदस्यको सेवा सुविधा ऐन २०७५ (पहिलो संशोधन)ले स्थानीय तहका प्रमुख र उपप्रमुखले स्वकीय सचिव/सल्लाहकार राख्न नपाउने व्यवस्थाविपरीत बैतडीको डिलासैनी गाउँपालिकाले गएको पाँच वर्षमा प्रमुख र उपप्रमुखले खरिदार स्तरको मासिक २६ हजार ६१० रुपियाँ तलब दिनेगरी स्वकीय सचिव/सल्लाहकार राखेर तलब खुवाएको पाइएको छ।
महिला प्रतिनिधित्व सुनिश्चित गर्न माग
रुकुमपश्चिमका महिला अधिकारकर्मीले आगामी निर्वाचनमा महिलाको प्रतिनिधित्व सुनिश्चित गर्न माग गरेका छन् । संविधानले तोकेबमोजिम प्रदेश र प्रतिनिधि सभा निर्वाचनमा महिलाको प्रतिनिधित्व सुनिश्चित गर्न उनीहरूले माग गरेका हुन्। मानवअधिकारका लागि महिला, एकल महिला जिल्ला सञ्जाल रुकुमपश्चिमले जिल्ला सदरमुकाम खलङ्गामा आयोजना गरेको ‘निर्वाचनमा महिलाको अर्थपूर्ण सहभागिता’ विषयक छलफल कार्यक्रममा महिला अधिकारकर्मीले यस्तो बताएका हुन्। अधिवक्ता मनीषा भण्डारीले यो वा त्यो बहानामा महिला प्रतिनिधित्वलाई कम गर्ने कुरा स्वीकार गर्न नसकिने बताउनुभयो। उहाँले गठबन्धनका नाममा महिला प्रतिनिधित्व कम हुन सक्नेतर्फ दलहरू सचेत रहन आग्रहसमेत गर्नुभयो।
चामलको बिल बनाएर चिनी तस्करी
बिलमा चामल देखाएर चिनीको ढुवानी गरेको अवस्थामा रुपन्देहीमा दुुईवटा ट्रक सहित ठुला मात्रामा चिनी बरामद गरेको छ । भारतबाट अवैध रूपमा भित्राएर नवलपरासीमा गोदाम गरी दाङतर्फ लैजाँदै गरेको अवस्थामा सशस्त्र प्रहरीले रुपन्देहीबाट चिनी र चामल बरामद गरेको हो ।
नागरिक समाजको बेवास्ता
महिला, बालबालिका र युवाका नीति निर्माणमा स्थानीय सरकारले नागरिक समाजलाई बेवास्ता गर्दै आएको गुनासो नागरिक समाजका अगुवाको छ। वीरेन्द्रनगरमा भेला भएका कर्णाली प्रदेशका चार जिल्लामा क्रियाशील नागरिक समाजका प्रतिनिधिले सरकारी निकायले आफूहरूप्रति बेवास्ता गरेको आरोप लगाएका छन्। तीनै तहका सरकारले नीति निर्माणदेखि सार्वजनिक महत्त्वका सवालमा नागरिक समाजलाई समेट्न नसकेको उनीहरूको गुनासो छ।
नौ किलोमिटरको भाडा एक हजार
राष्ट्रिय सडक सञ्जालमा जोडिएको दक्षिणी हुम्लामा नौ किलोमिटर सडकमा मोटरसाइकल चढेको एक हजार रुपियाँ भाडा लिने गरेको पाइएको छ। सर्केगार्ड गाउँपालिकाको केन्द्रदेखि चङ्खेली गाउँपालिकाको सलीसल्लासम्म यात्रुले मोटरसाइकल चढ्दा उक्त भाडादर तिर्नुपरेको छ। मोटरसाइकलवालाले आफूले तोकेको भाडा नदिए नजाने जवाफ दिने हुँदा यात्रुले बाध्य भएर चर्को भाडा तिर्नुपरेको हो।
