जानु पाण्डे
कपिलवस्तु, चैत २१ गते । नेपालले १२ वर्षअघि कुष्ठरोग निवारणको घोषणा गरेको भएपनि कपिलवस्तु जिल्लामा हाल यो रोग फेरि चुनौती बनेको छ । सन् २०१० मा प्रति १० हजारमा १ भन्दा कम कुष्ठरोगी रहेको आधारमा नेपालले निवारणको घोषणा गरेको थियो ।
तर पछिल्लो समय कपिलवस्तुमा कुष्ठरोगका बिरामीहरूको संख्या देशमै सबैभन्दा धेरै भएको तथ्याङ्कले देखाएको छ । निवारण पछि जिल्लामा रोगीको सङ्ख्या बढेसँगै चुनौती थपिएको छ ।
रोग निवारण भएपछि रोगीको सङ्ख्या घट्दै जानुपर्ने हो । तर अहिले नयाँ बिरामी फेला परे पछि कपिलवस्तु जिल्ला नेपाल मै पहिलो भएको छ । जसले गर्दा कपिलवस्तुमा कुष्ठरोग निवारण चुनौतीपूर्ण बन्दै गएको स्वास्थ्य कार्यालय कपिलवस्तुका फोकल पर्सन तथा वरिष्ठ क्षय–कुष्ठ अधिकृत मोहम्मद ईरफानले बताउनुभयो ।
पछिल्लो छ महिनामा मात्रै ६२ नयाँ कुष्ठ रोगी फेला परेका छन् । महाराजगन्ज नगरपालिका–५ उदयपुरमा चेकजाँच शिविर राखे पछि सोही वडाका २८ जनामा कुष्ठरोग लागेको पहिचान भएको थियो । चालु आर्थिक वर्षमा २ जना र गत वर्ष १० जना १० वर्षमुनिका कुष्ठ रोगी पहिचान भएको स्वास्थ्य कार्यालय कपिलवस्तुले जनाएको छ ।
पछिल्लो ५ वर्षदेखि रोगीको सङ्ख्या निरन्तर बढ्दै गएको कुष्ठरोग सम्बन्धमा कार्यरत कालिका स्वावलम्बन सामाजिक विकास संस्थाका अधिकृत निशान कुँवरले बताउनुभयो । आ.व ०७६-०७७ मा ८६ जना, ०७७-०७८ मा १२८ जना, ०७८-०७९ मा १२१ जना, ०७९-०८० मा १६८ जना र ०८०-०८१ मा १८८ जना कुष्ठरोगका बिरामी फेला परेको तथ्याङ्क छ ।
जिल्लामा कुष्ठरोगका बिरामी खोजतलास गर्न छाला रोग शिविर सञ्चालन गर्ने, समुदाय परिचालनका लागी कुष्ठरोग प्रभावित सहितको स्वयम् हेरचाह समूह, सामाजिक अभियन्ता, महिला स्वास्थ्य स्वयम् सेविका सरकारी तथा गैर सरकारी संस्था परिचालन भएका छन् । स्वास्थ्य संस्थामा निःशुल्क पाउने कुष्ठरोगको औषधि सामान्य बिरामीलाई ६ महिना र गम्भीर अवस्थाका बिरामीलाई १ वर्षसम्म औषधी सेवन गराइन्छ ।
