गोरखापत्र अनलाइन
-original-thumb.jpg)
नागरिकता बनाउन जाजरकोटबाट बझाङ
बुवाको ठेगाना खोजी गर्दै नागरिकता बनाउनका लागि हिमांशु र उहाँका भाइ रमेश जाजरकोटबाट बझाङ जिल्लाको सदरमुकाम चैनपुर आइपुग्नुभएको छ । जाजरकोटको भेरी नगरपालिकास्थित मावली गाउँ गिमबाट आएका दुई भाइले नागरिकता बनाउनका लागि प्रशासनसँग हारगुहार गर्नुभएको छ ।
बालिकाको हत्या
मोरङको पथरीशनिश्चरे नगरपालिका वडा नं.७ लामाटोलमा सोमबार राति १० बजेतिर अज्ञात समूहले एक बालिकाको हत्या गरेको छ । खोटाङ जिल्लाको ऐंसेलुखर्क –६ ,ज्यामिरे स्थायी घर भई पथरीशनिश्चरे –७ लामाटोलमा फुपूको छोराको घरमा बस्दै आउनु भएकी ज्ञानुमति राईको हत्या भएको हो ।
राष्ट्रिय सभाको ओज
देशले अवलम्बन गरेको दुई सदनात्मक संसदीय अभ्यासमा राष्ट्रिय सभा माथिल्लो सदन हो । स्थायी सदन मानिने राष्ट्रिय सभामा निर्वाचित एक तिहाइ सदस्यले सोमबार शपथ लिएका छन् । एक तिहाइ सदस्यको पदावधि प्रत्येक दुई वर्षमा समाप्त हुने भएकाले पहिलो पटक २०७४ साल फागुनमा निर्वाचित सदस्यको छबर्से पदावधि सकिएको छ । यससँगै राष्ट्रिय सभाको एक चक्र पूरा भएको छ । नवनिर्वाचित सदस्यको आगमनसँगै राष्ट्रिय सभामा प्रतिनिधित्व गर्ने दलको हैसियतसमेत परिवर्तन भएको छ । दोस्रो ठुलो दल नेकपा (माओवादी केन्द्र) पहिलो दल बनेको छ । नेपाली कांग्रेस दोस्रो ठुलो दल बनेको छ । सबैभन्दा ठुलो दल रहेको नेकपा (एमाले) तेस्रोमा पुगेको छ ।
इन्डोनेसियाको निर्वाचन प्रक्रिया
निर्वाचन लोकमत मापन गर्ने वैधानिक विधि हो । यो कुनै पनि देशका नागरिकले अभ्यास गर्ने सार्वभौम अधिकार हो । लोकतान्त्रिक देशहरूमा हुने निर्वाचनलाई विश्वभरबाट नै निकै चासो र उत्सुकताका साथ हेर्ने गरिन्छ । सन् २०२४ लोकतन्त्रका लागि निकै महत्वपूर्ण वर्ष हो । यस वर्ष विश्वभरका चार अर्बभन्दा बढी मानिसले आफ्नो मताधिकार प्रयोग गर्दै छन् । ४० देशमा फैलिएका विश्वको आधाभन्दा बढी जनसङ्ख्या यस वर्ष मतदानमा सहभागी हुने छन् । यस वर्षको सुरुवातसँगै पाकिस्तान, बङ्गलादेश, इन्डोनेसियामा निर्वाचन सम्पन्न भइसकेका छन् भने अमेरिका, भारत, रुस, बेलायत, ताइवान, मेक्सिको, दक्षिण अफ्रिकालगायतका देशमा राष्ट्रिय चुनाव हुँदै छ । यसै वर्ष युरोपेली सङ्घमा पनि चुनाव हुँदै छ । लोकतान्त्रिक प्रक्रियाबाट हुने स्वच्छ, स्वतन्त्र, निष्पक्ष, भयरहित निर्वाचनबाट आफूले रोजेको प्रतिनिधि
बसको ठक्करबाट बालकको मृत्यु
चितवनको भरतपुरमा बसको ठक्करबाट बालकको मृत्यु भएको छ । नारायणगढबाट माडीतर्फ जाँदै गरेको ना४ख ५८१५ नम्बरको बसले नौ वर्षीय आरुष पौडेललाई ठक्कर दिँदा उनको घटनास्थलमै मृत्यु भएको हो ।
सङ्घीयता कार्यान्वयनका चुनौती
शाब्दिक रूपमा सङ्घीयता भनेको आपसी सहकार्य, सम्बन्ध र एकता हो । सङ्घीयताले सरकारका विभिन्न तहको बिचमा राजनीतिक शक्तिको बाँडफाँट र समायोजन गर्ने गर्दछ । सङ्घीयताको आधुनिक अवधारणा सन् १७८७ को अमेरिकाको संविधानबाट आएको हो । यो अवधारणा चाहिँ प्राचीन ग्रिस, संयुक्त नेदरल्यान्ड र ब्रिटिस साम्राज्यबाट लिइएको हो । यो अवधारणामा दुई तहका सरकारको स्वतन्त्रतालाई जोड दिइएको थियो । राज्यमा दुई वा दुईभन्दा बढी तहको सरकार रहेको राजनीतिक प्रणाली वा शासन व्यवस्थालाई सङ्घीय शासन प्रणाली भनिन्छ । एकात्मक प्रणालीमा पनि तहगत सरकार त हुन सक्छन् तर यहाँ तहगत सरकार केन्द्रीय निकायको वैधानिक संरचनामा हुन्छन् भने सङ्घीयतामा ती तहको संवैधानिक स्वायत्तता हुन्छ ।
आन्तरिक अर्थतन्त्रका समस्या
अर्थतन्त्रको बाह्य क्षेत्र राम्रो देखिए पनि आन्तरिक अर्थतन्त्रमा भने खासै सुधार हुन सकेको छैन । बाह्य अर्थतन्त्र अन्तर्गत पर्ने विप्रेषण निकै राम्रो देखिन्छ । करिब १४ महिनाको आयात धान्ने विदेशी मुद्रा सञ्चिति छ । पर्यटन व्यवसाय सकारात्मक हुँदै गएको छ । देशबाट बाहिर जाने र भित्रिने विदेशी मुद्राको अन्तर शोधनान्तर अनुकूल देखिएको छ । आयातमा नियन्त्रण गरिएकाले धेरै रकम बाहिरिएको अवस्था छैन । निर्यात बढाएर विदेशी मुद्रा आर्जन गर्नुपर्ने हो, त्यो हुन सकिरहेको छैन । यद्यपि यसमा पनि
कानुनमा व्यक्तिका अधिकार र कर्तव्य
कानुनी व्यक्ति र प्र्राकृतिक व्यक्तिको मूल भिन्नता भनेको कानुनी व्यक्तिले कानुनले तोकेको मात्र कार्य गर्न सक्दछ भने प्राकृतिक व्यक्तिले कानुनले निषेध गरेकोभन्दा बाहेक जति पनि कार्य गर्न सक्दछ । विधिशास्त्री साल्मन्डले भने, “व्यक्ति त्यो हो, जसले अधिकार र कर्तव्य पूरा गर्न सक्छ ।” मूलतः व्यक्ति दुई प्रकारका हुन्छन् । कानुनी र प्राकृतिक व्यक्ति । कानुनी व्यक्ति कानुनद्वारा सृजित वा गठित गरिएका हुन्छन् भने प्राकृतिक व्यक्तिमा मानिस पर्छन् । कानुन अनुसार जन्मेका सबै मानिस व्य
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित जिरेल भाषा
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित जिरेल भाषा
स्वास्थ्यकर्मीले चार महिनादेखि तलब पाएनन्
कैलालीको जानकी गाउँपालिकामा कार्यरत स्वास्थ्यकर्मीले चार महिनादेखि तलबभत्ता नपाएको जनाउँदै गुनासो गरेका छन् । उनीहरुले चालु आर्थिक वर्षको असोजसम्मको मात्र तलबभत्ता पाएका थिए ।
समको नाटक ‘अन्धवेग’ मञ्चन
बालकृष्ण समले विसं १९९६ मा लेख्नुभएको मनोवैज्ञानिक दुःखान्त नाटक मण्डला थिएटरमा मञ्चन भइरहेको छ । प्रवीण खतिवडा निर्देशित नाटक ‘अन्धवेग’ यही चैत १८ सम्म मञ्चन हुने आयोजकले जनाइएको छ । समले लेख्नुभएको नाटक मञ्चीय दृष्टिकोणबाट हेर्दा जटिल छन् भन्ने भाष्य निर्माण भएको छ । यो नाटक सरल, स्वभाविक र कोमल संवादले भरिपूर्ण रहेको खतिवडाले जानकारी दिनुभयो ।
-original-thumb.jpg)
‘रङ्गेली’ लाई पिजी सर्टिफिकेट
‘रङ्गेली’ नाममा आपत्ति जनाउँदै केन्द्रीय चलचित्र जाँच समिति (सेन्सर बोर्ड) ले प्रमाणपत्र दिन अस्वीकार गरेको विषयमा चौतर्फी विरोध भएपछि बोर्डले नै निर्मातालाई बोलाएर प्रमाणपत्र प्रदान गरेको छ । चलचित्र पिजी सर्टिफिकेट (प्यारेन्टल गाइडेन्स) १६ वर्षभन्दा मुनिका दर्शकले अभिभावकको साथमा हेर्नुपर्ने छ । सेन्सरले चलचित्रको आपत्ति जनाउँदै प्रमाणपत्र दिन अस्वीकार गरेपछि चलचित्रकर्मीले सामाजिक सञ्जालमार्फत विरोध गरेका थिए । चलचित्रकर्मीको चर्को विरोधपछि सेन्सर बोर्डले ‘रङ्गेली’ लाई सहज रूपमै प्रमाणपत्र दिएको हो ।
तीन दशकदेखि कला क्षेत्रमा समर्पित नरेन्द्र
शिवा तामाङकाठमाडौँ, फागुन २२ गते । अमूर्त कलामा विगत तीन दशकदेखि निरन्तर लाग्नुभएका कलाकारको नाम हो नरेन्द्र भट्टराई । चित्र कोर्न भनेपछि सबै काम बिर्सने कलाकार अमूर्त कलाको विकास र यसको प्रचारमा लगातार रूपमा सक्दो प्रयासमा जुटिरहनुभएको छ । नेपाली कला क्षेत्रमा करिब करिब गुमनाम रूपमै आफ्नो कलायात्रालाई अगाडि बढाइरहनुभएका कलाकार नरेन्द्रले अमूर्त कलामा बढी क्यानभास रङ्ग्याउने गर्नुभएको छ । हुलाकमा जागिरे पिताको साथमा थुप्रै जिल्लामा बस्ने, घुम्ने अवसरका कारण उहाँले बाल्यकालदेखि नै प्रकृतिसँगको सामीप्यको अनुभव गर्नुभयो । कलाकार नरेन्द्र भन्नुहुन्छ, “प्रकृतिले फुर्सदमा सजाएको देशमा जन्मने सौभाग्य मात्र होइन, बाल्यकालमा जुन बहानाले घुम्ने मौका पाएँ, त्यसबेला त्यत्ति जानकारी नभए पनि मैले जब चित्र बनाउने सामान्य प्रशिक्षण लिएँ, करिब तीन दशकदेखि तिनै प्रकृतिको वरिपरि मेरो कलायात्रा घुमिरहेको छ ।” बुटवल निवासी कलाकार नरेन्द्रले राजधानीलाई कर्मथलो बनाउँदै अगाडि बढाउनुभएको कलायात्राको समर्पणलाई हालै सम्पन्न अरनिको दिवसमा १० हजार रुपियाँसहित अमात्य अमूर्त कला पुरस्कारबाट सम्मान गरिएको थियो ।उहाँले नेपालमा आधुनिक कलाको प्रवर्धकका रूपमा स्थापित वरिष्ठ कलाकार गेहेन्द्रमान अमात्यले राख्नुभएको उक्त अमात्य अमूर्त कला पुरस्कार पाउँदा तीन दशकदेखिको कलायात्रामा थप जिम्मेवारीको साथै खुसी लागेको बताउनुभयो । आफ्नो पेसागत धर्म निर्वाह गर्नमा व्यस्त उहाँ कलासम्बन्धी विभिन्न सङ्घ संस्थाको नेतृत्व गर्नभन्दा क्यानभास, रङ, ब्रस चलाउनै मन पराउनुहुन्छ । निरन्तर काममा व्यस्त हुने भएकाले होला उहाँ खासै चर्चामा आउन रुचाउनुहुन्न । कलाकारले सिर्जना गरेको चित्र सङ्कलन गरी क्रेतासम्म पु¥याउने पुलको काम गरिरहनुभएका बिआर श्रेष्ठले कलाकार नरेन्द्रको कलाकारिता र क्षमताबाट विगत लामो समयदेखि आफू परिचित रहेको बताउँदै पूरै अमूर्त र अर्ध अमूर्त कलामा पोख्त उहाँको सिर्जना धेरैले मन पराउने गरेका छन् । चित्रकलाको प्रशिक्षण लिँदादेखि नै परिचित कलाकार नरेन्द्र घरमै बसेर चित्र बनाउनुहुन्छ, घर र ग्यालरीसम्मको मात्र यात्रा गरिरहने कलाकारमध्ये उहाँ पनि पर्नुहुन्छ ।
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित चाम्लिङ राई भाषा
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित चाम्लिङ राई भाषा
बालसाहित्यका चार पुस्तक लोकार्पण
बालसाहित्यका चार पुस्तकको एकै पटक लोकार्पण गरिएको छ । त्रिदेव पौडेलको ‘मेरा बाल सिर्जनाहरू’, ‘नेपाललाई नेपाल बनाउने चाहना’, तिलोत्तम पौडेलको ‘बाल सहभागिता र बालक्लब’ र डा. देवकी आचार्यको ‘नीलिमा र क्यामेरा’ कथासङ्ग्रहको संयुक्त रूपमा लोकार्पण गरिएको हो । पूर्वपरराष्ट्रमन्त्री तथा साहित्यकार प्रदीप ज्ञवालीले लेखक त्रिदेव पौडेलले लेखेका कृतिले देशको राजनीतिलगायत विविध क्षेत्रको नेतृत्वलाई समेत प्रेरणा दिन सक्ने बताउनुभयो ।
